درویش پور به پدیده ی کمپین یک میلیون امضا پرداخت که بعد از شکست پروژه ی اصلاحات، از برآیند همکاری مسلمانان فمینیست و …
شماره ۱۲۲۲ ـ پنجشنبه ۲۶ مارچ ۲۰۰۹
سخنرانی مهرداد درویش پور در تورنتو
یکشنبه ۱۵ مارچ، در سالن کتابخانه نورت یورک، سخنرانی دکتر مهرداد درویش پور، نویسنده، پژوهشگر و استاد دانشگاه سوئد برگزار شد.
درویش پور زیر عنوان "نقش زنان: در انقلاب و پس از انقلاب" سخنانش را ایراد کرد.
او با اشاره به نمونه هایی از پیشرفت و توانمندی های زنان در ایران از جمله حضور بیش از ۶۰ درصدی زنان در دانشگاه ها، افزایش مشارکت اجتماعی پس از افت آن در اوایل انقلاب، گفت: ما هیچگاه شاهد چاپ و تولید این همه مقالات، کتب، نشریات، فیلم، سایت ها و وبلاگ ها و آثار هنری در حوزه های گوناگون هنر و ادبیات زنورانه (فمینیستی) نبوده ایم.
او افزود: تا پیش از انقلاب جز در چند مورد استثنایی، هیچگاه زنان را در نقش محوری در فیلم ها و ادبیات ندیده ایم. اما امروزه، نه تنها در نقش های محوری که کارگردانان و بازیگران زن توانمندی همچون تهمینه میلانی، رخشان بنی اعتماد، سوسن تسلیمی و … زیاد داریم.
درویش پور با اشاره به اینکه "تمام این ها نشانگر آن است که کاری که طالبان با زنان در افغانستان کرد در ایران نتوانستند انجام دهند" ادامه داد: در جامعه ی ایران اگر از زاویه ی ستم دیدگی به زنان نگاه کنیم، نمی توانیم به تحلیل درستی برسیم. ولی اگر به آنان به عنوان فعال اجتماعی نگاه کنیم می توانیم مسائل را تحلیل کنیم.
سخنران در ادامه به حمایت زنان از اصلاح طلبی دینی پرداخت و اشاره کرد که برخورد اصلاح طلبان دینی با زنان سخت بی مهرانه بود، یعنی همان برخوردی که چپ در اوایل انقلاب با زنان کرد و آنان را از پافشاری بر خواست آزادی و مخالفت با حجاب برحذر داشت.
سخنران در ادامه به چهار گرایش در جنبش زنان اشاره کرد و گفت: اولین گرایش، فمینیست های اسلامی هستند که به نام فمینیست های دولتی یا اسلامی میشود آنها را شناخت. زهرا رهنورد، فایزه هاشمی، معصومه ابتکار و محبوبه عباسقلی زاده (در قبل) جزو این ها محسوب میشوند و مجله فرزانه به مسئولیت معصومه ابتکار صدای آنهاست. اینها معتقدند که عدالت جنسیتی بر انصاف استوار است نه بر تساوی حقوق و اینها پدیده های فمینیسم غربی است و به دنبال نسبیت فرهنگی و رهیافت بدلی در این زمینه هستند و باور به دین را شرط رهایی زن می دانند.
دومین گرایش، زنان ضدمذهب است که ناباوری به مذهب را شرط رهایی زنان می دانند. این طرز تلقی ایراد تئوریک دارد و برای زنان خطرناک است زیرا بخش عظیمی از زنانی که به دین باور دارند، از خود بیرون می راند و می گوید باور به برابری زن و مرد نمیتونه با باور به دین همراه باشد و این به انزوای جنبش زنان می انجامد. فصلنامه زنان (مریم خراسانی) نمایندگی فمینیست های ضددین را دارد
سومین گرایش، مسلمانان فمینیست هستند. اینها افرادی هستند که تاکید اصلی شان دین نیست. شهلا شرکت، شیرین عبادی و … اینها خودشان را مسلمان می دانند ولی باور به دین را شرط رهایی زن و مرد نمی دانند. این گروه در صحنه ی امروز ایران نقش دارند. ماهنامه ی زنان به مدیر مسئولی شهلا شرکت صدای چنین زنانی بود که توقیف شد.
چهارمین گرایش، فمینیست های سکولار هستند. این دسته با دین خنثی برخورد میکند. آنها به مسائل حقوق زنان به صورت دنیوی نگاه می کنند و نشریه جنس دوم و سایت های مدرسه فمینیستی، تغییر برای برابری و میدان زنان صدای این گونه زنان را منعکس می کند.
در ادامه درویش پور به پدیده ی کمپین یک میلیون امضا پرداخت که بعد از شکست پروژه ی اصلاحات، از برآیند همکاری مسلمانان فمینیست و فمینیست های سکولار متولد می شود.
او به ویژگی های کمپین یک میلیون امضا اشاره کرد و افزود: برچیدن تبعیض جنسیتی اصلی ترین موضوع کمپین است. ویژگی دوم نماینده ی جنبش مستقل زنان است. همچنین این کمپین فقط جنبش زنان نیست، بلکه یک جنبش نوین اجتماعی است زیرا که از تداوم برخوردار است. قدرت گرا نیست. به معنی حزب و تشکل نیست. ویژگی سوم، شبکه ی روابط افقی است. روابط هیرارشی در آن وجود ندارد. هر کسی در هر گوشه ی دنیا می تواند خود را جزو آن بداند و بخواند.
چهارمین ویژگی، خصلت پلورالیستی کمپین است. جنبشی چند صدایی که حرکت های چهره به چهره و کوچه به کوچه و تماس با مردم عادی باعث شده که از یک جمع روشنفکر نخبه در جامعه فراتر رود. نوعی فمینیسم پراگماتیک، کمپین را به یک جنبش زمینی تبدیل کرده است.
درویش پور با اشاره به اینکه "زنان ایران هم مثل همه جای دیگر یک دست نیستند و طبیعتا همه یک نوع خواست ندارند" افزود: کمپین با رویکرد به جامعه ی مدنی راه کم هزینه ای را انتخاب کرده است. یک امضا، یک تولید آگاهی جنسیتی و روش کم هزینه و عقلانی ست.
درویش پور با بیان این نکته که "تب سکولاریسم، تجدد و مدرنیسم در ایران شدت گرفته" گفت: جنبش زنان ایران، پیش قراولان مدرنیته در ایران است. پیشرفته ترین و موثرترین و مدرن ترین در چالش با استبداد دینی و عقب راندن مردسالاری.
درویش پور در پایان سخنانش افزود: با حمایت از این جنبش در واقع در توسعه ی نه فقط خواست برابری زن و مرد بلکه در توسعه ی مدرنیته و سکولاریسم کار کرده ایم.
در فاصله ی بین دو نیمه، درویش پور کتاب هایش را برای خریداران امضا کرد و بخش دوم برنامه به پرسش و پاسخ اختصاص یافت.
