این مقاله بنا به خواست یک هموطن عزیز از سایتFondation des maladies du cancer et de l Ave انتخاب و ترجمه شده است.
فیبریلاسیون دهلیزی چیست؟
فیبریلاسیون دهلیزی یا فیبریلاسیون سرخرگی یک نوع ریتم قلبی نامنظم است (آریتمی) که بر اثر بهم خوردن نظم سیگنال های الکتریکی قلب ایجاد می شود.
فیبریلاسیون دهلیزی از آریتمی های قلبی است که از همه بیشتر دیده می شود و در حدود سیصد و پنجاه هزار نفر در کانادا به آن دچار هستند. امکان دچار شدن به آن با بالا رفتن سن و با عوامل دیگری مثل دیابت- فشار خون سرخرگی- و سایر بیماری های قلبی بیشتر می شود و مهمترین مشکلاتی که می تواند تولید کند کم کاری قلبی و سکته مغزی است.
فیبریلاسیون دهلیزی به دو حفره فوقانی قلب که به آن ها دهلیز می گوییم لطمه می زند. بعضی از انواع آریتمی های دیگر هم می توانند به حفره های تحتانی قلب صدمه بزنند که به آنها بطن می گوییم. این آریتمی ها خطر کمتری تولید می کنند.
دهلیزها حفره های دریافت کننده قلب هستند و پالس های (سیگنال) مرتب الکتریکی باعث گردش خون مرتب در دهلیزها می شود. بطن ها حفره هایی هستند که خون را خارج می کنند و به بدن می رسانند. اگر فیبریلاسیون دهلیزی وجود داشته باشد، پالس های الکتریکی سریع، نامرتب و آشفته هستند و در نتیجه باعث کم شدن قدرت پمپاژ قلب می شوند.
فیبریلاسیون دهلیزی باعث می شود که ضربانات قلب خیلی سریع بشود؛ بیشتر از ۱۵۰ بار در دقیقه که به آن تاکی کاردی می گویند.
فبیریلاسیون دهلیزی اگر درمان نشود می تواند به شدت کیفیت زندگی بیمار را بهم بزند، اما اکثر بیماران با درمان می توانند یک زندگی فعال و طبیعی داشته باشند.
بعد از شصت سالگی یک سوم سکته های مغزی بر اثر فیبریلاسیون دهلیزی پیش می آید.
مشکلاتی که بیماری ایجاد می کند
اگربیماری درمان نشود باعث چند برابر شدن خطر یک سکته مغزی یا کم کاری قلبی می شود.
افرادی که دچار این بیماری هستند، سه تا شش برابر بیشتر از سایرین در خطر سکته مغزی ایسکمیک قرار دارند.
در فیبریلاسیون دهلیزی به علت انقباض های نامنظم دهلیزی و رکود خون در داخل دهلیز چپ، خون در چین هایی که نسوج قلب را می پوشاند لخته شده ایجاد ترومبوزهایی می کند که می تواند به طرف مغز برود و جلوی گردش خون در مغز را بگیرد و باعث سکته مغزی ایسکمیک شود.
به نظر می رسد که مسئول یک سوم سکته های مغزی که بعد از ۶۰ سالگی تولید می شود فیبریلاسیون دهلیزی است. البته احتمال خطر سکته مغزی به عوامل مختلفی بستگی دارد مثل کم کاری قلبی، فشار خون سرخرگی، دیابت، سن بالاتر از ۶۵ سالگی، سوابق فامیلی سکته و یا سکته ایسکمیک موقت.
مطالعات نشان داده که مصرف طولانیWarfarin که نوعی داروی ضد انعقاد خون است می تواند خطر سکته مغزی را بین ۷۰ تا ۸۰ درصد کم کند.
فیبریلاسیون دهلیزی می تواند عامل کم کاری قلبی شود و در نتیجه قلب نمی تواند به اندازه کافی خون به اندام مختلف بدن برساند. در فیبریلاسیون دهلیزی ضربان نامرتب و سریع قلب باعث پمپاژ ناقص به علت انقباضات نامنظم دهلیزی و ضعف قلب می شود، بخصوص اگر درمان نشود.
انواع فیبریلاسیون های دهلیزی
نوع Paroxystique که اپیزودهای متناوب دارد و ناگهانی پیش می آید قبل از این که قلب بتواند ریتم طبیعی خودش را پیدا کند و بدون درمان پزشکی در کمتر از ۲۴ ساعت
نوعPersistent – دارای اپیزودهایی است که بیش از ۷ روز طول می کشد. معمولا درمان لازم می شود که قلب ریتم طبیعی خودش را پیدا کند.
نوع Permanent – در این نوع، ریتم قلب نامرتب است و بیش از یک سال طول می کشد حتی با دارو یا درمان های دیگر. بعضی از افرادی که از این نوع رنج می برند هیچ سیمپتومی ندارند و احتیاج به هیچ درمانی هم ندارند.
علل بیماری
علل مختلفی می توانند باعث فیبریلاسیون دهلیز بشوند. مثل:
فشار خون سرخرگی که بزرگترین عامل بیماری است
کم کاری قلبی
Coronaropathio که می تواند باعث سکته قلبی بشود
پس از جراحی کرونری
کاردیو میوپاتی
میوکاردیت یا پری کاردیت- انفلاماسیون میوکارد یا پری کارد بر اثر عفونت
تمام بیماری هایی که باعث صدمه زدن به دریچه های قلبی بشوند
هایپر تیروئیدی (فعالیت زیاد غده تیروئید)
وجود رابطه بین دهلیزها و سایر بیماری های مادرزادی (ژنتیکی) (نقص دیواره بین دو دهلیز)
مصرف بالای الکل
اپنه خواب
سن- فیبریلاسیون دهلیزی بیشتر در افراد سالخورده دیده می شود
در بیشتر موارد علل فیبریلاسیون دهلیزی شناخته نشده
وقتی که این اختلال قبل از ۶۰ سالگی در قلبی که غیر طبیعی نبوده پیش بیاید، به آن فیبریلاسیون دهلیزی ایدیوپاتیک می گویند. محققان چند ژن را یافته اند که در بعضی فامیل ها باعث آمادگی برای تولید این نوع فیبریلاسیون دهلیزی می شود.
البته امکان این که جوان هایی هم بدون داشتن سابقه فامیلی از این نوع بیماری رنج ببرند، هست
اغلب بیماران می توانند کیفیت زندگی خوبی داشته باشند. نترسید. درست است که فیبریلاسیون دهلیزی یک مشکل سلامتی است ولی می شود آن را درمان و کنترل کرد.
سیمپتوم ها
بعضی از اشخاص که به بیماری فیبریلاسیون دهلیزی مبتلا هستند می توانند هیچ سیمپتومی نداشته باشند و قبل از این که یک الکتروکاردیوگرام از آنها گرفته شود که یک آزمایش معمولی است، ندانند که بیمار هستند. اگر یکی یا چند تا از سیمپتوم های زیر را داشتید با پزشک مشورت کنید.
تپش قلب- قلب تند و نامرتب می زند و به قفسه سینه می کوبد
خستگی شدید یا بی انرژی بودن شدید که با کمترین فعالیت دچار تنگی نفس یا ضعف می شوید
احساس ناراحتی در قفسه سینه
نفس تنگی مخصوصا پس از فعالیت یا در شرایط استرس زا بودن
سرگیجه
عرق کردن
نگرانی
اختلالات در تمرکز
اگر احساس ناراحتی در قفسه سینه یا سایر علامات قلبی را داشتید بلافاصله آمبولانس خبر کنید. فراموش نکنید که از پزشک تان بخواهید در هر ملاقات نبض شما را بشمارد.
فیبریلاسیون دهلیزی در نزد بانوان
احتمال تولید بیماری فیبریلاسیون دهلیزی که یک عامل مهم در ایجاد سکته های مغزی است و بالا رفتن سن امکان بیماری بیشتر می شود چون طول عمر بانوان بیشتر از آقایان است در نتیجه مقدار بیماران زن بیشتر است.
این بیماری در نزد بانوان خطرناک تر است و تعداد بانوانی که از سکته مغزی بر اثر آن می میرند بیشتر از آقایان است و مشکلات ایجاد شده بر اثر بیماری در بانوان شدیدتر و کیفیت زندگی آنها بدتر است.
تشخیص
اگر نبض شما تند و نامرتب می زند پزشک درخواست آزمایشات غربالگری برای فیبریلاسیون دهلیزی را می کند و از شما درباره سوابق پزشکی تان سئوال می کند. همین طور در مورد سیمپتوم ها و عوامل تولید خطر. مثل سئوالات زیر:
چند وقت است که دچار این سیمپتوم ها شده اید و آیا متفاوت هستند؟
آیا مشکلات سلامتی دیگری هم دارید؟
چه مقدار الکل مصرف می کنید؟
آیا در فامیل شما کسی از فیبریلاسیون دهلیزی رنج می برد؟
آیا از یک بیماری قلبی یا یک مشکل تیروئیدی رنج می برید؟
آزمایشات لازم برای غربالگیری عبارتند از:
گرفتن نبض
گوش کردن ضربانات قلب با استئوسکوپ (گوشی پزشکی)
الکتروکاردیوگرام (ELG)
آگاهی از فعالیت های قلبی در مدت ۲۴ یا ۴۸ توسط ضبط آنها با دستگاه هالتر
درمان
درمان فیبریلاسیون دهلیزی بستگی به عوامل تولید خطر و پرونده پزشکی بیمار دارد. همین طور آثار سیمپتوم ها بر کیفیت زندگی بیمار
دو روش درمانی معمولا در نظر گرفته می شود یکی کنترل ریتم قلب و دیگری کنترل نبض. و این پزشک است که تصمیم می گیرد کدام یک برای بهبودی سیمپتوم ها و سایر عوارض بیمار مفیدتر است.
کنترل نبض- تقریبا برای تمام بیماران فیبریلاسیون دهلیزی از یک دارویی که باعث کم شدن فرکانس قلبی می شود استفاده می شود. برای بعضی ها این نوع دارو برای درمان سیمپتوم ها کافی است.
کنترل ریتم قلب- این نوع درمان برای جلوگیری از ضربانات نامرتب قلب و نگهداری ریتم طبیعی قلب است. این داروها از این که فیبریلاسیون دهلیزی خودش را نشان بدهد جلوگیری می کنند. بعضی از بیماران باید از دستگاهی که یک شوک الکتریکی به قلب می دهد و باعث می شود که ریتم طبیعی خودش را پیدا کند استفاده کنند. پزشک بیمار را برای مطالعات الکتروفیزیولوژیک و حذف توسط کانتر برای پیشگیری از مشکلاتی که ممکن است ایجاد شود، به متخصص معرفی می کند.
درمان های دارویی
داروهایی که تجویز می شوند مختلف هستند مثل:
استفاده از داروهای ضد انعقاد مثل وارفارین که جلوگیری می کنند از تولید لخته های خونی که می توانند با جریان خون سفر کرده، به مغز برسند و تولید سکته مغزی بکنند.
داروهای ضد پلاکت، مثل اسید استیل سالیسیلیک(آسپرین) که از جمع شدن پلاکت ها و بسته شدن رگهای خونی توسط آنها جلوگیری می کند
بتابلوکان ها و مهارکنند های کانال های کلسیم کمک به آهسته کردن ریتم قلبی کرده، اجازه می دهند که قلب به اندازه کافی پر از خون بشود.
داروهای ضد آریتمی و دیگوگسین داروهایی هستند که از آریتمی (دیس ریتمی به انگلیسی) جلوگیری کرده کمک می کنند که قلب یک ریتم طبیعی داشته باشد.
درمانهای غیردارویی
تنظیم کننده ضربان قلب الکتریکی- که باعث یک شوک الکتریکی توسط الکترودهایی در قلب باعث تنظیم ضربان طبیعی قلب شده از ایجاد فیبریلاسیون جلوگیری می کند.
مطالعه الکتروفیزیولوژیک (EEP) و حذف توسط کانتر- بعضی از بیماران فیبریلاسیون دهلیزی که به داروها و تنظیم کننده قلب الکتریکی مقاوم هستند و جواب نمی دهند، برای رفع مشکل باید یک (EEP) انجام بدهند تا محل غیرطبیعی که باعث نامنظم بودن سیگنال-پالس) های الکتریکی قلب می شوند را پیدا کرده و توسط کانتر با سوزاندن های بسیار کوچک آنها را از بین ببرند. برداشتن این قسمت ها تولید زخم هایی در داخل قلب تولید می کند و باعث تنظیم ضربان قلب بر اثر ثبات جریان الکتریکی می شود.
چند راهنمایی
کنترل عکس العمل های احساسی
ممکن است که تشخیص بیماری فیبریلاسیون دهلیزی باعث نگرانی و ترس شما بشود. تفکر و رفتار شما در این باره می تواند اثر شدید روی سلامتی کلی شما بگذارد. از راهنمایی های زیر برای کنترل احساسات تان استفاده کنید.
به زندگی سالم عادت کنید:
اگر سیگار می کشید حتما ترک کنید
اضافه وزن را از دست بدهید
تغذیه سالم و متعادل داشته باشید و از رژیم های غذایی که احتمال بیماری های قلبی را کم می کنند استفاده کنید
محدود کردن مصرف الکل
کنترل استرس ها
از فعالیت های ورزشی نترسید
گاهی بیماران مبتلا به فیبریلاسیون دهلیزی احساس می کنند که حالشان به اندازه ای که بخواهند ورزش کنند خوب نیست یا می ترسند که حرکات ورزشی داشته باشند. اگر احساس راحتی دارید می توانید ورزش کنید.
اگر دچار فیبریلاسیون دهلیزی هستید فعالیت های ورزشی برای شما مفید است زیرا باعث سلامتی کلی می شود. البته قبل از شروع فعالیت های ورزشی با پزشک خود مشورت کنید.
فشار خون سرخرگی تان را کنترل کنید
فشار خون سرخرگی نه تنها یک عامل تولید خطر ایجاد فیبریلاسیون دهلیزی است، بلکه عامل تولید سکته مغزی و سایر اختلالات قلبی هم هست.
مرتبا با پزشک خود در تماس باشید که مواظب فیبریلاسیون های دهلیزی شما باشد.
