بزرگداشت و تقدیر خانواده های قربانیان دهه ۶۰ از روانشاد پال دوئر و اروین کاتلر/گزارش: سعیده علیزاده

به یاد می آوریم تا دیگر تکرار نشود!

مراسم عدالت۸۸ امسال ۱۵ سپتامبر در منطقه ریچموندهیل تورنتو برگزار شد. یکشنبه ای فراموش نشدنی که در آن افراد از گروه ها و باورهای متفاوت با مهر و دوستی و دغدغه های بشردوستانه در کنار خاک گلزار خاوران و خاوران های ایران گرد هم آمدند و همراه و همصدا با جانباختگان آزادی ایران و خانواده ها و بازماندگانشان با حضور رویا برومند، مهدی اصلانی، اسفندیار منفردزاده، باقر موذن، شیرین مهربد و پشتیبانی گسترده سیاستمداران شاخص و صاحب نظر کانادایی از مجلس سنا و فدرال و استان انتاریو، تا رهبران جوامع بهایی و یهودی، کشتارهای دسته جمعی جمهوری اسلامی از دهه ۶۰ تا به امروز را جرمی وحشیانه علیه بشریت خواندند.

این مراسم که در Richmond Hill Center for Performing Arts برگزار شد، با اعلام سکوت به احترام جانباختگان  راه آزادی و سپس با قرائت بیانیه عدالت ۸۸ بوسیله رضا بنایی آغاز گردید. متن کامل بیانیه مهم نهاد عدالت ۸۸ در ادامه این گزارش آمده است. در این بخش از برنامه  گرامی داشت یاد و خاطره ی روانشاد پال دوئر، عضو سابق پارلمان کانادا که چند ماه پیش بر اثر بیماری فوت کرد همراه بود با  پخش یک ویدیو کلیپ تکان دهنده از زندگی وی و نقش او در ارایه و تصویب قطعنامه محکومیت جمهوری اسلامی در کشتار تابستان ۶۷ که کلیه حضار منجمله همسر ایشان، خانم جولیا اسنید را تحت تاثیر قرار داد.

در ادامه برنامه، بیانیه پروفسور پیام اخوان در نکوداشت و تقدیر از تلاش ها و زحمات جناب آقای اروین کاتلر و پال دوئر خوانده شد. در پایان این بیانیه سه بانوی فرهیخته  بنام های مهری مودت از جامعه محترم بهایی که همسرشان در سال ۶۰ اعدام شده اند، زهرا سرحدی زاده که دخترشان در دهه ۶۰ اعدام شدند، و همچنین سولماز علیزاده که پدرشان در تابستان ۶۷  اعدام شدند به نمایندگی از سوی خانواده های قربانیان جنایات جمهوری اسلامی دو تابلوی نقاشی که بوسیله سودابه اردوان (از زندانیان سیاسی شناخته شده دهه ۶۰ مقیم سوئد) ویژه این مراسم کشیده شده بود به رسم یادبود و تقدیر به بانوجولیا اسنید، همسر روانشاد پال دوئر، و همچنین جناب آقای اروین کاتلر، وزیر و دادستان کل پیشین کانادا، وکیل برجسته  حقوق بشر، ریاست مرکز حقوق بشر نهاد رائول والنبرگ و استاد عالیرتبه دانشگاه مک گیل اهدا شد.

این بخش از برنامه که با ابراز احساسات حضار همراه بود، آقای کاتلر و خانم اسنید را تحت تاثیر قرار داد.

جولیا اسنید سخنان کوتاه خود را چنین آغاز کرد: “از شما بخاطر تجلیل از کارهای همسرم سپاسگزارم. ویدیوی تهیه شده بسیار تاثیر گذار بود و یکی از آهنگهای مورد علاقه وی در آن گنجانده شده بود. همانطوری که گفته شد، وی انسانی طرفدار حقوق بشر، عدالت و اخلاق بود. در حقیقت او از سازمانها و نهاد هایی چون شما الهام می گرفت.”

وی در پایان گفت: “به شما پیشنهاد می کنم که در مسیر دادخواهی خود همواره سطح خواسته هایتان را از نمایندگان منتخبتان افزایش دهید. در حقیقت ادامه کار شما در زمینه حقوق بشر بهترین راه تجلیل از کار پال است. وی بسیار مفتخر می شد که بداند این گونه از وی یاد می شود.”

پس از آن آقای اروین کاتلر، یکی از پرسابقه ترین فعالان حقوق بشر که اخیرن کاندیدای جایزه صلح نوبل هم شده است، طی سخنان پر شور و محکمی چنین گفت:

“برای من افتخاری است که در این نشست و در کنار این جمع در این مراسم یادبود حضور داشته باشم، و همچنین یاد شادروان پال دوئر را بابت تلاش بی وقفه اش در زمینه حقوق بشر گرامی بدارم. ما در نقطه ی حساسی از زمان هستیم، زمانی برای یادآوری قتل های دسته جمعی سال ۱۹۸۸، و همچنین یادآوری پیشنهاد پال دوئر برای محکوم کردن دولت ایران برای جنایت های ضدبشری. پال در این پیشنهاد، از جامعه بین المللی درخواست کرد تا این قاتلین را محاکمه نمایند. متاسفانه، نه تنها مجرمان تا به امروز بدون محاکمه و تنبیه باقی مانده اند، بلکه توسط رژیم خامنه ای پاداش هم گرفته اند، و حتی همین امروز هم در میان معماران سرکوب حقوق انسانی ایرانیان حضور دارند. به عنوان مثال، می توان  از مصطفی پورمحمدی، وزیر سابق دادگستری ایران که یکی از اعضای کمیسیون مرگ در سال ۱۹۸۸ بود و همچنین علیرضا آوایی، وزیر فعلی دادگستری که عضوی از کمیته مرگ سال ۱۹۸۸ بود، و همچنین ابراهیم رئیسی، رئیس قوه قضاییه فعلی که وی نیز عضوی از کمیته مرگ سال ۱۹۸۸ بود، نام برد. رسوایی بزرگی است که این افراد بابت جرایمی که علیه بشریت انجام داده اند، پاداش هم گرفته اند، و این وظیفه تک به تک و جمعی ماست تا این افراد هرچه سریعتر محاکمه شوند.

امروز شاهد فاجعه ای در ایران هستیم که در آن “بی گناهی” جرم محسوب می شود، دفاع از بی گناهان جرم است، و همچنین درخواست هرگونه حقوق اولیه شهروندی یک جرم محسوب می شود. در ماه آگوست گذشته، ۹  زن بابت فعالیت در زمینه آزادی و حقوق برابر زن و مرد برای انتخاب پوشش، در مجموع به ۱۰۹ سال زندان محکوم شدند. این چیزی نیست جز یک آپارتاید جنسی قانونی شده در ایران. فعالیت های محیط زیستی امری مجرمانه شناخته شده و ۸ فعال محیط زیستی برجسته زندانی، شکنجه و همچنین تهدید به مرگ شده اند. فعالان حقوق بشر مجرم شناخته می شوند، از جمله یکی از برجسته ترین چهره های مدافع حقوق زنان، نسرین ستوده، که در ایران بابت دفاع از جوانان و زنانی که در راه مبارزه برای حقوق برابر مدنی فعالیت می کردند از هیچ تلاشی دریغ نکرد، تا اینکه خود زندانی و محکوم به ۳۸ سال زندان و ۱۴۸ ضربه شلاق شد. جرم او چیزی نبود جز ایستادگی به عنوان نمادی از حقوق بشر در ایران. چیزی که در این باره شرم آور است این است که ۲  روز پس از این حکم وقیحانه، ایران برای کمیسیون حقوق زنان سازمان ملل متحد انتخاب شد، بدون این که هیچ کشوری با این انتخاب مخالفت کند. شرم بر جامعه بین المللی که جرم و جنایت را این گونه پاداش می دهد.”

اروین کاتلر همچنین به وضعیت بحرانی آزادی عقیده و دین، آزادی بیان و دستگیری روزنامه نگاران و نویسندگان، بازداشت اشخاص دو- تابعیتی، بازداشت کارگران معترض، بازداشت هنرمندان، اندیشمندان و معلمان به عنوان مشکلات وخیم ایران اشاره کرد: “ما باید معماران سرکوب ایران را تحریم کرده و سپاه پاسداران ایران اسلامی را به عنوان گروهی تروریستی شناسایی کنیم. باید جلوی ابراز وجود این حکومت خشونت پرور را که فراتر از مرزهای خود، در همین خیابانهای تورنتو حضور پیدا می کند را بگیریم، و از هیچ تلاشی برای آزادی زندانیان سیاسی داخل ایران دریغ ننماییم.”

پس از سخنان آقای کاتلر خانم سناتور لیندا فرام به سخنرانی پرداخت و در ادامه پیام مهم آقای اندرو شیر رهبر حزب محافظه کار به برنامه امسال عدالت ۸۸ را قرائت کرد. سناتور فرام در ابتدا تاکید کرد:

“می خواهم از تلاش های بی وقفه تیم داوطلبانی که هر سال برگزاری این مراسم را به عهده می گیرند قدردانی کنم. در این مراسم یادبود، هم باور با کسانی هستیم که زندگی و جان خود را از طریق جنایتی فاجعه بار علیه انسانیت از دست دادند. جنایتی که توسط جمهوری اسلامی ایران علیه مردان، زنان و کودکان بی گناه انجام گرفت. کانادا اولین کشوری است که بی رحمی های سال ۱۹۸۸ را به طور رسمی شناسایی کرده است. می خواهم از کسانی که در این امر مهم نقش داشتند، شادروان پال دوئر، مردی پایبند به اصول و دغدغه مند و همچنین اروین کاتلر که برای من و افراد حاضر در اینجا حکم قهرمان را دارد، قدردانی کنم.

امروز کنار هم گردآمده ایم تا رژیم جمهوری اسلامی را برای اقدامات بی رحمانه و تبهکارانه آن نه تنها در گذشته، بلکه تا به همین امروز برای ساکت کردن هر صدایی که با آن مخالفت می کند محکوم نماییم. ما متعهد هستیم تا آنچه می توانیم برای فراهم ساختن زندگی و آینده ای بهتر برای مردم ایران انجام دهیم.” وی سپس پیام  اندرو شیر، رهبر حزب کنسرواتیو کانادا  که در آن به جنایات ضدبشر جمهوری اسلامی اشاره  و از جامعه ایرانی خواسته شده بود تا با پیگیری دادخواهی این جنایات، به ارتقاء سطح انگیزه و نمونه سازی برای مردم داخل ایران برای ایجاد تغییر کمک نمایند. در پیام اندرو شیر آمده: “در تاریخ ۱۱ ژوئن ۲۰۱۸، مجلس عوام کانادا پیشنهادی را از طریق حزب کنسرواتیو تایید کرد که تحت آن از دولت کانادا خواسته شده بود تا فورا سپاه پاسداران جمهوری اسلامی ایران را در لیست گروه های تروریستی قرار دهد، اما ۱۶  ماه پس از آن، دولت هنوز نتوانسته است اقدامی برای این موضوع انجام دهد. سپاه پاسداران ایران برای چندین دهه مردم ایران را به هراس انداخته است.

یک دولت کنسرواتیو جدید می تواند، اشتباهات جاستین ترودو را اصلاح نماید و سپاه پاسداران ایران را تحت لیست گروه های تروریستی دهد. دولت کانادا همچنین نتوانسته است هیچ یک از اشخاص وابسته به رژیم ایران را تحریم کند. حزب کنسرواتیو در کنار مردم ایران ایستاده تا به ایرانی دموکراتیک تحقق ببخشد.”

در این قسمت از برنامه، نماینده هایی از حزب کنسرواتیو کانادا از جمله منگاکیس، پیتر کنت، و نماینده حزب لیبرال مایکل لویت و همچنین مایکل ماستین، مدیر کل اجرایی “بنای بریث” کانادا هر کدام سخنانی  کوتاه در راستای حمایت از ایرانیان تحت فشار رژیم تروریستی ایران و لزوم همبستگی فارغ از نژاد و عقیده در برابر ظلم و ستم جمهوری اسلامی ایراد کردند که همگی با ابراز احساسات و تأیید حضار مواجه شد.

در بین سخنرانی ها هنرمندان متعهد و گرانقدری با ارایه هنر خود، به این مراسم غنای خاصی بخشیدند. باقر موذن، یکی از قدیمی ترین اساتید گیتار کلاسیک در ایران با نواختن ۲ قطعه گیتار تاثیرگذار، به مراسم حال و هوای دیگری بخشید.

  یکی از زندانیان سیاسی دهه ۶۰ قطعه “یگانگی” در یادبود اعدامیان دهه ۶۰ را اجرا کرد و نیاز به همبستگی و “یگانگی” در برابر ظلم را یادآور شد.

بخش دیگری از برنامه مختص شهادت اعضا ی خانواده های مقتولین کشتارهای جمهوری اسلامی و همچنین زندانیان سیاسی سابق ایرانی بود. رویا برومند، فرزند عبدالرحمان برومند که توسط رژیم جمهوری اسلامی در پاریس ترور شد، و یکی از مؤسسین  بنیاد برومند که در راستای مستندسازی جنایات و قربانیان دهه ۶۰ فعالیت می کند،  سخنران بعدی این مراسم بود. وی درباره لزوم همبستگی ملی و بین المللی چنین گفت: “این یکی از پیش شرط های شیوه کاری موسسه عبدالرحمان برومند است که در آن بدون توجه به جنسیت، دیدگاه سیاسی، اعتقادات و یا دسته بندی افراد، به مستندسازی کیس ها و حقوق پایمال شده افراد قربانی رژیم جمهوری اسلامی ایران پرداخته است. بنیاد ما در آوریل ۲۰۰۱، یعنی ۱۰ سال پس از ترور پدرم شکل گرفت. اما این درد از زمان انقلابی شروع شده که در آن بدون تشکیل دادگاه و یا بدون در نظر گرفتن احتمال بی گناهی اشخاص، عده بیشماری به قتل رسیدند. سپاه پاسداران امروز همچنان به اشاعه رعب و وحشت و کشتارهای خود ادامه می دهد.”

“چیزی که مرا اندوهگین کرده، سکوت و عدم حضور انقلابیونی بود که نه تنها در برابر این اقدامات وحشیانه نایستادند، بلکه آن را تشویق نیز کردند. عدالت و دادرسی هدف این محاکمات نبود. تنبیه اشخاص بر اساس رفتار و اعمال آنها تشخیص داده نمی شد، بلکه هویت و وابستگی های آنان تعیین کننده بود. فرقی نداشت که پلیس راهنمایی و رانندگی بودید، شهردار و یا یک معلم ساده. چه بیشمار بودند کسانی که به نام فاحشگی، همجنسگرایی یا اعتیاد کشته شدند. تعداد بهاییان زیادی به جرم عقیده و باورهایشان اعدام شدند. حتی وقتی این آتش دامن خود انقلابی ها را گرفت، دوباره توجهی به روند محاکمه داده نشد و هر گروه مانند قبیله ای جداگانه برای از دست رفتگان خود عزاداری می کردند. اینها همه انگیزه های ابتدایی برای مستندسازی نقض حقوق انسانها برای زندگی کردن بود. تمامی اعدام ها بدون استثنا در روند مستندسازی ما در نظر گرفته شده اند.”

بنیاد برومند ۲ جلد کتاب به زبان فارسی و انگلیسی درباره کشتارهای سال ۶۷ منتشر کرده که در مراسم عدالت۸۸  قابل تهیه بود.

پس از رویا برومند  مهدی اصلانی، زندانی سابق سیاسی و از جان بدربردگان کشتار تابستان ۶۷ گوشه ای از خاطرات خود از تابستان سال ۶۷ در بند ۸ زندان گوهردشت را برای حضار چنین شرح داد:

“چند روز دیگر پاییز شروع می شود و پاییز نام مستعار تمام آرزوهای ماست. در همین ایام، به خانواده ها خبرداده می شود تا به کمیته مراجعه کنند. پس از ماه ها انتظار و در جایی که هنوز امید رخت برنبسته، در سحرگاهی پاییزی، بالاخره خانواده ها مراجعه می کنند. اولین نام خوانده می شود و مادری با یک کیف سبز ارتشی به تنهایی بیرون می آید. هیچ کس به خانه برنگشت، تنها ساک هایی به رنگ سبز ارتشی. شماری از خانواده ها بیش از یک ساک نصیب بردند… بعضی خانواده ها حتی ساک هم از بازماندگانشان نصیب نبردند…”

متن کامل سخنرانی ها و بیانیه ها و قطعات هنری این مراسم بر روی صفحه فیس بوک عدالت ۸۸ تحت نام: (JUSTICE 88) در دسترس است.                               

در پایان مراسم اسفندیار منفردزاده، آهنگساز مشهور فیلم های ماندگار سینمای ایران، درباره آزادی عشق و خاطرات تجربه حبس خود در دوران زندان در ایران صحبت کرد. سپس به همراهی شیرین مهربد، قطعه خاطره انگیز “یه شب مهتاب” را اجرا نمودند.

هدف اصلی گردانندگان نهاد عدالت ۸۸ بردن پیام دادخواهی، عدالت و نقض حقوق بشر در ایران به میان جامعه کانادایی است. در این راستا همه ساله استقبال سیاستمداران اصلی کانادایی که درباره مسایل ایران صاحب نظر هستند رو به فزونی گذارده. در کنار این استقبال تعداد شرکت کنندگان کانادایی هم افزایش یافته. نام نهاد عدالت ۸۸ تا حدود زیادی در میان سیاستمداران شناخته شده و برنامه سالانه آن یکی از موفقترین برنامه ها در زمینه روشنگری و اطلاع رسانی به جامعه میزبان به شمار می آید. این نکته از سوی همه سخنرانان ایرانی و کانادایی هر سال شنیده می شود که برنامه ای باچنین کیفیت را در زمینه مسایل حقوق بشر کمتر می توان یافت.

امید است تا عدالت ۸۸ با پشتیبانی بیشتر هموطنان، بویژه آنان که دغدغه جدی رعایت حقوق بشر و آزادی های اساسی برای هموطنان خود در سرزمین  مادری دارند، بتواند گامهای بزرگتر و موثرتری در آینده بر دارد.     

بیانیه عدالت ۸۸ که در ابتدای مراسم خوانده شد

با سپاس از حضور شما در برنامه سالانه یادمان کشتار زندانیان سیاسی در تابستان ۱۳۶۷. امسال سی ویکمین سالگرد این جنایت هولناک در تاریخ ایران و مصادف است با ششمین سالگرد شناسایی آن از سوی پارلمان کانادا و تعیین روز همبستگی با زندانیان سیاسی در ایران.

ما در حالی در اینجا  گرد هم آمده ایم که جمهوری اسلامی ایران همچنان به صورت سیستماتیک به نقض حقوق اساسی و کرامت انسانی مخالفان، زنان، روشنفکران، کنشگران سیاسی، هنرمندان، نویسندگان و روزنامه نگاران، کارگران، دانشجویان،، اقلیتهای قومی، مذهبی، و جنسی، و افراد بیشماری از مردم عادی، و دو تابعیتی و حتا اتباع خارجی ادامه می دهد.  

رژیم اسلامی ایران که از بدو پیدایش به واسطه سیاستهای داخلی و خارجی خودسرانه و خودسوزانه با بحران حقانیت روبروست، هم اکنون در شرایط بحرانی وخیمی بسر می برد.  

رژیم اسلامی در برابر فشارهای فزاینده بین المللی و شورش های دیرپای داخلی با به خدمت گرفتن ارتجاعی ترین  و جنایتکارترین افرادی همچون ابراهیم رئیسی، عضو کمیسیون مرگ و مسئول قتل عام زندانیان سیاسی در سال ۱۳۶۷ در سمت ریاست قوه قضائی و شخصیت مورد علاقه رهبری به گونه ای به ماهیت سیاسی اصلی خود بازگشته است.     

شرایط کنونی ایران یادآور شرایط سیاسی – اقتصادی در سال پایانی جنگ ایران و عراق است که رژیم را وادار به پذیرش قطعنامه ۵۹۸ شورای امنیت سازمان ملل کرد. اگر چه در آن زمان خمینی “جام زهر را نوشید” اما حکومت وی با استفاده از عدم توجه جامعه بین المللی به وضعیت حقوق بشر در ایران، بلافاصله تجاوز سیستماتیکی را علیه مخالفان و کنشگران به اجرا درآورد.    

 تأکید می گردد که چنین روشی بارها در دوران “اصلاحات” و پس از ۱۱ سپتامبر  و مبارزه جهانی با تروریزم و یا در دوران گسترش نفوذ سپاه پاسداران در عراق، سوریه، لبنان و یمن و همچنین اخیرن در جریان مذاکرات بر سر برنامه اتمی جمهوری اسلامی، بارها تکرار شده است.  

اما استفاده از روشهای همیشگی باجگیری از خارج از طریق گروگانگیری و سیاستهای تهاجمی نظامی توأم با سرکوب و فساد سیاسی – اقتصادی داخلی هرگز نتوانسته به بحران حقانیت رژیم پایان دهد . چرا که مشکل بنیادی این بحران، تمرکز خودسرانه قدرت و ثروت در برابر هزینه کردن  حقوق و آزادی های شهروندان ایرانی است. هر سیاستی، هر اقدامی، هر حرکتی و رد و پذیرش هر فرصتی و نهایتن همه چیز برای سردمداران این حکومت در حفظ قدرت و ثروت خلاصه می شود.

لذا با نظر به چنین شرایطی است که یاد هموطنان قتل عام شده در سال ۶۷ را گرامی می داریم. خاطره و میراث آن عزیزان والاترین انگیزه برای رسیدگی و عدالت خواهی در برابر رفتار خودسرانه و جنایتکارانه جمهوری اسلامی و عوامل آن در خارج است.

پارلمان کانادا در ثبت دقیق سابقه این رژیم بر حافظه جهانی به شکلی نمونه عمل کرده و ما کانادایی ها بایستی جایگاه دولتمان را در حال و آینده همچنان به صورت نمونه حفظ کنیم. در این رابطه بایستی از کار ارزشمند جناب آقای اروین کاتلر در تنظیم پیشنویس قانون تحریم تاثیرات و منافع سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در خارج نام برد که شوربختانه به صورت خطرناکی به نهادهای مالی کانادایی و دارایی های آن در بسیاری از شهرهای کانادا وارد شده است.   

ما از دولت کانادا می خواهیم:

• کل سپاه پاسداران را در لیست سازمان های تروریستی قرار دهد
• –          “معماران سرکوب” اصلی در ایران را که مسئول سرکوب فعالان حقوق زنان، خبرنگاران و فعالان محیط زیست و دیگران هستند در فهرست تحریم قرار دهد
• درباره دخالت دولت ایران در تأمین مالی تظاهرات نفرت پراکنانه، مانند روز قدس و عاشورا تحقیق کند
• به فشار خود بر رژیم ایران برای رعایت حقوق بشر ادامه دهد 

کانادا با اجرای چنین سیاستی می تواند همچنان به نقش نمونه خویش به عنوان صدای جهانی دمکراسی و حقوق بشر و اخلاقیات، بویژه با عنایت به قتل ناخواسته و وحشیانه زهرا کاظمی و کاووس سید امامی شهروندان ایرانی – کانادایی که به دست عوامل سپاه پاسداران و مأموران وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی انجام گرفت، ادامه دهد.           

ما همچنانکه مرهون ابراز همبستگی قلبی نمایندگانمان در مجلس عوام و بسیاری از هموطنان کانادایی در سراسر کشور بوده، مشتاق همکاری با یکدیگر برای ساختن جامعه ای برابرتر، نمایانگرتر و منعکس کننده تر در کانادا و ایران می باشیم.  

در پایان، این سخنِ برنامه های یادبود پیشین را تکرار می کنیم. بدون یافتن حقیقت نمی توان به آشتی ملی رسید. شاید هیچ وقت به عدالت نرسیم، اما پای فشاری بر یافتن حقیقت بر پایه کرامت انسانی می تواند به نحو چشمگیری به بزرگداشت قربانیان پیشین و کنونی، خانواده ها و بازماندگان آنان، و هموطنانشان انجامیده و این اطمینان را به بار آورد که چنین اعمالی هرگز در آینده تکرار نخواهند شد.

با سپاس