شرلی شمسیان
پوریم؛ عید یهودیان و سپاس از ایران باستان
یهودیان در اسراییل و جهان، این هفته، عیدی را جشن می گیرند که روز شکرگزاری از کشور باستانی ایران به خاطر نیکوکاری‌های پادشاهان ایران زمین در قبال اجداد یهودیان است. یکی از اعیاد یهودی که طی سالیان اخیر بیشتر مورد توجه عموم قرار گرفته است جشن پوریم است که به علت تحریکات برخی افراد ناآگاه یا مغرض تعبیراتی نادرست از آن بعمل آمده است لذا سعی می‌گردد به صورت خلاصه به شرح تاریخچه و کیفیت این واقعه بپردازیم. پیش از این باید تاکید کرد که ۲۷۰۰ سال زندگی مسالمت آمیز یهودیان در کنار ایرانیان و نیز احترام خاص یهودیان جهان در طی تاریخ به ملت ایران به پاس خدمات و برخورد مناسب ایرانیان با آن‌ها و وجود مقبره پیامبران و بزرگان یهود در ایران همه حکایت‌گر وجود پیوندی قوی و مستحکم بین ایرانیان و یهودیان است که با سم پاشی برخی افراد مغرض معلوم الحال خدشه پذیر نمی‌باشد. در زمان حکومت خشایار شاه که امپراطور صد و بیست و هفت ولایت از هند تا حبشه بود، خشایارشاه دل به دختری یهودی -که زیبایی‌اش پرآوازه شده بود- به نام «استر» (ستاره) باخت که برادرزاده «مردخای» بود. مردخای در دربار خشایارشاه خدمت می‌کرد، که در زبان امروزی ممکن است بتوان وظیفه او را «وزیر دربار» نامید. در روایات تاریخی یهودیان آمده است که «هامان» صدراعظم وقت، درنتیجه مخالفت شدید با «مردخای» که حاضر به سجده کردن به صدراعظم نبود و از او حرف شنوی نداشت، دستور قتل‌عام یهودیان را در سرزمین باستانی ایران صادرکرد. باید اشاره کرد که هامان تبار ایرانی نداشت و از نسل اگاگ بود. او با ترفندی اجازه قتل عام یهودیان ایران را از پادشاه می گیرد تا همگی را در یک روز نابود سازد و بدنبال آن به همه سران حکومتی امپراطوری ایران نامه ارسال می‌گردد تا همه یهودیان در یک روز، روز سیزدهم ماه دوازدهم (ادار) قتل عام گردند و همه اموال آن ها غارت شود. مردخای با مطلع شدن از این قضیه و با کمک استر که به عنوان ملکه ایران انتخاب شده بود سعی در نجات قوم خود کرد. در آخر توطئه هامان بر ملا گشته و هامان به دستور پادشاه به دار آویخته می شود. در واقع پیش از این مردخای به علت بر ملا ساختن “توطئه قتل توسط دو تن از نگهبانان” نسبت به پادشاه ایران مورد لطف و عنایت پادشاه قرار گرفته بود. ولی با وجود این هنوز پادشاه ادعا داشت که نامه ی قبلی‌اش که به هامان سپرده بود (چون با مهر سلطتنی ممهور شده) قابل ابطال نیست، تا اینکه با درخواست‌های استر، پادشاه راضی می‌گردد که نامه‌ی دیگری نوشته و در آن به یهودیان سراسر کشور نیز اجازه داده شود تا در روز توطئه به دفاع از خود پرداخته و از جان خود و افراد خانواده‌شان حمایت نمایند. در فرا رسیدن روز توطئه‌ی هامان ، دشمنان یهود منتظر بودند بر یهودیان استیلا یابند ولی این امر بر عکس شد و یهودیان بر دشمنان خویش استیلا یافتند. یهودیان سایر استان‌ها نیز جمع شدند و از خود دفاع کردند آن ها جمعا هفتاد و پنج هزار نفر از دشمنان خود را کشتند که اگر عدد فوق را بر صد و بیست و هفت استان تقسیم کنیم متوجه می‌شویم که در هر ایالت بین پانصد تا ششصذ نفر از دشمنان کشته شده‌اند، آن هم افرادی که تباری ایرانی نداشته و با یهودیان دشمنی تاریخی داشتند و یا جزو مزدوران هامان بودند و در آن روز خود را آماده ستیز با یهودیان کرده بودند و نه افراد عادی. و همچنین یهودیان این عید را به مناسبت نجات یهودیان جشن می‌گیرند و نه به خاطر کشتار دیگران
