دوستان در آذربایجان ایراندخت ابراهیمی را خاله صدا می کردند بعضی ها هم به احترام او را ایران خانم می خواندند. او یکی از برجسته ترین زنان ایران در عرصه ی مبارزه و معتقد به حقوق مساوی بین زنان و مردان بین ملیت های ایرانی بود.

ایراندخت ابراهیمی در اول مهر ماه ۱۳۰۴ در شهر آستارا متولد شد. ظلم و ستم دیکتاتوری رژیم پهلوی و وضعیت اسفناک زحمتکشان در او روحیه ای مبارز و انقلابی آفرید. پدرش غنی ابراهیمی یکی از مبارزان آن زمان به شمار می رفت و برادرش فریدون ابراهیمی یکی از مبارزان فرقه دمکرات آذربایجان و دادستان حکومت طی آذربایجان به دست جلادان رژیم پهلوی اعدام گردید.

ایراندخت و برادرش انوشیروان ناگزیر به ترک وطن شدند و به آذربایجان شمالی باکو مهاجرت کردند. ایراندخت بعد از اتمام تحصیلات دوره متوسطه وارد دانشگاه باکو شد و در رشته تاریخ به درجه دکترا نائل گردید. وی علاوه بر فعالیت سیاسی به کار علمی و تحقیقی نیز پرداخت و مقالات متعددی از ایشان در نشریات به چاپ رسیده است.

با پیروزی انقلاب بهمن ۱۳۵۷، ایران خانم به همراه برادرش انوشیروان به ایران بازگشت. در این دوران ایران خانم مسئولیت تشکیلات دموکراتیک زنان ایران در آذربایجان را به عهده گرفت و به عنوان مسئول تشکیلات زنان آذربایجان به فعالیت سیاسی، تشکیلاتی و اجتماعی خود ادامه داد. او با بردباری دانش سیاسی و اجتماعی، تجربیات تشکیلاتی خود را در اختیار نسل جوانتر قرار می داد. پیر و جوان، زن و مرد همه او را دوست داشتند و برایش احترام خاصی قائل بودند.

بعد از یورش خائنانه رژیم ولایت فقیه به آزادیخواهان در سال های ۱۳۶۱ و ۱۳۶۲ و دستگیری برادرش انوشیروان ابراهیمی، ایران خانم مدت ها در ایران در شرایط سخت مخفی زندگی کرد و بار دیگر به ناچار مهاجرت کرد و تا آخر عمر در باکو زندگی کرد. در این سالها ضمن تدریس و تحقیق در دانشگاه باکو پناهگاهی روحی برای دیگران بخصوص زنان مهاجر و پناهنده و دور از وطن شد. هم از این روست که همه او را با محبت و احترام ایران خانم می نامیدند و با این نام از او یاد می کردند و یاد خواهند کرد.

انوشیروان ابراهیمی برادر ایران خانم در سال ۱۳۶۷در جریان فاجعه ی ملی همراه گروه کثیری از انقلابیون توسط رژیم ضد بشر اعدام گردید.

ایران خانم در شناساندن ۸ مارس روز جهانی زن و اهمیت گرامیداشت این روز به زنان آذربایجان سخن می گفت و هر ساله ۱۳۶۱-۱۳۵۷ به همراه دیگر زنان این روز را جشن می گرفتند. او معتقد بود که استقلال و آزادی زنان نیز مانند تمام اقشار زحمتکش جامعه از راه انقلاب ممکن است. ایران خانم یکی از مبارزان سرسخت حقوق زن بشمار می رفت و زنان آذربایجان به وجود چنین انسان والایی افتخار می کنند.

بالاخره ایراندخت ابراهیمی در ۳۰ بهمن ۱۳۸۴ چشم بر جهان فرو بست. یادش گرامی باد!

مارچ ۲۰۱۱