گردهمائی ناتو در لیسبون
بحث “توربان” Türban (روسری “اسلامی” در ترکیه) بیش از یک ماه موضوع بحث رسانه های جمعی ترکیه بود (نوامبر ۲۰۱۰). زمانی که این بحث با شدت و حدت تمام بین موافقان و مخالفان آن جریان داشت، ناگهان “پروژه دفاع موشکی” از طرف حکومت مطرح و بحث توربان را به حاشیه راند. زمان بندی طرح این پروژه از طرف حکومت، خبر از تعهدی می داد که حکومت ترکیه در قبال این پروژه به آمریکا داده بود، ولی چنین وانمود می کرد که مایل است منافع حاصل از استقرار این پروژه در ترکیه را پیشاپیش با مردم ترکیه در میان بگذارد. (۱)
قبل از گردهمائی اعضای پیمان ناتو در لیسبون (۱۹- ۲۰ نوامبر) برای تعیین “استراتژی جدید ناتو” حکومت ترکیه معتقد بود که: “اگر پروژه دفاع موشکی در چارچوب ناتو باشد قابل قبول است”، یعنی ترکیه این پروژه را در چارچوب پروژه دفاعی ناتو تلقی کرده و به استقرار آن در ترکیه چراغ سبز نشان داده بود. وزیر دفاع ترکیه “وجدی گؤنول” Vecdi Gönül دراین باره گفت: “این موضوع را نه به شکل احتیاط، بلکه به عنوان شروط مذاکرات دو طرفه باید تلقی کرد”. او خاطرنشان می کرد که: “ناتو تشکیلاتی نیست که کشوری را هدف قرار دهد، ناتو تشکیلاتی است در رابطه با دفاع اروپا – آتلانتیک، تشکیلاتی است مربوط به دفاع عمومی، لذا هیچ کشوری را هدف قرار نمی دهد”.
تعهد ترکیه در گردهمائی ناتو در لیسبون برای استقرار “پروژه دفاع موشکی” در خاک ترکیه نشان داد که حکومت ترکیه پیشاپیش، اگرهم غیررسمی، زیر بار این تعهد رفته است.
پروژه دفاع موشکی و رسانه های طرفدار حکومت
بعد از پایان گردهمائی لیسبون صدها روزنامه و کانال تلویزیونی ترکیه، در واقع کل رسانه های ترکیه (به استثنای ۱۲- ۱۰ تای آنها) یک زبان از این واقعه به عنوان “پیروزی بزرگ” در لیسبون سخن گفتند.
“حریت” بزرگترین روزنامه ترکیه در ۲۱ نوامبر خبر “پیروزی” ترکیه در لیسبون را با سر تیتر: “تعدیل سارکوزی توسط گول {عبدالله گول}” تقدیم کرد!
روزنامه “استار”، “صاباح”، و ATV از پیروزی بزرگ ترکیه در لیسبون سخن ها گفتند. (۲)
“رسانه های دیندار” ترکیه در این میان جای خود دارند و لزومی به ذکر نام آنها نیست، آنها نود سال است که رؤیای این روزها را می دیدند و اکنون در حکومت اند و “وظایف” خود را انجام می دادند.
رسانه های غرب نیز قبول این پروژه را “فرصتی” برای ترکیه تلقی کردند!(۳)
در لیسبون عبدالله گول رئیس جمهور ترکیه اصرار داشته است که نامی از ایران برده نشود ولی سارکوزی رئیس جمهور فرانسه در جواب وی گفته بود: “گربه را گربه می گوئیم، تهدید اروپا از ایران است و نام نبردن از ایران چیزی را تغییر نمی دهد”.
“محمد امین کوچ” روزنامه نگار مخالف در این باره نوشت: “در لیسبون پروژه خاورمیانه بزرگ به پروژه ناتو تبدیل شد ترکیه نیز آنرا با رضایت بلعید، و رسانه های ترکیه این رذالت را با عنوان هائی چون”توافق بزرگ”، “شرایط آنکارا را قبول کردند”، “ترکیه آنچه را می خواست به دست آورد” بخورد مردم دادند”.
پروژه ی دفاع موشکی
پروژه دفاع موشکی در واقع استراتژی جدید ناتو و به معنای گسترش حوزه مداخله آمریکاست. این استراتژی که در گردهمائی لیسبون به تصویب اعضای ناتو رسید، امکان مداخله ناتو در حوزه وسیعی از کره زمین را فراهم خواهد کرد. در واقع با این استراتژی، ناتو به حساب آمریکا در هر نقطه دنیا امکان مداخله خواهد داشت. مداخله در یوگسلاوی (۱۹۹۹) اولین حرکت در خارج گستره ناتو و اولین گونه آن بود، این بار هدف پروژه کل کشورهای “یورواسیا”ست.
در این مفهوم جدید استراتژیک، هدف: “بازدارنگی”، “حمایت از کشورهای عضو” و “بالا بردن ظرفیت دفاعی” تعریف شده است. بالا بردن و گسترش ظرفیت دفاعی در واقع به معنای “جنگ پیشگیرانه” است. یعنی همان “استراتژی امنیت ملی آمریکا” ولی در پوشش ناتو. بنابراین، آمریکا در صورت احساس “خطر” مبادرت به حمله پیشگیرانه خواهد کرد و تحت پوشش ناتو حتی بدون احساس یک خطر واقعی مبادرت به نابودی خطر غیرواقعی خواهد کرد، همچنانکه مورد عملی آنرا در نمونه عراق مشاهده کردیم.
پروژه دفاع موشکی قرار است از نزدیکترین نقطه به ایران شروع و به سوی اروپا گسترش یابد. قبل از آماده شدن پایگاه های زمینی این پروژه، پایگاه های موشکی مستقر در ناوگان دریائی آمریکا انجام وظیفه خواهند کرد، این پایگاه ها در ۲۴ کشتی جنگی آمریکائی در “دریای سفید” (مدیترانه) و “دریای سیاه” مستقر خواهند شد.
طبق نظر متخصصان، لازمه استقرار سیستم دفاع موشکی، اختصاص اراضی وسیع، متخصصان نظامی، و سربازان و کارمندان بیشماری برای برپائی، نگه داری و کاربرد آن است.
مخالفان پروژه در ترکیه معتقدند: “ترکیه با وجود عضویت در ناتو نه تنها چنین تعهدی نسبت به ناتو ندارد، بلکه پروژه دفاع موشکی در تضاد کامل با تعهدات ترکیه در مقابل ناتو است، لذا قبول آن از طرف ترکیه چیزی جز انتقال حاکمیت ملی ترکیه به ناتو (آمریکا) نیست.
آمریکا همچنانکه در جریان اشغال عراق سازمان ملل را مورد استفاده قرار داد، در این مورد نیز ناتو را مورد استفاده قرار داده و در این میان از ترکیه می خواهد نقش سپر بلای آمریکا را ایفاء کند”.
اهداف پروژه دفاع موشکی
هدف آمریکا از استقرار سیستم دفاع موشکی که در چارچوب “استراتژی جدید ناتو” قرار دارد کنترل منابع انرژی خاورمیانه، آسیای میانه و قفقاز و از این طریق برقراری برتری و حاکمیت خود بر جهان است. آمریکا برای برقراری حاکمیت خود لاجرم با مدعیان جهانی و منطقه ای روبروست که در رقابت با آمریکا تلاش می کنند تا از نفوذ آمریکا جلوگیری کنند. پروژه دفاع موشکی نه یک سیستم دفاعی که یک سیستم تهاجمی و به اصطلاح پیشگیرانه است.
اشغال عراق و افغانستان، خصومت با ایران، تحریک گرجستان علیه روسیه، جنگ پنهان در یمن، سودان، حمایت بیدریغ از توسعه طلبی اسرائیل و تلقی دنیای عرب به عنوان “تهدید بالقوه” و ترس از “تغییر صف ترکیه” و سمت گیری ترکیه به طرف شرق (علی رغم مخالفت حکومت ترکیه با این سمت گیری) دلایل عمومی احتیاج به چنین پروژه ای است.
هدف نزدیک (فوری) آمریکا اگرچه ایران هم اعلام شده باشد تمامی کشورهای یوروآسیاست. بدین دلیل است که آمریکا این پروژه را در ترکیه یعنی کشور کلیدی یوروآسیا می خواهد مستقر کند.
هدف دیگر آمریکا در کنار استراتژی عمومی آن که لازمه تحقق آن استراتژی است از یک طرف برقراری کنترل دوباره بر روی کشورهای عضو ناتو بویژه ترکیه و از طرف دیگر گسترش آن به کشورهای دیگر و کنترل آنهاست. (۴)
مقامات آمریکائی آشکارا می گویند که با این پروژه قصد آزمایش (Test) حکومت ترکیه را دارند که تا کجا با آمریکا خواهد بود. این سیستم برعلیه ایران، سوریه، روسیه و هر کشور عربی که با اسرائیل مخالفت کند به کار خواهد رفت. وسیله ای در دست آمریکا برای کنترل ترکیه و قفقاز، وسیله ای برای جلوگیری از “تغییر صف” ترکیه، وسیله ای برای حمایت فعال آمریکا و اسرائیل از PKK ، و تضمین برپائی و استقلال حکومت کرد عراق و نهایتاً هموار کردن راه تحقق “طرح کردستان بزرگ” است که بخش عمده پروژه خاورمیانه بزرگ آمریکا محسوب می شود.
پروژه دفاع موشکی می توانست در یونان، قبرس غربی، رومانی، بلغارستان که تعهد کرده اند پروژه را قبول خواهند کرد استقرار یابد، ولی اصرار آمریکا در استقرار سیستم موشکی در ترکیه به دلایل فوق است. بخشی از این سیستم قبلا در اسرائیل نصب شده است. (The Portable x – band Radar)
یادآوری این موضوع خالی از اهمیت نیست که در سال های گذشته جمهوری های چک و لهستان تحت فشار روسیه این پروژه را رد کردند. روسیه حتی در مورد عضویت اوکرائین در پیمان ناتو التیماتوم داده و تهدید کرد که عکس العمل روسیه در مقابل عضویت اوکرائین در پیمان ناتو سبب تجزیه اوکرائین خواهد شد.
ایران نیز در عکس العمل به پروژه دفاع موشکی اعلام کرد: ” سیستم دفاع موشکی که قرار است در ترکیه برپا شود هدف اش ایران است” و روز بعد از گردهمائی لیسبون به آزمایش موشک هائی پرداخت که قادرند هدف های مورد نظر را در فاصله ۱۰۰ کیلومتری منهدم سازند.
اگر به گفته عبدالله گول:”هدف سیستم دفاع موشکی نه ایران و نه هیچ کشوری نیست”پس این همه سر و صدا و هزینه میلیاردها دلار برای چیست، و آیا این گفته گول در تضاد آشکار با نظر سارکوزی نیست؟(۵)
پیامدهای استقرار سیستم دفاع موشکی برای ترکیه
روسیه بزرگترین شریک تجاری- انرژی ترکیه است. حجم تجارت خارجی ترکیه با چین در سال ۲۰۲۰ سالیانه به ۱۰۰ میلیارد دلار خواهد رسید. روابط ترکیه با هند، ایران و آسیای میانه در حال توسعه و گسترش است. از طرف دیگر آمریکا و دنیای غرب در کل با یک بحران عظیم مالی، رژیم سیاسی و ارزش های اجتماعی موجودشان روبرو هستند. سمت گیری ترکیه به سوی شرق (مستقل از قصد و نیت و برنامه های حکومت ترکیه) یک جریان و سمت گیری عینی است. ترکیه مانند موجود زنده ای است که عکس العمل طبیعی در مقابل تهدید و فروپاشی ناشی از وابستگی به غرب از خود نشان می دهد.
در این آشفته بازار، آمریکا مرتبا “وظایف” جدیدی به عهده ترکیه می گذارد. این وظایف نقش خنجری را دارند که بین ترکیه و آسیا فرو می رود. حکومت ترکیه که حیات و آینده خود را مدیون حمایت آمریکاست در پی راهی برای قبولاندن این “وظایف” به مردم خود است. پروژه دفاع موشکی هیچ ربطی به امنیت و منافع ملی ترکیه ندارد بلکه برعکس، تهدیدی جدی علیه امنیت و منافع ملی ترکیه است. “تغییر صف ترکیه” به معنای بهم خوردن توازن قوا در سطح جهان، به معنای تسریع فروپاشی حاکمیت و برتری غرب است. ماندن ترکیه در کنار آمریکا و متحدان غربی آن در ناتو رانده شدن ترکیه به سوی آتش به خاطر منافع آمریکاست. این که آمریکا از راه های صلح آمیز پایان دوران حاکمیت و سلطنت جهانی خود را (مانند شوروی) قبول خواهد کرد یا نه موضوعی جداست. ولی استقرار سیستم دفاع موشکی در ترکیه تمام روابط سیاسی دوستانه و علائق رو به گسترش اقتصادی و روابط حسن همجواری با تمام همسایگان ترکیه را با مخاطرات جدی روبرو خواهد کرد.
حکومت ترکیه استقرار سیستم دفاع موشکی در ترکیه را “پیروزی بزرگ” قلمداد می کند. این “پیروزی” در تضاد با اصل سیاست خارجی تدوین شده دوران آتاتورک یعنی “صلح در خانه، صلح در جهان” است که بعد از جنگ جهانی دوم توسط حکومت های ترکیه نیز زیرپا گذاشته شده است. این “پیروزی” همچنین با شعار” مشکل صفر” Sıfır Sorun با همسایگان خود حکومت AKP نیز در تضاد آشکار است.
سئوال این است ترکیه با کدام همسایه خود مشکل دارد که احتیاج به سیستم دفاع موشکی آمریکا داشته باشد؟ البته ترکیه با یونان، قبرس غربی (یونان) و ارمنستان مسئله دارد. ولی یونان عضو ناتوست، قبرس غربی عضو اتحادیه اروپاست و ارمنستان تحت حمایت هم آمریکا و هم اروپاست، یعنی تحت حمایت “متفقان استراتژیک” و “متحدان طبیعی” ترکیه! لذا سیستم دفاع موشکی نمی تواند علیه آنها باشد.
ترکیه با همسایگان دیگر خود مانند روسیه، بلغارستان، سوریه، عراق و ایران هیچ مشکلی ندارد. روابط ترکیه با ایران بعد از قرارداد قصرشیرین (۱۶۳۹) به مدت ۳۷۲ سال بدون مشکل و تنش های اساسی تداوم داشته است. پروژه دفاع موشکی، ترکیه و ایران را رو در روی هم قرار خواهد داد، در حالیکه همکاری آنها در خدمت صلح است. این پروژه، ترکیه را از ایران، آذربایجان، روسیه، چین، سوریه جدا و تبدیل به خط جبهه آمریکا و سپر بلای آمریکا کرده و سبب نزاع های بی پایان با همسایگانش خواهد شد.
با توجه به سابقه تاریخی روابط ترکیه و ایران، درگیر کردن ترکیه با ایران بسیار مشکل است، ولی حتی جبهه خصمانه گرفتن آندو علیه هم، با تحریکات غیرمترقبه آمریکا و دست نشاندگان آن در منطقه، برای تحقق کامل طرح استقلال دولت کرد در شمال عراق شرط اساسی است که قرار است در طرح های آمریکا نقش سیاهی لشگر اسرائیل را بازی کند.
در جبهه داخلی، ارتجاع مذهبی (اسلام میانه رو) توسط آمریکا بر تخت اقتدار سیاسی ترکیه نشانده شده است و تجزیه طلبی PKK تحت حمایت آمریکا و اروپاست. این وضعیت نشان می دهد که خود آمریکا و ناتو تهدید بالفعل و جدی علیه حاکمیت، استقلال و تمامیت ارضی ترکیه است. اینکه “عبدالله اوجالان” رهبر PKK مرتبا از آمریکا و ناتو می خواهد که برای حل مسئله کرد مداخله کنند حقیقتی است و در عین حال گویای بسیاری از ناگفته هاست. ناتو از لحاظ امنیت و دفاع ترکیه نه یک حامی بلکه خود تهدید عمده بشمار می رود و حامی اصلی تهدیدکنندگان امنیت و تمامیت ترکیه است. مخالفت کردن با استقرار این پروژه در ترکیه نه تنها یک وظیفه میهنی بلکه یک وظیفه انسان دوستانه برای شهروندان ترکیه نیز هست.
توضیحات:
۱- “توربان” Türban (نوعی روسری) پدیده جدیدی است که در سال های ۱۹۷۰ وارد ترکیه شده است، که در اصل پوشش راهبه های کاتولیک است! در ترکیه هر نوع پوشش و روسری بومی ـ اسلامی به غیر از توربان وجود داشته است. توربان نه ربطی به اسلام و نه ربطی به آزادی های دموکراتیک دارد. در ترکیه توربان نماد اسارت زن و از آنجائی که یک پدیده وارداتی و تماما سیاسی و با اهداف مشخص است، به عنوان پرچم ارتجاع صلیبی در میان افکار عمومی مترقی تلقی می شود.
توربان پوششی است برای سیاست کمر بند سبز و پروژه خاورمیانه بزرگ که در چارچوب “اسلام میانه رو” به ترکیه حقنه می شود. سیاست سیاهی که توربان را علم کرده در عراق و افغانستان میلیون ها مسلمان را قتل عام و به زنان مسلمان تجاوز کرده است. تمدن خاورمیانه را غارت و کشورهای مسلمان را تجزیه کرده و می کند. توربان این ظلم و نامردمی دهشتناک را پرده پوشی می کند. سیاست توربان و پروژه خاورمیانه بزرگ هر دو از یک مرکز هدایت می شوند.
حکومت ترکیه بر خلاف قانون اساسی و برخلاف احکام دادگاه قانون اساسی توربان را در دانشگاه ها آزاد کرد و حالا قدم دیگری برداشته و قصد آزاد کردن توربان در ادارات دولتی، و مدارس متوسطه و ابتدائی را دارد. قدم بعدی مسلما اجباری کردن توربان و سپس اخراج زنان از حیات اجتماعی است. اینکه حکومت AKP قادر به این کار است یا نه، آیا شرایط ترکیه اجازه چنین عقب گردی را می دهد و یا اینکه جامعه لائیک ترکیه تسلیم چنین تحمیلات قرون وسطائی می شود یا نه بحث دیگری است، ولی آنچه مهم است قصد و نیت حکومت و برنامه های خزنده و موذیانه آن برای تحمیل این برنامه ست. ترور یکی از اعضای “دانیشتای” Danıştay به دلیل مخالفت با آزادی توربان و آزادی غیر موجه و غیر قانونی اخیر رهبران حزب الله ترکیه از زندان های ترکیه که مرتکب جنایات بیشمار و سازمان یافته ای بر علیه دولت و شهروندان ترکیه شده بودند بیانگر واقعیاتی است که اتفاق می افتد.
۲- دلیل تمکین “روزنامه حریت” به سیاست های حکومت AKP جریمه مالیاتی ۴ میلیارد لیری است که از طرف حکومت به “آیدین دوغان” صاحب روزنامه حریت و گروه او تحمیل شد. حکومت با این جریمه موضع روزنامه حریت را خرید. از طرف دیگر حکومت با پرداخت ۷۵۰ میلیون لیر اعتبار با شرایط عالی به “روزنامه صاباح” و ATV ( که صاحب امتیاز آنها داماد طیب اردوغان نخست وزیر ترکیه است) آنها را قبلا به خدمت حکومت درآورده بود. هشت سال سیاست سرکوب و تطمیع میدیای ترکیه به خاطر خریدن این چنین تیترهای روزنامه هاست. بی دلیل نیست که ستون نویسان سرشناس روزنامه حریت مانند “اوکتای اکشی” Oktay Ekşı ، “مصطفی بالبای” Mustafa Balbay و “امین چؤل آشان” Emın Çölaşan به دنبال چندین دهه خدمت به جامعه روزنامه نگاری و روشنفکری ترکیه از کار اخراج شدند. آنها مشتی از نمونه خروارند. مفسرین TRT ( رادیو-تلویزیون ترکیه) مانند “بکیر جوشغون “Bekir Coşgun “، “حسین چئلیک”Çelik Hüseyinو “بانو آوار” Banu Avar نیز از جمله اخراج شدگان در دوران حکومت اردوغان اند.
دلیل اخراج خانم بانو آوار به تنهائی ماهیت حکومت ترکیه را به عیان نشان می دهد. اخراج خانم آوار در مجلس ترکیه به صورت سئوال یکی از نمایندگان مجلس مطرح شد. رئیس مجلس ترکیه در جواب سئوال گفت: “مدت طبیعی برنامه ایشان تمام شد لذا کار ایشان نیز خاتمه پیدا کرد”! ولی قائم مقام TRT شخصا به خود خانم آوار گفته بود: “بانو جان سفارت های سوئد، آمریکا و اسرائیل خیلی فشار آوردند، لذا مجبور شدیم از شما جدا شویم”!
خانم آوار می گوید:”بسیاری، به طریق مداخله از راه دور کارشان را از دست داده اند. حمله به TRT در سال ۲۰۰۴ شروع شد و مقاومت TRT تا سال ۲۰۰۸ تماما درهم شکسته شد، کادرها تعویض و مشاورین غربی و مامورین سفارت ها در میدیا صاحب حرف آخر شدند”.
۳- Media Watch ۲۱ نوامبر ۲۰۱۱
۴- ترکیه خارج از ناتو فاقد یک استراتژی دفاعی مستقل است. این روزها در مطبوعات، تلویزیون ها و سمینارها ….درباره استراتژی های مختلف بحث می شود ولی هیچکدام از آنها استراتژی های مستقل از ناتو نیستند. نیروهای مترقی و مخالف حکومت راه چاره را تدوین یک استراتژی: “دفاع ملی بازدارنده” می دانند که در تطابق کامل با اصل “صلح در خانه، صلح در جهان” یعنی اصل سیاست خارجی و امنیت ملی ترکیه در زمان آتاتورک است. آنها معتقدند که تدوین این سیاست و عملی کردن آن ضرورتاً منجر به بستن پایگاه های نظامی ناتو در ترکیه، رد پروژه خاورمیانه بزرگ آمریکا (که اردوغان همراه برلسکونی یکی از همصدران این پروژه است!) و پس گرفتن تقاضای عضویت ترکیه از اتحادیه اروپا و تلاش برای ایجاد اتحادیه های منطقه ای خواهد انجامید. (آمریکا ۲۰ پایگاه نظامی هوائی و دریائی در ترکیه دارد). مخالفان به نمونه های زیادی از رفتار و موضع مستقل سیاست خارجی ترکیه اشاره می کنند که امروز باید دنبال کنند، از جمله:
ـ در آستانه جنگ عراق، آمریکا با ۹۰ هزار سرباز خود به بهانه عبور از خاک ترکیه به سوی شمال عراق قصد استقرار نیروهای خود در جنوب شرق ترکیه را داشت. رئیس جمهور ترکیه “عبدالله گول” که وزیر خارجه وقت ترکیه بود تلاش بسیاری کرد تا اجازه عبور به نیروهای آمریکا را از مجلس ترکیه بگذراند، ولی حتی نمایندگان خود حزب AKP نیز در مجلس آنرا رد کردند.
ـ ترکیه وقتی برای جلوگیری از قتل عام ترک های قبرس به وسیله ی حکومت کودتای “سرهنگان یونان” در قبرس مداخله کرد (۱۹۷۴) آمریکا دست به تحریم تسلیحاتی ترکیه زد، در حالی که ترکیه عضو ناتو و متفق آمریکا بود. در آن تاریخ قرار بود تسلیحاتی به ارزش ۲۰۰ میلیون دلار به ترکیه انتقال یابد. ترکیه در جواب آن تحریم در ۱۳ فوریه ۱۹۷۵ “جمهوری ترک شمال قبرس” را تشکیل داد. در ۱۷ جون ۱۹۷۵ با یادداشتی که به آمریکا داد خاطرنشان کرد که اگر آمریکا تا ۳۰ روز از رسید آن یادداشت در مورد وضعیت ۲۰ پایگاه نظامی آمریکا در ترکیه با ترکیه وارد مذاکره نشود وضعیت جدی پیش خواهد آمد. این یادداشت چیزی جز تهدید به بستن پایگاه های نظامی آمریکا در خاک ترکیه نبود. در ۲۴ جولای ۱۹۷۵ مجلس نمایندگان آمریکا با ۲۲۳ رای در مقابل ۲۰۶ رای، تحریم را ملغی شده اعلام کرد. روز بعد یعنی در ۲۵ جولای حکومت ترکیه (بلنت اجویت) با یادداشت دیگری اعلام کرد “قرارداد همکاری دفاعی ترکیه – آمریکا” (۳ جولای ۱۹۶۹) را از تاریخ ۲۶ جولای لغو و تمامی پایگاه های آمریکائی در ترکیه را “تحت کنترل و نظارت” نیروهای مسلح ترکیه در خواهد آورد. و از تاریخ ۲۶ جولای تمامی پایگاه های نظامی آمریکا در ترکیه تحت نظارت نیروهای مسلح ترکیه در آمد. ترکیه به قول معروف زمانی که به ۳ سنت محتاج بود توانست چنین سیاست مستقل و مبتنی بر منافع و امنیت ملی خود را دنبال کند.
۵- روزنامه نگار مخالفی به طنز در این باره نوشت:”ناتو هیچ کشور دیگری را دشمن نمی داند و هیچ کشوری را هدف قرار نمی دهد، ترکیه نیز به طور احمقانه ای این را باور کرده است؟با این حساب ناتو چیزی جز انجمن دوستداران قناری ها نیست و هدفش حمایت از قناری های منطقه است. تصور کنید که موشکی از خاک ترکیه به کشوری همسایه پرتاب شود. آهای! با شما هستم عاقبت این پروژه جنگ با همسایگان است”.
۱۲مارس ۲۰۱۱
* علی قره جه لو، نویسنده و مترجم مستقل ساکن تورنتو، دارای دکترای علوم سیاسی، در حوزه ی مسائل سیاسی ملیت های ایران بویژه ترک ها و مسائل سیاسی ترکیه و آذربایجان و ارمنستان می نویسد.
