درباره چند عکس منتشر شده از نسرین ستوده

یک:

 در جامعه ای  که بی عدالتی عریان یکی از ویژگی های حکومتی است، از جمله حرکت ها و جنبش های  عدالت خواهانه می تواند جنبش حقوق دانان و وکلای قضایی باشد.  ایران امروز از این قاعده به دور نیست. چند سالی است که وکلای مبارز در جامعه پر خفقان اسلامی رسالتی را به دوش می کشند، که در نوع خود در ایران معاصر بی سابقه است.
  

در تاریخ دوره اخیر کشور  نمی توان به گروهی شکل یافته از مبارزان حقوقدان برخورد که یک موضوع  مشترک به مانند تظلم قضایی، به مثال، هدف روشنگری یا مبارزاتی آنان بوده  باشد. حتا در سال پنجاه و هفت نیز به رغم حضور پر رنگ چند وکیل شناخته شده در انقلاب، آنان نماینده جنبشی تحت مضمون عدالت حقوقی و قضایی و یا گروهی قابل تشخیص نبوده اند. دلیل این امر آن است که از ابتدای مدرنیزه کردن دستگاه دادگستری در ایران، این پدیده عرفی همواره از استقلال نسبی برخوردار بوده است.

شهروند ۱۳۳۶

اما در سالیان اخیر جامعه ای  از وکلا در میان مخالفان رخ نمود که پیش از این هیچ گاه تجربه گروهی و صنفی و خواه ناخواه سیاسی از خود  بروز نداده بود. اکنون در ایران امروز می توان از ده ها  وکیل مدافع  و حقوقدان مبارزی نام برد که به سبب کثرت، و تنها به همین دلیل؛ به یک گروه مبارزاتی تبدیل شده اند. وکلایی که از وکالت محروم شده اند، وکلایی که در زندانند، وکلایی که در ناگزیری به خارج از کشور مهاجرت کرده اند و نیز وکلایی که با تمامی مشکلات موجود در جایگاه اداری  نه چندان محکم خود از حقوق محرومان دفاع می کنند. بیش از هر چیز، دلیل رشد و شکل گیری مبارزات وکلا و تکنوکرات های حقوقدان در ایران کنونی به آن مربوط است  که ظلم هیچ گاه تا این حد در ایران گسترده  و عیان نبوده و  دستگاه قضایی و حقوقی کشور تا این میزان، به دفاع از قدرتمداران و سرکوب حقوق مردم آلوده نبوده است. افزون بر این، رشد این پدیده از پارادوکسی ناشی می شود که عقل حقوقی و قضایی مدرن جامعه در سی سال گذشته خود را دایما در تهاجم قرائتی واپس نگر از حقوق شرعی می دید که به دلیل اتکاء به منابع قدرت، همواره عقل دانشگاهی او را نادیده می گرفت.

 



 

 

 

نسرین ستوده بعد از جلسه دادگاه که برای لغو پروانه ی وکالتش تشکیل شده بود همسرش را در آغوش کشید

 

نسرین ستوده یکی از برآمدگان جوان و خوش فکر این جنبش حقوقی است. ظلم مضاعف برای او که نخست یک زن است،  حس و درکی فراهم  ساخته تا انگیزه اش در راه مبارزه و روشنگری  مستحکم تر شود. همین  تجربه با سمت گیری های عدالت خواهانه ای که از جمله در  ذات تخصص او نیز نهفته است، و هم در موقعیت کنونی او به عنوان یک زندانی سیاسی، شخصیت او را در حد و میزان یکی از رهبران جنبش نوین ایران بالا برده است.

 

دو:

نسرین ستوده وکیل مدافع و حقوقدان آزاده، در ایران امروز که بی شمار زنانش در شجاعت  و آزادگی به “شیر” توصیف می شوند، بی هیچ شبهه ای از برجسته ترین “شیر زنان” است. جایگاه  و موقعیت ستوده در جمع حقوق دانان مبارز، و اکنون در میان مخالفان حکومت اسلامی، فراتر از یک کنشگر پرتلاش، به سمت یک چهره ممتاز مبارز در حال پیشروی است. او، چنان که گفتارش در تعدادی از فیلم های منتشر شده، مقاومتش در زندان؛ و اکنون  چهره ی مصمم اش در چند عکس مهم و تاثیرگذار  نشان می دهد، می رود تا در قامت یک  مقام برجسته شکوفا و شناخته شود. این بانوی مبارز در  همین چند روز پیش که برای حضور در دادگاه، توانسته بود به بیرون از زندان پا بگذارد تنها در چند لحظه کوتاه، در حالی که درون حلقه حفاظتی نیروهای امنیتی قرار داشت، تصویری  آفرید فراتر از هزاران کلمه و نوشته.  عکس های منتشر شده از او  توانستند بزرگترین پیام انسانی و اجتماعی و در عین حال افشاگرانه ترین تصاویر از شرایط موجود در ایران را به جهان مخابره کنند. او که  برای حضور در دادگاهی فراخوانده شده بود تا حکم به باطل شدن پروانه وکالتش بدهد، پیش یا پس از آن دادگاه توانست دیداری کوتاه در حد انداختن چند عکس با  همسرش داشته باشد. تصاویر منتشر شده از آن لحظه، اگر نگوییم بی نظیر؛ به جهت مضمون لااقل عکس هایی تاریخی و تاریخ سازی خواهند بود. از جمله او توانست دستان بسته شده اش را دور گردن همسرش حلقه  زند و  تصویر انسانی زیبایی بیافریند فراتر از جامعه دلخواه حاکمان. این عکس از دو سو موقعیت مذهبی و پلیسی کنونی کشور را به چالش می کشد. از یک سو مضمون سکولار و شخصی و عاشقانه این عکس است که زیبایی و قدرت آن موجودیت اخلاق ساختگی  و پرتزویر اسلامی را به شکل امیدوارکننده ای به سخره می گیرد. و سویه دیگر آن، اعتراض قدرتمند  عکس است  به دستگاه امنیتی و پلیسی کشور که گویی هیچ حصاری مانع از ابراز احساس  نخواهد بود.  همین تصویر و  عکس دستانی که در زنجیر دستبند آهنی به هوا برخاسته اند، بی شک  نام و چهره نسرین ستوده را در حافظه زمانه  ماندگار خواهند ساخت.