"ما امیدی به برد نداریم. دولتهای حاکم هیچوقت در انتخابات میاندورهای پیروز نمیشوند". این را یکی از اعضای پرنفوذ حزب محافظهکار به من میگوید.
شهروند ۱۲۵۵ پنجشنبه ۱۲ نوامبر ۲۰۰۹
"ما امیدی به برد نداریم. دولتهای حاکم هیچوقت در انتخابات میاندورهای پیروز نمیشوند". این را یکی از اعضای پرنفوذ حزب محافظهکار به من میگوید. او را در خود اتاوا و روی تپهی پارلمان میبینم و میگوید که جدا از مشکلات همیشگی محافظهکارها در کبک، میداند که در انتخابات میاندورهای که در میان بحرانی اقتصادی به این عظمت انجام میشوند، دولت هارپر شانس پیروزی ندارد.
ایشان شاید میخواست حزبش چشم نخورد و شاید زیادی بدبین بود، اما به هرحال نتایج چهار انتخابات میاندورهای مجلس فدرال که هفتهی قبل برگزار شد، نشان از توفیق محافظهکارانِ هارپر میدهد. این انتخابات در یک حوزهی نوا اسکوشیا، دو حوزهی کبک و یک حوزهی بریتیش کلمبیا انجام شدند و تنها حزبی که توانست تعداد کرسیها را عوض کند، حزب محافظهکار بود که در حوزهی ریویر دو لوپ، از حوزههای روستایی کبک، نمایندهی بلوک کبک را شکست داد و این کرسی را از آن خود کرد. سه کرسی دیگر در کبک، نوا اسکوشیا و بریتیش کلمبیا به ترتیب همچنان متعلق به بلوک کبک، محافظهکاران و ان.دی.پی ماندند. با این حساب محافظهکاران یک کرسی دیگر به چیزی که برای بسیاری دیگر کابوس است، نزدیک شدند: دولت اکثریت هارپر.
اما واقعا چگونه است که در میان بحران اقتصادی به این عظمت تمام قانونهای معمول زیر پا گذاشته میشود تا دولت حاکم پیروز شود؟ آیا واقعا هارپر خیلی خوب از پسِ ادارهی کشور برآمده؟
واقعیت اینجاست که انتخابات روز دوشنبه بیش و پیش از هر چیزی شکست شدیدی برای حزب لیبرال که قرار است اپوزیسیون اصلی باشد، بود. مایکل ایگناتیف، رهبر لیبرالها که چند ماه قبل سوت انتخابات را کشیده بود و تنها به علت مخالفت سایر احزاب وارد گود رقابت انتخاباتی نشد، امروز در چنان وضعیت بدی قرار دارد که اگر قرار بود فردا انتخابات برگزار شود بعید نبود لیبرالها از زمانِ دیان هم بدتر عمل کنند و حتی هارپر به آرزوی دیرینهاش (دولت اکثریت) برسد. البته کسی انتظار نداشت لیبرالها در هیچکدام از این چهار حوزه پیروز شوند، اما عملکرد بسیار بد آنها (که آنها را از ان.دی.پی هم عقبتر قرار داد) هم توجیهپذیر نیست.
از طرف دیگر میتوان گفت که بلوک کبک به رهبری ژیل دوسپ هم آن اقبالی را که در ۱۲ سال اخیر تحت رهبری او داشته از دست میدهد و اگر تغییری در رویهی خود ندهد با روزهای سختی مواجه خواهد شد. وعدهی بلوکیها به مردم کبک همیشه این است که حداقل کاری که میتوانند بکنند جلوگیری از شکلگیری دولت اکثریت توسط هارپر است، اما شکست آنها در ریویر دو لوپ نشان میدهد که رایدهندگان به نامزدهای مشخص هم توجه میکنند. برای بار چندم بلوک وقتی شکست خورد که یکی از دستیاران نمایندگان سابق را با پلاتفرم خود به انتخابات فرستاد.
ان.دی.پی را میتوان از احزاب به نسبت موفق شب چهارشنبه دانست چرا که در یکی از حوزههای کلیدی مونترال پس از بلوک در جایگاه دوم قرار گرفت که خیرهکننده است.
اما مهمترین آماری را که از چشمانداز سیاسی کانادا خبر میدهد در بیشتر خبرگزاریها پیدا نمیکنید: میزان مشارکت. از ۳۰۶۵۴۲ نفری که میتوانستند در انتخابات شرکت کنند تنها ۹۴۸۲۹ نفر (یعنی ۳۰.۹ درصد آرا) دست به این کار زدند. یعنی بیش از ۲۰۰ هزار نفر که شامل ۷۰ درصد مردم میشد اصلا پای صندوقها نرفتند و این خبری تازه نیست.
آمارها نشان میدهد که انتخابات ۲۰۰۴ و ۲۰۰۸ پایینترین میزان مشارکت را داشته است. با نگاهی دقیقتر به آمار اداره انتخابات کانادا در ضمن میتوان مشاهده کرد که در ۲۰سال گذشته میزان مشارکت مردم همیشه کمتر از ۷۰ درصد بوده است (در حالی از سال ۱۹۵۷ تا ۱۹۹۳ میزان مشارکت بجز یک مورد همیشه بالای ۷۰ درصد بود). نگاهی به انتخابات استانی و فدرال نشان میدهد که مردم کانادا روز به روز کمتر پای صندوقهای رای میروند.
و این تقصیر آنها نیست. نگاهی به پلاتفرم احزاب مخالف هارپر بیاندازید و ببینید چه چیزی بجز "مخالفت با هارپر" به رایدهندگان ارائه میدهند! ایگناتیف نتوانسته نشان دهد که واقعاً چشماندازی برای این کشور دارد، لیتون پس از موفقیتهای مناسب در چند انتخابات متوهم شده که با سیاستبازی و دوز و کلک میتواند دولتی ائتلافی با لیبرالها تشکیل دهد و بلوک کبک بجز تکرار حرفهای ضدفدرالیستی قدیمی که هنوز بعضیها را پای صندوق میکشاند کار تازه ای انجام نداده است.
این احزاب اگر واقعاً میخواهند رای مردم را به دست بیاورند بهتر است به جای حرکت "آسه آسه" برای جلوگیری از "شاخ خوردن از گربه" به فکر ارائه پلاتفرمی باشند که اکثریت غایب در انتخابات را، که بیشتر از طبقات محروم و زحمتکش هستند، از خانه بیرون بکشند.