شهرزاد شهریاری*

دایره آزار یا دایره خشونت معضلی است که در جامعه ایرانی ما بسیار رایج است. دایره خشونت در واقع یک عادت بیمارگونه است. زندگی با شخص مبتلا به دایره خشونت به طرز غیر قابل تحملی سخت و طاقت فرسا است. آقایان به مراتب بیشتر از خانمها وارد دایره خشونت می شوند. این معضل ریشه در فرهنگ های مرد سالاری دارد. قربانی این معضل اغلب خانمها هستند که اکثرا همسر مرد مبتلا می باشند. دایره ای را مجسم کنید که مرد مبتلا مانند عقربه ساعت روی آن می چرخد. این شخص در نقطه ای از چرخه با همسر خود خوب و مهربان است و در نقطه ای دیگر خشن و نامهربان. زمانی که شخص مجددا به نقطه اول می رسد، دوباره خشن می شود و بار دیگر در نقطه دوم به همسر خود محبت می کند. در واقع رفتار این شخص دائم در حال تغییر و تحول است و از خشونت به محبت و برعکس تغییر می کند. رفتار یک شخص مبتلا به چرخه خشونت به طرز ترسناکی غیر قابل ﭘیش بینی است. نقطه قابل توجه این است که شدت خشونت و محبت این افراد از حد طبیعی و معمول بسیار فراتر است. خشونت آنها اغلب توام با کتک زدن می باشد و محبت آنها همیشه شامل عذرخواهی های بیش ازحد معمول، بخشیدن بیش از حد ﭘول وخریدن هدایای گرانبها است. متاسفانه به مرور زمان، از محبت شخص مبتلا کاسته شده و به خشونت او افزوده می شود. ﭘس از مدتی فرد دیگر عذر خواهی نمی کند و در عوض با سرزنش همسر خود، به توجیه خشونت خود می ﭘردازد. افرادی که با شخص مبتلا زندگی می کنند که اغلب همسران آنها هستند، به مرور زمان خود را عامل تغییر رفتار همسر خود می بینند. این همسران در راه توجیه رفتار شوهر خود، دائما به خود رجوع می کنند و در راه یافتن جواب، به سرزنش کردن خود می ﭘردازند. ﭘس از مدتی این روال زندگی به عادت بسیار بیمارگونه ای برای هر دو نفر تبدیل می شود. خشونت مرد روز به روز افزایش می یابد و زن در افسردگی شدید خود بیشتر و بیشتر فرو می رود. علاوه بر افسردگی، همسران مردان مبتلا به چرخه خشونت، اغلب دارای اعتماد به نفس فوق العاده ﭘایینی بوده و به اصرار، خود را عامل تمام رفتارهای نا ﭘسند شوهر خود می بینند.

رهایی اززندگی با افراد مبتلا به چرخه خشونت بسیار دشوار است. همسران این افراد، خود را عامل و مقصررفتار خشونت بار شوهران خود می بینند. این افراد تصورمی کنند که آن چه که به سرشان می آید حقشان است و خود را لایق بیرون آمدن از این زندگی نمی بینند. آنها دائما ابراز امیدواری می کنند که همسرشان سر به راه خواهد شد و دست از کتک زدن و آزار و اذیت خواهد کشید. اگر شوهر آنها هنوز ﭘس از هر خشونت عذرخواهی می کند، امید واهی سر به راه شدن را برای همسران خود بیشتر می کند. متاسفانه واقعیت امر این است که فردی که در چرخه خشونت حرکت می کند، هرگزتغییر نخواهد کرد و دست از آزار و اذیت همسر خود بر نخواهد داشت. تنها مورد استثنا زمانی است که فرد اقرار کند که دارای مشکل است و با مراجعه به متخصص در صدد درمان خود برآید. مانند همه بیماری ها و اختلالات روانی دیگر، دایره خشونت نیز یک بیماری است که تا شخص به داشتن آن اقرار نکند درصدد درمان آن بر نمی آید.

اگر رفتارهمسر شما دائما بین خشونت و محبت در حال تغییر است به احتمال زیاد همسرتان به دایره خشونت مبتلا است. تازمانی که همسرتان اقرار نکند که دچار مشکل است و درصدد درمان برنیاید، هر چقدر هم که عذرخواهی کند و برای شما هدایای گرانبها بخرد، مطمئن باشید که رفتار او تغییر نخواهد کرد و زندگی شما به همین گونه ادامه خواهد داشت. فراموش نکنید که رها کردن یک زندگی هر چقدرهم که زندگی ﭘررنجی باشد، کار یک شبه نیست و زمان می برد. اگر تصمیم به ترک همسر خشن خود دارید اما از آینده می ترسید یا نمی دانید از کجا شروع کنید، از کمک یک متخصص بهره بگیرید. مطمئن باشید که در این راه تنها نخواهید ماند.

 

*شهرزاد شهریاری
BSc.Psych, MSW, RSW
لیسانس روانشناسی ازدانشگاه تورنتو
فوق لیسانس مددکاری از دانشگاه لوریر واترلو

زیر نظر انجمن مددکاران انتاریو به شماره ثبت: ۸۱۶۷۸۱