می خواهیم آثار بزرگان موسیقی ارکسترال ایرانی را زنده نگه داریم
اشاره:
به زودی سالن هنرهای نمایشی مارکام شاهد کنسرت ارکستر ملی ایران به رهبری کمال طراوتی خواهد بود. این کنسرت جمعه ۱۴ اکتبر ۲۰۱۱ برگزار خواهد شد.
این اولین بار است که چنین ارکستری در تورنتو برنامه دارد، به همین خاطر با رهبر آن به گفت وگو نشستیم تا با ارکستر و کنسرت در راه و دیگر برنامه های آن آشنا شویم.
***
آقای طراوتی، ممکن است درباره ارکستر ملی ایران توضیح دهید. کی، چگونه و با چه هدفی تشکیل شد؟
ـ همانطور که می دانید جمعیت ایرانیان کانادا به طور کلی و بویژه در تورنتو، به سرعت رو به افزایش است و به موازات آن طبعاً سرویس های خدماتی، آموزشی، فنی، پزشکی، تخصصی و همچنین مشاغل مختلف همچون مشاوران املاک، فروشگاه ها و سایر نیازمندی های کامیونیتی ایرانیان نیز رو به گسترش هستند و خوشبختانه خواهند بود، تنها در بخش فرهنگ و هنر است که یا اصلا هیچ اتفاق مفید، جدید و ریشه داری رخ نمی دهد و یا در مقایسه با سایر بخش ها بسیار ناچیز است. هر چند هنرمندانی از حوزه های متعدد از جمله موسیقی دانان، از داخل ایران، اروپا و امریکا برای اجرای برنامه به تورنتو می آیند و هر چند کنسرت های متعددی در زمینه موسیقی سنتی، پاپ و غیره توسط موسیقیدانان داخل تورنتو برگزار می گردد(که خوشبختانه آنها هم رو به افزایشند) اما اولا کافی نیستند، ثانیا همه میهمان هستند و گذرا…
از طرفی در تورنتو موسیقی دانان و نوازندگان جوان، تحصیل کرده، فعال و با استعداد ایرانی مهاجر نیز کم نیستند و خوشبختانه در حال افزایش هم هستند که این افراد قابلیت های بسیار زیادی برای کار گروهی موسیقی دارند.
از اینرو من به حکم وظیفه و رسالت فرهنگی و هنری و احساس مسئولیتی که در رابطه با موسیقی و موسیقی دان ایرانی به دوش خود احساس می کردم تشکیل یک ارکستر و گروه کر ملی ثابت را در تورنتو ضروری دانسته و سال ۲۰۱۰ این ارکستر را تشکیل دادم.
کمال طراوتی در حال رهبری گروه کر ملی ایران در جشنواره تیرگان ۲۰۰۸
اصولا ارکستر ملی به چه معنی است؟ کلمه ملی به چه منظور استفاده شده؟
ـ همینطور که می دانید ارکستر به معنی دسته ای از نوازندگان اتلاق می شود که به طور دسته جمعی و در کنار یکدیگر یک قطعه موسیقی مستقل را می نوازند، خب طبعا ارکسترهای مختلف موسیقی نیز وجود دارند که بسته به تعداد، حجم، نوع سازها و اهدافشان، اشکال و اسامی خاصی نیز دارند، به عنوان مثال: ارکستر سمفونیک، ارکستر اپرا یا باله، ارکستر مجلسی، ارکستر های نظامی، ارکستر کودکان و……. ارکستر ملی نیز یکی از آنهاست که هر کشور یا ملیتی برای اجرای آثار موسیقی ملی خود داراست یا می تواند داشته باشد.
در اینصورت چرا شما به فکر تشکیل یا تاسیس ارکسترهای دیگری مثلا سمفونی یا اپرا نیفتادید؟ به بیان دیگر چرا از بین اینهمه، ارکستر ملی را انتخاب کردید ؟
ـ پاسخ روشن است، از نظر نوع، شکل و محتوا “ارکستر ملی” ضرورتش بیشتر است و از نظر تشکیلاتی و تدارکاتی راحت تر.
و هدف از موسیقی ملی؟
ـ در واقع هدف از تشکیل ارکستر ملی ایران حفظ و گسترش آن بخش از موسیقی ارکسترال ایرانی است که با الهام و بر مبنای نغمات و مایه های موسیقی ایرانی و ترکیب آنها با تکنیک موسیقی غربی، ساخته، پرداخته و اجرا می شوند که در واقع به شکلی ادامه راه هنری موسیقیدانان پیشکسوتی چون زنده یادان علی نقی وزیری، روح الله خالقی، مرتضی حنانه، فریدون ناصری، علی تجویدی و هنرمندان گرامی حسین دهلوی، احمد پژمان و فرهاد فخرالدینی است. اجرای زنده و بازسازی آثار ارکسترال و با ارزش گذشته، ضبط و انتشار آنها به صورت سی دی و چاپ نت آنها نیز در همین راستا و هدف است. از آنجا که کانادا کشوری چند ملیتی و چند فرهنگی است، این ارکستر ضمن حفظ شکل و تداوم راه خود، می تواند زمینه ساز تلفیق موسیقی ایرانی با موسیقی ملل مختلف دیگر و همچنین تشکیل ارکسترهای دیگری چون ارکستر سمفونیک ایرانی و برگزاری کنسرت های متعدد در کانادا باشد. این ارکستر همچنین می تواند ماواء، مرکز و محلی برای گردهمایی آهنگ سازان و نوازندگان جوان ساکن تورنتو ـ که در حال حاضر کم نیستند و خوشبختانه روز به روز بیشتر می شوند ـ و عرصه ای برای ارایه آثارشان باشد.
پس منظور ملی گرایی با تعابیر و تعاریف متداول سیاسی یا به نمایندگی ملت نیست؟
ـ خیر، ارکستر و گروه کر ملی ایران، به هیچ دسته، فرقه، حزب، عقیده خاص سیاسی، مذهبی و غیره وابسته نیستند، بلکه گروه هایی هستند که به اجرای آثاری با رنگ و بوی ایرانی می پردازند، که با استفاده از تکنیک موسیقی کلاسیک غربی و ترکیبی از سازهای ایرانی و غربی ساخته یا تنظیم می شوند.
اشاره کردید به گروه کر، شما پیشتر چنین گروهی را تشکیل دادید و تا به حال به مناسبت های مختلف برنامه هایی اجرا کرده اید از جمله شرکت در جشنواره تیرگان ۲۰۱۱، آیا این دو ـ ارکستر ملی و گروه کر ـ اهداف مشابه دارند؟
ـ بله. هدف از تشکیل گروه کر ملی ایران که سال ۲۰۰۸ آغاز به کار کرد، نیز در همین راستا بوده منتها در بخش موسیقی آوازی.
اعضای ارکستر چه کسانی هستند و آیا همه باید ایرانی باشند؟
ـ آیده آل این است که همه ایرانی باشند و در بخش سازهای سنتی عملا همینطور هم هست، اما در ابتدا از نوازندگان خارجی هم استفاده کردیم زیرا که به تعداد مورد نیاز در زمینه سازهای غربی، نوازنده ایرانی در کانادا نداریم. البته در نهایت باید بگویم که منعی هم در این مورد وجود ندارد و حتی بهتر است که ترکیبی از ایرانی و غیرایرانی باشد، چرا که قرار است قطعات نیز ترکیب یا تلفیق شوند.
بودجه این ارکستر از کجا تهیه شده یا میشود؟
ـ با امید به اینکه در آینده این دو گروه بتوانند روی پای خود بایستند و از طریق کنسرت و فروش آثار بتوانند هزینه های خود را تامین کنند، فعلا با خوش بینی به حمایت های کامیونیتی(صاحبان مشاغل و بیزینس های مختلف)، همکاری مراکز فرهنگی هنری دیگر، امکانات و حمایت های دولتی و حتی خود اعضا، آغاز کرده ایم.
پر واضح است که مشکلات مالی بزرگترین سد راه است، با این وجود چه مشکلات دیگری دارید؟
ـ مشکلات کم نیستند بخشی از آن فنی است، بخشی دیگر تشکیلاتی و تدارکاتی که قابل حل اند، اما مهم ترین آنها همان مشکل مالی است که روی سایر امور نیز تاثیر منفی دارد.
در کنسرت چهاردهم اکتبر چه آثاری اجرا می شوند؟
ـ در این برنامه قرار است که ۱۴ قطعه موسیقی از ژانر موسیقی کلاسیک غربی، موسیقی ملی و محلی ایرانی، موسیقی کودکان و حتی موسیقی پاپ( ایرانی و غربی) اجرا شوند مثلا:
قطعه “از خون جوانان وطن” از عارف قزوینی، بوی جوی مولیان از زنده یاد روح الله خالقی، قطعه بازگشته از شادروان تجویدی، شورآفرین اثر استاد دهلوی، کیندر سیمفونی از هایدن، قطعه مشهور پاپ کرن، باغ ما پرچین داره از زنده یاد باغچه بان که برای کودکان تصنیف شده، اولین سرود ایرانی در زمان قاجار توسط لومر و تنظیم سیاوش بیضایی، ترانه ایران از زنده یاد محمد نوری و از ساخته های آقای محمد سریر، ترانه محلی همه چیم یار، درد مشترک از خودم بر روی شعر زنده یاد احمد شاملو، غریب آشنا از خانم گوگوش و ترانه قدیمی لاو این پورتوفینو به زبان انگلیسی و فارسی توامان.
با این حساب برنامه بسیار متنوعی خواهد بود؟
ـ بله همینطوره
اگر اشتباه نکنم، قبلا اشاره کردید که هدف از تشکیل گروه کر و ارکستر ملی ترویج موسیقی سازی و آوازی است از نوع ملی که ویژگی خاصی دارد، پس چطور در این برنامه از موسیقی کودکان یا پاپ هم اجرا می کنید؟
ـ درست است، هدف اصلی موسیقی ملی است ولی این منعی برای اجرای انواع دیگر موسیقی ایجاد نخواهد کرد.
می توانم بپرسم برای آینده چه برنامه ها و طرح هایی دارید؟
ـ در آینده نزدیک، از طرف مرکز موسیقی نوا، جشن بزرگ نوروز ۱۳۹۱ تحت عنوان آیین نوروزی را پیش رو داریم که در مرکز هنرهای نمایشی ریچموند هیل تحت عنوان آیین نوروزی به شکل گسترده ای برگزار خواهد شد، در میان مدت، ما ششم ژوئن ۲۰۱۲، اجرای آلبوم با ارزش رنگین کمون اثر زنده یاد ثمین باغچه بان به همراه آثار آهنگسازان جوان ساکن تورنتو را در همان سالن و نیز گرامیداشت یاد شادروان محمد نوری و سپس بزرگداشت استاد گرامی حسین دهلوی را خواهیم داشت. در درازمدت به اجرای آثار آهنگسازان و خوانندگان ارزشمندی خواهیم پرداخت که دعوت به همکاری شده اند و به موقع اعلام خواهند شد.
با تشکر از شما و به امید موفقیت در ادامه راهتان.
ـ ممنون از شما.
