از هفته گذشته اعلام کردیم که بنا داریم از این شماره ی شهروند که ۱۳۵۸ را بر پیشانی دارد، مروری داشته باشیم بر حوادث مهم تاریخ ۳۳ ساله ی ایران از انقلاب تا کنون.
فروردین ۱۳۵۸ را آغاز این روز شمار هفتگی قرار دادیم که همزمان است با تولد رژیم جمهوری اسلامی در دوازدهم فروردین سال ۵۸.
کیهان سال ۱۳۵۸ و ۱۳۵۹ و بخشی از روزنامه اطلاعات سال ۵۸ را به همت یکی از خوانندگان شهروند در آرشیو خود در اختیار داریم، بنابراین توانستیم با مراجعه به تیترهای این دو روزنامه سالشمار سال ۵۸ را تهیه کنیم. ولی برای تهیه سالشمار سال ۶۰ به بعد مجبوریم بیشتر به یافته های اینترنتی اتکا کنیم. از شما هم می خواهیم از خاطرات خود از این سال ها بگویید. در هر جا که بوده اید. ممکن است از محل کار خود خاطره داشته باشید یا از شرکت در تظاهرات، یا از سرنوشت همسایه تان، یا دانشگاه و مدرسه ای که تحصیل می کردید. هر خاطره ای برای ثبت در تاریخ ارزشمند است. در همین پیوند اولین خاطره از سال ۵۸ را به قلم همکارمان بهرام بهرامی با عنوان “سال ۵۸ در تلویزیون ملی ایران” را منتشر کرده ایم.
ما را یاری کنید.
حوادث مهم سال ۱۳۵۸:
فروردین ۵۸
۶ فروردین:ـ سن شرکت در رفراندوم ۱۶ سال شد/ـ سنندج وسیله شورای ۱۱ نفری اداره می شود/ـ تحریک چند نفر واقعه سنندج را به وجود آورد. (هلیکوپترهای رژیم مردم را در سنندج به رگبار بستند و ده ها تن را کشتند.)/ـ اشغال سفارت مصر در تهران
۷ فروردین: زدوخورد خونین مسلحانه در گنبد کاووس. درگیری پاسداران انقلاب با افرادی که در میتینگ کانون فرهنگی و سیاسی خلق ترکمن شرکت داشتند.
۸ فروردین: آتش بس در گنبد اعلام شد. در این درگیری ها ده ها نفر کشته و زخمی شدند. ۵۰ تا ۷۰ نفر از اعضای فعال کانون سیاسی و فرهنگی خلق ترکمن دستگیر شدند./۸ فروردین: ورود مشروبات الکلی ممنوع شد.
۱۱ فروردین: رفراندوم ۱۰ و ۱۱ فروردین برگزار شد.
۱۲ فروردین: جمهوری اسلامی رسماً از سوی امام اعلام شد. گفته شد با ۱۸میلیون رای رژیم ایران جمهوری اسلامی شد. / ـ سفیر امریکا از ایران احضار شد
۱۵ فروردین: دولت خودمختاری را پذیرفت
۱۶ فروردین: دادگاه های انقلاب کار خود را از سر گرفتند.
شروع موج اعدام ها پس از تشکیل دادگاه های انقلاب(۱۸ فروردین تیرباران ۹ نفر، ۱۹ فروردین هویدا اعدام شد،۲۰ فروردین تیرباران ۸ نفر،۲۱ فروردین اعدام ۷ نفر دیگر،۲۲ فروردین تیرباران ۱۳ نفر دیگر،۲۳ فروردین تیرباران ۸ نفر،۲۵ فروردین تیرباران ۱۷ نفر،۲۶ فروردین ۵ نفر تیرباران شدند،۲۷ فروردین تیرباران ۸ نفر)
۲۱ فروردین: امام: برای همه محرومان خانه بسازید/ ـ سخنگوی دولت: آزادی مطبوعات و مردم را کسی حق ندارد سلب کند.
۲۵ فروردین: دستگیری فرزندان آیت الله طالقانی.(آیت الله طالقانی به عنوان اعتراض به وجود عناصر غیرمسئول و خودسر و زندان های غیرقانونی، دفاتر را تعطیل و خود نیز سفر کرد.)/ ـ حداقل حقوق کارکنان دولت ۲۵۰۰۰ریال می شود.
حمله به کردستان و اعدام های بی محاکمه ، ترور مطهری و درگذشت آیت الله طالقانی از حوادث مهم سال ۵۸ بودند
اردیبهشت۵۸
اطلاعات ـ ۳ اردیبهشت: سرلشکر قرنی ترور شد.
اطلاعات ـ ۹ اردیبهشت: طرح وزارت کشور برای اداره کشور به صورت فدراتیو
اطلاعات ـ ۱۱ اردیبهشت: آیت الله مطهری ترور شد.
۲۲ اردیبهشت: آیندگان امروز سفید منتشر شد
اطلاعات ـ ۲۳ اردیبهشت: احکام اعدام فرح و شاه صادر شد.
۲۵ اردیبهشت: به علت عدم همکاری گروهی از اعضای هیئت تحریریه،کیهان امروز به همت کارگران و کارکنان منتشر شد.
خرداد ۵۸
اول خرداد: خلع سلاح عمومی تصویب شد/ اول خرداد: اسکناس ها با علامت ضربدر از جریان خارج می شود
اطلاعات ـ ۵خرداد: ترور نافرجام هاشمی رفسنجانی
۷ خرداد: مجلس موسسان با ۴۰ نماینده به زودی تشکیل خواهد شد.
۱۳ خرداد: قرارداد نیروگاه های اتمی بوشهر لغو می شود
۱۴ خرداد: لایحه قانونی مطبوعات منتشر شد
۱۶ خرداد: اخطار شدید امام به روشنفکران
اطلاعات ـ ۱۶خرداد: عراق سردشت و دهکده های اطراف را بمباران کرد.
۱۸ خرداد: کلیه بانک ها در سراسر کشور ملی اعلام شد
۲۲ خرداد: امام خمینی: در غرب تربیت انسانی نیست، تربیت حیوانی است
اطلاعات ـ ۲۲ خرداد: علیه فردین و بهروز وثوقی اعلام جرم شد.
۲۴ خرداد: متن کامل قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
اطلاعات ـ ۲۶ خرداد: پیش نویس قانون اساسی منتشر شد.
تیر۵۸
۱۲ تیر: تقی شهرام دستگیر شد
۱۳ تیر: تظاهرات موافقین و مخالفین مجاهدین خلق به خشونت کشیده شد
۱۷ تیر: اوضاع در کردستان متشنج شده است
۲۶ تیر: ۱۵۰۰ نفر هر روز جواز خروج از ایران می خواهند
۲۷ تیر: انفجار دو بمب در بانه ۹ نفر را کشت
۳۰ تیر: حکم جلب محمد منتظری صادر شد
مرداد ۵۸
۶ مرداد: ارتش به مهاباد نیرو می فرستد
۱۵ مرداد: اسامی کامل نمایندگان مجلس خبرگان
۱۷ مرداد: آیندگان توقیف شد
۲۱ مرداد: ۱۰ روزنامه و مجله تعطیل می شود
۲۲ مرداد: تظاهرات دانشگاه تهران صدها مجروح به جای گذاشت
۲۳ مرداد: به ستاد چریک های فدائی حمله شد
۲۷ مرداد: امام خمینی: ارتش با توپ و تانک به پاوه حرکت کند
۲۸ مرداد: حزب دمکرات کردستان غیرقانونی اعلام شد/ ـ مجلس خبرگان گشایش یافت
۲۹ مرداد: ۲۲ مجله و روزنامه توقیف شد
شهریور ۵۸
۱۸شهریور: روزنامه اطلاعات به نفع مستضعفین مصادره شد
۱۹شهریور: آیت الله طالقانی درگذشت
مهر ۵۸
۲۶ مهر: تظاهرات عظیم مردم تبریز به پشتیبانی از آیت الله العظمی شریعتمداری
گروگانگیری سفارت آمریکا، استعفای دولت بازرگان، ترور آیت الله مفتح، انتخاب بنی صدر به عنوان اولین رئیس جمهور، و تظاهرات به طرفداری آیت الله شریعتمداری در آذربایجان از مسائل مهم نیمه دوم سال ۵۸ بودند
آبان ۱۳۵۸
اول آبان ـ انفجار بمب در خط آهن خوزستان / ـ امام: فقیه اگر زور بگوید دیگر ولایت ندارد/ ـ قرارداد دوجانبه نظامی ایران و آمریکا لغو شد/ ـ شاه مخلوع به نیویورک رفت/ ـ اخطار شدید فرمانده لشگر ارومیه به دموکراتها/ ـ کشت خشخاش ممنوع شد
۳ آبان: چند ساختمان بزرگ تهران خوابگاه دانشجویان شهرستانی شد
۶ آبان: مخفیگاه بزرگ گروه فرقان در کرج کشف شد
۷آبان: دولت دستور توقف عملیات نظامی در کردستان را داد
۸ آبان: امام: در صورتی که ضمن عقد قید شود، زنها هم حق طلاق دارند
۹ آبان: هیأت سیاسی ایران عازم الجزایر شد/ ـ راه پیمایی زنان دیروز با درگیری همراه بود. به دعوت اتحادیه انقلابی زنان مبارز گروهی از زنان از پارک دانشجو راهپیمایی کردند که بر اثر فشار و ازدحام گروهی از جوانان و مردان که شعار مخالف می دادند، پراکنده شدند.
۱۲ آبان: هیأت حسن نیت دولت با استقبال گرم کردها روبرو شد / ـ جزئیات ترور آیت الله قاضی طباطبایی در تبریز
۱۳ آبان: عراق استحکامات مرزی خود با ایران را تقویت کرد/ـ آخرین گزارش ها از حوادث خونین پاوه/ ـ مسعود کیمیایی (سرپرست شبکه دو رادیو تلویزیون جمهوری اسلامی) از تلویزیون استعفا کرد
۱۴ آبان: آخرین گزارش ها از گروگان گیری و اشغال انقلابی سفارت آمریکا / ـ امام: تمام گرفتاری ما از آمریکاست
۱۵ آبان: استعفای دولت بازرگان تقدیم امام شد/ ـ در زدوخورد سردشت ۸ نفر کشته شدند
۱۶ آبان: در آخرین جلسه امروز هیأت دولت چه گذشت؟
۱۹ آبان: امام: مسأله ما و کردها، همان مسأله بین ما و فارس هاست
۲۰ آبان: ۱۰۰ کرد مریوانی در مجلس خبرگان متحصن شدند
۲۱ آبان: جوانی که در اعتراض به آمریکا خودسوزی کرده بود درگذشت
۲۴ آبان: قربانیان زلزله خراسان از ۳۰۰ نفر بیشتر است/ ـ راه های مبارزه با اعتیاد / ـ آمریکا کلیه ذخایر ارزی ایران را مسدود کرد
۲۸ آبان: امام، ملاقات با کارتر را رد کرد
آذر۵۸
۵ آذر: اسامی فراماسونها اعلام شد
۱۲ آذر: ایران صاحب قانون اساسی اسلامی شد
۱۴ آذر: تصفیه در سازمان های اداری کشور آغاز شد/ ـ پیکان جدید ۵هزار تومان گران شد
۱۵ آذر: اداره رادیو تلویزیون شورایی شد
۱۷ آذر: فدائیان اسلام مسئولیت ترور پسر اشرف را به عهده گرفتند. پسر اشرف در پاریس ترور شد.
۱۹ آذر: هیأت های ویژه به آذربایجان و کردستان رفتند
۲۱ آذر: آیت الله خسروشاهی: خانه نخرید، همه را صاحب خانه می کنیم
۲۷ آذر: امام، طرح خودگردانی استان ها را تایید کرد/ ـ دکتر مفتح ترور شد
۲۸ آذر: قطع رابطه سیاسی ایران و عراق بررسی شد
۲۹ آذر: ثبت نام کاندیداهای ریاست جمهوری آغاز شد/ ـ امیرانتظام از روز اول انقلاب رابط آمریکا بود
دی ۵۸
۸ دی : مبارزه ۸۰ نامزد ریاست جمهوری آغاز شد/ ـ رسیدگی به اعلام جرم نهضت آزادی در دادگاه و شورای انقلاب / ـ در تبریز حزب خلق مسلمان ۱۱ پاسدار را به گروگان گرفت / ـ پیشوای فرقه شیخیه ایران ترور شد/
۱۵ دی: جزئیات حوادث خونین قم و تبریز ـ از سوی آیت الله شریعتمداری پایان حیات حزب خلق مسلمان اعلام شد
۱۶ دی: درگیری های خونین بندرلنگه ۴۱ کشته و بیش از ۱۰۰ مجروح به جا گذاشت
۲۲دی: ۱۱ عامل حوادث تبریز تیرباران شدند
۲۹دی: رهبر فرقان در زندان اوین / ـ ۲۰ نظامی به اتهام توطئه دستگیر شدند
بهمن ۵۸
۲ بهمن: هواپیما به کوه خورد و منفجر شد(این هواپیما با ۱۳۰ سرنشین در لشگرک سقوط کرد)
۳ بهمن: در پاناما، شاه دستگیر و زندانی شد
۷ بهمن: بنی صدر رئیس جمهور شد
۱۰ بهمن: شش دیپلمات آمریکایی چگونه از ایران گریختند
۱۱بهمن: درگیری های خونین غرب کشور ده ها کشته و مجروح به جای گذاشت
۱۲بهمن: وزیر ارشاد(میناچی) دستگیر و زندانی شد
۱۸ بهمن: دفاعیه امیرانتظام از زندان/ ـ ۱۴۵ امیر، افسر و درجه دار نیروی هوایی اخراج شدند
۲۱ بهمن: ارتش نظم گنبد را به عهده گرفت (در حوادث گنبد توماج، مختوم، واحدی و جرجانی از رهبران ترکمن ها به دستور خلخالی اعدام شدند)
اسفند ۵۸
۴ اسفند: انفجار بمب در خرمشهر ۷ نفر را کشت / ـ درگیری گروه های مخالف و مجاهدین ده ها مجروح به جای گذاشت
۸ اسفند: قتل مرموز ۲۳ نفر در گنبد
۲۸اسفند: اعتراض به چگونگی انتخابات مجلس امشب در شورای انقلاب بررسی می شود.
