بررسی جالبی بر روی بیشتر از ۹۳ هزار نفر زن نشان داده که زنانی که بیشتر از ۹ ساعت در شبانه روز می خوابند ۷۰ درصد بیشتر از آنهایی که حدود هفت ساعت می خوابند به عارضه سکته مغزی دچار می شوند. جالب اینکه افرادی که کمتر از ۶ ساعت در شبانه روز می خوابند هم ۱۴ درصد بیشتر از آنهایی که هفت ساعت می خوابند به این عارضه دچار می شوند. به عبارت دیگر این بررسی علمی نشان می دهد که کم خوابی و بی خوابی هر دو می توانند امکان بروز سکته مغزی را افزایش دهند و این یافته فقط بر روی آن دسته از زنانی که دوره یائسگی را پشت سر گذاشته اند صحت دارد و در زنان جوانتر دیده نمی شود. ده ها پروژه تحقیقاتی رابطه بین بدخوابی و بیماریهای قلب و عروق را ثابت کرده، زیرا در این دسته از افراد فشار خون افزایش می یابد و به قلب و عروق صدمه می زند و در نهایت سبب بیماریهای این دستگاه می شود.
اگرچه علت یا علل بروز سکته مغزی در افرادی که به عارضه کم خوابی و پرخوابی دچار هستند به وضوح روشن نیست، ولی می توان گفت که افرادی که زیاد می خوابند خواب راحتی ندارند و چندین بار بیدار شده و دوباره می خوابند که خود نشانه عوارض دیگری است و مزید بر علت می شوند و یکی از عوارض بدخوابی افسردگی و اضطراب و نگرانی است.
در این پروژه تحقیقاتی رابطه کم خوابی ممتد و طولانی با سکته مغزی معلوم شده و این موضوع در عملکرد هورمونهای بدن مخصوصا هورمون استرس تاثیر دارد. برای درمان این عارضه و تغییر عادت بدخوابی باید ریشه آن را جستجو کرد و با کمک پزشک متخصص آن را شناسایی و برطرف کرد. بدخوابی همچنین سبب تغییرات چشمگیری بر روی روش زندگی خواهد شد که تغذیه ناجور، ازدیاد وزن، پناه بردن به الکل و سیگار جزیی از این دسته عوامل زیانبار هستند.
چربی زیاد رژیم غذایی و پیشرفت سرطان پروستات
مصرف چربی زیاد، مخصوصا چربی حیوانی و کلسترول نه تنها نقش مهم در بروز سرطان پروستات دارد بلکه پس از تشخیص بیماری می تواند در پیشرفت و پراکنده شدن آن موثر باشد.
پژوهشگران دانشگاه تگزاس با بررسی ۳۹۰ نفر از مردانی که به سرطان پروستات دچار بودند و با مطالعه و روش زندگی و تغذیه آنها دریافتند مردانی که بیشتر از حد معمول و مقدار مورد نیاز چربی های اشباع شده به همراه گوشت قرمز و پنیر و بستنی و سس های پرچرب بازاری مصرف می کنند دو برابر آن دسته ای که همین بیماری را دارند ولی دارای رژیم مناسبی هستند گرفتار عوارض جانبی و پیشرفت غیرقابل کنترل سرطان پروستات می شوند که در نهایت سبب مرگ زودرس آنها می گردد.
مسلما روش زندگی و عادات غذایی قبل از تشخیص و درمان سرطان پروستات نقشی در کیفیت درمان و کنترل بیماری دارد. اگر این روش ناسالم و تغذیه ناجور پس از درمان بیماری ادامه یابد دردسرهایی را برای بیمار ایجاد می کند که اکثرا خطرناک خواهد بود.
نباید فراموش کرد که زیادی وزن در بروز سرطان پروستات نقش دارد و همین عامل پس از تشخیص و درمان نیز مهم و موثر است و یکی از علل مهم چاقی مصرف غذاهای پرچرب و پر انرژی است. در این بررسی جالب گروهی از بیماران روزانه حدود پنج هزار کالری از طریق مصرف غذا به دست می آورند که رقمی است بسیار بزرگ زیرا میزان انرژی روزانه مورد نیاز یک مرد حدود ۳۲۰۰ کالری می باشد و زیادی آن به صورت چربی در بدن ذخیره می شود و چاقی را به وجود می آورد که خود یکی از عوامل مهم سرطان پروستات است. پژوهشگران این پروژه تحقیقاتی در گزارش علمی خود می افزایند مردانی که چاق هستند و مقدار زیادی چربی حیوانی و اشباع شده به همراه رژیم غذایی روزانه مصرف می کنند وقتی به سرطان پروستات دچار می شوند، با وجود درمان کامل زودتر از دیگران فوت می کنند که در مقایسه با افراد دیگر این رقم حدود ۴۲ درصد برآورد شده است.
برای سلامتی بدن میوه بهتر از آب میوه است
بررسیهای علمی ثابت کرده اند که خواص میوه و سبزی تازه خیلی بهتر از آب میوه و آب سبزی است زیرا در بافت های سبزی و میوه مواد ضروری زیادی وجود دارد که در آب آنها دیده نمی شود. مثلا آب هویج در مقایسه با خود هویج تقریبا بدون خاصیت است، زیرا بتاکاروتن موجود در هویج در بافت های آن نهفته است و به همراه آب خارج نمی شود در ضمن اکثر آب میوه های بازاری حاوی مقدار زیادی مواد قندی و مواد شیمیایی افزاینده غذایی هستند که برای سلامتی مفید نیستند.
در پروژه تحقیقاتی معروف زنان پرستار در آمریکا که ۱۸ سال به طول انجامیده و بیشتر از ۷۱ هزار نفر در آن شرکت کرده اند معلوم شده که خوردن سه وعده میوه پررنگ در روز و سه وعده سبزیجات سبز تیره رنگ مانند اسفناج می تواند تا حدود ۲۷ درصد از بروز بیماری قند نوع دو جلوگیری کند.
از این مقدار ۱۸ درصد به خاطر میوه های پررنگ و ۹ درصد مربوط به سبزیجات سبز تیره رنگ است. پژوهشگران توصیه می کنند که اگر شخصی مقدار لازم و کافی سبزی و میوه تازه در رژیم غذایی روزانه خود منظور کند نیازی به آب میوه و سبزی ندارد و طبق یافته های جدید مصرف یک لیوان آب میوه اضافی امکان بروز بیماری قند را ۱۸ درصد افزایش می دهد.
همچنین گزارش شده است که فروکتوز یا قند میوه تازه به کندی در بدن هضم و جذب می شود در حالی که فروکتوز آب میوه به سرعت در دستگاه گوارش جذب و سبب افزایش قند خون می شود. به طور کلی این یافته جدید چنین پیشنهاد می کند که بهتر است در رژیم غذایی روزانه مقداری سبزی و میوه تازه منظور گردد و در مصرف آب میوه زیاده روی نشود. بعضی از آب میوه های بازاری متاسفانه تاریخ مصرف ندارند و معلوم نیست چه مدتی است در بازار هستند و چه نوع تحولاتی در آنها به وجود آمده و چقدر افزاینده های شیمیایی به آنها اضافه کرده اند.
ظرفیت عملکرد ریه ها در بیماران دیابتی کاهش می یابد
بالا بودن قند خون سبب صدمه غیرقابل برگشت به بافت های ریه می شود و در نتیجه این دستگاه تنفسی قادر نخواهد بود وظیفه خود را به درستی انجام داده و اکسیژن کافی به بافتهای بدن برساند. بیماری قند یکی از عامل موثر بیماریهای قلبی، سکته مغزی، از دست دادن حس بینایی، از کار افتادن کلیه ها و همچنین کم کاری ریه ها است.
در یک پروژه تحقیقاتی که توسط پژوهشگران دانشگاه جان هاپکینز به عمل آمده، معلوم گردیده که تقلیل فعالیت و عملکرد ریه ها در بیماران مبتلا به بیماری قند نسبت به آنهایی که این بیماری را ندارند چشمگیر است. اگرچه بالا رفتن سن تا حدودی موجب کم کاری دستگاه تنفسی می شود ولی این کم کاری در بیماران دیابتی به سرعتی غیرقابل تصور پیشرفت می کند و گاهی نشانگر اثرات نامطلوب عوارض بیماری قند در بدن است. گروهی از پژوهشگران حتی معتقدند که تغییر فعالیت ریه ها و تقلیل ظرفیت آن در افراد سالم بروز بیماری قند را در آینده نزدیک پیش بینی می کند.
در پروژه مورد بحث حدود ۱۶ هزار نفر شرکت کرده و روش زندگی آنها به دقت بررسی گردیده است. نتیجه این تحقیقات علمی به وضوح تقلیل ظرفیت ریه ها را در بیماران مبتلا به بیماری قند ثابت می کند که در نهایت ممکن است مشکلات غیرقابل جبرانی را به وجود آورد.
تقلیل ظرفیت ریه ها نشانه آنست که این دستگاه قادر نخواهد بود اکسیژن کافی را به همراه آهن موجود در خون به بافتهای بدن برساند که خود در درازمدت فاجعه ای به وجود می آورد. در چنین مواردی بیمار احساس خستگی مزمن می کند و اختلالاتی در همه اعضا بدنش بروز می کند. فراموشی و سرگردانی و تنگی نفس از علائم دیگر ریه هایی هستند که ظرفیت آنها به هر صورتی تقلیل یافته است.
اخبار کوتاه پزشکی
ـ نتایج اولیه آزمایش واکسن سرطان سینه امیدوارکننده است. زنانی که به متاستاز سرطان سینه که در حقیقت نوع پیشرفته این بیماری است دچار می باشند نمی توانند با داروهای موجود در بازار درمان گردند. به همین منظور واکسن مخصوصی برای این دسته از خانمها در دست تهیه و بررسی است. این واکسن بر روی ۱۶ نفر از زنانی که سرطان سینه پیشرفته داشته اند آزمایش گردیده و نتایج آن امیدوارکننده است.
ـ ویروس هپاتیت B که کبد را آلوده و بیمار می کند، امکان بروز سرطان مجرای صفراوی را تا بیشتر از چهارده درصد افزایش می دهد. در این گزارش که انستیتو سرطان آمریکا این هفته منتشر کرده آمده است که این ویروس علاوه بر ناهنجاریهایی که در کبد می آورد، قادر است مجرای صفراوی را هم آلوده کرده و در نهایت سبب بروز سرطان در آن گردد.
علت اصلی این کار ایجاد التهاب یا Inflammation در بافت کبد و مجرای صفراوی است که خود عامل بروز سرطان است.
ـ افرادی که کلسترول خونشان بالا است و در درمان آن اقدام نمی کنند، ۵۰ درصد بیشتر از دیگران در معرض بروز بیماری خسته کننده آلزایمرز قرار دارند. در یک پروژه تحقیقاتی که حدود ده هزار نفر شرکت داشته اند و روش زندگی و عادات غذایی شان به دقت بررسی گردیده رابطه بین کلسترول بالای خون و بروز بیماری آلزایمرز ثابت شده است.
* دکتر پرویز قدیریان استاد دانشگاه مونتریال در تغذیه و استاد دانشگاه مک گیل در سرطان شناسی و کارشناس سازمان بهداشت جهانی است.
EPIDEMIOSEARCH@yahoo.com
