ترجمه: فرنگیس زاهد
ما در عصر خوره ها زندگی می کنیم ـ عصر خرخون ها، عصر بچه مثبت ها ـ دنیا دیگر رسماً شده دنیای آن هایی که دوست دارند جامدادی هایشان را به سینه سنجاق کنند. دیگر توی آزمایشگاه هایشان قایم نمی شوند و پشت صفحه کامپیوترهایشان محبوس نیستند. خرخون و بچه مثبت و خوره بودن دیگر مد شده.
اما انقلاب خرخون ها فقط بازگشت عینک های قاب تیره نیست ـ نظم نوینی جهانی است که علم و فن آوری را محور حیات اجتماعی ـ اقتصادی و سیاست ما ساخته است.
امروزه دانشمندان و محققان دیگر به اختراع وسایل و ماشین آلاتی که باعث بهبود زندگی ما می شوند قانع نیستند، بلکه می خواهند در گفتگو و مناظره پیرامون تاًثیر محصولاتشان بر آینده سیاسی و اقتصادی ما نیز شرکت فعال داشته باشند.
کنفرانس سالانه سیاست گذاری علمی کانادا پایگاهی مهم برای دانشمندانی ست که می خواهند در پیشرفت سیاست علمی کانادا سهمی داشته باشند. مهرداد حریری پژوهشگر ایرانی – کانادایی بنیانگذار این سیاست ابتکاری و مدیر برگزارکننده کنفرانس ست. حریری فعال اجتماعی و سازمانده حقوق بشری دقیقاً همان کسی ست که می تواند علم و سیاست را بهم پیوند دهد.
مهرداد حریری در کنفرانس سال ۲۰۱۰
حریری می گوید،” کنفرانس سیاست گذاری علمی کانادا یا CSPC ایده من بود. و دلایلی برای این طرح ابتکاری در ذهن داشتم؛ اول اینکه احساس می کردم در کانادا ارتباط جدی و نظام مندی بین بخش های مختلفی چون بخش علمی ـ تحقیقاتی با حکومت، بخش خصوصی و غیرانتفاعی وجود ندارد.” و در ادامه افزود،” به علاوه به باور من کانادا شایستگی برگزاری گردهمایی پیرامون سیاست گذاری علمی برای تکنولوژی و ابداعات و نوآوریها را دارد، گردهمایی هایی همه جانبه و در سطح ملی که دربرگیرنده بخش ها و رشته های مختلف باشند. و در پایان صدای جامعه سیاست گذاری علمی بیش از پیش بگوش برسد و در رسانه های ارتباط جمعی مطرح گردد.”
حریری در توصیف شروع کار کنفرانس گفت،” آستین ها را بالا زدم و کمیته ای از همکارانم تشکیل دادم. قدم اول تدوین برنامه ای استراتژیک بود و قدم بعدی ایجاد کمیته ای مشورتی متشکل از خبرگان سیاست علمی از سراسر کشور. ما کمپین جمع آوری کمک مالی براه انداختیم که بسیار موفق بود، و سرانجام اولین کنفرانس در سال ۲۰۰۹ با موفقیتی چشمگیر برگزار شد. گردهمایی سیاستگذاری علمی با بیش از چهارصد شرکت کننده، شصت سخنران و سیزده پنل برای اولین بار در چنین سطح و مقیاسی در کانادا برگزار می شد.”
CSPC از آغاز تاًسیس تاکنون گام های بلندی برداشته است. حریری اظهار داشت،” کنفرانس با شوق، امید و انرژی فراوانی همراه شد، زیرا از همان ابتدا روی مسائل اساسی تکیه داشت؛ از دانشمندان و سیاست گذاران جوان گرفته تا فارغ التحصیلان مقاطع دکترا و پست دکترا – مجمع با اعتماد و استقبال بی سابقه ای مواجه شد. و پس از برگزاری کنفرانس از اختیارات وسیعتری برخوردار گردید.”
حریری خاطرنشان ساخت که CSPC الهام بخش تلاش های مشابه در این زمینه بوده است،” ما شاهد شروع چندین طرح جدید بودیم که برخی هم بسیار موفق شدند. هم چنین تیم هدایت کننده ما به ماشینی بدل شد که توانست محققان جوان را با سیاستگذاری علمی آشنا سازد و تحقیقات آنها را با جامعه و سیاست گذاران پیوند دهد.”
به گفته حریری یکی از پیامد های کنفرانس جلب توجه بیشتر به جامعه سیاست گذاری علمی بود،” از جمله پوشش خبری موضوعات و مقالات سیاست علمی و برخی پنلها توسط رسانه های جمعی مختلف بود. حتی مجله Nature درسرمقاله خود با اشاره بهCSPC آنرا چشم اندازی روشن در سپهر سیاست گذاری علمی کانادا دانست.”
افزون بر آن، کنفرانس توانست راه هایی برای تبادل افکار بین جامعه علمی و سیاست گذاران برقرار سازد. حریری بر اهمیت این بحث و گفتگوها تاًکید داشت،” CSPC توانست بحث های مهمی را پیرامون دانش علمی و سیاست ابتکار برانگیزد، حتی بعضی از این موارد برای اولین بار در کانادا مورد بحث قرار می گرفت.”
یکی از مباحثی که حریری شخصاً وقت و انرژی زیادی روی آن گذاشته در زمینه ارتباط علم و دیپلماسی ست. حریری می گوید،” برای اولین بار در کانادا رشته نوظهور دیپلماسی علمی در کنفرانس ما با حضور مشاور علمی پیشین هیلاری کلینتون وزیر خارجه امریکا مورد بحث قرار گرفت.”
به گفته حریری تسلط بر سیاست علمی لازمه تامین ثبات اقتصادی آتی کاناداست. او تاًکید می کند،”اگر کانادا بخواهد در این دنیای پر از رقابت استانداردهای زندگی فعلی خود را حفظ کند باید از وابستگی به منابع طبیعی خود بکاهد و به اقتصاد علمی و نوآوری بهای بیشتری بدهد.”
او هشدار می دهد که کشورهای دیگر تاکنون سرمایه گذاری های عظیمی در حوزه های علم و تکنولوژی کرده اند،” در اقتصاد جهانی امروز شاهد ظهور قطب های اقتصادی جدیدی هستیم همانند چین، برزیل، سنگاپور و کره جنوبی که هر روز سهم بیشتری از بازار جهانی را تسخیر می کنند و به غول هایی قدرتمند در عرصه تحقیقات و توسعه بدل می شوند.”
او در ادامه افزود،”کانادا در زمینه نوآوری و ساخت زیربنا برای اقتصاد علمی آهسته تر از دیگران حرکت کرده است. اولین قدم در جهت پیشرفت در این زمینه ساخت زیربناهای مناسب برای سیاست علمی و سیاست ابتکاری است. نوآوری صرفا با مخلوط کردن تحقیقات و سرمایه به دست نمی آید. نوآوری نیازمند جامعه ای فعال و پویا ست که در آن بخش های علمی، بازرگانی، دولتی، خصوصی، غیرانتفاعی و دانشگاهی با یکدیگر همکاری نموده و به تشریک مساعی بپردازند.”
جذب افکار و عقاید تازه و ذهنهای خلاق در کانون توجه حریری و همکارانش قرار دارد. او می گوید،”ما به شالوده ای نیاز داریم تا بهترین و باهوشترین جوانان را با تدوین سیاست های نوین درگیر کنیم و افکار نوآورانه آنها را در عمل به کار گیریم. هدف ما از این کنفرانس مشارکت در این امر مهم است. در حال حاضر ما منشأ برگزاری بحث و تبادل افکار بین بخش های مختلف با جوانان پویا هستیم. ارتباطات قوی تری بنا نهاده ایم و همکاری همه جانبه ای تدارک دیده ایم و در کل بنای نوینی برای ابتکارات پی ریزی کرده ایم که از ملزومات یک جامعه ثروتمند و مرفه است.”
سومین گردهمایی سالانه CSPC از ۱۶ تا ۱۸ نوامبر سال ۲۰۱۱ در اتاوا برگزار می شود. حریری با مباهات بیان داشت،” کنفرانس امسال با برگزاری هفده پنل، یک روز کارگاه تخصصی در باب سیاست علمی، سخنرانی بیش از ۹۰ سخنران، که شامل ۴۵ تن از مدیر عاملان، مدیران اجرایی و روسای هیئت مدیره، رهبران صنعتی، دولتی و دانشگاهی ست، بزرگترین گردهمایی از نوع خود است.”
برقراری پل ارتباطی بین جامعه علمی وعرصه سیاسی یکی از ویژگی های CSPC ست. حریری می گوید،” ما دو موضوع محوری در کنفرانس داریم، یکی با عنوان ” علم و سیاست در کانادا ” که برای اولین بار در کنفرانسی ملی به بحث گذاشته می شود. چهار دانشمند پیشین و سیاستمدار کنونی از جمله دکتر رضا مریدی نماینده ما از ریچموند هیل در پارلمان انتاریو به بحث و گفتگو پیرامون چالشها و چاره جوئیها در بهبود کانال های ارتباطی بین جوامع سیاسی و علمی می پردازند و اینکه چگونه دانشمندان را به مشارکت بیشتر در عرصه سیاسی ترغیب کنند. پخش تلویزیونی این نشست را CPAC برعهده گرفته است.”
با آنکه حریری از حضور سخنرانان متخصص و بلندپایه در کنفرانس به خود میبالد اما بر این نکته نیز اشاره دارد که مهمترین دستاورد آنها در CSPC جذب جوانان است. او می گوید،” نکته قابل توجه این است که تقریبا ۲۰% شرکت کنندگان را دانشجویان دکترا و پست دکترا تشکیل می دهند، و CSPC تنها مکانی ست که در آن افراد توانا و با استعداد از بین نسل جوان امروزی می توانند پیرامون سیاست علمی به بحث و تبادل نظر بپردازند.”
در حالیکه CSPC در طی سه سال قدمهای مؤثر و بلندی برداشته است، اما حریری و تیمش هدف های والاتری برای آینده در نظر دارند.
او تأکید می کند،”ما امیدواریم عرصه فعالیت های خود را از محدوده کنفرانس فراتر ببریم. یکی از هدفهای اصلی کنفرانس پایه ریزی مقدمات تاًسیس مرکز سیاست علمی در کاناداست. این مرکز قطب جامعه سیاست علمی و پل ارتباطی بین کارشناسان و نخبگان این انجمن خواهد بود، و همچنین میزبانی جلسات تریبون آزاد گفتگو پیرامون مسائل و موانع در عرصه سیاست علمی کانادایی را به عهده دارد و درصدد است با برقراری ارتباط با سازمانهای مشابه در سطح بین المللی تلاشهای ملل دیگر را محک زند.”
از اولویت های آتی CSPC تعهد در پرورش رهبران جوان است. حریری می گوید،” این مرکز در حال پی ریزی و گسترش فعالیت هایش برای پرورش رهبران سیاست علمی کانادا از بین محققان جوان است.”
در حال حاضر طرح نهایی تأسیس این مرکز توسط حریری و اعضای تیم او به پایان رسیده و هدف نهایی آنها ارائه طرح و برنامه این پروژه به کنفرانس آتی در اتاوا ست.
برای کسب اطلاعات بیشتر از سایت CSPC بازدید نمایید:
www.cspc2011.ca
