سالشمار تاریخ جمهوری اسلامی ایران

 همانطور که هفته های پیش هم گفته ایم بر آنیم که مروری داشته باشیم بر سر تیتر خبرهای ایران از سال ۱۳۵۸. دوباره خوانی خبرها و خاطره ها باعث می شود که حوادث گذشته و روند رسیدن به اکنون را اگر از ذهنمان پاک و یا کم رنگ شده، دوباره به خاطر آوریم و گذشته چراغ راه آینده مان شود.

اگر احیانا نشریات قدیمی را دارید، یا آنها را در اختیار شهروند بگذارید و یا امکانی فراهم کنید تا ما بتوانیم از آنها استفاده کنیم. خوشبختانه با اهدای کیهان های مجلد شده توسط یکی از خوانندگان عزیز شهروند از سال ۵۸ تا ۶۰، تاکنون  انتخاب این سر تیترها به سادگی انجام پذیرفته است، اما برای ادامه راه نیاز به همیاری و همگامی شما داریم. اگر از سالهای بعد از ۱۳۶۱ خبر مهمی را به خاطر دارید لطفا ما را از آن مطلع کنید. 

آزادسازی خرمشهر، خلع شریعتمداری از مرجعیت و اعدام قطب زاده از حوادث سال ۶۱ بودند

همچنین با نوشتن خاطرات تان بگذارید نقشه کاملتری از آن سالها در ذهنمان شکل بگیرد. لازم نیست که این خاطرات حتما سیاسی باشد. به هر صورت به عنوان یک کودک، نوجوان، دانش آموز، دانشجو، خانه دار، کارگر، کارمند، هنرمند، روزنامه نگار و خلاصه با  هر سن و در هر موقعیتی که قرار داشته اید بی تردید انقلاب و آن روزها و سالها در زندگی شما تاثیری داشته است. بازگویی خاطرات شخصی از مسائل اجتماعی سیاسی هویت فردی و خرد جمعی یک جامعه را شکل می بخشد. برای نوشتن خاطراتتان لازم نیست که حتما نویسنده باشید. اگر برای بازگویی این خاطرات نیاز به کمک دارید، لطفا با دفتر شهروند تماس بگیرید.

از مهمترین وقایع سال ۶۱ بازپس گیری خرمشهر بود. خیابان های  ایران در آن روز سرشار از  شادی و هلهله بود. در این عملیات ایران ۶۰۰۰ کشته  و ۲۴هزار مجروح داد. روز سوم خرداد، روز آزادسازی خرمشهر، یکی از روزهای برجسته ی جنگی هشت ساله بود که اگر چه جوانان بسیاری را به زیر خاک فرستاد، یا معلول به کنج خانه ها، و یا اسیر در زندان های صدام، اما هرچه بود به قول سران رژیم برای جمهوری اسلامی نعمت و رحمت بود، چرا که به بهانه آن هر صدای آزادیخواه و مخالفی را در نطفه خفه کرد و هزاران هزار روشنفکر اپوزیسیون خود را در هیاهوی بمباران ها و آژیرهای خطر، سرودهای انجز انجز و شعارهای جنگ جنگ تا پیروزی، و حجله بستنها و مراسم هفت و چهلم و سال جوانان پرشور ایرانی،  به جوخه اعدام فرستاد، و البته برای مردم ایران مصیبت و اشک و آه و هزاران معلول و خانواده های دردمند و شکسته بر جای گذاشت. در واقع در طول جنگ ۸ ساله، جهموری اسلامی با مظلوم نمایی این که بیگانگان به آنها حمله کرده اند، جدا از آنها که در جبهه ها کشته می شدند، هزاران تن از یگانگان ایران را با دست خود به گورستان فرستاد.

جمهوری اسلامی بعد از آزادسازی خرمشهر این فرصت را داشت که به جنگ خاتمه بخشد، ولی آنها سودای فتح بغداد و کربلا داشتند، و شش سال دیگر این جنگ را ادامه دادند تا در نهایت با سرکشیدن جام زهر و در حالی که هیچ برگ برنده ای در دست نداشتند، مجبور به پذیرش آتش بس شوند.

 

فروردین ۱۳۶۱

ـ ۵ فروردین ۱۳۶۱ ـ اسماعیل ادیب خوانساری، هنرمند خواننده، اولین خواننده ی مرد در رادیوی ملی ایران، در سن ۸۱ سالگی درگذشت.

 

ـ ۲۳ فروردین ۱۳۶۱ ـ حبیب الله بلور کشتی گیر، مربی کشتی، مدیر ورزشی و بازیگر سینما در سن ۶۹ سالگی درگذشت.

بهترین نتیجه ی تاریخ کشتی ایران در المپیک در سال ۱۹۵۶ ملبورن و اولین قهرمانی تیم ملی کشتی ایران در جهان در سال ۱۹۶۱ یوکوهاما با سرمربی گری بلور به دست آمد.

 

اردیبهشت ۱۳۶۱

ـ ۸ اردیبهشت ـ آیت الله سیدمحمد کاظم شریعتمداری توسط جامعه مدرسین حوزه علمیه قم از مرجعیت عزل شد. پس از آن طرفداران او در تبریز به خیابان آمدند و با سر دادن شعار “مرگ بر خمینی” به این حکم اعتراض کردند.

شریعتمداری پس از انقلاب، با اختیارات ولی فقیه، در اصل ۱۱۰ قانون اساسی مخالفت کرد. او مخالف اختیارات نامحدود ولی فقیه بود و به این اصل در قانون اساسی رای نداد. پس از دستگیری صادق قطب زاده به جرم تلاش برای کودتا و بمب گذاری در خانه روح الله خمینی، نام شریعتمداری به عنوان یکی از حمایت‌کنندگان او مطرح که باعث خانه‌نشینی وی تا آخر عمر شد. قطب‌زاده اعدام شد و احمد عباسی (داماد شریعتمداری)، دکتر جواد مناقبی (دیگر داماد شریعتمداری) و سیدمهدی مهدوی به عنوان رابط به زندان محکوم شدند.

آیت الله حسینعلی منتظری در خاطرات خود آورده است که بنا به شنیده‌های او از برخی منابع حکومتی، ماجرای کودتای منتسب شده به قطب زاده ساختگی بوده‌است.

پس از خلع از مرجعیت، موسسه دارالتبلیغ اسلامی که متعلق به شریعتمداری بود توسط جمهوری اسلامی مصادره شد و به دفتر تبلیغات اسلامی تغییر نام داد. حسینیه ی شخصی او هم به سرنوشت مشابهی دچار شد.

 

خرداد ۱۳۶۱

ـ ۳ خرداد ـ بازپس گیری خرمشهر در جنگ ایران و عراق. آزادسازی خرمشهر پس از ۵۷۸ روز اشغال، مهمترین هدف اجرای عملیات بیت المقدس در طول جنگ ایران و عراق توسط ارتش جمهوری اسلامی ایران به فرماندهی علی صیاد شیرازی و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به فرماندهی محسن رضایی بود.

ایران در جریان این عملیات ۶۰۰۰ کشته (۴۴۶۰ کشته سپاه و ۱۰۸۶ کشته ارتش) و ۲۴ هزار مجروح داد. در تقویم رسمی ایران این روز به عنوان روز مقاومت، ایثار و پیروزی نامگذاری شده است.

 

ـ ۱۱ خرداد ـ سیدحسین میرخانی بنیانگذار، رئیس و استاد ارشد انجمن خوشنویسان ایران و از اساتید صاحب سبک در خط نستعلیق معاصر ایران در سن ۷۵ سالگی پس از چند سال نابینایی درگذشت.

 

مرداد ۱۳۶۱  

ـ۱۰مردادـ بنیانگزاری دانشگاه آزاد اسلامی و ایجاد نخستین دانشگاه آن واحد تهران مرکزی

 

شهریور ۱۳۶۱

ـ ۱۱ شهریور ـ امیرحسین صدقیانی بنیانگذار تیم ملی فوتبال و نخستین سرمربی تیم ملی فوتبال ایران و اولین لژیونر فوتبال که در باشگاه های فنرباغچه ترکیه و شارلروای بلژیک بازی کرد، در سن ۷۹ سالگی درگذشت.

ـ ۲۴ شهریور، صادق قطب زاده از مشاوران آیت الله خمینی در پاریس و مدیرعامل سازمان رادیو تلویزیون ملی ایران پس از انقلاب و عضو شورای انقلاب به اتهام توطئه علیه جمهوری اسلامی اعدام شد.

 

مهر ۱۳۶۱

ـ ۲۳ مهرماه، عطاالله اشرفی اصفهانی در حال اقامه نماز جمعه در کرمانشاه با انفجار نارنجک توسط سازمان مجاهدین خلق ترور شد و در اصفهان به خاک سپرده شد. در تهران بزرگراهی به نام او نامگذاری شده است.

 

بهمن ۱۳۶۱

ـ ۱۸ بهمن ـ آغاز عملیات والفجر برای دستیابی به شهر العماره عراق

 

اسفند ۱۳۶۱

ـ ۹ اسفند ـ منیر وکیلی نیکجو، از خوانندگان اپرا در ایران، متولد تبریز بود که موسیقی را در تهران نزد خواننده سابق اپرای وین فرا گرفت. او در سال ۵۹ به پاریس مهاجرت کرد و در سال ۶۱ در سن ۶۰ سالگی در تصادف رانندگی در پاریس درگذشت.