شماره ۱۱۵۴
هر ساله باکتری معروف C-Difficile که CDO نام گرفته باعث مرگ زودرس عده زیادی از بیمارانی می شود که به هر دلیلی به بیمارستانها می روند و در حقیقت بیماری آنها خطرناک نیست.
یک بررسی علمی نشان می دهد که درصدی از مردم به این باکتری آلوده هستند ولی به عوارض آن دچار نمی شوند و در عین حال قادرند آلودگی را به افراد دیگر منتقل کرده و سبب مرگ آنها شوند. این عامل عفونت زا اکثرا در بیمارستانها وجود داشته و به دیگران منتقل می شود و مخصوصا در افرادی که به علت بیماری مجبورند آنتی بیوتیک مصرف کنند و در حقیقت باکتری های مفید روده آنها از بین رفته، موثر بوده و موجب مرگ بیمار می شود. در ضمن این عامل عفونت زا اگر به هر طریقی وارد بدن بیمارانی مانند بیماران سرطانی، افرادی که دارای سیستم دفاعی ضعیف هستند شود، ناهنجاریهایی را در دستگاه گوارش، مخصوصا روده بزرگ به وجود می آورد و بیمار پس از یک دوره اسهال و دل پیچه و عوارض جانبی جانش را از دست می دهد.
در این بررسی همچنین معلوم شد که ۵۱ درصد افرادی که در خانه سالمندان و بخش های بیماری مزمن دستگاه گوارش کار می کنند به این عامل عفونت زا آلوده هستند و آن را به دیگران منتقل می کنند. در اینجا باید اشاره کرد که این باکتری مخصوص چند نوع دارد و ۳۷ درصد از این دسته از باکتریها خطرناک و کشنده هستند. جالب اینکه پوست بدن ۶۱ درصد از کارکنان مراکز پزشکی و بیمارستانها به این عامل آلوده است، ولی به هر دلیلی خود به آن مبتلا نمی شوند. در ضمن محیط زیست اینگونه مراکز هم تا ۵۹ درصد می تواند به این عامل آلوده باشد و با وارد شدن در بدن اشخاص حساس و ضعیف فعال شده و عفونت هایی را به وجود آورد که متاسفانه با آنتی بیوتیک ها هم نمی توان آن را درمان کرد. به همین جهت باید تاکید کرد که بهتر است از محیط بیمارستانها و مراکز پزشکی، در مواقع غیرضروری دوری نمود و از تماس با بیمارانی که به این عامل شناخته شده آلوده هستند خودداری کرد. در بیمارستانها و در موقع دید و بازدید بیماران باید نهایت دقت در تمیز نگه داشتن دستها به عمل آید. تحقیقات پزشکی نشان می دهد که شستن دستها و تمیز نگه داشتن محیط زیست نقش مهمی در جلوگیری از آلوده شدن به عوامل عفونت زایی مانند CDO دارد. کسانی که به بیماری های مزمنی مانند بیماریهای کبدی و کلیوی دچار هستند و یا ناراحتی های قلبی و بیماری قند دارند بهتر است تا حد امکان از بیمارستان و درمانگاههای عمومی دور بمانند و به عیادت بیمارانی که به عوامل عفونت زا آلوده هستند نروند چون هر ساله هزاران نفر در هر گوشه ی دنیا حتی در کشورهای به اصطلاح پیشرفته جانشان را به خاطر این آلودگی از دست می دهند و اینها بیمارانی هستند که به خاطر بیماری کوچکی به بیمارستانها رفته و یا افرادی هستند که به عیادت بیماران به بیمارستانها می روند. بدون شک می توان از بروز اینگونه مرگ و میر زودرس با رعایت بهداشت و با توجه به توصیه های پزشکی جلوگیری کرد.
سندرم متابولیک و هورمون مردانه
در مردان مسن سندرم متابولیک که نشانه آن جمع شدن چربی در شکم، بالا رفتن فشار خون، افزایش کلسترول و قند خون است بروز می کند که در حقیقت نمایانگر بیماریهای قلبی و بیماری قند و بیماریهای مزمن دیگر است. امروزه می توان امکان بروز این بیماریها را در وجود سندرم متابولیک و ضعف و شدت آن پیش بینی کرد که عوامل متعددی در خلق این سندرم نقش دارند. اخیرا پژوهشگران دریافته اند که در مردانی که به هر دلیلی مانند پیری و غیره هورمون مردانه تستستورون Testosterone تقلیل یابد این سندرم سریعتر فرم گرفته و بروز می کند.
پژوهشگران دانشگاه جان هاپکینز طی بررسی جالبی بر روی ۶۱۸ نفر از مردانی که معدل سن آنها حدود ۶۳ سال بوده و اندازه گیری هورمون مورد بحث دریافتند که میزان ترشح این هورمون در بدن مردان با بالا رفتن سن کاهش می یابد و در ضمن متوجه شدند که این هورمون مخصوصا در افرادی که به سندرم متابولیک دچار هستند خیلی کمتر از حد معمول است. نه تنها تستستورون خون این افراد پایین تر از میزان طبیعی است، بلکه هورمون دیگری به نام Androgen نیز در این افراد تقلیل یافته است. در این بررسی درصد تشخیص سندرم متابولیک در مردان ۳۴ـ۲۰ ساله چهار درصد بوده در حالی که این رقم در افرادی که ۷۹-۴۰ سال عمر داشتند ۲۱ درصد گزارش شده که خود نشانه ایست از رابطه بالا رفتن سن و به وجود آمدن سندرم متابولیک و همچنین کاهش میزان هورمونهای مردانه. در گزارشی که این پژوهشگران در یکی از ژورنالهای علمی معروف به چاپ رسانیده اند، اشاره شده که همه علائم سندرم متابولیسم مانند چربی شکم، فشار خون بالا، افزایش قند و کلسترول و تری گلیسیرید خون در افراد مورد بررسی مشاهده شده است. جهت پیشگیری این سندرم خطرناک که بسیاری از بیماریها را در پی خواهد داشت مردان مسن باید با پزشک معالج خود درباره تنظیم هورمون مردانه مشورت کنند و مهمتر از همه از چاق شدن بپرهیزند، زیرا چربی اطراف شکم در ترشح زیاد هورمونهای بدن نقش داشته و مزید بر علل دیگر بروز این سندرم می شود.
رژیم غذایی کم چربی با فیبر بیشتر از بروز سرطان تخمدانها جلوگیری میکند
سرطان تخمدان یکی از سرطانهایی است که با کیفیت رژیم غذایی رابطه مستقیم دارد. طبق گزارش گروه تحقیقاتی یکی از دانشگاههای کالیفرنیا، خانمهایی که عادت به رژیم غذایی کم چربی ولی فیبر کافی دارند ۴۰ درصد کمتر از دیگران به بیماران سرطان تخمدان دچار می شوند که رقمی است بزرگ.
سرطان تخمدان پنجمین عامل مرگ و میر به علت سرطان در خانمها است. در آمریکا هر ساله حدود ۲۰ هزار نفر به این بیماری دچار شده و در عین حال ۱۵ هزار نفر جانشان را از دست می دهند. تشخیص زودرس سرطان تخمدان می تواند جان بیمار را نجات دهد، ولی متاسفانه به هر دلیلی اکثر سرطانهای تخمدان در مراحل پیشرفته تشخیص داده می شوند.
امکان مبتلا شدن یک زن به این بیماری در طول عمر خود حدود ۲ درصد است.
رابطه پارکینسون و آلزایمرز
طبق گزارش پژوهشگران کلینیک Mayo در آمریکا اعضا خانواده و فامیل درجه یک افرادی که به بیماری پارکینسون دچار هستند، بیش از دیگران در معرض بروز بیماری آلزایمرز قرار دارند و این نتیجه بررسی است که بر روی بیشتر از یک هزار نفر از افراد فامیل ۱۶۲ بیمار مبتلا به بیماری پارکینسون انجام گرفته و با ۸۵۸ نفر از اعضا ۱۴۷ خانواده که به این بیماری دچار نبودند مقایسه شده است. پژوهشگران مورد بحث دریافتند که امکان بروز بیماری آلزایمرز در بستگان بیماران مبتلا به پارکینسون حدود ۳۷ درصد است. به عبارت دیگر اعضا خانواده بیماران مبتلا به بیماری پارکینسون بیشتر باید مراقب باشند تا بتوانند ابتلا به آلزایمرز را در مراحل اولیه شناسایی کنند. این پژوهشگران در ضمن مشاهده کردند که در خانواده های بیماران مبتلا به بیماری آلزایمرز هم امکان بروز بیماری پارکینسون افزایش می یابد که نشانگر رابطه این دو بیماری با همدیگر است که در حقیقت باید عوامل بروز مشترکی داشته باشند و یا ژن مخصوص و مشترکی در بروز این دو بیماری نقش داشته باشد.
رابطه چاقی و سرطان روده بزرگ در خانمها
در یک کنفرانس علمی پژوهشگران دانشگاه Stony Brook اعلان کردند که در خانم ها چاقی و زیادی وزن یکی از عوامل بروز سرطان روده بزرگ به حساب می آید. این گروه تحقیقاتی تعداد ۱۲۵۲ نفر را تحت مطالعه قرار داده و از آنها آزمایشات گوناگونی برای تشخیص سرطان روده بزرگ به عمل آوردند. این بررسی نشان می دهد که یک نفر از هر پنج نفر از خانمهای چاق به عارضه پیشرفته پولیپ روده دچار هستند که خود عاملی است برای بروز سرطان روده بزرگ. همچنین ثابت شده که ۲۰ درصد خانمهایی که به سرطان روده بزرگ دچار بودند دارای وزنی زیاد بوده و ۱۴ درصد از آنها به مصرف سیگار عادت داشتند که خود عامل موثر دیگر بروز سرطان است.
این بررسی ثابت کرده که علاوه بر عوامل شناخته شده بروز سرطان روده بزرگ مانند سن، سابقه فامیلی سرطان و مصرف سیگار، چاقی و داشتن وزن زیاد نیز می تواند مزید بر علت شده و سبب بروز و پیشرفت بیماری شود.
اخبار کوتاه پزشکی
ـ ناهنجاریهای ریوی و عارضه آسم در خانمهای جوان سبب به هم خوردن عادت ماهیانه یا پریود آنها شده و مشکلاتی را به وجود می آورد. در این صورت درمان عوارض ریوی می تواند در عادی شدن دوره ماهیانه آنها کمک کند.
ـ بهترین روش درمان سرطان پروستاتی که به نقاط دیگر بدن سرایت نکرده باشد جراحی یا Prostatectomy است، زیرا سبب طولانی تر شدن عمر بیمار می شود.
ـ بعضی از داروهای پایین آورنده فشار خون مانند Valsartan امکان بروز بیماری آلزایمرز را کاهش می دهند.
ـ نوعی پروتئین به نام PP32 می تواند ژن سرطانزای K-Ras را از کار انداخته و در نتیجه مانع بروز سرطان پانکراس یا لوزالمعده شود. سرطان لوزالمعده یکی از خطرناک ترین سرطانها است، زیرا به علت واقع شدن آن در پشت و زیر معده اکثرا تشخیص آن دیر انجام می گیرد. در ضمن طول عمر بیمار پس از تشخیص بیماری خیلی کوتاه تر از سرطانهای دیگر است.
* دکتر پرویز قدیریان استاد دانشگاه مونتریال در تغذیه و استاد دانشگاه مک گیل در سرطان شناسی و کارشناس سازمان بهداشت جهانی است.
EPIDEMIOSEARCH@yahoo.com
