تغذیه و بهداشت خانواده
رژیم غذایی گیاهی یا Vegeterian یکی از قدیمی ترین رژیم های غذایی ست و بشر در ابتدا با این رژیم غذایی زندگی می کرد و به تدریج گوشت خواری را هم به آن اضافه کرد و امروز اکثریت مردم دنیا همه چیزخوار بوده و از گیاه و دانه و گوشت و لبنیات و تخم مرغ و غیره استفاده می کنند. آمار نشان می دهد که حدود دو میلیون نفر از مردم تایوان صددرصد گیاهخوار هستند و در این کشور از این نظر قوانین و مقررات مخصوصی وجود دارد و تولیدکنندگان مواد خوراکی باید آن را رعایت کنند. به طور کلی ۱۰ درصد مردم تایوان به گیاه خواری عادت دارند.
در کشور هند ۳۱ درصد مردم از رژیم گیاه خواری پیروی می کنند ولی ۹ درصد از آنها خوردن تخم مرغ و لبنیات را منع نمی کنند. جالب اینجاست که مردم هند به طور کلی به گیاه خواری معروف هستند ولی رویهمرفته ۳۰درصد از آنها به گوشت خواری عادت دارند. در استرالیا با وجودی که آمار گیاه خواری حدود ۵ درصد گزارش می شود ولی فقط ۲ درصد در حقیقت گیاه خوار هستند. در بین کشورهای اروپایی آلمانی ها بیشتر از هر کشوری گرایش به گیاه خواری دارند و حدود ۹ درصد جمعیت این کشور به این نوع رژیم غذایی عادت دارند. این رقم در آمریکا حدود ۳ درصد گزارش شده و در ضمن ۴ درصد مردم کانادا نیز گیاهخوار هستند.
شاید لازم باشد که در اینجا علل گرایش به گیاه خواری و دوری از مصرف گوشت ها را در آمریکا مطرح کرده و آمار سال های اخیر را در این مورد به اطلاع علاقمندان برسانیم.
ـ به خاطر سلامتی بهتر ۳۲ درصد
ـ به علت هورمون و مواد شیمیایی موجود در گوشت ها ۱۵ درصد
ـ دوست نداشتن طعم و مزه گوشت ۱۳ درصد
ـ عشق و علاقه به حیوانات ۱۱ درصد
ـ رعایت حق زندگی حیوانات ۱۰درصد
ـ به خاطر عقاید مذهبی ۶ درصد
ـ حفظ و نگهداری کره زمین ۴درصد
ـ داشتن وزن ایده آل ۳ درصد
ـ جلوگیری از گرسنگی و بی غذایی در دنیا ۱ درصد
ـ بدون هیچ دلیل بخصوص ۵ درصد
حال به طور اختصار به فوائد و ضرر و زیان رژیم غذایی گیاهی اشاره می کنیم و قضاوت نهایی را به شما خوانندگان عزیز وامی گذاریم.
رژیم غذایی گیاهی که از سبزی و میوه و دانه های روغنی و غلات و حبوبات تشکیل می شود حاوی مقدار قابل ملاحظه ای از فیتوکمیکال های ضروری، آنتی اکسیدان ها، املاح و ویتامین ها و همچنین مقدار زیاد فیبر و سلولز می باشند که در سلامتی و بهزیستی بدن نقش مهم دارند. این نوع رژیم غذایی حاوی مقدار کمی مواد چربی مخصوصا چربی های اشباع شده و کلسترول هستند که امکان چاقی را کاهش داده و از بروز عوارض این بیماری ها جلوگیری می کند.
تحقیقات علمی به وضوح ثابت کرده اند که افرادی که از رژیم غذایی گیاهی پیروی می کنند خیلی کمتر دچار سکته های قلبی و مغزی و فشار خون بالا می شوند. ما می دانیم که درصد بروز بعضی از بیماری ها مانند بیماری قند نوع دو، آرتروز، پوکی استخوان، بیماری های کلیوی، سنگ کیسه صفرا و بعضی از سرطان ها در گیاه خوارها خیلی کمتر از دیگران است. در ضمن به علت مصرف فیبرو سلولز کافی در این دسته از مردم بیماری های دستگاه گوارش کمتر دیده می شود.
نباید فراموش کرد که رژیم غذایی گیاهی در درازمدت ممکن است عوارضی را در بدن به وجود آورد. به طور کلی مقدار پروتئین و برخی از اسیدهای امینه ضروری دریافتی در گیاهخواران کمتر از مقدار لازم و ضروری است و در ضمن آنها ممکن است به نوعی کمبود کلسیم، ویتامین B12، آهن و روی دچار شوند زیرا این مواد در غذاهای گوشتی و لبنیات فراوان است و می تواند نیاز بدن را تأمین نماید. برای ورزشکاران رژیم غذایی گیاه خواری خالص توصیه نمی شود، زیرا نمی توانند نیازهای غذایی خود را بدینوسیله تأمین کنند. عدم تعادل و موازنه مواد قندی و نشاسته ای و پروتئین رژیم غذایی می تواند در نهایت نوعی کم خونی را در بدن به وجود آورد و رژیم غذایی بدون چربی حتی بدون کلسترول قادر نخواهد بود سلامتی و بهزیستی را تأمین کند. با وجود همه ی اینها داشتن یک رژیم غذایی متعادل گیاه خواری و استفاده از بسیاری از سبزیجات و میوه جات و دانه های روغنی و غیره خیلی سالم تر و بهتر از رژیم غذایی است که حاوی مقدار زیادی گوشت است. بهترین رژیم غذایی به عقیده من گیاه خواری همراه با مصرف لبنیات و تخم مرغ است. اصولا پس از سن ۲۵ سالگی که رشد اندام های بدن به حد کمال می رسند شخص نیاز مبرمی به مصرف گوشت ها ندارد و با پروتئین موجود در دانه های روغنی و دیگر غذاهای گیاهی می تواند به خوبی زندگی کند. آن دسته از اسیدهای امینه ضروری را نیز می تواند از تخم مرغ و لبنیات دریافت نماید. در حال حاضر برای مردمی که عادت به همه چیز خواری دارند مشکل می توان یک باره رژیم غذایی گیاهی را توصیه کرد، مخصوصا این عمل در کودکان و نوجوانان باید با صبر و حوصله و زمان لازم و به تدریج عملی گردد.
شاید تا یک قرن دیگر به تدریج عادت گوشت خوری جای خود را به رژیم گیاه خواری بدهد ولی این کار به حجم بالایی از آموزش و اطلاعات صحیح و پشتکار نیاز دارد و کمپانی های بزرگ تولید گوشت، با چنین امری مقابله خواهند کرد.
بهتر است باور کنید
بشر حدود ۸ هزار سال قبل از میلاد مسیح به مصرف شیر عادت داشته و به تدریج از آن انواع مختلف لبنیات را به وجود آورده است. به طور کلی کشور فنلاند از نظر میزان مصرف سالیانه شیر (۱۸۴ لیتر در سال) در صدر جدول قرار دارد ولی مردم یونان در مصرف پنیر (مصرف سرانه سالیانه ۲۹ کیلو) در دنیا در ردیف اول قرار دارند.
جالب اینکه مردم کشور نیوزلند از نظر میزان سرانه سالیانه کره (۳/۶ کیلو) در دنیا مقام اول را به خود اختصاص می دهند.
* به اطلاع خوانندگان و علاقمندان می رساند که کتاب فارسی سرطان: علل بروز و چگونگی پیشگیری نوشته دکتر قدیریان را می توانید مستقیما از iTunes یا iPad/iPhone و تلفن همراه Apple کپی و یا دانلود کنید.
*دکتر پرویز قدیریان استاد دانشگاه مونتریال در تغذیه، استاد دانشگاه مک گیل در سرطان شناسی، کارشناس سازمان بهداشت جهانی و همکار شهروند است.
www.cancerriskinfo.com