قدم سوم: بودجه بندی مالی
بعد از این که آمادگی ذهنی خریدار حاصل شد و خانواده از روی بررسی های دقیق توانست حداقل انتظارات خود را از خانه ای که مایل است داشته باشد تعریف و مشخص نماید، آنگاه نوبت به ارزیابی توان مالی خانواده می رسد. در این مرحله خریدار باید بسیار هوشیارانه، واقع بینانه و حسابگرانه رفتار نماید. او باید توجه داشته باشد که خانه خود را به پشتوانه نتایج حاصل از این ارزیابی می خرد و ارزیابی او اگر دقیق نباشد می تواند او را دچار مشکلات جدی نماید. خرید خانه یک سری هزینه های ثابت و وقفه ناپذیر با خود به همراه می آورد که روی محل تامین آنها باید بتوان اطمینان داشت. در ارزیابی توان مالی خانواده، روی احتمالات و چیزهائی که قطعی نیست نباید حساب باز کرد. به طور مثال اگر کسی خانه ای را می خرد به امید این که از محل اجاره زیرزمین آن درآمدی کسب کند و بخشی از هزینه های خود را از محل این درآمد تامین نماید، خود را در وضعیتی نامشخص و ناپایدار قرار می دهد؛ زیرا اگر درآمد از این محل تحقق پیدا نکند، یا به مقداری که روی آن حساب شده است حاصل نشود و یا بنا به هر دلیل دچار وقفه شود، دیگر او قادر نخواهد بود تمام هزینه های لازم برای حفظ خانه را تامین نماید. حداقل هزینه هائی که برای حفظ خانه خریداری شده لازم است، هر چقدر باشد، وقفه ناپذیر و غیرقابل کاهش است. از این رو، منابع تامین آنها باید پایدار، مطمئن و قابل کنترل باشند.
هدف خریدار در این مرحله تهیه کردن تصویری آن چنان عینی و روشن از وضعیت و امکانات مالی خانواده خود است که بر پایه آن بتواند برای خرید خانه ای که مناسب و لازم تشخیص داده است با اطمینان کامل بودجه بندی نماید. در این تصویر باید مقدار پس اندازها و دارائی های قابل نقد کردن و مجموع حقوق های دریافتی و درآمدهای پایدار و مستمر خانواده را مشخص کرد و در برابر هزینه های جاری و تعهدات مالی آن قرار داد. توجه به هزینه های مربوط به پرداخت وام مسکن و مالیات بر دارائی، هزینه های مربوط به تعهدات مالی مانند وام اتومبیل، وام شخصی، وام تحصیلی، هزینه های مربوط به بدهی ها به کارت های اعتباری، هزینه های آب، برق، گاز، تلفن، تلویزیون، اینترنت و تعمیر و نگهداری؛ هزینه های رفت و آمد از قبیل سوخت، تعمیرات و بیمه اتومبیل؛ هزینه های رفت و آمد با وسائل نقلیه عمومی؛ هزینه های خواربار، البسه و لوازم منزل؛ هزینه های تحصیلات، دارو و درمان، تفریحات، مسافرت و مراقبت از خردسالان و کهنسالان و نیز هزینه های شخصی افراد خانواده در این خصوص از اهمیت ویژه برخوردار است.
با ژرفنگری در تصویر تهیه شده و بررسی احتمال حادث شدن تغییرات مثبت و منفی در فاکتورهای تشکیل دهنده هر یک از دو طرف آن از یک سو، و ارزیابی نقش مثبت و منفی فاکتورهای جدید که احتمالا ممکن است در طول دوران پس از خرید وارد این تصویر شوند از سوی دیگر، می توان توان مالی خانواده را به دقت سنجید و بستر تغییرات احتمالی آن را پیش بینی کرد.
باید توجه داشت که اشتیاق بیش از حد به خرید خانه می تواند سبب بزرگ نمائی توان و امکانات خانواده در هنگام ارزیابی وضعیت مالی شود و آن را به مسیری نادرست هدایت کند. در این صورت خطر این وجود دارد که خریدار به قول معروف پای خود را بیش از گلیم خود دراز کند و دچار دردسرهای ناشی از آن شود. از سوی دیگر، نگرانی های بیش از حد در مورد تامین هزینه های لازم برای حفظ خانه خریداری شده می تواند خریدار را به طرف کوچک نمائی و نامطمئن جلوه دادن امکانات موجود سوق دهد و از این طریق موجب آن گردد که فکر خرید به طور کلی کنار گذاشته شود.
با واقع نگری هشیارانه می توان از افتادن درگمراهی های ناشی از برخوردهای افراطی و تفریطی در این خصوص دوری جست.
دنباله این مطلب را در شماره آینده مطالعه فرمائید.
* آروین آریافر دارای دکتری در رشته اقتصاد، کارشناس ارشد بازار املاک و عضو رسمی انجمن مشاوران املاک انتاریو و کانادا است.
