شهروند ۱۱۸۷
منابع رسمی از ۲۰۰ میلیارد دلار ذخیره ارزی در صندوق دولت الجزایر سخن می گویند. این انباشت ثروت، به شکرانه انفجار قیمت نفت و گاز حاصل شده است. الجزایر، عضو اپک، یکی از تامین کنندگان سوخت کشورهای صنعتی و صاحب سومین ذخائر گاز سراسر جهان است.
از این ثروت هنگفت، به اکثریت تهی دستی که دو دهه است با کابوس ترور و آدم ربائی دست و پنجه نرم می کنند، چه خواهد رسید؟ ۳۰ هزار فرانسوی، اکنون در این کشور آفریقائی سرگرم اجرای طرح های نو هستند. نخست وزیر فرانسه، در تازه ترین سفرش به الجزیره، گفت که حضور شرکت های بزرگ فرانسوی در الجزایر کافی نیست و شرکت های متوسط و کوچک هم باید وارد گود شوند. فرانسوی ها، در ماه های اخیر قراردادهائی برای ایجاد نیروگاه های برق هسته ای و گسترش راه آهن با الجزایر بسته اند.
رقابت آلمان و فرانسه
۲۰۰ میلیارد دلار ذخیره ارزی، رقابت شدید دولت های غربی را برای همکاری با الجزایر برانگیخته است. اواسط ماه جولای امسال، خانم آنگلا مرکل صدر اعظم آلمان هم، در راس یک هیئت بزرگ اقتصادی روانه کشور آفریقائی شد. سرمایه ذخیره شده، باید برای اجرای پروژه های عظیم به کار بیافتد. مجری طرح ها، همان کشورهائی هستند که مجبور شده اند نفت و گاز الجزایر را گران بخرند و حالا می توانند کالاها و خدمات خود را گران بفروشند. آلمانی ها قرار است شبکه اتوبان ها و راه آهن را گسترش دهند، اما دل اسلامگرایان را نیز باید به دست آورد. دولت الجزایر می خواهد با کمک آلمانی ها، یکی از عظیم ترین مساجد جهان را، با ۶۰۰ میلیون دلار هزینه بسازد.
زمینه اجتماعی بنیادگرائی اسلامی
فساد مالی، فقر همگانی و سرکوب دولتی، سبب شده است که بخش هائی از مردم تهی دست الجزایر، به نیروهای بنیادگرای اسلامی بپیوندند. در سال ۱۹۹۲ این نیروها موفق شدند از طریق انتخابات، اکثریت را در مجلس کسب کنند و می رفتند تا قدرت سیاسی را به دست بگیرند، اما دولت، که از زمان جنبش آزادی بخش الجزایر ریشه در ارتش دارد، انتخابات را باطل اعلام کرد. به این ترتیب، گروه موسوم به “سلفیان برای عبادت و جنگ” همراه با گروه های مذهبی تندروی دیگر، به زیر زمین رفتند و جنگی خونین را علیه دولت آغاز کردند که قربانی اصلی آن، مردم بی گناه بودند. براساس گزارش های رسمی، دست کم ۲۰۰ هزار انسان، ظرف چند سال در عملیات تروریستی بنیادگرایان، جان باختند و دهها هزار نفر ناپدید شدند. در مواردی بسیار، منابع بی طرف گزارش دادند که ارتش نیز، برای توجیه سرکوب، شبانه به روستاها حمله کرده، دست به قتل و غارت زده و گناه آن را به گردن گروه های مخالف انداخته است.
عفو عمومی
عبدالعزیز بوتفلیقه، رئیس جمهور الجزایر که مورد پشتیبانی نظامیان کشور و دولت فرانسه است، در سال های نخست دهه اخیر، چند بار اعلام عفو عمومی کرد. وی وعده داد که افراد مسلح گروه های شورشی مخفی را، اگر سلاح های خود را تحویل دهند، خواهد بخشید، اما سلفیون حاضر به تسلیم نشدند. آن ها در سال گذشته میلادی، همراه با گروه های بنیادگرای مراکش و موریتانی، سازمانی به نام “القاعده برای مغرب اسلامی” را تشکیل دادند و اعلام کردند که منافع دولت های غربی را مورد حمله قرار خواهند داد.
هدف اصلی: فرانسویان
در پی اعلام موجودیت “القاعده برای مغرب اسلامی” الجزایر و مراکش صحنه علمیات تروریستی بزرگی بودند که تلفات و خسارات سنگینی برجای گذاشت. آخرین نمونه این عملیات، روز هشتم جون امسال صورت گرفت و طی آن یک مهندس فرانسوی و همسرش به قتل رسیدند. گروه های شورشی، با فاصله بسیار کم دو بمب در برابر کاروان خودروهای کنسرن فرانسوی راسل منفجر کردند. منابع خبری از قتل مهندس فرانسوی و همسرش و همچنین گروهی از افراد پلیس و ژاندارمری گزارش دادند.
روز یازدهم اپریل سال ۲۰۰۷ نیز، یک اتومبیل حامل بمب در پایتخت الجزایر منفجر شد. این انفجار، ۲۴ نفر را کشت و سبب زخمی شدن بیش از ۲۰۰ نفر شد. اتومبیل حامل مواد منفجره در برابر دفتر بوتفلیقه رئیس جمهور منفجر شد.
گروه های بنیادگرا، در تبلیغات خود، روی فساد حاکم بر الجزایر و بند و بست های دولت با کشورهای خارجی، بویژه فرانسه و آمریکا، تاکید می ورزند. فرانسه، که تا ۵ دهه پیش الجزایر را به عنوان مستعمره خود اداره می کرد، در سال های اخیر، کوشیده است این کشور را بار دیگر از طریق مناسبات اقتصادی تحت نفوذ بگیرد. یک ماه پیش، عبدالعزیز بالخادم نخست وزیر اسلامگرای الجزایر جای خود را به احمد اویحیی نخست وزیر لیبرال داد. دولت الجزایر، خواستار گشایش بازار خود به روی کشورهای صنعتی و خصوصی سازی است، اما نخست وزیر پیشین، از این روند جلوگیری می کرد.
کشورهای غربی، اداره کشور به وسیله اویحیای پراگماتیست را، نویدبخش گشایش بازار الجزایر می دانند و امیدوارند با مشارکت در طرح های بزرگ اقتصادی، از ۲۰۰ میلیارد دلار اندوخته ارزی الجزایر سهم ببرند. و این همان چیزی است که بنیادگرایان اسلامی را بیش از همیشه خشمگین کرده است. بویژه هنگامی که پای استعمارگر پیشین یعنی فرانسه در میان باشد.
سابقه خوب آلمان
نخست وزیر جدید الجزایر، هنگامی که هواپیمای حامل صدراعظم آلمان در باند فرودگاه الجزیره بر زمین نشست، شخصا به درون هواپیما رفت تا او را به بیرون هدایت کند. این ژست نشان می داد که جلب همکاری آلمان برای دولت الجزایر تا چه پایه اهمیت دارد. آلمانی ها، سابقه سیاسی بدی در الجزایر ندارند و دولت امیدوار است که گسترش حضور آنان، با مقاومت مسلمانان بنیادگرا روبرو نشود.