بازنشستگی و نقش صندوقهای مشارکتی (خصوصی ، دولتی) درکانادا
برنامه ریزی منابع نیروی انسانی در جوامع پیشرفته از عوامل زیربنایی محسوب می شود و هدف آن دستیابی به اشتغال کامل در اقتصاد است. با یک برنامه ریزی مدون در این خصوص قادر خواهیم بود از عوامل تحمیلی چون تقاضای پنهان کار، عدم جذب نیروی کار متخصص و طبیعتاً خروج نیروی کارآمد از صحنه اقتصادی جلوگیری کنیم .
از جانب دیگر با توجه به انتقال سن پیری از ۶۵ به ۷۵ در کشورهای صنعتی این امکان فراهم شده است که این طبقه از جامعه خود مصرف کنندگان محصولات رفاهی، اجتماعی ویژه ای باشند که تا به حال وجود نداشته و نبض اقتصادی جدیدی را در اقتصاد آن کشورها به وجود آورند.
اولین مطلب برای برنامه ریزی در طرح این مساله بررسی ساختار جمعیتی اینگونه کشورها است به محض اینکه بحث به جمعیت می رسد می بایستی به سالهای تولدهای انفجاری توجه کرد .
مثلا در آمریکای شمالی سالهای بعد از جنگ جهانی دوم را می توان اولین موج سالهای تولدهای انفجاری نامید که رشد جمعیت طی این سالها بالای ۵ درصد بوده است. این گروه در دهه اولیه نیاز به محصولات مکمل نوزادان، تربیت و نگهداری کودکان وسایل کمک آموزشی دارند. در دهه دوم و سوم نیازهای آموزشی از قبیل دانشگاه و ساماندهی (مسکن) بیشتر از همه چیز به چشم می خورد.
در دهه چهارم در اکثر موارد با موج دوم تولدهای انفجاری مواجه هستیم که فرزندان نسل اول می باشند و آن نیازهای دهه اول مجدد تکرار می شود ولی مهمتر از آن توجه به دهه چهارم به بعد است که تامین نیازهای بازنشستگان (البته در دهه های بعد) مطرح خواهد شد. طبیعتاً این گروه می بایستی در صندوق های دولتی و خصوصی شرکت کرده تا بتوانند از مزایای این منابع مالی در زمان مقرر استفاده کننده کشور کانادا با توجه به مهاجر پذیربودنش، برنامه مدون دیگری را مد نظر داشته تا قادر باشد بافت و ساختار جمعیتی خود را به نحوی تنظیم نماید تا بازنشستگان بتوانند از مزایای کامل و یا متناسب با مدت اقامتشان در کانادا بهره مند شوند.
عمده این طرح ها را می توان به قرار ذیل خلاصه کرد:
۱ـ صندوق بازنشستگی کانادا و کبک
Canada Pension plan ( CPP)
Quebec Pension plan ( QPP)
این صندوق مربوط به اشخاصی است که مشغول به کار هستند و ماهانه حداقل ۵/۲ درصد از حقوق خود را برای ذخیره بازنشستگی در این صندوق پس انداز می کنند. کارفرما نیز به همین میزان (۵/۲درصد) در این صندوق مشارکت می کند تا فرد در سن ۶۵ سالگی از مزایای ماهانه آن بهرمند شود. این صندوق با مدیریت خاصی از منبع مالی خود اقدام به سرمایه گذاری کرده و مزایای حاصله را در زمان بازنشستگی به اعضاء منتقل می نماید.
سر فصل مواردی که قابل پرداخت است به قرار ذیل است:
۱-۱در صورت مشارکت کامل (۳۰ساله) ماهانه حدود ۸۴۵ دلار
۲-۱ به فرد معلول یا از کار افتاده در حین کار ماهانه حدود۱۰۳۰ دلار
۳-۱ هزینه مراسم سوگواری و تدفین۲۵۰۰ دلار
۴-۱ بعد از فوت بیمه شده اصلی مقرری همسر (زیر ۶۵ سال) ماهانه حدود ۴۷۰ دلار
۵-۱ بعد از فوت بیمه شده اصلی مقرری همسر (بالای ۶۵ سال) ماهانه حدود ۵۰۵ دلار
۶-۱ بعد از فوت بیمه شده اصلی مقرری فرزندان ماهانه حدود۲۰۰ دلار
حداکثر مزایای پرداختی در سال معادل ۴۲۱۰۰ دلار است.
۲- صندوق تامین برای افراد مسن
Old Age Security Program
هر فرد کانادایی که ۴۰سال در کانادا حضور داشته باشد و به سن ۶۵ سالگی برسد ماهانه حدود ۴۸۵ دلار از دولت دریافت می کند، به شرط آنکه در سن ۶۵ سالگی درآمد سالیانه اش بیش تر از مبلغ ۶۲۱۴۴دلار نباشد. اگر درآمد فرد مسن بین ۶۲۱۴۴ دلار الی ۱۰۰۹۱۴ دلار باشد سازمان ذیربط با توجه به توانایی های صندوق مربوطه نسبت به تعدیل رقم پرداختی اقدام می کند و این مبلغ بستگی کامل به زمان و امکانات مالی صندوق در سال مالی ذیربط دارد. اگر درآمد فرد مسن بالای ۱۰۰۹۱۴ دلار در سال باشد این رقم قطع خواهد شد.
چنانچه فردی بالای ۶۵ سال باشد و بتواند ثابت کند که ۱۰ سال در کانادا حضور داشته است و کانادایی است مبالغ پرداختی متناسب با سالهای اقامتش تعدیل و پرداخت می شود .
۳- درآمد مکمل تضمینی
Guaranteed Income Supplement
شخصی که به سن ۶۵ سالگی رسیده باشد و بتواند ثابت کند که امکان گذران زندگی را علیرغم دریافت مبالغ یاد شده ندارد دولت کانادا از صندوقهای حمایتی مبالغ زیر را به ایشان پرداخت می کند .
ـ برای شخص مجرد ماهانه حدود ۶۰۰ دلار
ـ برای همسر شخصی که عضو هیچ صندوق بازنشستگی نیست ماهانه حدود ۶۰۰دلار
ـ برای همسر شخصی که عضو صندوق بازنشستگی است ماهانه حدود ۳۹۰دلار
ـ برای همسر شخصی که از مزایای صندوق مکمل استفاده می کند و عضو صندوق بازنشستگی هم هست ماهانه حدود۳۹۰دلار
۴- صندوق حمایت از همسران افراد مسن
Spouse ‘s Allowance
این صندوق مخصوص همسران افراد مسن ( ۶۵سال به بالا) است که یا همسرانشان فوت کرده اند و یا از همسران خود جدا زندگی می کنند و ازدواج مجدد نکرده اند.
ـ برای همسر مطلقه ماهانه حدود۸۷۵ دلار
ـ برای همسر فرد متوفی ماهانه حدود۹۷۰دلار
۵- صندوق پس انداز بازنشستگی خصوصی
Registered Retirement Saving Plan (RRSP)
این صندوق کاملا خصوصی و متکی به پس انداز فردی است. هر فردی در کانادا در دوران فعالیت و شکوفایی اقتصادی از درآمدی بهره مند است که این درآمد مشمول مالیات است.
این امکان فراهم است که از آخرین طبقه درآمدی که طبیعتاً از درصد مالیات بالاتری برخوردار است، مبالغ محدودی در سال حدوداً۱۹۰۰۰دلار ( در سال ۲۰۰۷) در صندوقی پس انداز و سرمایه گذاری شود تا در سن ۶۵ سالگی که درآمد فرد مورد نظر طبیعتاً کمتر از دوران فعالیت اقتصادیش است از آن استفاده کند. به دو صورت این امکان در اختیار افراد قرار می گیرد:
۱-۵ امکان انتقال کل پول (سرمایه اصلی و سود حاصله) به صندوقهای مقرری ماهیانه و سالیانه بدون کارمزد و هزینه مدیریت و نگهداری.
۲-۵ امکان برداشت کل پول و پرداخت مالیات آن و استفاده در منابع مالی دیگر.
با توجه به جمیع جهات و آمارهای حاصله و الگوی مصرف خانوارها چنین برمیآید که صندوق های بازنشستگی دولتی به تنهایی توان پاسخگویی به نیازهای دوران بازنشستگی را نداشته و مشارکت شخصی هر فرد در دوران حیاتش کاملا ضروری و محسوس است .
فرهاد فرسادی ـ کارشناس ارشد بیمه
