شماره ۱۱۹۰ ـ ۱۴ آگوست ۲۰۰۸
۲۹ مین بازیهای المپیک در پکن افتتاح شد. این برای اولین باری بود که چین میزبان چنین بازیهایی می شد. هر چند انتخاب چین در سال ۲۰۰۴ در مسکو در برابر شهرهای تورنتو، استانبول، پاریس و ازاکا در ژاپن یک انتخاب سیاسی بود. کمیته المپیک که تازه از زیر رسوایی های مالی و رشوه دهی المپیک زمستانی در سال ۲۰۰۲ شهر سالت لیک سیتی آمریکا خلاص شده بود مجبور بود که چین را انتخاب کند، زیرا یک میلیارد چینی خود به تنهائی حق برگزاری بازیها را ایجاد می کردند.
بازیهای المپیک به ماشین پول ساز قدرتمندی تبدیل شده است و به همین دلیل کشورها برای ورود به این میدان با یکدیگر شدیدا رقابت می کنند.
کارشناسان پیش بینی می کنند بازیهای المپیک پکن بیش از ۵ میلیارد دلار درآمد مستقیم عاید کشور میزبان و همچنین شرکتهای بزرگ بین المللی کند. این رقم برای بازیهای تابستانی المپیک ۲۰۱۲ لندن بیش از ۷ میلیارد دلار برآورد شده است.
بر اساس این گزارش درآمد حاصل از بازیهای المپیک آتن ۲۰۰۴ به بیش از ۱۹/۴ میلیارد دلار رسید. بیش از ۲۳/۲ میلیارد دلار از این رقم سهم حق پخش تلویزیونی بازیها بوده است.
(خبرگزاری فارس به نقل از روزنامه فایننشال تایمز)
فراز و نشیب چین
حزب کمونیست چین بعد از دوران رهبری مائو و انقلاب تلخ فرهنگی ـ که نمونه کوتاه مدت آن در دانشگاه های ایران بعد از انقلاب ۵۷ اجرا شد و خسارات سنگینی به بنیان علم در ایران وارد کرد ـ به این نتیجه گیری سیاسی رسید که نمی تواند درهای کشور را ببندد و با تکیه بر کشاورزی و شیوه های سنتی در دوران تکنولوژی و در مقابل سرمایه داری دوام بیاورد.
رهبران حزب کمونیست چین با پس گرفتن هنگ کنگ ثروتمند که در اجاره ۱۰۰ ساله انگلستان بود و تعهد به اینکه دست به ترکیب سیاسی و اقتصادی آن نخواهند زد هم مزه ثروت را چشیدند و هم از نزدیک سیستم اقتصاد آزاد را حس کردند. بدنیست بدانید که بازپس گرفتن هنگ کنگ از نظر اقتصادی در سال ۱۹۹۷ باعث فرار سرمایه ها به خارج از کشور بخصوص به کانادا شد. فرار سرمایه های هنگ کنگی های چینی تبار کمک فراوانی به اقتصاد در حال رکود کانادا در آن دوران کرد.
بسیاری از این مهاجران اقتصادی پس از گذشت چند سال و اطمینان از اینکه چین به معادلات اقتصادی در هنگ کنگ کاری ندارد به هنگ کنگ برگشتند و البته بسیاری از آنها سرمایه های خود را در کانادا از دست داده بودند.
واقع بینی و اصلاح طلبی رهبران چین
چینی ها درهای خود را به روی سرمایه های غرب گشودند و آگاهانه و هوشیارانه از این سرمایه ها با حفظ استقلال چین، به منظور تولید کار برای چینی ها و بهبود زندگی بسیاری از آنها که مزه فقر را در سیستم کمونیستی مائوئیستی چشیده بودند، استفاده کردند. سرمایه عظیم انسانی به اضافه تواضع و قناعت چینی ها با هزاران سال تمدن و سرمایه غرب باعث رشد اقتصادی چین شد. آنها تصمیم گرفته بودند که سرنوشت ملت خود را عوض کنند و در طی ۲۰ سال توانستند به این مهم تا حدود زیادی نائل شوند.
ساختن استادیوم و تاسیسات ورزشی و آپارتمانها چنان سریع انجام می شد که آتنی ها از آنها خواسته بودند که کمی سرعت آن را به تعویق بیندازند، زیرا استادیوم اصلی آتن در بازیهای المپیک ۲۰۰۶ تا آخرین روزهای نزدیک به افتتاحیه تمام نشده بود.
ناراضی چینی، کارگردان مراسم افتتاحیه
ژانگ یی مو Zhang Yimou کارگردان نامدار جهانی چین از بازماندگان دوران انقلاب فرهنگی (۱۹۶۶) است که در نوجوانی به اتفاق خانواده اش به مناطق دور تبعید شده بود و در ۱۵ سالگی مجبور شده بود به مدت چند سال در مزرعه و سپس در کارخانه پارچه بافی کار کند تا روحیه بورژوازی در وی بمیرد و خلقی بشود. شاید اگر مائو هنوز زنده بود و باند وی بر سر کار بودند “یی مو” یک کارگر وفادار به خلق باقی مانده بود. هر چند وی سالها بعد از بازگشت به پکن همچنان در لیست سیاه دولت چین قرار داشت، زیرا منتقد حزب کمونیست بود. به عنوان نمونه دولت چین به وی اجازه نداد برای دریافت جایزه برای فیلم خود به خارج سفر کند. ولی این بار رهبران حزب کمونیست چین که در مراحل اصلاح طلبی هستند تصمیم گرفتند به منافع مردم چین بیندیشند و به همین دلیل وی را مسئول برنامه افتتاحیه کردند. هر چند مخالفان وی می گویند وی نبایستی این مسئولیت را به عهده می گرفت.
حدود ۱۰۰۰۰ نفر در اجرای مراسم افتتاحیه شرکت داشتند و برنامه ریزی های آن حدود ۳ سال طول کشیده بود. تمرینات اصلی در حدود ۱۰ ماه پیش با رعایت اصول مخفی کاری از دید خبرنگاران انجام گرفته بود.
مراسم افتتاحیه که با حضور بسیاری از رهبران غربی منجمله جرج بوش و همسرش برگزار شد، هنرمندانه و زیبا تمدن شرق را با تکنولوژی غرب پیوند داد. روایت اختراع کاغذ و راه ابریشم و نقاشی و طرح آن توسط رقصندگان و موج انسانها و ذکر قدمت چند هزار ساله ی آن که به قبل از میلاد مسیح برمیگردد، رهبران غرب را دچار تناقض جدی کرد.
مراسم افتتاحیه و نمایش تمدن چین که تنها بخشی از تمدن مشرق زمین شامل پرشیا، هند و مصر بود، مدعیان تمدن برتر را مات کرد. نظم برنامه و حرکات دقیق همه گزارشگران را به تحسین واداشت.
بر خلاف جشن های بسیار گران قیمت ۲۵۰۰ ساله محمد رضاشاه که توسط خارجیها و برای آنان طراحی و اجرا شده بود این مراسم توسط چینی ها و غلبه برحقارت ۱۰۰ ساله اخیرشان بود که آن را با اراده ملی به یک پیروزی ملی برای چین تبدیل کردند. هر چند مسئله نقض حقوق بشر و شورشهای تبت و اختلال در حمل مشعل المپیک باعث شده بود که مراسم تا حدود زیادی تحت الشعاع قرار بگیرد.
چینی ها در این مراسم هنری نشان دادند که می توان برنامه های هنری داشت و هنر به مردم عرضه کرد و از برهنگی زنان که جزئی از فرهنگ مبتذل سرمایه داری در غرب است نیز سوءاستفاده نکرد. متاسفانه سوء استفاده از بدن زنان در استادیوم های ورزشی و مراسم مختلف در غرب برای کسب درآمد یک اصل برای سرگرم کردن و به عنوان یک بخش خدشه ناپذیر هنر جا افتاده است.
برگزاری چنین مراسم با شکوهی نخست وزیر استان بریتیش کلمبیا را که میزبان بازیهای زمستانی ۲۰۱۰ هست، نگران خواهد کرد، زیرا قاعدتاً مراسم ونکوور باید بهتر از بازیهای قبلی باشد.
تیم ایران
رنگ لباس تیم ایران سبز و طراحی آن خیلی معمولی و بدون ذوق و ابتکار بود. عدم شرکت مردان و زنان ایرانی با لباسهای محلی و سنتی ایرانی جای تاسف دارد. یکی از نکات مثبت حضور هما حسینی به عنوان پرچمدار زن تیم جمهوری اسلامی بود. یکی از نکات منفی عدم حضور رضازاده بود که در یک تصمیم غیرمنتظره بازنشستگی خود را اعلام کرد و مانند بقیه پدیده های جمهوری اسلامی همراه با شایعات و تفسیرها همچنان مطرح است. در هر حال وی سهم خود را به ورزش ایران ادا کرده است.
چین و آمریکا و ایران
مراسم المپیک پکن یک نبرد سیاسی بین آمریکا و چین برای کسب قهرمانی این مسابقات است. آمریکا در سالهای اخیر قهرمانی را از آن خود کرده است ولی تحلیل گران معتقدند که چین قهرمانی را از آمریکا خواهد گرفت. امری که به حیثیت سیاسی آمریکا و برتری ورزشی آن پایان خواهد داد.
۱۹۷۴ بازیهای المپیک آسیایی در تهران برگزار شد و سالنهای اصلی و استادیوم آزادی محصول این زمان و یکی از معدود کارهای مثبت محمدرضا شاه بود.
ایران با ۳۶ مدال طلا و مجموع ۸۱ مدال دوم و چین با۳۲ مدال طلا و مجموع ۱۰۶ مدال در رده سوم قرار گرفته بود. محمد مایلی کهن مربی سابق و حزب اللهی تیم ملی فوتبال ایران در یک انتقاد تند با اشاره به اینکه مراسم افتتاحیه رقابت های المپیک ۲۰۰۸ پکن، افسوس او را برانگیخته، می گوید “در زمان های نه چندان دور، چینی ها به ورزشگاه آزادی با دیده افسوس می نگریستند.”
محمد مایلی کهن در گفتگو با مهر ضمن بیان این مطلب تصریح کرد: برگزاری اینگونه مراسم برای ما ایرانی ها مثل یک رویاست. ما هرگز چنین امکاناتی برای برگزاری اینگونه مراسم نداریم و این در حالی است که وقتی بازیهای آسیایی سال ۱۹۷۴ را برگزار می کردیم، تمام آسیایی ها و بویژه چینی ها از دیدن زمین چمن ورزشگاه آزادی، دریاچه، پیست دوچرخه سواری، پنج سالن و استخر شنا انگشت حیرت به دهان برده بودند.“
به راستی رمز موفقیت چینی ها در چیست؟ چه شده است که ظرف ۲۰ سال به چنین موقعیتی رسیده اند. رمز پس رفت ما چیست؟ پاسخ به این سئوال که باید کارشناسانه و بدون تعصب باشد می تواند راهگشا باشد.
فعلا تا پیدا کردن پاسخ، از چینی ها که آبروی شرق را خریدند باید تشکر کرد.
ایمیل نویسنده:
