شهروند ـ چهارشنبه ۵ سپتامبر ۲۰۱۲ (۱۵ شهریور ۹۱) متنی بر روی سایت ها و شبکه های اجتماعی با امضای چند تن از کوشاگران اجتماعی ایرانی آمد که در اندک زمانی بسیاران دیگری به آن پیوستند و برای تائید و حمایت از این متن به امضای آن پرداختند.
در پاسخ به این که منشور ۹۱ چگونه و چرا شکل گرفت مهرداد لقمانی یکی از دست اندرکاران تهیه این منشور می گوید: ضرورت شکل گیری این منشور از آنجا شکل گرفت که تلاش ما برای ایجاد همگرایی میان دیدگاه های سیاسی پیرامون ارزش های انسانی به نتیجه ای ملموس نینجامید، این ناکامی ما را بدین نتیجه رساند که گستره عمومی و سیاسی ما بیش از همه از نبود یک زیرساخت اخلاقی مبتنی بر ارزش های انسانی رنج می برد. نبود این زیربنا است که مانع از ایجاد گفت وگو، رواداری و چندگرایی شده و مانع از آشتی دادن تفاوت های سیاسی و ایدئولوژیک در یک روند دمکراتیک و شفاف می شود.
منشور ۹۱ تلاشی در ایجاد چنین بستری و ایجاد هنجارهای فرهنگی مبتنی بر آن است. منشور ۹۱ بازتاب تلاش جامعه ما برای عبور از کاریزمای فردی به جذابیت ایده و قدرت منطق است.
در سایت منشور ۹۱ می خوانیم:
ما امضا کنندگان این منشور باور داریم
ـ به برابرى انسانها و نیک می دانیم که بهروزى ایرانیان در گرو صلح و دوستى با بقیه ملت هاى گیتى است.
ـ انسان آزاد و خودمختاراست، حضور او در جامعه بر مبنای ساختارها و قراردادهایی است ساخته دست انسان که هیچ کدام نباید موجب ایجاد تبعیض و یا منشا هیچ گونه تمایزى گردد.
ـ انسان آزاد است در انتخاب دین و خداى خود و یا رهایی از اعتقاد به آن.
ـ حکومت و نهادهای دینی می باید از یکدیگر جدا باشند، زیرا که دخالت و نفوذ نهاد دین در حکومت، یا حکومت در نهاد دین به هر دو لطمه می زند و زمینه ساز استبداد، تک صدایی و پایمال شدن حقوق بخش بزرگی از جامعه است.
ـ بهروزی جامعه در گرو پایبندی تک تک شهروندان به رعایت قانون و مسئولیت پذیری آنان در برابر آینده خویش و جامعه خود است.
– جامعه ی توانا جامعه اى است که در آن حقیقت یابى، پرسشگرى و نفى خشونت ارزش هایى نهادینه شده باشند.
– بهروزى جامعه در گرو پی ریزی ساختار قضایی است که در اندیشه و در اجرا خشونت گریز و دادگستر باشد.
– مجازات اعدام تامین کننده عدالت نیست و تنها مروج فرهنگ انتقام و خشونت در جامعه است.
– فقط ‘اراده ملت’ است که سرچشمه قدرت و مشروعیت حکومت است. اراده ای که از طریق انتخاباتی آزاد بدون هیچ قید و شرطی، به همه امکان انتخاب شدن و انتخاب کردن را می دهد.
– با اتکا به رای اکثریت نمی توان حقوق هیچ اقلیتی را محدود و مخدوش کرد.
– بزرگداشت و پاسداری از فرهنگ ها و زبان های قومی موجب تقویت چندگرایی و رواداری در جامعه می شود و آن را پویا و خلاق می سازد.
– بزرگترین سرمایه کشور سرمایه انسانی آن است و بهروزی جامعه در گرو ایجاد زمینه برای ابراز و شکوفایی استعدادهای تمامی شهروندان است.
– توسعه پایدار کشور در گرو سیاست های توان بخشی و توانا سازی است نه صدقه دهی و توزیع نابخردانه منابع ملی کشور.
– وظیفه دولت رفع تبعیض و انحصار، ایجاد فرصت های برابر برای رسیدن شهروندان به بهروزی و پاسداری از جان، مال، آبرو و حریم خصوصی افراد و ‘اجرای’ بی تبعیض قانون است.
– قدرت بی مهار، نامحدود و انحصاری منشا فساد و تیره روزی است؛ قدرت حکومت می باید محدود و همواره مورد بازخواست نهادهای مدنی و شهروندان باشد.
– وجود قانون و نهاد قانون گذار برای از میان بردن تبعیض، انحصار و موانع توسعه، گسترش و تضمین عدالت و حفظ حقوق فردی و نظم اجتماعی است. از این روست که تلاش برای سو استفاده از قانون و نهاد قانون گذار در جهت افزایش حدود اختیارات دولت و دخالت آن در امور ملت می باید به طور فعال مهار شود.
– برخورد آرا و اندیشه ها متضمن سلامت و پیشرفت جامعه است.
– تنها شایسته سالاری است که می تواند به عنوان مبنایی عادلانه و بی تبعیض برای پیشرفت و کسب مقام در تمامی نهادهای کشور مورد اتکا باشد.
– رسانه های آزاد آینه تمام نمای جامعه هستند و رکن اساسی مردم سالاری و جامعه آزاد می باشند.
در این منشور به طور مفصل به حقوق و مسئولیت های فردى، حقوق زنان، حقوق نیروی کار و گروه های اجتماعى، حقوق اقلیت ها، عدالت، حکومت، نهادها و ساختارهای وابسته به آن و منابع طبیعی، میراث فرهنگی و حفاظت از زیست محیط ایران پرداخته شده است.
در پایان متن منشور آمده است:
منشور ۹۱یک حزب سیاسی نیست و لیست اعضا ندارد، امضای آن تنها شرط توافق با مفاد آن است، این منشور نه زمینه ساز برپایی حکومت در ایران و نه مبلغ حزب یا مرام سیاسی خاص است، ما امضاکنندگان آن بر این باوریم که نه تنها سیاست و حکومت را باید زمینی کرد بلکه آن را به کرنش در برابر خواست ملتمان واداشت. همگانی کردن مفاد این منشور جز با همیاری و شرکت فعال مردم ایران میسر نمی شود. از این روست که بر ما امضا کنندگان این منشور است تا در یک روند باز و شفاف، با شرکت مردم و فعالان مدنی، مفاهیم مطرح شده در این منشور را به پیش برده و آن را به روز نگهداریم.
برای آگاهی از منشور ۹۱ و دیدن امضاها و امضای متن و اضافه کردن امضای خود به لیست امضاکنندگان می توانید به سایت منشور مراجعه کنید. http://charter91.com/
شهروند بر آن است برای شناخت بیشتر از منشور ۹۱ در آینده نزدیک میزگردی تشکیل دهد.
“جمهوری‌خواهان دمکرات و لائیک” با “اتحاد جمهوری‌خواهان” تفاوت ماهوی ندارد. هر دو محصول قدرت-طلبی ِخیال-پردازانی اند که دعوا های دیرینه با یکدیگر بر سر کسب ِقیمومیت و ولایتگری دارند
دور از واقعیت‌های اجتماعی ایران، آنها در ذهن و خیال خود و منفک از لایه‌های اجتماعی معترض در داخل کشور، سال هاست برای جایگزینگی بعنوان “آلترناتیو”، دُن کیشوت مآبانه ایفای نقش می‌کنند
این نوع فرقه ها مثل دسته جدید التأسیس ِ”سکولارهای سبز” پیوسته در جهت ِکسب قدرت سیاسی، اعلام موجودیت کرده و طرح جایگزینی خود را تبلیغ و علیه گرایشات مشابه خط و نشان می کشند
جدیداً شکل‌گیری ائتلاف‌ها و بلوک‌بندی‌های سیاسی تحت نام وحدت بمانند اعلامیه اخیر “کومله” و “حزب دمکرات کردستان ایران”، بویژه در میان مدعیان قدرت و آَنانی که چشمی به قدرت دارند، محسوس‌تر شده است. اما این قطب-بندیها بمعنای منتفی شمردن ضرورت و اهمیت یک “نقشه‌ی راه” برای گذار مسالمت‌آمیز به دموکراسی و حفظ تمامیت ارضی ایران نیست. در این راستا، “منشور ۹۱″، رویکرد مناسبی ست برای اندیشمندان و کُنشگرانی که فارغ از دغدغه کسب قدرت؛ خواستار عبور از دایره عقب-ماندگی و جبّاریت در ایران هستند
واقعیت تراژیک و در عین حال کمیک، اینست که اپوزیسیون قدرت-طلب در خارج از کشور؛ اعم از مجاهدین خلق، سلطنت طلبان و حزب کمونیست کارگری همچون حبابی کاذب بر سواحل ِدور-افتاده، نقشی حاشیه‌ای و کم‌اثر در روند تحولات سیاسی ـ اجتماعی ایران فردا خواهند داشت