شماره ۱۱۵۴ ـ ۲۹ نوامبر ۲۰۰۷
رشته مددکاری اجتماعی با گرایش مددکاری مهاجران و پناهندگان از سپتامبر ۲۰۰۷ در سنکاکالج تاسیس شده است.
با توجه به تازگی این رشته و جذابیت آن برای جوامع قومی، تصمیم گرفتم از طریق نشریه شهروند این رشته را به هموطنان خود معرفی کنم.
با جان استراترس مسئول کل رشته مددکاری اجتماعی در سنکاکالج، دیوید سرنیک هماهنگ کننده این رشته و سهیلا پاشنگ استاد درس های “Diversity ” و “Social Realities” پرسش هایی را مطرح کردم که در زیر میخوانید:
گفت وگو باJohn Struthers مسئول رشته های مددکاری اجتماعی
فکر تاسیس رشته “مددکاری اجتماعی مهاجران و پناهندگان” ، از چه زمانی در سنکاکالج شکل گرفت و چرا نیاز به ایجاد این رشته احساس شد؟
ـ در ابتدا، فکر تاسیس رشته ای با تمرکز بر مهاجران و پناهندگان، توسط یکی از همکاران ما، آقای” دیوید سرنیک” مطرح شد. این ایده به طور کامل توسط دانشکده مددکاری اجتماعی سنکا تایید شد و در روند تصمیم گیری ها، گسترش یافت. بنا بر این، آن چه که در ابتدا به عنوان یک فکر، مطرح شده بود، به پیدایش یک دانشکده انجامید.Rory Crath بر پرورش و شکوفایی این ایده تمرکز و مواد درسی لازم را تعیین کرد. پس از مشاهده اشتیاق و علاقه مندی کمیته مشاوره کالج، برای اعلام چنین برنامه جدیدی، تصمیم گیری شد. سپس، در هر مرحله از برنامه ریزی، آن تصویر اولیه تغییر کرد. موادی به آن اضافه و یا کم شد و در نهایت تبدیل به یک برنامه کامل شد.
چه دلایل اولیه ای در پس پیدایش برنامه مددکاری اجتماعی- مهاجران و پناهندگان نهفته بود؟
ـ شناسایی نیازهای جدید آموزشی جامعه، یکی از وظایف کالج های انتاریو است. تا پاییز امسال که برنامه مددکاری اجتماعی مهاجران و پناهندگان آغاز به کار کرد، در میان رشته های مددکاری، برنامه های مربوط به مهاجران و پناهندگان در نظر گرفته نشده و توسط کالج ها حداقل، به طور مستقیم و کامل حمایت نمی شد. با این حال، در بطن برنامه های آموزشی مربوط به مددکاری، بحث هایی هم در رابطه با مهاجران و پناهندگان بود که فارغ التحصیلان آن رشته ها می توانستند در آن زمینه ها برای خودشان کاری دست و پا بکنند، ولی چنین برنامه ای که به طور کامل بر موضوع مهاجران و پناهندگان متمرکز باشد، نبود. ما به جای خالی آن پی بردیم. درباره این که آیا وجود چنین برنامه ای لازم است، با کسانی که در این رشته مشغول بودند، مشاوره کردیم. طولی نکشید که متوجه شدیم این برنامه جدید، یک نیاز اجتماعی برای اسکان مهاجران است و با استقبال خوبی هم رو به رو خواهد شد. مطمئنا این برنامه با تکیه بر آموزش های حرفه ای، خدماتی با کیفیت بهتر به مهاجران و پناهندگان ارائه خواهد کرد. همچنین، در این برنامه به استانداردهای این موضوع هم توجه خواهد شد.
فرصت های کاری و استخدامی فارغ التحصیلان مددکاری اجتماعی- مهاجران و پناهندگان را چگونه ارزیابی می کنید؟
ـ موقعیت های شغلی و استخدامی برای فارغ التحصیلان این رشته متنوعند. مثلا آژانس های تخصصی ـ قومی زیادی در عرصه ارائه خدمات اجتماعی و اقامتی، دایر هستند. مراکز آموزشی کارگری، مراکز آموزش های ضد تبعیض، مراکز پذیرش و ارائه خدمات به افراد نیازمند، مراکز خدمات مشاوره جهت اسکان و همچنین در نهادهای کارگری توسعه یافته برای فارغ التحصیلان این رشته کار وجود دارد.
از طرف دیگر، گسترش این برنامه، توسط اعضای سازمان هایی که نمایندگی صدها آژانس ارائه خدمات به تازه واردان را بر عهده دارند، حمایت می شود. در نتیجه، تصور می کنم که فرصت های اشتغال فارغ التحصیلان ما در زمینه های گسترده ای وجود دارد.
گفت وگو با David Sernick هماهنگ کننده برنامه
۶ سپتامبر ۲۰۰۷ سنکا کالج چهلمین سال تولد خود را پشت سر گذاشت. به طور خلاصه دستاورد این چهل سال را چگونه بیان می کنید؟
ـ سنکا که در سال ۱۹۶۷ از صفر شروع کرد، اکنون به بزرگترین کالج کانادا تبدیل شده است. این دستاورد بسیار بزرگی است. مهمتر اینکه، ما بر اینکه هر دانشجوی سنکا از بالاترین کیفیت آموزشی بهره مند شود، خود را متعهد میدانیم. ما از طریق سازماندهی اخلاقی والا و تداوم یادگیری به این مهم نائل آمدیم.
ما با امکانات کم و با توسعه فرهنگ ابداع، خلاقیت و برابری به این موفقیت ها دست یافتیم. در ضمن به این نتیجه رسیدیم که با سرمایه گذاری روی افراد از جمله استادان، کارمندان اداری و دیگران، کیفیت بالای خود را حفظ کنیم.
شعار سنکا در وب سایت سنکا این است: “سنکا شما را تغییر می دهد”، لطفا بگویید چگونه؟
ـ در چندین سال اخیر من شاهد بودم که دانشجویان زیادی تغییر رشته داده و از رشته های دیگر به رشته خدمات اجتماعی آمدند. این فقط به دلیل کسب مهارتهای شغلی نیست، بلکه در زندگی شخصی خود نیز بلوغ فکری، احترام گذاشتن به دیگران و کمال طلبی خود را نشان می دهند.
خیلی از دانشجویان ما بعد از فارغ التحصیلی دستاوردهای خود را در زمینه های شغلی و تحصیلی گسترش می دهند، اما هر دانشجو بدون درنظر گرفتن مسیر شغلی، همچنان بر مسئولیت های شخصی خود، شهروند فعال بودن، و احترام به Diversity که از اهداف آموزشی ما است، خود را متعهد میدانند.
دانشجویان بالقوه ی این رشته چه توانایی هایی نیاز دارند؟
ـ اعتقاد به این باور که کانادایی های تازه وارد می توانند کشور ما را متحول سازند، چیزی ست که ما باید به دانشجویانمان بیاموزیم و تمرین کنیم. دانشجویان بالقوه این رشته باید به مسائل و تجارب مهاجران یا پناهنده ها حساس باشند، نسبت به برقراری عدالت برای همه ی اعضای جامعه ی ما علاقمند باشند، و برای مسائل و مشکلاتی که کانادایی های تازه وارد با آن مواجه هستند، راه حل های خلاق بیابند. تمام دانشجویان فعلی ما در این رشته (مددکاری اجتماعی مهاجران و پناهندگان) به اصول چندفرهنگی معتقدند و تلاش می کنند تا به Diversity احترام گذارند که مشخصه اصلی مردم کاناداست.
گفت وگو با سهیلا پاشنگ استاد درس Diversity
اشاره:
یکی از واحدهای درسی دانشجویان رشته مددکاری اجتماعی Diversity است. با توجه به اینکه دانشجویان این کلاس از کشورهای مختلف هستند، این درس برای افراد بسیاری جذاب است و من به عنوان دانشجوی این رشته، هر بار که یک جلسه را به پایان میبرم، احساس می کنم چیزهای زیادی یاد گرفتم، نه برای پس دادن امتحان، که می توانم در زندگی روزمره و در ارتباطاتم با جامعه ی بزرگتر کانادا با تنوع گسترده ی قومی اش، به کار می گیرم و آن را بسیار مفید یافته ام.
با خانم سهیلا پاشنگ استاد این رشته در سنکاکالج به گفت وگو نشستیم تا بیشتر با این رشته آشنا شویم.
سهیلا پاشنگ، استاد ایرانی تبار این درس در تهران به دنیا آمده و در سال ۱۹۸۸ به کانادا مهاجرت کرده است. او در حال گذراندن مراحل پایانی دکترا در رشته مددکاری اجتماعی در دانشگاه تورنتو است و پایان نامه او در مورد زنانی ست که بدون داشتن اقامت قانونی در کانادا زندگی میکنند. این تحقیق براساس قوانین مهاجرت بین المللی (حقوق بشر) و قوانین مهاجرت کاناداست.
سهیلا پاشنگ بین سالهای ۹۰ تا ۹۲ اولین گروه درمانی فارسی زبان و گروه آموزشی والدین را بنا نهاد. او علاوه بر تحصیل از فعالان اجتماعی در زمینه کمک به نیازمندان در تورنتو در رابطه با مسائل درمان و مهاجرت بوده است.
تاثیر کلاس Diversity را بر روی دانشجویان این رشته چگونه ارزیابی می کنید؟
ـ واحد Diversity در سنکاکالج یکی از واحدهای اجباری برای دانشجویان رشته های مددکار اجتماعی با گرایش های مختلف آن است. دانش درباره نتایج Diversity برای همه اعضا سنکا در تمامی گروههای جنسی، نژادی، طبقاتی، مذهبی و ملیتی و … کاملا ضروری است.
در این کلاس دانشجویان با ریشه های تاریخی بی عدالتی و تبعیض و ارتباط آن با مسئله Diversity و تاثیراتی که این ارتباط بر جوامع حاشیه ای متفاوت می گذارد، آشنا می شوند. بررسی تبعیض های فردی، فرهنگی و سیستماتیک و تحلیل تاثیر موقعیت مکانی و فردی بر محیط اجتماعی بحث دیگری است که دانشجویان با آن آشنا می شوند. این به معنای آن است که پدیده بی عدالتی و ظلم یک رابطه ساده دو طرفه بین فرد غالب و مغلوب نیست. (برای مثال رابطه بین زن و مرد و یا سیاهپوست و سفیدپوست). ما باید فراتر آن را بشناسیم و مسئولیت تعصب ها و قضاوتهای تبعیض آمیزمان را به عهده بگیریم. زمانی که ما مسئله را به درستی یاد بگیریم، می توانیم یادگیریهای نادرست قبلی مان را از بین ببریم.
در این کلاس به دانشجویان آموزش داده میشود تا با نگاهی نقادانه و عمیق به پدیده بی عدالتی نگاه کنند. و از تاثیر قدرت حاکم بر خود، بر جوامع خود، و همچنین جوامع بزرگتر و بالاخره جامعه جهانی آگاهی یابند. در نهایت مجموعه این شناخت ها و تغییرات وضعیت جامعه را بهبود خواهد بخشید.
به نظر شما چرا وجود یک رشته با گرایش ویژه برای مهاجران و پناهنده ها می تواند مهم باشد؟
ـ به عقیده من، از آنجا که کانادا به لحاظ جمعیتی و اقتصادی کاملا به جمعیت افراد مهاجر متکی است، سرمایه گذاری بر روی مهاجران باعث پیشرفت در آینده است. از دهه ۱۹۶۰ و در سالهای اخیر کانادا به خانه ای برای بسیاری از جوامع مهاجر تبدیل شده است. وجود خدمات مربوط به استقرار (Settlement) و سازمانهایی که به مهاجران سرویس و خدمات ارائه می دهند در زندگی مهاجران نقش اساسی داشته اند. مراحل مختلف پروسه استقرار و نگرشهای جامعه میزبان به مهاجران غالبا تعیین کننده ی سلامت، سازگاری و تامین فرصتهای آینده ساز برای تازه واردان به کشور کاناداست. بسیاری از تازه واردان برای دریافت کمک و حمایت به این سازمانهای خدماتی ارجاع داده می شوند، البته این مراکز همیشه در ارائه کمک و خدمات موفق عمل نکرده اند.
این خدمات به تدریج بنابه مشکلات خاص گروههای متفاوت که وارد کانادا می شدند، شکل گرفت و در ابتدا ناهماهنگ بود و افرادی که این خدمات را ارائه می دادند لزوما متخصص این کار نبودند.
خدمات استقرار امروزه به جهت تامین احتیاجات متفاوت تازه واردان تخصصی و متحول شده است.
متاسفانه، مطالعات اخیر نشان داده اند که فقر در کانادا به صورت گروههای طبقاتی بر مهاجران و فرزندان آنان تاثیر گذاشته است. مهاجران همچنین با اشکال متفاوت تبعیض های شغلی، اسکان، بهداشتی، نژادی، جنسی، آموزشی، مالی، دسترسی به منابع و امنیتی روبرو هستند. ما، به عنوان یک جامعه واحد می بایستی این مباحث را جدی دنبال کنیم تا بتوانیم از طریق بالا بردن سطح دانش و توانایی ها و مهارت ها، پاسخ هایی برای این گونه مشکلات اجتماعی بیابیم. آموزش و تعلیم در رشته های تخصصی تلاشی برای حل این مشکلات محسوب می شود.
اگرچه تجربه زیادی در مورد این گرایش خاص(مددکاری مهاجران و پناهندگان) وجود ندارد، چشم انداز شما در این زمینه چیست؟
ـ در سالهای اخیر دولت فدرال، از تمرکز بر روی استاندارد کردن خدمات استقرار و ارزیابی ارائه خدمات، به حفظ استقلال آژانس ها و انعطاف پذیری آنها تغییر رویه داده است. همچنین دولت خود را ملزم ساخت تا حرفه ی مددکار اجتماعی را توسعه دهد و آموزش وسیع تر و حرفه ای برای مددکاران خدمات استقرار به وجود آورد. به تصور من، این رشته از مددکاری اجتماعی با تمرکز روی مهاجران و پناهنده ها که در سنکاکالج شروع شده است، کاملا با تغییر ایجاد شده دولت فدرال و التزام های موجود منطبق است. من معتقدم که دانشجویان فارغ التحصیل این رشته به تحلیل های انتقادانه و مهارتهای ضروری برای رویارویی با احتیاجات پیچیده و در حال تغییر مهاجران و پناهنده ها منجر خواهد شد. مهاجران با داشتن تجربیات بسیار متفاوت در دوره های قبل و بعد از مهاجرت یک گروه یکسان قلمداد نمی شوند. به عنوان یک آکادمیک فعال و مددکار اجتماعی با سابقه، در طول سالیان شاهد رنج مهاجران از فقدان سرویس های خدماتی مناسب، موانع سازمان یافته و نداشتن مهارتهای لازم در این زمینه و ناکارآمدی ارائه دهندگان سرویسهای خدماتی بوده ام. اگرچه پیش بینی در مورد نتایج وجود این رشته کمی عجولانه است، اما می توانم بگویم که اکثر دانشجویانم به مباحث مربوط به عدالت و برابری اجتماعی معتقد هستند. در حال حاضر دانشجویان این رشته با Diversity گسترده در زمینه زبان، آموزش، مهارتها، توانایی ها و تجربیات در این کلاس حضور دارند و من از داشتن فرصت آموزش چنین واحد درسی خشنودم. دیدگاه من در درجه اول توسعه این رشته تحصیلی در میان کسانی است که در حال حاضر مشغول به کار در این رشته هستند تا امکان دسترسی آن در میان اعضای کامیونیتی ها به وجود آید. همچنین ارتباط لازم بین کالج و دانشگاهها برقرار شود تا امکان ادامه تحصیل برای کسانی که مایل به ادامه تحصیل هستند فراهم آید.
***
از همکلاسی هایم نسرین شفایی زاده و شهروز اسماعیل پور که در ترجمه این مصاحبه مرا یاری کردند سپاسگزارم. ل . م
