شماره ۱۲۰۰ ـ پنجشنبه ۲۳ اکتبر ۲۰۰۸
گفت وگو با مهدی کوهستانی فعال کارگری و نماینده کنگره کار کانادا
سازمان غیردولتی و بین المللی “سالیدر” SOLIDAR، در شصتمین سال تاسیس خود جایزه سال ۲۰۰۸ خود را به “سندیکای کارگران شرکت واحد اتوبوس رانی تهران و حومه اهدا کرد.
سازمان غیردولتی “سالیدر” در سال ۱۹۴۸ میلادی توسط احزاب سوسیالیست اروپا با هدف کمک بین المللی به کارگران جهان تاسیس شد و در این راه با کنفدراسیون بین المللی اتحادیه های کارگری، کنفدراسیون اتحادیه های کارگری اروپا و سازمان بین المللی کار، «آی ال او»، همکاری می کند.
سالیدر هر ساله، جایزه “رُز نقره ای” را به افراد و نهادهایی که در راه عدالت اجتماعی، برابری و حقوق کارگران مبارزه و تلاش می کنند، اهدا می کند.
در مراسم اهدای جوایز امسال که روز پانزدهم اکتبر در پارلمان اروپا در شهر بروکسل بلژیک انجام شد، یوسف مولایی، وکیل سندیکای کارگران شرکت واحد از ایران و مهدی کوهستانی فعال کارگری و نماینده کنگره کار کانادا در بخش خاورمیانه از کانادا شرکت داشتند. در همین رابطه گفت وگویی با مهدی کوهستانی انجام دادیم که در زیر می خوانید:
آقای کوهستانی، چه شد که سالیدر امسال سندیکای کارگران شرکت واحد اتوبوس رانی تهران و حومه را برای جایزه ی رز نقره ای انتخاب کرد؟
ـ جواب ساده است. سالیدر در سال ۱۹۴۸ توسط احزاب سوسیالیست اروپا تشکیل شد. این سازمان همکاری نزدیکی با سازمان جهانی کار و کنفدراسیون اتحادیه های آزاد جهانی داشته که هر سال این نهاد به نهادهایی که علیرغم تمام فشارها و سرکوب ها، در رابطه با عدالت اجتماعی فعالیت می کنند، جایزه ی رز نقره ای خود را اهدا می کند. امسال کنفدراسیون اتحادیه های آزاد کارگری و کنفدراسیون جهانی کارگران حمل و نقل، سندیکای کارگران شرکت واحد را کاندیدا کردند که هیئت ژوری، سندیکای شرکت واحد را از میان کاندیداها انتخاب کرد. در اصل این جایزه ای سمبلیک است، ولی اقدامات جانبی در این روز مهمترین بخشی است که سالیدر انجام میدهد.
اقدامات جانبی سالیدر در رابطه با سندیکای شرکت واحد چه بود؟
ــ از جمله اقدامات سالیدر، برگزاری جلسات مختلف با نمایندگان اتحادیه اروپا بود. همچنین کنفرانس مطبوعاتی در این خصوص برگزار شد و مهمتر از همه اینکه در همان شب اهدای جایزه ۴۶۷ مهمان شرکت داشتند که اکثر قریب به اتفاق آنها را نمایندگان کشورهای اروپایی در پارلمان اروپا، نمایندگان اقتصادی دنیا، مسئولان سازمان جهانی کار، خبرنگاران رسانه ها و کمیسیون حقوق بشر اتحادیه اروپا تشکیل می دادند. در طول برنامه صحبت ها و بحث هایی که میشد نشان از استقبال همگانی از این جایزه بود و اینکه بسیار مناسب و در زمان حساسی این جایزه به سندیکا تعلق گرفته است؛ آن هم در کشوری که بیشترین بحث مسئله انرژی هسته ای است تا واقعیتی که در آن جامعه می گذرد. در تمام دیدارها نمایندگان اتحادیه اروپا تاکید می کردند که ما هر جا در هر نشستی که با سران رژیم ایران داریم در رابطه با حقوق بشر از آنها سئوال می کنیم. آقای مولایی وکیل و نماینده سندیکا نیز در تمام این نشست ها سعی می کرد واقعیاتی که امروز در سندیکا میگذرد مطرح کند و بگوید که شرایطشان چگونه است. با اینکه افراد حاضر در این جلسات خودشان به اندازه ی کافی از وضعیت کارگران ایران بویژه سندیکا مطلع بودند، اما باز با اشتیاق بحث ها را دنبال می کردند و این نشان میداد که نه تنها مسایل کارگری به عنوان یکی از شاخص های حقوق بشر در ایران مطرح است بلکه به عنوان بنیادهای اصلی دموکراتیزه کردن جامعه، بر دفاع از مسائل و حقوق کارگری بسیار تاکید میشد.
آیا شما از سوی سندیکای شرکت واحد برای دریافت جایزه به پارلمان اروپا رفتند؟
ـ خیر. آقای مولایی وکیل سندیکا از طرف کارگران سندیکا و من هم از سوی سالیدر به عنوان فعال مطلع حقوق کارگری در رابطه با مسائل کارگری ایران دعوت شده بودم.
برای ما از شب اهدای جایزه بگویید. چه مسائلی در رابطه با وضعیت کارگران ایران در آنجا مطرح شد؟
ـ در ابتدا رئیس کل اتحادیه های کارگری اروپا، جان مانک، سندیکا را معرفی کرد و از نقش آن در این دوره از مبارزات اجتماعی و کارگری صحبت کرد. او همچنین به زندانی بودن آقای اسانلو اشاره کرد و گفت، از زمان تشکیل سندیکا، اسانلو بیشتر در زندان بوده تا در بیرون از زندان. او در پایان سخنانش از کسانی که در سالن بودند خواست تا برای آزادی اسانلو و به رسمیت شناختن سندیکا و لغو تمام احکام غیرعادلانه که برای کارگران صادر شده، فشار بیشتری به رژیم ایران بیاورند.
در آن شب سه نهاد جایزه گرفت؛ یکی در رابطه با کمک های انسانی بود که به نهادی به نام “درخت” برای حمایت هایش از کودکان تعلق گرفت.
دومین جایزه به زنده یاد”یانک کوژکیویسکز” به خاطر کارهای حقوق بشر کارگری و فعالیت های انسانی اش اهدا شد و در بخش عدالت اجتماعی نیز سندیکای شرکت واحد شایسته دریافت جایزه عنوان شد. زمانی که فیلمی از سندیکای شرکت واحد نشان داده شد، حدود یک دقیقه نمایندگان ایستاده دست می زدند. پس از اینکه آقای مولایی پیام سندیکای شرکت واحد را به دو زبان فرانسه و انگلیسی خواند، نماینده سالیدر ضمن دفاع از مبارزات سندیکا، و با اشاره به اهمیت تداوم این فعالیت ها برای حمایت از کارگران ایران، به طور جدی خواستار آزادی آقای اسانلو و دعوت از او برای شرکت در نشست سال آینده شد. و اینکه به این فعالیت ها چقدر مهم است که ادامه داده شود.
از منصور اسانلو چه خبر تازه ای دارید؟
ـ نامه آخری* که وکلای اسانلو در رابطه با وضعیت او به معاون قوه قضاییه داده اند، نشان میدهد که آقای اسانلو در شرایط بسیار ناعادلانه ای در زندان رجایی شهر قرار گرفته که نه تنها از نظر حقوقی زیر سئوال است، بلکه از نظر جسمانی هم بسیار برایش مشکل ایجاد کرده اند. از لحاظ حقوق مدنی او نباید با زندانیان غیرسیاسی در یک مکان باشد و باید به اوین منتقل شود. دوم اینکه از لحاظ سلامتی و بهداشتی هم به ایشان نمی رسند و عملا نمیگذارند به بیمارستان برود و وقتی هم که او را به بیمارستان میبرند بسیار تحقیر میکنند و با دستنبد و پابند می برند. قلب، چشم و کمر اسانلو نیاز به مداوا دارد. مهمتر این که آقای اسانلو در اوین با خانواده اش تماس تلفنی و ملاقات داشت ولی اینجا نمی توانند با او تماس بگیرند و از لحاظ ملاقات هم با مشکلاتی روبرو هستند و حتی خود وکلا هم نمیتوانند ایشان را ببینند. باید بگویم طبق گفته های وکلای اسانلو، در مدتی که در این زندان است پرونده او را آنچنان پیچیده کرده اند که دفاع از آن را با مشکل مواجه کرده اند و حتی فرصت و اجازه به وکلا داده نشد تا برای حکم تجدیدنظر اقدام کنند.
چرا وضعیت او چنین گره خورده است؟
ـ نوع حکم ها و نسبت هایی که به او داده اند آنچنان پرونده را پیچیده کرده است که گاهی نمیشود فهمید کدامیک از جرایم شامل او میشود سیاسی است یا سندیکایی یا شرعی؟ همین هاست که آزادی و دفاع از او را با مشکل روبرو کرده است، در حالی که گرفتاری او تنها مربوط به فعالیت های سندیکایی کارگری او میشود.
جالب است که در اکثر کشورهای جهان، مبنا بر این است که شما بیگناهید تا جرمتان ثابت شود، اما در ایران شما مجرمید تا زمانی که خودتان ثابت کنید بیگناهید. این اسانلو نیست که باید ثابت کند مجرم نیست، آنها هستند که باید ثابت کنند او مجرم است، و چون دلیل محکمه پسندی ندارند مجبورند پرونده را پیچ و تاب دهند.
آیا فکر می کنید انتخابات ریاست جمهوری خرداد ۸۸ در ایران، بتواند در وضعیت سندیکاها و به طور خاص آزادی اسانلو گشایشی به وجود آورد؟
ـ امروز در ایران در سطح قدرت و در رابطه با انتخابات آینده دو گفتمان مطرح است: یکی گرایش طرفداران به اصطلاح اصلاحات سیاسی هستند که برای حفظ نظام در همین چهارچوب بسته حرکت میکنند و دوم آنهایی که از لحاظ نظامی می خواهند نظام را حفظ کنند. کسانی که از لحاظ اصلاحات سیاسی وارد شده اند، به طور مشخص و در پشت درهای بسته مسائلی که مطرح می کنند این است که در صورت پیروزی ما به وجود آمدن نهادهای مستقل کارگری خارج از چارچوب دولت مثل حزب خانه کارگر و شورای اسلامی کار را بررسی خواهیم کرد، که آقای کروبی نمایندگی این طیف را دارد. دوم آنهایی که از لحاظ نظامی خواستار حفظ قدرت سیاسی در ایران هستند که آنها آزادی اسانلو را به بعد از انتخابات نوید می دهند که نمایندگی آن را قالیباف دارد. این که در این میان نهادهای مستقل کارگری چه برداشتی از این بحث ها دارد باید گفت، جنبش کارگری در کلیت نه به وعده های اصلاح طلبان خوشبین هستند و نه زیاد واهمه ای از سرکوب بیشتر توسط نظامیان دارند و به ما ـ اتحادیه های کارگری ـ می گویند هیچ کدام اینها را باور نمی کنیم. چه بسا گرایشاتی در جنبش کارگری از یک طیف در مقابل طیف دیگر حمایت کند و خواستار ساخت و پاخت سیاسی باشد، ولی جنبش کارگری در کلیت خود برای رسیدن به نهاد مستقل خود به مبارزه ادامه میدهد. آنها سرنوشت خود و آینده شان را در رابطه با هیچکدام از این جناح ها به قمار نمی گذارند، زیرا به تشکل کارگری از بالا باور ندارند وگرنه در یکی از این دو نهاد موجود حرکت خود را ادامه میدادند.
به دو نهاد موجود یعنی خانه کارگر و شورای اسلامی کار اشاره کردید. آیا هیچیک از این دو در رابطه با وضعیت آقای اسانلو، یعنی یک کارگر شرکت واحد، کاری انجام داده اند؟
ـ این دو نهاد هیچ اقدام عملی و علنی تا کنون انجام نداده اند.
چند روز دیگر انتخابات آمریکا برگزار می شود. از نظر شما آیا سرنوشت انتخابات آمریکا در وضعیت کنونی ایران و بویژه کارگران تاثیرگذار خواهد بود؟
ـ انتخابات آمریکا نتیجه اش در انتخابات ایران و اینکه کدام یک از جناح ها برجسته تر شوند بسیار تاثیر دارد، اما رژیم ایران در هر صورت برنده انتخابات آینده ی آمریکاست چه جمهوریخواهانی که با فشار نظامی جریانات نظامی را در ایران تقویت می کنند چه دمکراتها که با مذاکرات مستقیمشان برای منافع اقتصادی خودشان خواهان همین شرایط موجود در ایران هستند. اما باید این سئوال را از خودمان بکنیم که آیا ما آمادگی این را داریم که یک بار دیگر شاهد پروژه ی مک فارلین (ایران گیت) در ایران باشیم؟ جنبش کارگری به ما میگوید که به هیچ وجه نه احساسی باشیم و نه در این شرایط منتظر نجات دهنده از خارج کشور. جنبش کارگری برای تغییر و بهبود وضعیتش چشم امیدی به بیرون ندارد. چه بسا میلیون ها کارگری که امروز در ایران ماه هاست حقوق نگرفته اند و کارگرانی که در زیر فشار در زندان اند، همان شرایط مشابهی را دارند که میلیون ها کارگر در سراسر دنیا، از آسیا و آفریقا گرفته تا آمریکای لاتین، امروز در رنج اند و به هیچ وجه منتظر معجزه ی خارجی نیستند. اما باز هم به حمایت های افکار عمومی و نهادهای بین المللی اروپایی بیشتر می شود امید داشت تا به انتخابات آمریکا.
جوامعی که همیشه آبستن زدوبندهای سیاسی اند، نشان از بی مایگی رهبران سیاسی آنها دارد که به خاطر ضعف و ناکارآمدی، آینده شان همیشه در آن سوی مرزها رقم می خورد.
فکر می کنید کارگران ایران در انتخابات آینده شرکت می کنند؟
ـ آن بخشی که حقوق نگرفته، بیکار است، آواره است، قرارداد موقت دستش است و آینده ای ندارد بعید به نظر می رسد که در این انتخابات شرکت کنند.ولی از یاد نبریم در چند سال گذشته جنبش کارگری چه در اول ماه می، چه در انتخابات مجلس و ریاست جمهوری پلاتفرم خودش را داشته است و در رابطه با انتخابات آینده نظرش را میدهد، ولی بعید است طرفهای درگیر در قدرت خوششان بیایید . جنبش کارگری ایران حتما فعالیتهای کارگری اش را گسترش میدهد. شرایط اقتصادی بسیار بد است و شرایط سیاسی بدتر ولی روحیه مبارزاتی بسیار بالا است. چه بسا صاحبان قدرت فکر میکردند با بیرون کردن کارگر از محیط کار، زندان و آوارگی آنها را پشیمان و خسته میکنند، ولی دیدیم که نتیجه برعکس داد.
پانویس:
* متن نامه وکلای اسانلو را در زیر می خوانید:
معاون محترم و سخنگوی قوه قضائیه / جناب آقای جمشیدی
احتراماً
آقای منصور اسانلو به خاطر فعالیت در سندیکای شرکت واحد اتوبوسرانی تهران و حومه در تاریخ ١/١٠/١٣٨۴ دستگیر و روانه زندان می شود . نحوه دستگیری، نگهداری و بازجوئی وی که مغایر با آیین دادرسی کیفری و حقوق شهروندی بود، طی لوایحی به مقامات قضایی اعلام گردید. آقای اسانلو پس از سپری کردن حدود ۸ ماه بدون محاکمه و به صورت بازداشت موقت، در تاریخ ١٨/۵/١٣٨۵ به قید وثیقه آزاد و در تاریخ ٢۵/١٢/١٣٨۵ در شعبه ١۴ دادگاه انقلاب به صورت غیر علنی و به اتهام تبلیغ علیه نظام و اقدام علیه امنیت ملی به موجب مواد ۵٠٠ و ۶١٠ قانون مجازات اسلامی به ۵ سال حبس محکوم می گردد، در جلسه دادگاه، مراتب نقض قانون و انحراف دادگاه را آشکار نمودیم. متاسفانه در رای صادره، دفاعیات وکلای متهم مورد توجه قرار نگرفت و دادگاه، آقای اسانلو را به تحمل ۵ سال حبس تعزیری محکوم نمود .
با وجود اینکه دادگاه بر حسب آئین دادرسی، مکلف به ابلاغ رای و ارائه نسخه ای از آن به وکلا بود، دادنامه به وکلا تحویل داده نشد و صرف رویت رای به منزله ابلاغ، تلقی گردید. موارد تخلف مدیر شعبه به هیئت نظارت و پیگیری حقوق شهروندی و مدیر کل محترم دادگستری استان تهران گزارش گردید و در این خصوص پیگیری ادامه دارد. برای احقاق حقوق موکل جهت اعمال ماده ١٨ تلاش نمودیم متاسفانه تقاضای اعمال ماده ١٨ به خاطر در اختیار نداشتن رای مرحله بدوی، مقدور نگردید و از این جهت نیز حق دفاع متهم تضییع گردید ولی سیر نقض حقوق آقای اسانلو محدود به این موارد نمی باشد. مشارالیه در شرایطی که در انتظار اعلام رای تجدید نظر بود، در روز ١٩/۴/١٣٨۶ هنگامیکه با اتوبوس عازم محل سکونت خود بود به بهانه (همراه داشتن) اعلامیه های شرکت واحد مبنی بر تقاضای تمکین مدیر عامل شرکت واحد به تعهدات خود در قبال کارکنان شرکت واحد دستگیر و مورد ضرب و شتم بازداشت کنندگان خود قرار گرفت.
تقاضای اسانلو مبنی بر شکایت از مامورین مذکور و اعزام به پزشک قانونی هرگز جامه عمل نپوشید. در طول مدت حبس، مشکلات و تشریفات مربوط به صدور مجوز ملاقات با وکلا، عملاً به مانعی برای ملاقات با وی تبدیل شده است به طوری که در طول ١۶ ماه حبس مشارالیه، فقط ٢ بار امکان ملاقات با وکلا فراهم شده است و از زمانی که وی به بازداشتگاه رجائی شهر منتقل شده است، دشواری های ملاقات با وی دو چندان شده و عملاً تا به امروز هیچ ملاقاتی بین وکلای آقای اسانلو در زندان رجائی شهر صورت نگرفته است و این در شرایطی است که آقای اسانلو به علت ناراحتی قلبی و عمل چشم، نیازمند مراقبت های پزشکی و اعزام بموقع وی به مراکز درمانی می باشد. حسب اظهار مادر آقای اسانلو، در تاریخ ٣١/۶/١٣٨٧ موفق به ملاقات با وی شده است، جای بخیه های چشم به خاطر تاخیر در اعزام به بیمارستان عفونت کرده، ناراحتی قلبی آقای اسانلو به لحاظ عدم اعزام وی به مراکز درمانی شدت گرفته، چشم ایشان به خاطر عدم دسترسی بموقع پزشک آسیب دیده و فضای آلوده زندان سلامتی وی را به خطر انداخته است. از طرف دیگر در رفتار با وی مقررات قانون اساسی، آیین دادرسی و حقوق شهروندی معطوف به احترام به شان و منزلت انسان و ممنوعیت هتک حرمت و کرامت زندانی رعایت نشده است.
با عنایت به مراتب فوق و در اجرای تکالیف حرفه ای خود به پشتوانه قانون اساسی، قوانین جزائی، آیین دادرسی کیفری و حقوق شهروندی و آزادی های مشروع و با عنایت به اینکه مقامات و مسئولین نظام جمهوری اسلامی ایران بسط عدالت و دفاع از حریم آزادی ها و احترام به شان و منزلت انسان را در بیانات و اظهارات خود مورد تاکید قرار داده اند، که نمونه بارز آن سخنان ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد می باشد .
تقاضا دارد ترتیبی اتخاذ گردد که موارد نقض حقوق وی مورد بررسی و رسیدگی قرار گرفته، امکان دسترسی وی به مراکز درمانی حسب مقررات فراهم شده، بازگشت مجدد وی به زندان اوین مورد توجه قرار گیرد و همانند زندانیان دیگر از مرخصی مقرر در آیین نامه سازمان زندان ها برخوردار گردد. همچنین مستدعی است دستور فرمائید در چهارچوب ظرفیت های قانونی عدالت قضایی با رعایت حرمت انسانی در خصوص موکل به اجرا گذاشته شود.
یوسف مولایی، پرویز خورشید / وکلای آقای اسانلو
