تغذیه و بهداشت خانواده
عده ای از مردم به هر دلیلی قادر نیستند پروتئین موجود در گندم را که گلوتن نامیده می شود، هضم و جذب نمایندکه در نهایت سبب تشخیص بیماری سلیاک می شود. متأسفانه هنوز درصد بالایی از دست اندرکاران بهداشت و اطرافیان افرادی که به گلوتن حساسیت دارند براین باورند که بیمار درد و ناهنجاریها را تصور می کند در حالی که چنین چیزی وجود ندارد. به همین دلیل بیماری سلیاک مزمن تر شده و درمان و کنترل آن مشکل تر خواهد شد. در اینجا باید اشاره شود که متأسفانه بسیاری از علائم و سندروم های بیماری سلیاک شباهتی نزدیک با بیماری های دیگر روده مانند کولون حساس و غیره دارد و به ظاهر درمان می گردد، که نتیجه ای نخواهد داشت. اگرچه آزمایش های مخصوص تشخیص بیماری سلیاک وجود دارند ولی بعضی از علائم اختصاصی آن می تواند سبب تشخیص بیماری شود. در زیر به چند نوع از سندروم بیماری سلیاک و حساسیت به گلوتن اشاره می گردد:
پروتئین موجود در گندم گلوتن نامیده می شود که عدم هضم و جذب آن سبب بیماری سلیاک می شود
ـ اصولا علائم حساسیت به گلوتن همیشه با ناهنجاری ها و دردهای دستگاه گوارش همراه است که می تواند گاز و فشار، یبوست، اسهال، درد شدید شکم و نوعی خستگی باشد و گاهی چند نوع از این علائم با هم بروز می کنند.
ـ شخص بیمار اغلب به نوعی سردرد شدید یا میگرن دچار می شود.
ـ بیمار تمام علائم بیماری فایبرومایالژیا را دارد و دردهای شدید پشت و ماهیچه ها برای مدتی کوتاه یا طولانی شخص را خسته می کند.
ـ بیمار مبتلا به بیماری سلیاک و حساسیت به گلوتن اغلب دچار نوعی افسردگی و سرگردانی می گردد زیرا هر روز بیماری به صورتی جدید تظاهر می کند و سبب خستگی بیمار می شود.
ـ گاهی شخص بیمار تعادل خود را از نظر راه رفتن و فعالیت های جسمی از دست می دهد و عارضه ی سرگیجه و درد و ضعف و ناهنجاری های اعصاب و غیره مزید بر علت شده و سبب رنج و آزار بیمار می گردد.
ـ خستگی بی مورد و دائمی، مخصوصا پس از صرف غذا یکی از علائم مشخصه ی این بیماری است و پزشک معالج قادر نخواهد بود به وضوح محل درد و علت خستگی را مشخص نماید که در نتیجه بیمار به حال خود گذاشته می شود و به هر دری می زند تا بتواند علت یا علل این همه ناهنجاریها را شناسایی نماید که تقریبا بی نتیجه بوده و در نهایت سبب خستگی کامل بیمار و دست کشیدن از پیگیری و درمان بیماری می شود.
پس چه باید کرد؟ آیا می شود با این بیماری تشخیص داده نشده و خسته کننده به همین صورت زندگی کرد؟ جواب خیر است.
برای تشخیص بیماری سلیاک باید با متخصص این بیماری تماس گرفت و تمام آزمایشات اختصاصی تشخیص آن را انجام داد. بیمار باید لیست تمام سندروم ها و علائم بیماری خودش را به دقت تهیه نماید و سعی نکند برای هر یک دلیلی آورده و خود یا پزشک خویش را متقاعد کند که چه تشخیص داده است. آنگاه رژیم غذایی بدون گلوتن مانند دوری از محصولات گندم، جو و انواع مختلف غلات که حاوی مقداری گلوتن هستند را به دقت پیروی نمود. اگر پس از حدود دو ماه سندروم بیماری عوض شد و دردها و علائم خسته کننده دیگر کاهش یافت، امکان وجود بیماری سلیاک و حساسیت به گلوتن زیاد خواهد بود. بسیاری از غذاها مانند برنج گلوتن ندارند که می توانند در این مدت قسمت اصلی غذای بیمار را تشکیل دهند. اخیرا نان های گندم و جو و غیره مخصوص برای افرادی که سلیاک دارند و یا نمی توانند گلوتن مصرف کنند به بازار آمده که به آن نان دوغ ترش می گویند. به عبارت دیگر اگر شما به جای آب در تهیه خمیر آرد گندم مقداری دوغ ترش استفاده کنید گلوتن موجود در آرد مورد بحث بیرون از دستگاه گوارش شکسته شده و مشکلی برای افرادی که حساسیت به گلوتن دارند، ایجاد نمی کند و یا اینکه اگر غذایی را که حاوی گلوتن است با مقداری از میوه ی پاپایا مصرف کنید آنزیم های مخصوص این میوه در معده سبب شکسته شدن گلوتن شده و غذا راحت تر و بدون عوارض مهم هضم و جذب می گردد. برای اطلاعات بیشتر می توانید به تارنمای www.celiac.com مراجعه کنید.
روش زندگی فعال از بروز بیماری آلزایمر جلوگیری می کند
طبق آمار سازمان جهانی بهداشت در حال حاضر بیشتر از ۳۵ میلیون نفر در دنیا به عارضه ی فراموشی دچار هستند که در نهایت بیماری آلزایمر یا عارضه ی فراموشی مطلق را به وجود می آورد. پیش بینی می شود که اگر روش موثر پیشگیری و درمان عارضه ی فراموشی کشف نشود تا سال ۲۰۳۰ میزان این بیماری در دنیا دو برابر خواهد شد.
پژوهشگران دانشگاه کالیفرنیا طی بررسی ۸۷۶ نفر مسن تر از ۷۸ سال دریافتند که افرادی که روش زندگی فعالی دارند و قادرند فعالیت های جسمی داشته باشند (دوچرخه سواری، شنا، رقص، پیاده روی، باغبانی و غیره) خیلی کمتر از دیگران به عارضه ی فراموشی و بیماری آلزایمر دچار می شوند. در این بررسی آزمایشات زیادی مانند MRI مغز و آزمایش خون و غیره از شرکت کنندگان تحقیقات علمی مورد بحث به عمل آمده و در ضمن روش های دیگر زندگی و عادت غذایی آنها نیز مطالعه گردیده است.
فشار خون بالا و پیری زودرس سلول های مغز
ژورنال علمی Lancet در شماره ی این ماه مقاله ی جالبی تحت عنوان رابطه ی فشار خون بالا و پیری زودرس مغز به چاپ رسانیده که نتایج جدیدی در این مورد به بار آورده است. این بررسی نشان می دهد که اگر عارضه ی فشار خون بالا در میانسالی و سنین بالاتر پیگیری و درمان نشود موجب پیری سلول های مغز شده و نوعی فراموشی در شخص به وجود می آورد که به تدریج زمینه را برای بروز بیماری آلزایمر آماده می سازد. علاوه بر پیری زودرس مغز در افرادی که به عارضه ی فشارخون بالا دچار هستند، مشکلات دیگری مانند بیماری های قلب و عروق (۶۲درصد) و سکته ی مغزی(۴۹درصد) هم خواهند داشت. در آمریکا هرساله بیشتر از ۵۰ میلیون نفر از این دسته از بیماری ها رنج می برند و درصد بالایی از آنها جانشان را به همین جهت از دست می دهند. در آمریکا حدود ۶۰ سال قبل یک بررسی وسیع و دنباله داری به نام Framingham شروع شده و تا به حال سه نسل از مردم در این بررسی شرکت کرده اند و نتایج ارائه شده در این قسمت مربوط به ۵۷۹ نفری است که در سال های اخیر زیر پوشش مخصوص قرار داشتند.
شکر مصنوعی آسپارتام و سرطان
موضوع رابطه بین مصرف قندهای مصنوعی و سرطان سال های زیادی ست که ذهن محققان را به خود مشغول کرده است.
اخیرا محققان دانشگاه هاروارد با پیگیری بیشتر از ۷۷ هزار پرستار زن و ۴۶ هزار پرستار مرد که ۲۲ سال به طول انجامیده ثابت کرده اند که مصرف زیاد نوشابه های گازدار حاوی قندهای مصنوعی امکان بروز سرطان خون را ۴۲ درصد افزایش می دهد. این رقم برای بیماری هوچکین ۳۱ درصد و برای نوع دیگر سرطان به نام Multiple Myeloma صددرصد گزارش شده است. این یکی از بزرگ ترین مطالعات علمی است که توسط مرکز تحقیقات پزشکی شناخته شده در دنیا و بر روی بیشتر از یکصدهزار نفر انجام گرفته و شکی در صحت آن وجود ندارد.
بهتر است باور کنید
پژوهشگران دانشگاه فیلادلفیا به یکصد نفر که به عارضه ی اسهال دچار بودند پودر خشک گوجه فرنگی تجویز کرده و دریافتند که حداکثر تا ۴ ساعت بعد این عارضه برطرف گردیده است. این افراد به علت مسمویت غذایی، ناهنجاری های روده بزرگ و انواع دیگر عوامل بروز اسهال به این عارضه دچار شده بودند. می گویند که در موقع ابتلا به اسهال مقداری پودر خشک گوجه فرنگی را به صورت چای دم کرده مصرف کنید تا این بیماری بدون عوارض جانبی درمان گردد.
*دکتر پرویز قدیریان استاد دانشگاه مونتریال در تغذیه، استاد دانشگاه مک گیل در سرطان شناسی، کارشناس سازمان بهداشت جهانی و همکار شهروند است.
www.cancerriskinfo.com
