برملا شدن اسناد داخلی نشان می ‌دهد

شهروند آرش عزیزی: در سال ۲۰۰۸ که بانک کانادا می‌ خواست اسکناس‌ های جدید چاپ کند، به این فکر بود که تصاویر جدید باید نه فقط نونوار باشند که حتما نماینده‌ ی «کانادای نو»، که در چند دهه‌ ی گذشته تغییرات بسیاری از سر گذرانده، باشند.

این بود که شرکت «استراتژیک کانسل» را به قیمت ناقابل ۴۷۶ هزار دلار به خدمت گرفت تا تصمیم بگیرند اسکناس ‌های جدید پولیمر ۵، ۱۰، ۲۰، ۵۰ و ۱۰۰ دلاری چه نقشی بر خود داشته باشند.

این شرکت کارگاه‌ ها و جلسات نظرسنجی مختلفی در شش شهر کشور برپا کرد و به این نتیجه رسید که مردم کانادا خواهان نمایش موضوعات «تنوع، پذیرش سایرین و مولتی‌کالچرالیسم» هستند. ۴۱ نقش جدید پیشنهاد شد که قرار شد نمایشی از «تنوع» کشور باشند.

این طرح‌ های پیشنهادی بسیار متفاوت از اسکناس ‌های گذشته بودند. قرار بود نقش هایی از انواع و اقسام کانادایی ‌ها بر اسکناس‌ های جدید ظاهر شوند: ازدواجِ هم‌ جنس‌ گرایان، هاکی ‌بازانِ سیاه‌ پوست، افسران پلیس سیک ‌مذهب و عمامه ‌به ‌سر، رژه‌ ی اژدهای چینی‌ ها، صحنه‌ ی سوگند یاد کردن شهروندان جدید، جشنواره ‌ی سالیانه‌ ی کارائیبی‌ ها در تورنتو، کودکانی از قومیت‌ های مختلف در حال ساختن آدم ‌برفی، فردی که در صندلی چرخدار بسکتبال بازی می‌کند، حتی تصویر تامی داگلاس، رهبر سوسیالیست و پدر خدمات درمانی اجتماعی.

اسکناس صد دلاری جدید کانادا

این تصاویر پیشنهادی سپس به مقامات وزارت داراییِ‌ دولت محافظه‌ کار هارپر داده شد تا تصمیمات نهایی گرفته شود.

اما این مقامات تصمیم گرفتند تمام این طرح‌ های پیشنهادی را کنار بگذارند و در عوض از تصاویر سنتی‌ تری مثل کشتی و بنای یادبود و سربازان جنگی استفاده کنند. یعنی آن ‌ها آگاهانه تصمیم گرفتند هیچکدام از این تصاویر نمایش‌ دهنده‌ ی تنوع را مورد استفاده قرار ندهند.

اسنادی داخلی که کندین پرس اخیرا به دست آورده و منتشر کرده است، آنقدر سانسور شده‌ اند که نشان نمی ‌دهند دلیل عنوان ‌شده برای این تصمیم جنجالی چه بوده است. اما شکی نیست که مقامات دولت هارپر دل خوشی از نمایش این تنوع نداشته‌ اند.

پیش از این وقتی اسکناس جدید ۱۰۰ دلاری در نوامبر ۲۰۱۱ وارد گردش شد، گزارش‌ هایی نشان داد که پزشک زنی که روی این اسکناس ‌ها هست ابتدا چهره ‌ای چشم ‌بادامی و مشابه آسیای شرقی ‌ها داشته است اما مقامات در آخرین لحظه قیافه‌ ی او را بیشتر شبیه سفیدپوست ‌ها کرده‌ اند. این باعث جنجال‌ های بسیار و اعتراض بسیاری مقامات از جمله الیویا چاو، عضو هنگ‌ کنگی تبار ان دی پی، شد.

اما این اسناد جدید نشان می‌ دهد که این فقط قیافه ‌ی آسیایی شرقی ‌تباران نبوده که «غیرکانادایی» تشخیص داده شده است.

اسکناس ‌های جدید (که ۵، ۱۰ و ۲۰ دلاری آن‌ ها هنوز وارد گردش نشده ‌اند) هیچ یک اشاره‌ ای به تنوع قومی و فرهنگی کانادا نخواهند داشت. اسکناس ۵ دلاری روبوتی فضایی را در حال ساخته شدن نشان می ‌دهد، اسکناس ۲۰ دلاری بنای یادبود نبرد ویمی ریج در فرانسه را (جنگ جهانی اول) و اسکناس ۵۰ دلاری، نمای ناوی یخ‌ شکن را خواهد داشت.تصویر ملکه الیزابت و نخست‌ وزیران سابق کانادا (همگی سفیدپوست) نیز روی اسکناس ‌ها خواهد آمد.

این اسناد را که ورق می ‌زنیم، می ‌بینیم تصاویر متعددی به دلایل مختلف پذیرفته نشده ‌اند:

– تصویر «شراب یخی» که کانادا، به همراه آلمان، از مهم ‌ترین تولیدکننده‌ های آن در جهان است رد شده چرا که «الکل نباید روی اسکناس به نمایش درآید.»

– تصویر هنرهای بومیان کشور رد شده چرا که «به اندازه‌ ی کافی برای تشویق هنر بومیان کار شده.»

– تصویر یخ و برف، این کانادایی‌ ترین تصاویر، رد شده چرا که گفته شده «اگر گرمایش جهانی ادامه پیدا کند، این تصاویر شاید جنجالی‌ تر شوند.»

– طرح توربین های بادی و پنل‌ های خورشیدی رد شده چرا که «انرژی پاک، موضوعی جنجالی است.»

ـ استفاده از پرتره‌ ی تری فاکس، دونده‌ ی خَیِر معروف، لستر پیرسون، نخست ‌وزیر شهیر لیبرال و تامی داگلاس، رهبر سوسیالیست و بنیانگذار ان دی پی، نیز پیشنهاد شده اما پذیرفته نشده است.