شهروند ۱۲۲۳ ـ پنجشنبه ۲ اپریل ۲۰۰۹
باراک اوباما
روزهای پایانی همین هفته سران گروه بیست موسوم به G20برای بررسی وضعیت بحران مالی در لندن دور هم جمع می شوند و پیش از این اجلاس، باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا تحلیلی از چگونگی شرایط موجود داشته است که در مجله ی Global viewpointچاپ شده است که ترجمه ی آن را در زیر خواهید خواند.
آنچه خواهید خواند دلیلی بر اتفاق نظر مترجم با نظرات باراک اوباما نیست، اما حرفه ی روزنامه نگاری، من را بر این می دارد که خوانندگان را در معرض آخرین تحلیل ریاست جمهوری آمریکا قرار دهم تا شاید از این رهگذر کسانی که متخصص اقتصاد می باشند، بتوانند نظرات او را نقد کنند.
عباس شکری
در دورانی زندگی می کنیم که تحت تأثیر بحران جهانی اقتصاد است و با آگاهی نیم هشیارانه یا برنامه های انزواجویانه ی کشورها قادر به تسلط بر آن نخواهیم بود. اکنون در مسئولیت سران گروه بیست است که طرح های شفاف، همه جانبه و هماهنگی را برنامه ریزی کنند که نه تنها موجب رشد اقتصاد فعلی شود که به گونه ای باشد تا در آینده هم دیگر شاهد چنین بحرانی که بیش از یکسال است گریبانگیر جهان شده، نباشیم.
یقیناً هیچ کس در این که وقت تنگ است و باید هرچه سریعتر وارد عمل شد، مخالفتی ندارد. بحرانی در امور مالی و اقتصادی رخ داده که مسری بوده و بدون شک از نقطه ای از جهان شروع و حقله وار به دیگر نقاط جهان سرایت کرده است. برای نسل کنونی شاید این اولین بحران بزرگی است که شاهد آن است، بحرانی که منتهی به رکود شدید اقتصادی و بازار عرضه و تقاضای بین المللی شده است. میلیاردها دلار ضرر، ده ها میلیون بیکار در سراسر جهان موجب این شده است که بانکها نتوانند به متقاضیان وام، اعتبار لازم را عرضه کنند. این فاجعه در سالجاری هم ادامه خواهد داشت. بخصوص باید تأکید کنم که میلیون ها نفر در ماه های آینده کار خود را از دست خواهند داد و به خیل بیکاران جهان خواهند پیوست. رفاه در بیشتر نقاط جهان در خطر است. خیلی از دولت ها تاب تحمل فشارهای ناشی از بحران اقتصادی نخواند داشت و احتمالا سقوط خواهند کرد و میلیون ها نفر در سراسر جهان، بویژه در مناطق آسیب پذیر، برای مرگ و زندگی در تلاشی توصیف ناپذیر خواهند بود.
یکبار برای همیشه آموخته ایم که اقتصاد به بن بست رسیده ی آمریکا در پیوندی اجتناب ناپذیر است با اقتصاد جهانی. در واقع هیچ راه حلی جدا از اقتصاد جهانی برای بهبود و رشد وضعیت اقتصادی در درون مرزهای کشورها وجود ندارد، همانطور که برون رفت از این وضعیت با جدا شدن از حلقه ی اقتصاد جهانی امکان ندارد. اگر مردم دیگر کشورها امکان مالی لازم برای خرید نداشته باشند، باید بدانیم که صنعت صادرات آمریکا با کویر خشک مصرف روبرو و آرام از گردونه ی تحرک خارج خواهد شد. چیزی که طی چهار دهه ی اخیر ما آمریکایی ها و بخصوص بخش صادرات ما آن را با همه ی وجود لمس کرده و به خوبی می شناسد. چیزی که در درازمدت منتهی به از دست رفتن میلیون ها فرصت کاری در آمریکا خواهد شد و سرانجام موجب نرخ بالای بیکاری می شود. اگر ما همچنان وضعیت بحرانی اخیر در جهان را بی مسئولیت و بی منطق ادامه دهیم، در محاط حباب های بی شماری از بحران مالی، اقتصادی و تجاری و بدون تردید، سیاسی قرار خواهیم گرفت که گریز از آن گرداب ساده نخواهد بود. به همین خاطر اجلاس همین هفته ی سران گروه بیست در لندن، اهمیت ویژه ای برای بازگرداندن چرخ اقتصاد آمریکا به حالت عادی خود خواهد داشت.
پیام من روشن و واضح است: آمریکا برای حرکت و همکاری آماده است. ما همه ی متحدین خود را تشویق می کنیم که در برون رفت از وضعیت موجود و دستیابی به هدفی مشترک، به ما بپیوندند. بدیهی است که این پیوند در رابطه با این یقین است که شتاب نقش اول را در حل این وضعیت خواهد داشت. می دانم که دولت های متعددی کارهای مفید زیادی برای جلوگیری از رشد این بحران انجام داده اند اما هنوز کارهای انجام نشده زیادی باقی مانده است. مدیریت امروز ما بر فرضیه های ساده ای استوار است: با برنامه های شفاف و مشخص ما در اندیشه نجات اقتصاد آمریکا و برون رفت از بحران اخیر هستیم. ما در فکر اصلاح چارچوب های موجود برای جلوگیری از تکرار این بحران در آینده ایم و می دانیم که بدون همکاری کشورهای دیگر و اجرای برنامه هایی مشابه این اقدام موفق نخواهد بود. آمریکا با تمام قدرت در مبارزه با بحران اقتصادی مصمم است و خواهان بازسازی ساختارهای مالی و اقتصادی نه تنها در آمریکا که در سطح جهان می باشد. بنابراین اگر سران کشورهای شرکت کننده در اجلاس لندن به همکاری و همیاری با برنامه های آمریکا بپیوندند، با طرح ریزی برنامه ای مشترک و همگانی در سطح جهان، در گام اول خواهیم توانست از وضعیت فعلی به سوی بهبود اقتصادی حرکت کنیم و در گام دوم که سایه وار به دنبال بهبود اقتصادی خواهد آمد، از تکرار چنین بحرانی در آینده ممانعت خواهیم کرد.
اولین کار و وظیفه این است که برای رشد اقتصادی انگیزه لازم ایجاد کنیم. آمریکا تاکنون تصمیم گرفته برنامه ی موسوم به “بهبودی و بازسرمایه گذاری” که به تصویب رسیده است را اجرا کند. برنامه ای برای ایجاد موقعیت های کاری و رشد اقتصادی نسل کنونی. برنامه ای که از بن و اساس ساختار عملی اقتصاد فعلی که سبب بحران جهانی شده است را تغییر می دهد. بدیهی است که سایر کشورهای شرکت کننده در اجلاس لندن هم برنامه ای برای بهبود وضعیت فعلی داشته اند و همکاری بیشتر برای هدفی مشترک و دست یافتن به آن هدف می تواند شرایط پایداری برای بازار و بهبود اقتصادی به وجود بیاورد، طوری که تقاضا برای کالاهای تولیدی افزایش یابد و چرخه ی پول سرعت لازم را پیدا کند. در روزهای آینده همه ی ما باید به برنامه ای مشترک بپیوندیم تا از یک سو بازار آزاد اقتصادی و سیستم سرمایه گذاری را رشد دهیم و از طرف دیگر با آنچه که احتمالا شرایط بحرانی امروز را عمیق تر می کند، مقابله کنیم.
دومین کاری که باید انجام شود این است که ما باید شرایط وام را که هم مصرف کنندگان و هم تولیدکنندگان به آن وابسته هستند، ارتقا دهیم. در آمریکا به گونه ای هدف مند در پی اصلاح سیستم بانکی خود هستیم تا به این روش سیستم مالی خود را طوری تغییر دهیم و با ثبات کنیم که لازمه ی موقعیت کنونی و آینده است. این شرایط شامل این می شود که ما در آمریکا با رفرم در سیستم بانکی و ارزیابی مجدد از ترازنامه ی بانک هایمان می خواهیم طوری عمل کنیم که بانکها بتوانند به مردم وام بدهند. این ابتکار بار دیگر ضمن بازگرداندن قدرت خرید به مردم، موجب این می شود که آنها خانه های خود را از دست ندهند و به این طریق چرخ های تولید کالا به حرکت درآید. این اقدامات باید بتواند بیش از هر چیز شرکای ما در اجلاس لندن را قانع کند و بتوانیم با هم برنامه ای قوی و با ثبات برای رهایی از بحران مالی جهانی طراحی کنیم. با هم خواهیم توانست چارچوب معینی برای رشد، کنترل و مسئولیت، و بازبینی را در جریان مجدد سیستم اعتباری که خود نیز حرکت خون در رگ های اقتصاد جهانی است، تنظیم کنیم؛ اقتصادی که مدام باید در حال رشد باشد و بحران نتواند به سادگی آن را از پای درآورد. کشورهای گروه بیست، شرکت کننده در اجلاس لندن، همراه با مؤسسات و نهادهای بین المللی و چندجانبه برای افزایش صادرات و خلق موقعیت های کاری در تلاش خواهند بود تا به طور منطقی و برای همیشه از گرداب کنونی بحران خارج شوند و نه احساساتی، بی ثبات و ناپایدار.
نکته و گام سوم این است که از نظر اقتصادی ضمن مسئولیت اخلاقی، مسئولیت امنیت اقتصادی ما را وادار می کند تا نگذاریم کشورهای آسیب پذیرتر جهان بیش از آن که امروز در باتلاق بحران جهانی فرورفته اند، فرو بروند و با دراز کردن دست هایمان به سوی شان از نابودی آنها که منتهی به هزاران مشکل اجتماعی، سیاسی و اقتصادی دیگر می شود، جلوگیری کنیم. اگر به آنها پشت کنیم، ضمن آن که آلام و دردهای آنها رو به فزونی می رود بازار خرید کالاهای آمریکایی هم کاهش می یابد که اتوماتیک وار موجب بیکاری وسیعتر در کشور ما می شود و بازار اقتصاد جهانی باز هم در چرخه ی بازگشت به جای اول حرکت خواهد کرد. کشورهای گروه بیست باید به سرعت منابعی برای پایدار کردن بازار اختصاص دهند، برای قوی تر کردن ظرفیت اضطراری صندوق بین المللی پول، باید بودجه کافی ذخیره کنند، و در نهایت با کمک به بانک های توسعه منطقه ای ظرفیت وام دهی بانک ها را افزایش دهند. هم زمان با این اقدامات آمریکا تعهد می کند که با برنامه هایی منطقی و همراه با دیگر کشورهای پیشرفته، طرح های سرمایه گذاری منطقی و جدید را حمایت کند تا به این وسیله کشورهای فقیر را از سقوط در ورطه ی بحران بیشتر نجات دهد.
این اقدامات می توانند ما را در برون رفت از بحران اقتصادی و مالی اخیر کمک کنند. اما ما نمی توانیم تا زمانی که شرایط پایدار اقتصادی حاکم شود، آرامش اقتصادی که با خود شرایط بهتر کاریابی و در نهایت تعادل عرضه و تقاضا را دارد، حس کنیم. اما یادمان باشد که برای جلوگیری از عقبگرد مجدد به بحران کنونی باید نقطه پایانی بر میزان مصرف خود داشته باشیم طوری که بازپرداخت آنچه مصرف می کنیم، در قوه و مناعت مالی مان باشد. برای جلوگیری از ناتوانی بازپرداخت وام از سوی مردم، بر بانک هایی که سرمایه شان کم است و در فقدان سیستم کنترلی لازم، حباب های مالی را به وجود آوردند، که همین حباب ها در شرایط نامساعد اقتصادی ترکیدند و وضعیت امروز را به وجود آوردند، سیستم دقیق کنترلی اعمال شود. تنها همکاری و هم یاری جهانی است که می تواند در سایه برنامه ای مشترک مانع شود که بار دیگر اقدامات غیرمسئولانه اعمال نشود. به همین دلیل است که من (باراک اوباما) براین شده ام که موقعیت فعلی را که شاید می تواند راه برون رفت همیشگی از چنین بحرانی را برنامه ریزی کند، از دست ندهم و در اجرای رفرم های سراسری و ایجاد تغییرات در قوانین و سیستم های نظارتی خودمان تردید نکنم.
همه ی نهادهای مالی مان؛ وال استریت و دیگر نهادهای جهان، نیاز به سیستم نظارت دقیقی دارند که باید براساس منطق مالی و اقتصادی صحیحی بار دیگر نوشته شوند. همه ی بازارهای جهان باید استانداردهایی برای پایدار بودن اقتصاد داشته باشند و مکانیزمی که بتواند اطلاعات رشد و توسعه را به موقع منتشر کند. ایجاد چارچوب قوی ای از قوانین برای سرمایه شاید بتواند مانع مواجه شدن ما با بحرانی مثل امروز شود. ما باید بهشت مالیاتی را در جهت بهتر شدن شرایط برای قشر آسیب پدیر جامعه تغییر دهیم و از پول شویی های طبقات مرفه جلوگیری کنیم. سیستم های پرقدرت نظارتی در کنار مسئولیت اخلاقی می تواند از سوءاستفاده جلوگیری کند و باید نقطه پایانی گذاشت بر سیستم حقوقی فاقد کنترل و امتیازهای غیرمعقولی که به بعضی از مدیران اعطا شده و می شود. به جای وصله پینه کردن سیستم اقتصادی که فقط موجب سقوط بیشتر در بحران می شود، باید سیستم را به طور روشن و شفاف به سوی مثبت برانگیزانیم که همین ابتکار می تواند بهبود اقتصادی را در پی داشته باشد.
بر سهم مسئولیت های آمریکا در به وجود آوردن مشکلاتی که جهان با آن مواجه است، آگاهم. اما این را هم می دانم که هیچ نیازی نیست که بین دو سیستم بی رحمانه و آشفته سرمایه داری و یا سیستم اقتصاد دولتی یکی را انتخاب کنیم. این باور غیرواقعی است که نه ما را نجات می دهد و نه سایر ملل را. اجلاس سران گروه بیست در لندن نوع جدیدی از سیستم بازار را معرفی خواهد کرد. سیستم جهانی همکاری های اقتصادی را در اجلاس سران گروه بیست به بحث خواهیم گذاشت. زمان آن فرارسیده است که با هم شرایط رشد مداوم و پایدار اقتصادی را فراهم کنیم. شرایطی که تنها از شفافیت و پایداری بازار به وجود می آید. بازاری که بازسازی، کمک به بن مایه های اقتصادی و فرصت های کاری را موجب می شود و زندگی بهتری را برای مردم جامعه رقم خواهد زد.
ملت های گوناگون در گوشه گوشه جهان به هم وابسته اند. آمریکا آماده است که در برنامه ای همه جانبه برای بوجود آوردن فرصت های کاری بیشتر و رشد اقتصادی پُر ثمر شرکت کند. با هم می توانیم با درس عبرت گرفتن از بحران اخیر ضمن خروج از آن شرایط لازم که هم پایدار است و هم رفاه با خود می آورد، برای مردم جهان فراهم کنیم.
* گروه بیست در واقع شکل گسترش یافته گروه هفت و سپس گروه هشت بود که جمع دولت های ثروتمند و صنعتی جهان بود. در گروه بیست، کشورهایی که از چهار گوشه جهان گزینش شده و شرکت می کنند. وزیران خارجه ی این کشورها هر سال یکبار برای بحث پیرامون مسایل اقتصادی جهان دور هم جمع می شوند. اما در اجلاس لندن که روز پنجشنبه همین هفته شروع می شود، سران این کشورها به همراه مسئولان سازمان ملل، اتحادیه اروپا و کشورهای آسیایی و آفریقایی شرکت دارند. این اجلاس به طور ویژه از اهمیت خاصی برخوردار شده است چرا که در آن برنامه عمل مشترکی برای برون رفت از بحران مالی و اقتصادی اخیر و چگونگی دستیابی به سیستم اقتصادی پایدار بحث خواهد شد و احتمالا همانطور که باراک اوباما ذکر کرده است سیستم جدیدی که نه سرمایه داری هار است و نه مکانیزم کنترل شده دولتی اقتصاد، با طرح های جدیدی تصویب خواهد شد.
از دیگر ویژگی های این اجلاس شرکت باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا در آن است که اولین سفر اروپایی او در هنگام ریاست جمهوری اش می باشد.
