همه ما مایل هستیم که فرزندانمان افرادی درس خوان و موفق بار بیایند. وقتی که مجرد هستیم یا زمانی که هنوز بچه دار نشده ایم…
شهروند ۱۲۵۳ پنجشنبه ۲۹ اکتبر ۲۰۰۹
همه ما مایل هستیم که فرزندانمان افرادی درس خوان و موفق بار بیایند. وقتی که مجرد هستیم یا زمانی که هنوز بچه دار نشده ایم، با دیدن بچه های درس نخوان دیگران، به خود اطمینان می دهیم که فرزندان ما جز این خواهند بود، اما زمانی که با موضوع درس نخواندن فرزند خود مواجه می شویم، متوجه می شویم که وادارکردن یک بچه به انجام تکالیف مدرسه اش چه کار مشکلی می تواند باشد. عوامل متعددی در درس نخواندن یک بچه موثر است که مهمترین آنها بی علاقگی بچه به درس و دانش است.
از مهمترین عوامل موثر در علاقمند شدن یک بچه به درس خواندن، میزان تحصیلات مادر و پدر اوست. در خانه ای که مادر و پدر از تحصیلات عالیه برخوردار هستند، به ندرت بچه ای دیده می شود که به درس خواندن علاقه نداشته باشد. البته عکس آن نیز می تواند صادق باشد و آن زمانی است که فرزندان بسیار درسخوان از مادر و پدرانی که تحصیلات چندانی ندارند زاده می شوند. این بچه ها مایلند از والدین خود موفق تر باشند. اگر فرزند شما به درس خواندن علاقه ای ندارد، بهترین راه علاقمند کردن او این است که خودتان شروع به آموزش کنید. حتی گرفتن یک واحد درسی در یک موسسه آموزشی می تواند سرمشق موثری برای فرزندتان باشد. ایجاد سرمشق درست از هر روش دیگری در تشویق کردن بچه به آموزش مفید تراست.
ایجاد محیط مناسب برای درس خواندن در منزل بسیار مهم است. منزلی را تصور کنید که در آن تلویزیون با صدای بلند روشن است. مادر و پدر با صدای بلند با هم صحبت می کنند. شخصی در حال آماده شدن برای رفتن به مهمانی است و شخص دیگری صحبت از مسافرت آخر هفته می کند. آیا شما مایلید در این منزل درس بخوانید؟ منزل دیگری را مجسم کنید که در آن تلویزیون به ندرت روشن می شود. پدر در حال مطالعه است و مادر در حال مرور درسهایش. در سکوتی که در این منزل برپا است همه سرشان در کتاب و مطالعه است. در چنین محیطی، بچه خواه ناخواه تشویق به مطالعه کردن و آموختن می شود.
تشویق و تنبیه بچه به درس خواندن به طور علنی تر نیز می تواند موثر باشد. با فرزند خود قرار بگذارید که در صورت موفقیت در درسهایش جایزه ای دریافت خواهد کرد. جایزه حتما نباید مادی باشد. مثلا می تواند به صورت سپری کردن یک روز به دلخواه او باشد. در صورت امکان اجازه دهید که فرزندتان جایزه اش را خود تعیین کند. فراموش نکنید که حتما میزان موفقیت و جایزه ای که دریافت خواهد کرد را به طور دقیق از قبل تعیین کنید و هر دو در این مورد با هم به توافق برسید. همچنین هرگز جایزه او را قبل از رسیدن به موفقیت به او ندهید، چرا که اثر خود را از دست خواهد داد.
تا آنجا که امکان دارد از تنبیه کردن بچه خودداری کنید، اما اگر موارد بالا نتیجه نداد می توانید فرزند را در صورت درس نخواندن تنبیه کنید. تنبیه کردن بچه مسئله بسیار حساسی است که باید به دقت برنامه ریزی شود. مانند تشویق کردن، با فرزند خود به توافق برسید که در صورت قبول نشدن در فلان درس تنبیه خواهد شد. بهترین تنبیه آن است که فعالیت یا وسیله ای را که مورد علاقه اوست محدود کنید. مثلا ساعت های تلویزیون تماشا کردن او را کاهش دهید. در صورت امکان اجازه دهید که نوع تنبیه را خود بچه انتخاب کند. مطمئن شوید که میزان شکست درسی او و نوع تنبیه اش دقیقا از قبل تعیین شده باشد و هر دو برسر آنها به توافق رسیده باشید. هرگز فرزند خود را قبل از شکست کامل تنبیه نکنید و هرگز تحت هیچ شرایطی برای فرزند خود تنبیه بدنی به کار نبرید. ثابت شده است که تنبیه بدنی برای هیچ موجود زنده ای و در راه هیچ هدفی نتیجه نمی دهد.
مورد مهم قابل توجه این است که دلیل درس نخواندن همه بچه ها بی علاقگی نیست. بعضی از بچه ها از هوش و فراگیری ﭘایین تری برخوردار هستند. اگر تصور می کنید که فرزند شما ممکن است دچار مشکل فراگیری باشد، با یک متخصص مشورت کنید.
فراموش نکنید که همه ما انسان ها و فرزندانمان به طور ذاتی نیاز و علاقمند به آموختن و یادگیری هستیم. مطمئن باشید که ایجاد علاقه کافی همه بچه ها و حتی کندذهن ترین آنها را تبدیل به افرادی درسخوان و موفق خواهد کرد.
سئوالات خود را برای من ارسال کنید.
* شهرزاد شهریاری، لیسانس روانشناسی از دانشگاه تورنتو، فوق لیسانس مددکاری از دانشگاه لوریر واترلو و عضو کالج و انجمن مددکاران انتاریو است.
shahrzad.therapy@gmail.com