ایگناتیف دیگر باید جداً دنبال برنامهای برای خودش باشد. البته فعلا قرار نیست به این زودیها انتخابات فدرال داشته باشیم، اما به هرحال ایگناتیف …
شهروند ۱۲۵۴ پنجشنبه ۵ نوامبر ۲۰۰۹
ایگناتیف دیگر باید جداً دنبال برنامهای برای خودش باشد. البته فعلا قرار نیست به این زودیها انتخابات فدرال داشته باشیم، اما به هرحال ایگناتیف، رهبر حزب لیبرال، باید از این فرصت استفاده کند و آلترناتیو خودش را به مردم کانادا معرفی کند. تابه حال بخش عمدهی حرفهای او تاکید بر لزوم روابط بیشتر با کشورهایی مثل چین و هند و خرده گرفتن به هارپر بود که چرا به این کشورها سفر نمیکند.
حالا استفن هارپر، نخستوزیر، اعلام کرده به زودی به دو غول اقتصادی در حال رشد جهان، هند و چین، سفر میکند تا ایگناتیف به فکر آلترناتیو دیگری برای خودش باشد.
دفتر نخستوزیر اعلام کرده هدف از این سفرها بهبود روابط تجاری است. هارپر پس از شرکت در نشست دو روزهی سازمان همکاری اقتصادی آسیا پاسیفیک (آپک) که در سنگاپور برگزار میشود از ۱۶ تا ۱۸ نوامبر را در هند خواهد بود. هارپر سپس قرار است ماه بعد از ۲ تا ۶ دسامبر برای اولین بار از جمهوری خلق چین بازدید کند.
هارپر و چین
امروز دیگر کسی در جهان غرب نیست که اهمیت مذاکره و رابطه با غولی همچون چین را نداند. چالش کشورهای غربی اما معمولا در ایجاد توازن بین انتقاد از چین به خاطر عملکردش در زمینهی حقوق بشر در عین بهبود روابط اقتصادی است.
رابطهی چین و کانادا پس از خروج چین از انزوا در اوایل دهه ۱۹۷۰ همیشه مثبت بوده است و تصویر دست دادن پیر ترودو با مائوتسه تونگ برای بسیاری آشنا است. در چند سال اخیر، مشخصاً از سال ۲۰۰۳ به اینطرف، چین پس از آمریکا دومین شریک تجاری بزرگِ کانادا است و جای کشورهایی مثل بریتانیا و ژاپن را در این زمینه گرفته است. شش درصد کل تجارت خارجی جهانی کانادا اکنون با چین است. نقطه قوت تجارت البته جمعیت نزدیک ۱.۵ میلیون نفری چینیهای کانادا است که ایگناتیف، که قرار بود خود به زودی به چین سفر کند، همیشه بر آن تاکید کرده است. مواد شیمیایی، فلزات، ماشینآلات صنعتی و کشاورزی، محصولات چوب و محصولات ماهی بخش عمدهی این تجارت را تشکیل میدهند.
در سال ۲۰۰۵ رئیسجمهور چین، هو جینتائو، به کانادا سفر کرد و با نخستوزیر لیبرال وقت، پل مارتین، دیدار کرد. این دو اعلام "همکاری استراتژیک" کردند و قرار گذاشتند میزان تجارت دوطرفه را در طول پنج سال دو برابر کنند. مارتین البته مدعی شد صحبتهایی هم در مورد "حقوق بشر" با آقای هو داشته است.
به قدرت رسیدن محافظهکاران به رهبری هارپر در سال ۲۰۰۶ اما خیلی زود به این چشمانداز لطمه زد و به سرد شدن روابط بین دو کشور انجامید. کانادا به رهبری هارپر به مجموعه اقداماتی دست زد که دولت چین را خشمگین کرد. مهمترین اینها دست بالا دادن به لابیِ طرفداران تبت بود که باعث شد به دالای لاما، از رهبران تبعیدی تبتی و مخالف دولت چین، شهروندی افتخاری کانادایی داده شود. عملی که چینیها را بیشتر بر آشفت دیدار ۴۰ دقیقهای هارپر با دالای لاما بود که دولت کانادا آن را "دیداری تاریخی" خواند.
از سایر اقدامات اینچنینی میتوان به استفاده از زبان قاطعتر در انتقاد از عملکرد حقوق بشری دولت چین، محکومیت چین به جاسوسی تجاری، به تاخیر انداختن دیدار وزرای امور خارجه کشور و حتی رد کردن خطهای قرمز در چراغ سبز نشان دادن به تایوان اشاره کرد.
این اقدامات مضرات تجاری بسیاری برای کانادا داشته که همواره باعث انتقاد لیبرالها بوده است، اما محافظهکاران در یک سال گذشته برای تغییر سیاستشان در این زمینه و بهبود روابطشان با چین تلاش داشتهاند. در سال جاری بسیاری از وزرای عالیرتبه کانادا به همین منظور به چین سفر کردهاند از جمله استاکول دی، لرنس کنون و جان برد، به ترتیب وزرای تجارت بینالمللی، امور خارجه و حمل و نقل. همچنین یانگ جیهچی، وزیر امور خارجهی چین، در ماه جون سفر مهمی به کانادا داشت و بالاخره در همین اواخر جیم فلاهرتی، وزیر مالی کانادا، در صدر هیئتی عالیرتبه با هدف مشخص بهبود روابط اقتصادی و مالی به چین سفر کرد. چهار ماه پیش بود که شرکت دولتی پتروچاینا قبول کرد ۶۰ درصد دو پروژهی مهم نفتی در غرب کانادا را به ارزش ۱.۹ میلیارد دلار کانادا خریداری کند. این دو پروژه در بخش شمال شرقی استان آلبرتا که از پایگاههای مهم حمایت هارپر است قرار دارند.
سفر هارپر حالا در اوج این اقدامات برای بهبود روابط دوجانبهی دو کشور انجام میشود. هارپر در بیانیهای که شهروند دریافت کرد گفته است: "دو کشور ما از افزایش همکاری سود میبرند و منافع مهمی در تجارت و سرمایهگذاری، محیط زیست و امنیت منطقهای در اشتراک دارند. کانادا متعهد به رابطهای قوی با چین است که نشان از احترام دوجانبهی ما است و نیاز به همکاری عملی دارد". دیدار هارپر در ضمن مصادف با ۱۰۰امین سالگرد برپایی دفتر کمیسیونر تجاری کانادا در شانگهای است. سال آینده کانادا ۴۰امین سالگرد روابط دیپلماتیک خود با چین را جشن میگیرد.
سفر به هند
هند گرچه هرگز از نظر قدرت جهانی در جایگاه چین نبوده است، اما از نظر اقتصادی قدرت مهمی حساب میشود و از این رو دیدار هارپر از این کشور نیز اهمیت خاصی دارد. از سال ۲۰۰۶ تاکنون یازده سفر در سطح وزرا به این کشور انجام شده و امسال سه دفتر جدید تجارتی کانادا در حیدرآباد، کلکته و احمدآباد گشایش یافتهاند.
به گفتهی کارشناسان روابط کانادا و هند جای پیشرفت بسیاری دارد، اما بعضی مسائل امنیتی باعث شده پتانسیلِ این روابط در سالهای اخیر برآورده نشود از جمله آزمایش هستهای بودای خندان توسط هند که باعث شد کانادا این کشور را متهم به نقض شرایط طرح کلمبو بکند و آزمایشهای پوخران ۲ که به سردی بیشتر روابط دو کشور انجامید. ژان کریتین آخرین نخستوزیر کانادایی بوده که از هند دیدار کرده است.
هارپر در بیانیهی خود گفته است: "رابطهی ما با هند ارزش بالقوهی بسیاری دارد".
این دو دیدار حیاتی هارپر نشان از عزم جزم او برای بهبود و افزایش روابطش با این دو کشور دارد که چنانکه اشاره شد فقدان آنها از دلایل اصلی نقد اپوزیسیون لیبرال به دولت در زمینهی روابط خارجی بوده است.