تخمه آفتابگردان و خواص آن/ دکتر پرویز قدیریان

تغذیه و بهداشت خانواده

تخمه آفتابگردان از دانه های روغنی است که در بعضی از کشورها مانند خاورمیانه به صورت آجیل مصرف زیادی دارد. تخمه آفتابگردان بدون نمک و سرخ نشده (حرارت نداده) دارای خواص بیشماری است و امکان بروز بیماری های قلب و عروق و بیماری قند نوع دو را کاهش می دهد.

ویتامین E موجود در تخمه آفتابگردان از نظر کمیت و کیفیت یکی از بهترین منابع غذایی است و در بدن می تواند عملکرد زیانبار رادیکال های آزاد را خنثی نماید. یک اونس تخمه آفتابگردان حاوی ۱۰ میلی گرم ویتامین E است و قادر است ویتامین E مورد نیاز روزانه را تا حدود ۳۵درصد تأمین نماید. ویتامین B موجود در تخمه آفتابگردان سبب سلامتی و بهزیستی بدن مخصوصا گلبول های خون می شود.

در یک اونس تخمه آفتابگردان حدود ۳۱۲ میلی گرم مس وجود دارد و می تواند ۵۰ درصد مس مورد نیاز روزانه ی بدن را تأمین نماید. مس در سلامتی موی سر و پوست بدن نقش مهم دارد. اشخاصی که در بدنشان به اندازه ی کافی مس موجود است بهتر می توانند در برابر اشعه خورشید و ضرر و زیان آن مقاومت کنند. تخم آفتابگردان را می توان به همراه سالاد، بستنی و ماست و غذاهای دیگر مصرف نمود زیرا طعم و عطری مخصوص به غذا می دهد.

بالاتر از همه روغن آفتابگردان یکی از بهترین روغن هایی است که در پخت و پز مورد استفاده قرار می گیرد و درصد بالایی از روغن مایع جمعیت دنیا را تأمین می کند.

آلبالو را بهتر بشناسیم

آلبالو و گیلاس که از یک خانواده هستند حاوی آنتی اکسیدان های مهمی هستند که در سلامتی بدن نقش دارند. مطالعات علمی نشان می دهد که ترکیبات آلبالو مخصوصا نوع قرمز پررنگ آن سلول های سرطانی را از بین می برند.

چند سال پیش بود که پژوهشگران ماده ای را در آلبالو و گیلاس شناسایی کردند که بهترین مسکن طبیعی است. اخیراً دانشمندان دانشگاه میشیگان گزارش کرده اند آلبالو سبب کاهش وزن بدن می شود زیرا سوخت و ساز غذا را در بدن تسهیل می کند. این میوه حاوی مقدار زیادی آهن، کلسیم، ویتامین هایA وC است.

انواع مختلف ویتامین B را میتوان در گیلاس و آلبالو یافت که در کنار املاح و ویتامین ها و فیتوکمیکال های موجود در آن موجب سلامتی بدن می گردد.

آلبالو دوست قلب و عروق است و فشار خون بدن را کنترل می کند. پتاسیم موجود در این میوه خیلی زیادتر از پتاسیم موز است. به همین جهت موجب کاهش فشار خون بالا می شود. همانطور که اشاره شد ماده ضد درد موجود در آلبالو می تواند در افرادی که به بیماری آرتروز دچار هستند نقش مسکن بدون ضرر را بازی کند. جالب اینکه مصرف مقداری آلبالو در روز میزان اسید اوریک خون را کاهش می دهد و عملکرد پروتئین مخصوص را که در بروز و پیشرفت التهاب بدن و بیماری آرتروز نقش دارد، خنثی نماید.

تمدن ویرانگر حس خوددرمانی انسان

در انسان و بسیاری از حیوانات حس خوددرمانی وجود دارد ولی تمدن و پیشرفت علوم سبب از بین رفتن و یا کاستن این حس در انسان شده، در صورتی که هنوز در حیوانات این حس مهم وجود دارد. مثلا وقتی سگی دچار سوءهاضمه می شود و یا غذای ناجور مصرف می کند به چمن و سبزی خوردن پناه می برد. انسان اولیه این حس قوی را داشته که در موقع دچار شدن به بیماری های مختلف بدون آموزش اولیه به طبیعت پناه برده و ازگل و برگ و ریشه ی بسیاری از گیاهان در درمان عوارض و بیماری ها استفاده نماید. در شهرهای بزرگ و در بین افرادی که به اصطلاح متمدن شده اند این حس تقریبا نابود گردیده ولی می بینیم که یک مرد آفریقایی در جنگل آمازون زندگی کرده و خوشبختانه خبری از این دنیای متمدن ندارد قادر است از گیاهان محیط زندگی خود داروی هر دردی را یافته و با حس خوددرمانی طبیعی خود بیماری ها را درمان نماید. خانم های اسکیمو در موقع پریود ناخودآگاه پس از ساعت ها راهپیمایی مکانی را انتخاب کرده و مقداری از خاک آنجا را می خورند. تحقیقات علمی ۳۰ ساله یکی از دانشمندان آمریکایی در بین اسکیموها معلوم ساخته که خاک محل مورد بحث حاوی مقداری آهن است و همه افرادی که دست به خوردن این نوع خاک می زنند به نوعی کم خونی دچار هستند. این خانم ها هرگز به خوردن این خاک در مواقع دیگر گرایش ندارند. حال چطور حس خوددرمانی آنها را در انتخاب نوع خاک و مصرف آن برای ترمیم آهن بدن راهنمایی می کند، سئوالی است پیچیده ولی به طور مسلم حس خوددرمانی موجود در انسان است که چنین اقدامی را سبب می گردد. عوامل پیشرفتی که ما آن را تمدن می نامیم به همراه داروهای شیمیایی و هزاران نوع رنگ های مصنوعی و افزاینده های غذایی و غیره سبب گردیده اند که بشر یکی از بهترین و مهم ترین احساس خدادادی را از دست بدهد و برای درمان هر دردی به داروهای شیمیایی پناه ببرد.

نقش جعفری در تغذیه و درمان بیماری ها

دو نوع جعفری وجود دارد که برگ نوعی از آن صاف و نوع دیگر دارای برگ های درهم پیچیده است. این سبزی خوش بو را می توان به همراه سالاد مصرف کرد و یا به صورت تازه یا پودر در غذا استفاده کرد. جعفری حاوی مقدار زیادی ویتامین K است که از لخته شدن خون در عروق جلوگیری می کند. پتاسیم آن به صورتی است که در تقلیل فشار خون بالا نقش مهم دارد. آهن، ویتامین هایC و B به همراه فیتوکمیکال های دیگر به این سبزی مقام مخصوص می دهد.

روغن یا اسانس مخصوصی در جعفری شناسایی شده که در بدن سبب خنثی شدن عملکرد مواد سرطانزا می شود و در نتیجه در پیشگیری بروز سرطان نقش دارد. نوعی فلاوونوئید در جعفری وجود دارد که آنتی اکسیدانی است بسیار قوی و در محافظت DNA سلول های بدن مهم می باشد. جعفری تازه اشتهاآور است و هضم و جذب غذا را در دستگاه گوارش تسهیل می کند. این سبزی در دفع مواد زائد و سمی بدن به کلیه ها کمک می کند و دردهای پریود خانم ها را تسکین می دهد.

بیماری هایی که با کمبود ویتامین D رابطه دارند

۱ـ بیماری یا عارضه آسم در افرادی که به کمبود ویتامین D دچار هستند بیشتر دیده می شود. خاصیت ضد التهابی ویتامین D سبب تقلیل التهاب دستگاه تنفسی در موقع حمله آسم می شود.

۲ـ تحقیقات علمی جدیدی نشان می دهد که مصرف ویتامین فشار خون بالا را کاهش می دهد و اکثر افرادی که به عارضه بالا بودن فشار خون دچار هستند کمبود ویتامین D دارند.

۳ـ IBD یا سندروم التهاب روده بزرگ در افرادی که کمبود ویتامین D دارند شدیدتر ظاهر می گردد. بررسی های اخیر نشان می دهد که درصد بالایی از مردم آمریکا و در سنین مختلف به کمبود ویتامین D دچار هستند و درجه بروز بیماری IBD در مردم در سال های اخیر به شدت بالا رفته است.

۴ـ بیماری قند نوع دو در افرادی که به کمبود ویتامین D مبتلا هستند بیشتر دیده می شود. به عبارت دیگر اکثر بیماران مبتلا به بیماری قند کمبود ویتامین D دارند.

*دکتر پرویز قدیریان استاد دانشگاه مونتریال در تغذیه، استاد دانشگاه مک گیل در سرطان شناسی، کارشناس سازمان بهداشت جهانی و همکار شهروند است.