* این مقاله جنبه ی آموزشی دارد نه درمانی، هر دارویی باید با تشخیص و تجویز پزشک مصرف شود.
Algodystrophie
تاریخچه بیماری
همه چیز پس از یک صدمه خفیف یا شدید: این صدمه معمولاً به خوبی درمان شده، شکستگی یا دررفتگی به خوبی جا افتاده، پیچ خوردگی به خوبی تشخیص داده شده و درمان شده و بستگی به شدت آن از strapping یا آتل و یا گچ گرفته شده، عمل جراحی اورتوپدیک به خوبی انجام شده و نتیجه بسیار خوب داشته.
تشخیص
تشخیص بیماری با علائم کلینیکی و عکسبرداری و سنتی گرافی (طب اتمی) داده می شود.
الف ـ علائم بیولوژیک: معمولاً علائم بیولوژیک غایب هستند.
علائم کلینیکی
در مراحل اولیه سیمپتوم های انفلاماتوار محلی مثل تورم، درد و گرما دیده می شود.
۱ـ مفصل گرم همراه با درد شدید، متورم همراه با عرق کردن پوست
۲ـ دردها بر اثر حرکت شدت پیدا می کند
۳ـ درد در شب هم ادامه دارد
۴ـ دردها می توانند از هنگام گچ گرفتن عضو شروع بشود (سندروم فشار) پس از مرحله انفلاماتوار که مدت آن متفاوت است بیماری به طرف مرحله سرد پیشرفت می کند. سیمپتوم ها با به وجود آمدن الگودیستروفی فرق خواهد کرد.
۱ـ مشکلات عروقی شروع می شوند:
الف ـ سردی عضو
ب ـ پوست رنگ پریده و لاغر می شود
پ ـ ریزش موها
۲ـ ادم (خیز) کم می شود ولی اگر با انگشت بر روی پوست فشار بیاوریم جای انگشت گود می ماند که به آن علامت گودت می گویند.
۳ـ اغلب نقصی در کپسول و لیگامان تولید شده و مفصل به تدریج دچار سختی حرکت بر اثر فیبروزه شدن نسوج آن می شود.
ب ـ یک علامت جالب کلینیکی برای تشخیص زودرس بیماری یک ضربه کوچک بر روی استخوان است. دور از محل شکستگی یک ضربه کوچک با نوک انگشت باعث احساس درد در تمام استخوان می شود که اولین علامت الگودیستروفی حتی قبل از این که استئوپروز در رادیوگرافی دیده شود. این آزمایش همراه علائم دیگر نشان می دهند که صدمه متابولیسمی به تولید استئوپروز کمک می کند.
علائم رادیوگرافیک
رادیوگرافی باید علائم استخوانی مفصل مورد نظر را با مفصل مشابه مقایسه کند و طبق شدت بیماری استخوان تیغه های زیر کوندورال و از بین رفتن قسمتی از تیغه های استخوانی یا تمام آنها و کورتیکال استخوان دیده می شوند.
باید در نظر داشت که فاصله دو استخوان در سطح مفصلی تغییر نمی کند ولی الگودیستروفی می تواند در یک مفصل دچار آرتورز بوجود بیاید و کم شدن فاصله مفصلی بر اثر آرتروز است و الگودیستروفی در آن دخالت ندارد.
ـ سنتی گرافی: هاپرفیکساسیون قبل از علائم عکسبرداری دیده می شود. آزمایش مهمی است با این که هاپرفیکساسیون مخصوص الگودیستروفی نیست.
M.R.I یا I.R.M
غیرطبیعی بودن را به خوبی نشان می دهد همین طور وجود خیز را در بعضی از نقاط استخوان.
درمان ها
درمان باید برای علت اصلی تولید بیماری و عکس العمل های محلی و عمومی باشد.
دو نوع درمان را می شود انجام داد. یک درمان داروئی همراه یک درمان طب مکمل که چندین سال است انجام می شود و نتیجه بسیار خوبی دارد.
صدمه اولیه و درمان آن
ممکن است که شدت صدمه اولیه باعث شود که صدمات کوچک دیگر دیده نشوند و شدت درد محل ضربه یا صدمه اولیه باعث شود که دردهای دیگر مشخص نشود و در بین آنها صدمات بین مهره ای هستند که باعث تحریک سیستم عصبی اورتوسمپاتیک می شوند.
بی حرکت نگه داشتن عضو در مدت درمان همراه با یک درمان ضد انعقاد خون برای پیشگیری از تولید فلبیت.
بالاخره برای پیشگیری از الگودیستروفی بهتر است که یک آزمایش و یک درمان استئوپاتی بعد از صدمه و یا عمل جراحی انجام شود تا ناراحتی های مکانیکی که سیستم نوروسمپاتیک را تحریک می کنند از بین بروند. درمان های استئوپاتی یک عمل پیشگیری مهم از تولید بیماری است.
درمان های پزشکی کلاسیک
تزریق داخل عضله و زیرپوستی کالسی تونین به صورت های زیر
ـ کالسی تونین ماهی: calsyn صد واحد در روز
ـ کالسی تونین خوک: calcitar پنجاه واحد در روز
ـ کالسی تونین انسان: cibacalcine 5/0 میلی گرم در روز
مدت درمان ۳ تا ۴ هفته
آثار بد ناخواسته درمان عبارتند از حالت تهوع و استفراغ است که اگر مهم باشد باید درمان را قطع کرد. آثار بد را می توان کم کرد اگر تزریق پس از صبحانه و یا اوائل بعد از ظهر انجام شود و یا با داروهای دیگری آن را کم کرد.
نتیجه درمان پس از ۱۵ روز متوالی تزریق باید نمایان شود و اگر پس از ۲۱ روز نتیجه نداد باید آن را قطع کرد.
درمان های طب مکمل
ـ استئوپاتی
ـ هومیوپاتی
ـ گیاه درمانی
ـ kinésiothérapie
ـ طب سوزنی
۱ـ درمان های استئوپاتیک: استئوپاتی باعث می شود که صدمات مکانیکی که اعصاب سیستم neurovégétatif را به طور غیرعادی تحریک می کنند برطرف شوند. درمان استئوپاتی باید ماهی یکبار تکرار شود.
۲ـ درمان های هومیوپاتی: اول بعد از صدمات باید شروع شود و بعد از تشخیص داروهای مختلفی است که برحسب تشخیص متخصص باید استفاده شود.
۳ـ درمان های گیاهی: گیاهانی وجود دارند که برای درمان پوکی استخوان به کار می روند و به صورت کپسول به کار می روند. در صورت لزوم با متخصص مشورت شود.
۴ـ درمان با آروماتراپی مخلوطی از چند روغن اساسی برای ماساژ بر روی ستون مهره ها باعث آرامش سیستم عصبی می شود و بسیار موثر است.
۵ـ درمان های کینرتراپی که معمولاً برای هر نوع صدمه به کار می رود و آن را با یونیزاسیون همراه می کنند. درمان با یونیزاسیون باعث رفع درد و گشاد شدن رگ ها می شود و در این درمان یک جریان برق گالوانیک از بدن عبور می کند که باید توسط متخصص انجام شود که تولید سوختگی در پوست نکند و جریان برق هم باید طبق تحمل بیمار و سطح مورد درمان کنترل شود.
۶ ـ طب سوزنی: طب سنتی چین هم درمان هایی برای رفع درد و درمان دارد. طب سوزنی می تواند فشار عصبی و استرس را کم کند.
پیش آگهی
درمان های پزشکی و مکمل با هم شانس درمان را زیاد می کند به طوری که می توان گفت ۹۰ درصد نتیجه خوب داشته ولی نباید انتظار داشت که یک مشکل جدی مانند این در عرض چند روز برطرف شود. در مواقعی که بیماری سخت است ممکن است درمان ۶ ماه طول بکشد و سیمپتوم ها به تدریج کم شده و فعالیت ها شروع شده و پیشرفت می کند و باید مطابق بهبودی باشد و هنگام احساس درد نباید فشار آورد.
* عطا انصاری استاد سابق دانشکده پزشکی دانشگاه کیسانگانی Kisangani است.
