سازمان زنان ایرانی انتاریو به سنت هرساله، ۸ مارس، روز جهانی زن را جشن گرفت. روز جمعه، ۵ مارچ، در کلیسای لوتران، به دعوت سازمان زنان ایرانی،
شهروند ۱۲۷۲ ـ پنجشنبه ۱۱ مارچ ۲۰۱۰
فرح طاهری
سازمان زنان ایرانی انتاریو به سنت هرساله، ۸ مارس، روز جهانی زن را جشن گرفت.
روز جمعه، ۵ مارچ، در کلیسای لوتران، به دعوت سازمان زنان ایرانی، ده ها زن و مرد ایرانی و غیرایرانی در بزرگداشت روز جهانی زن گرد آمدند.
مراسم با پخش سرودهای کانادا و ایران آغاز شد. افخم مردوخی از طرف خود و دیگر اعضای هیئت مدیره سازمان (اکرم بسیجی، ملکناز صدوقی، ماندانا عطارزاده، سوگند تدین، حلیمه حمیدی، معصومه تاتاری، نیلوفر رضایی، شهرزاد نعمتی) روز زن را تبریک گفت
و افزود:
از تابستان گذشته ده ها هزار تن از خواهران و مادران ما در ایران برای احقاق حقوق بحق خود آشکارا به خیابان های ایران ریخته و در مقابل اختناق و بی عدالتی و اجحاف، جان برکف به اعتراض برخاسته اند. آنها در مقابل این حرکت عدالت خواهانه ی خود همواره با سرکوب، زندان، کشتار، تجاوز جنسی و اختناق بیشتر مواجه شده اند. ایرانیان مقیم خارج کشور به گونه های مختلف از حرکت های عدالت جویانه ی مردم ایران حمایت کرده و در فرصت های متعدد صدای اعتراض آنها را در نقاط مختلف جهان منعکس نموده اند.
مردوخی از زنان افغانستان، عراق، سومالی، کنگو، شیلی، … و فلسطین با عنوان خواهرانمان یاد کرد و روز جهانی زن را به آنان تبریک گفت.
رئیس سازمان زنان ایرانی انتاریو ضمن سپاس از آنها که حمایت های خود را از فعالیت های سازمان بویژه در دو دوره ی اخیر نشان داده اند، تلاش های سازمان زنان را در قالب برگزاری کلاس های آموزشی و جلسات سخنرانی و دیگر اقدامات در جهت هرچه توانمندتر نمودن زنان و خانواده های ایرانی و همچنین در جهت ارتباط با سایر کامیونیتی ها خواند.
در ادامه، افخم مردوخی از خانم هما سرلتی، یکی از دو بنیانگزار سازمان زنان ایرانی انتاریو دعوت کرد تا با جمع سخن بگوید.
خانم سرلتی که بیست سال در سمت رئیس سازمان زنان تا جولای ۲۰۰۹ فعالیت داشته، ضمن تبریک روز جهانی زن، در آغاز از خانم پری فریدونی یاد کرد. او یکی از فعالان و حامیان سازمان زنان بود که هفته ی پیش درگذشت. خانم سرلتی در ادامه گفت: هرچند که ستم بر زنان ما در ایران افزوده شده، ولی نیروی حق طلبی زنان و جوانان ایران فزونی گرفته است. هما سرلتی در پایان ضمن اظهار امیدواری از برقراری یک قانون اساسی عادلانه و بی تبعیض در ایران، افزود: با اینکه پیر و ناتوان شده ام، اما دست از مطالبات حق طلبانه ی زنان برنمی دارم و تا نفس دارم می جنگم.
جلسه با سه سخنرانی پی گرفته شد. ابتدا نازیلا فتحی دعوت شد. نازیلا فتحی، متولد و بزرگ شده در ایران، لیسانس ترجمه انگلیسی را از ایران گرفته و از سال ۱۹۹۱ به عنوان مترجم با نشریات غربی همکاری اش را آغاز کرده است. او فوق لیسانس علوم سیاسی و مطالعات زنان خود را از دانشگاه تورنتو(۲۰۰۱-۱۹۹۹) گرفت و از سال ۲۰۰۰ با روزنامه ی نیویورک تایمز به عنوان خبرنگار همکاری دارد و تنها خبرنگار یک روزنامه آمریکایی ست که از سال ۲۰۰۱ تا جولای ۲۰۰۹ به طور مداوم در ایران زندگی می کرده. او کتابی به نام History and Documentation of Human Rights in Iran از شیرین عبادی را از فارسی به انگلیسی ترجمه کرده است.
نازیلا فتحی ضمن تشکر از دعوت خود، سخنرانی خود را به دو زبان ارائه داد. او گفت:
بعد از اتفاقات تابستان که ما شاهد حضور زنان زیادی از سنین مختلف در خیابان های ایران بودیم وزارت علوم ایران عدد و رقم امسال را در رابطه با راهیابی زنان به دانشگاه ها اعلام کرد. این رقم ۷/۶۲ درصد برای زنان بود که از سال ۲۰۰۰ مرتباً افزایش داشته است. در مقام مقایسه رقم قبلی ۳۰ درصد در سال ۱۹۸۳ یعنی چهار سال بعد از انقلاب است. این رقم معنای زیادی دارد. این زنان تحصیلکرده ای هستند که خواهان حق و حقوقی هستند. می خواهند به آنها احترام گذاشته شود. می خواهند بتوانند روی زندگی خودشان کنترل و اختیار داشته باشند. یکی از مهمترین نتایج این تحصیلات بیشتر را می توان در آمار طلاق دید که از هر پنج ازدواج یکی به طلاق می انجامد که از پانزده سال پیش تقریبا چهار برابر شده است و این نشان می دهد که زنان ایرانی در خانواده خوشحال نیستند و مثل مادرانشان نمی خواهند با خیلی از مسائل بسازند. و ما می توانیم نتیجه ی این اتفاق را در فیلم ها و رمان هایی که الان در ایران ساخته و نوشته می شود ببینیم. بیشتر فیلم ها و سریال های تلویزیونی درباره ی دعواهای خانوادگی و تلاش های زنان برای داشتن اختیار بیشتر و حق و حقوقشان است. واقعیتی که نمی شود انکار کرد. طبق ماده ۱۱۳۳ مردان هر زمان که بخواهند می توانند زنان را طلاق دهند و زنان چنین حقی ندارند و باید برای آن بجنگند و به طریقی عدم صلاحیت مرد را ثابت کنند. آنها نمی توانند حق سرپرستی فرزندانشان را داشته باشند و حتی در صورت گرفتن سرپرستی تنها تا سن هفت سالگی میتوانند چنین حقی را داشته باشند. اینها واقعیاتی ست که در فیلم ها و رمان ها منعکس می شود. فیلم بسیار معروفی توسط آقای مهرداد اسکویی ساخته شد به نام “از پس برقع” که درباره ی مشکلات زنان جنوب ایران بود؛ زنانی که چون راهی برای خارج شدن از ازدواج های ناخوشایند نمی یافتند خود را آتش می زدند و خودکشی می کردند.
بعد از انقلاب اتفاق دیگری که افتاد این بود که در خانواده های سنتی و مذهبی پدران به دخترانشان اجازه دادند تا به دانشگاه بروند، زیرا می توانستند با همان پوشش مذهبی در دانشگاه حضور یابند. این راهی بود برای دختران و زنان تا از خانه به اجتماع قدم بگذارند و تحصیلکرده شوند.
خیلی از زنان توانستند از طریق ماهواره دنیای دیگری را بشناسند. دنیایی که در غرب هم زنانی هستند که حق و حقوقی دارند و به آنها احترام گذارده می شود.
از اوایل دهه ۹۰، به دلیل ازدیاد جمعیت، جمهوری اسلامی کلاس های اجباری گذاشت تا به زنان و مردان یاد دهد چگونه از بارداری جلوگیری کنند و دیرتر بچه دار شوند. این به بسیاری از زنان این توانایی را داد تا به خاطر بچه داشتن، مجبور نشوند در ازدواج های ناخوشایند بمانند.
نتیجه ی ترکیبی از عوامل فوق، افزایش تحصیلات، ارتقای بهداشت و طلب احترام و حق و حقوق وضعیت زنان ایران را عوض کرد؛ زنانی که از زمان انقلاب مشروطه سیاسی بودند و از خانه ها بیرون آمدند ولی دوباره مجبورشان کردند به خانه ها برگردند، این وضع امروزه عوض شده است.
فاصله بین زنان سنتی و سکولار امروزه کمتر شده به طوری که کمپین یک میلیون امضا که برای تغییر قوانین تبعیض آمیز به وجود آمد، بین زنان مذهبی و حتی زنانی که قبلا در مجلس و حکومت بودند، و حتی نوه ی آقای خمینی محبوبیت پیدا کرد و این بیانیه را امضا کردند.
این موقعیت زنان را تغییر داده است؛ زنانی که قبل از انقلاب ۵۷ همه در خیابان ها بودند برای پیشبرد انقلاب ولی بعد از انقلاب به خانه ها رانده شدند و قوانین علیه آنها تغییر کرد. هنوز هم قوانین ضد زن بسیاری وجود دارد که زنان می خواهند آن را عوض کنند چه زنان تحصیلکرده و چه زنان سنتی از جمله طلاق برای زنان ایرانی بسیار مشکل است حتی اگر شوهرشان معتاد باشد به سختی می توانند آن را ثابت کنند. زنان حق سرپرستی بچه را ندارند و در صورت سرپرستی تنها تا هفت سال این حق را دارند، اگر موهایشان را نپوشانند هشتاد ضربه شلاق می خورند، شهادت زنان در دادگاه نصف شهادت مرد محسوب می شود و زنان نصف مردان خانواده ارث می برند. اینها قوانینی هستند که زنان نمی خواهند تحمل کنند.
سخنران دوم، شبنم بودوانی Shabnum Budhwani فعال اجتماعی، سابقه ی ده سال تجربه کار با سازمان های غیرانتفاعی دارد. او در حال حاضر در سازمان Skills for Change با عنوان سرپرست با مهاجران و پناهنده ها کار می کند و همچنین با هیئت مدیره خدمات یورک همکاری دارد و در برگزاری کارگاه های آموزشی فعال است. شبنم اخیرا به مشاورت معلمان کالج انتاریو منصوب شده است. او به برابری حقوق و تنوع قومیت ها باور دارد.
شبنم با اظهار خوشحالی از دیدن زنان بسیار در سالن، به ذکر خاطره ای پرداخت و گفت: اخیراً یکی از ارباب رجوع های من گفت که در پروازی به اروپا، مهماندار از او خواسته تا جایش را عوض کند چون مردی که در کنارش نشسته بوده نمی خواسته یک زن در کنارش بنشیند.
شبنم گفت، شنیدن و دیدن چنین چیزی این روزها و در اینجا خیلی عجیب است و البته چنین مواردی نادر است. در واقع در نظر گرفتن زنان به عنوان شهروند درجه دو وجود دارد، حتی به عنوان شهروندی بدون هیچگونه حقوق انسانی.
نابرابری های بسیاری هنوز برقرار است. افراط گرایی هنوز وجود دارد. به حاشیه راندن ها هنوز هم هست. و تبعیض علیه زنان به عنوان یک واقعیت تلخ در زندگی ما حضور دارد. میلیونها زن در فقر هرروزه زندگی می کنند. میلیونها زن از بیسوادی رنج می برند. میلیونها زن همچنان مورد خشونت خانگی قرار دارند و در سکوت رنج می کشند و آن را جزئی از تقدیر و سرنوشت خود می خوانند.
شبنم افزود: وقتی از خودمان می پرسیم، چگونه می توانیم به این زنان که در وضعیت نومیدکننده ای قرار دارند، کمک کنیم؟ در پاسخ باید بگوییم که باید اول از خود شروع کنیم و به خود کمک کنیم.
شبنم، تغییر در ذهنیت زنان، تغییر قوانین و رویه های سیاسی و سایر اقدامات برای برون رفت از این وضعیت را به یکدیگر مرتبط دانست ولی هر قدم کوچکی را هم در این راه مهم خواند.
سخنران برای مثال به سازمان زنان ایرانی انتاریو اشاره کرد و گفت: ممکن است این سازمان در قدم اول با یک یا دو نفر شروع شد و امروز تا به اینجا گسترده شده است. بنابر این هرچیزی ممکن است.
شبنم گفت: فکر میکنم همه ی ما اولین قدم را برداشته ایم، با آمدن به کانادا و آن را خانه ی خود کردن. این قدم آسانی نبود. ما مجبور بودیم که بسیاری چیزها را قربانی این اقدام خود کنیم. مجبور بودیم خانواده و عزیزانمان را پشت سر خود در وطن جا بگذاریم و حوزه ی امن خودی را ترک کنیم و به جایی که تغییرات عظیم در انتظارمان بود، بیاییم. مهم نیست که ما با انتخاب خود به اینجا آمدیم یا مجبور شدیم که بیاییم، فکر میکنم تمام ما، بخشی از خود را از جایی که آمدیم جا گذاشتیم.
سخنران با طرح این پرسش که چرا به اینجا آمدیم، گفت: برای زندگی و آینده ی بهتر برای خود و فرزندانمان. اما حقایق نشان می دهند که زنان مهاجر وضعیت خوبی ندارند. طبق آمار نرخ اشتغال در انتاریو، زنان مهاجر در جایگاهی پایین تر از زنان کانادایی قرار دارند و کمتر تمایل به کارآموزی از خود نشان می دهند. تنها ۲۱درصد زنان مهاجر سال گذشته در تورنتو برای کارآموزی ثبت نام کردند که این پایین ترین رقم در سطح استان است.
شبنم گفت: باید بدانیم که تنها آمدن به اینجا و گرفتن اقامت دائم، کافی نیست. ما باید از لحاظ اقتصادی مستقل و خودکفا شویم و این تنها با سهیم شدن در کارهای جامعه امکان پذیر می شود. وقتی از خودمان می پرسیم با این همه مانع و مشکل چه باید کنیم؟ پاسخ آن این است که باید خودمان را قوی سازیم. باید مسئولیت زندگی خود را برعهده بگیریم. باید حقوقمان را بشناسیم و برای به دست آوردنش به پا خیزیم. و به عنوان زن ما باید به حمایت از یکدیگر ادامه دهیم.
شبنم با عنوان کردن شعار امسال دولت کانادا برای روز جهانی زن “زنان توانمند، کانادای نیرومند، جهان نیرومند” آن را تمایل دولت به هرچه توانمند شدن زنان خواند، و افزود: برای پیشرو بودن کانادا در این عرصه همه می توانیم همکاری کنیم. تسهیلات بسیاری وجود دارد که می توانیم از آنها استفاده کنیم و برای این کار باید علیه موانع برخیزیم. نمی توانیم بنشینیم و برای خودمان دلسوزی کنیم چون امکانش را نداریم. استقلال اقتصادی و مالی ما را به پیش می برد و زندگی ما و فرزندانمان را پیشرفت می دهد. باید از هر امکانی که برای کمک به ما درست شده استفاده کنیم. اگر فکر می کنید باید زبان یاد بگیرید، بروید و در کلاس های زبان ثبت نام کنید. اگر احساس می کنید که باید مهارت های کاری تان را ارتقا دهید، بروید و کارگاه های آموزشی را بیابید و استفاده کنید. جایی به عنوان داوطلب کار کنید. به انجمن خانه و مدرسه محل تحصیل خود و فرزندتان بپیوندید. چنین اقداماتی نیاز به صرف وقت و انرژی دارد و کار آسانی نیست، ولی از آنجا که هدف توانمندسازی خود است و بهبود زندگی مان و اینکه صدایمان شنیده شود، باید انجامشان داد.
عالیا هوگبن Alia Hogben ، مدیر اجرایی شورای کانادایی زنان مسلمان Canadian Council of Muslim Women (CCMW) ، مددکار اجتماعی است که با زنان خشونت دیده و کودکان و معلولان کار می کند.
عالیا به کشورهای بسیاری مثل مصر، لبنان، سوریه، اردن، آفریقای جنوبی، آلمان و انگلستان سفر کرده تا درباره ی مسائل زنان سخنرانی کند. او همچنین به موضوعاتی چون عدالت اجتماعی و برابری برای زنان علاقمند و حساس است.
عالیا در آغاز تشکر کرد که این دعوت موجب شد تا او بتواند حمایتش را از مبارزات دمکراتیک مردم و زنان ایران اعلام کند.
او بیانیه ی سازمانشان به مناسبت روز جهانی زن را خواند. در این بیانیه، اندیشیدن به زنانی که در فقر و شرایط سخت قرار دارند؛ زنانی که در مناطق درگیر جنگ و یا فجایع طبیعی به سر می برند؛ زنانی که معطل نیازهای اولیه زندگی هستند و از آزادی، احترام، شادی و برابری برخوردار نیستند، بویژه در چنین روزی، روز جهانی زن، مورد تاکید قرار گرفته. ما باید با اعمالمان به چنین زنانی کمک کنیم و یا از تلاش هایشان برای رسیدن به زندگی بهتر حمایت کنیم.
در پایان این بیانیه آمده است: زنده باد قدرت و اشتیاق زنان جهان، زنده باد مردانی که فعالانه به مادران، خواهران، دختران و دوستانشان کمک می کنند تا به رویاهاشان دست یابند.
عالیا افزود: ما در شورای کانادایی زنان مسلمان به برابری زنان باور داریم. مسائلی که نازیلا درباره ی زنان ایران گفت نشان می دهد که شرایط بدی برای زنان در آنجا حاکم است.
او در ادامه به وظایف و اهداف شورای کانادایی زنان مسلمان اشاره کرد و بیشترین وظیفه را معطوف به شناساندن حقوق زنان به آنها دانست تا به طور کامل مسئولیت شهروندی خود را برعهده گیرند.
عالیا افزود: ما نمی توانیم بگوییم که نماینده همه ی زنان مسلمان هستیم که این برخوردی خودخواهانه و غیرواقعی خواهد بود، ولی ما با سازمان های زنان مسلمان بسیاری در ارتباط هستیم که همه به برابری اعتقاد داریم.
عالیا در پایان ضمن اعلام همبستگی خود و سازمانش با زنان ایران گفت: آنچه که امروز در ایران اتفاق می افتد، تمامی ما را تحت تأثیر قرار می دهد. زنان ایران پس از این همه سال مبارزه هنوز از نابرابری ها رنج می برند و سرکوب می شوند. آنچه که ما زنان می خواهیم دمکراسی و آزادی ست.
عالیا هوگبن در پایان خواستار آزادی تمام زندانیان سیاسی در ایران شد.
پس از سه سخنرانی، بخش پرسش و پاسخ با پنلیست ها برگزار شد. یکی از پرسش ها گلایه از عدم حمایت کافی مردان از خواست حقوق برابر برای زنان بود که همین پرسش منجر به این شد که از مردانی که در سالن حضور داشتند (که خوشبختانه امسال از هر سال بیشتر بود) و حامی حقوق همسران، فرزندان و یارانشان بودند، تقدیر شود.
سپس از دکتر رضا مریدی نماینده پارلمان انتاریو درخواست شد که با جمع سخن بگوید. آقای مریدی ضمن تبریک روز جهانی زن، نابرابری علیه زنان را موضوعی تاریخی خواند و به تبعیض هایی که درخصوص زنان در همه ی جهان حتی کشورهای پیشرفته تا چند دهه پیش اعمال میشد، اشاره کرد و زندگی در کشوری مثل کانادا که برابری زن و مرد در آن برقرار است را جای خوشبختی دانست. او اشاره کرد که در راس کشور یک زن (ملکه الیزابت) قرار دارد. نماینده ی او در کانادا، یک زن است (خانم میکل ژان) و حتی فرماندار کل سابق (خانم آندریا کلارکسون) نیز یک زن بوده است. در انتاریو نیز نماینده ملکه در دهه ۹۰ خانم هیلاری وستون بوده است. یک سوم وزرای کابینه ی انتاریو یعنی ۹ وزیر زن هستند. یک سوم نمایندگان لیبرال در پارلمان انتاریو زنان هستند.
دکتر مریدی افزود: علیرغم اینها، هنوز هم مشکلاتی در راه حقوق زنان قرار دارد و در این خصوص واقعیت با تئوری تفاوت دارد.
سخنران به مسائل فرهنگی متأثر از مذهب از جمله آنان که از کشورهای مسلمان می آیند، و مشکلاتی که در رابطه با طرز رفتار مردان با زنان به بهانه های فرهنگی و مذهبی وجود دارد، اشاره کرد و افزود که نمونه های زننده و کریهی از این امر را چند سال پیش در تورنتو و ونکوور شاهد بودیم.
دکتر مریدی با اشاره به اینکه علیرغم این واقعیت ها، به طور کلی در قانون کانادا برابری زن و مرد تصریح شده است، یادآور شد که چند سال پیش موضوع برقراری قانون شریعه (حکمیت براساس قوانین اسلام) مطرح شد که من با اینکه هنوز عضو پارلمان نبودم، با آن به مخالفت برخاستم و ابراز مخالفت ها و همچنین تلاش های فعالان اجتماعی منجر به این شد که برقراری این قانون از دستور کار خارج شود. ما قانون مدنی داریم و همه باید از این قانون تبعیت کنند.
دکتر مریدی در ادامه فشرده ای از بیاناتش را به فارسی ارائه کرد.
نوبت به بخش سرگرمی و هنر رسید. خانم Walda Cosslovskaya با پیانو قطعاتی نواخت. دختران پر انرژی پنجابی از گروه Vaca/Nachdi Iawani رقصی پرتحرک و پرشور با آهنگ هایی که تم هندی داشت، اجرا کردند.
پس از صرف شام، اسلایدشویی از مبارزات زنان در ایران به نمایش درآمد. این اسلایدشو را خانم شهرزاد نعمتی یکی از اعضای هیئت مدیره سازمان زنان ایرانی انتاریو تهیه کرده بود که مورد استقبال قرار گرفت.
پایان بخش برنامه ها رقص زیبای کردی بود که توسط رقصندگان خانه ی کرد اجرا شد.
گفتنی ست جوایزی به قید قرعه به تعدادی از شرکت کنندگان حاضر در سالن اهدا شد که خوشبختانه دو تن از میهمانان غیر ایرانی نیز در بین برنده شدگان بودند که با یک یادگاری، جشن روز زن سازمان زنان ایرانی انتاریو را ترک کردند.
در حاشیه
ـ از نقاط قوت برنامه هشت مارچ سازمان زنان ایرانی انتاریو وجود تنوع و تفاوت ها بود. سازمان زنان با دعوت از زنان دیگر کشورها از جمله پاکستان، افغانستان، هند و … نشان داد که شعار خواهری با دیگر زنان جهان تنها شعار نیست و در عمل هم این خواهری به دیده گرفته می شود.
ـ شرکت گسترده و استقبال از این جشن به طوری که سالن گنجایش بیش از آن را نداشت نشان از عملکرد موفق هیئت مدیره ی پرانرژی و فعال سازمان زنان دارد. گفتنی ست حضور مردان نیز بسیار چشمگیر بود و بیشتر از هر سال در این جشن شرکت کرده بودند.
ـ رئیس سازمان زنان با دعوت از اعضای هیئت مدیره، کارمندان و داوطلبان سازمان که در برگزاری برنامه کوشیده بودند، بر روی صحنه، از آنان تقدیر کرد.
گزارش تصویری این مراسم را در گالری عکس شهروند ببینید.
