شهروند ۱۱۵۶ ـ پنجشنبه ۱۳دسامبر ۲۰۰۷
طراحی قطعات با نرم افزارهای سه بعدی همواره به نرم افزارهای طراحی دو بعدی ارجحیت دارند. چرا که کاربرد آنها تنها به طراحی محدود نشده و دامنه ی فراتری را شامل می شود.
نرم افزارهای سه بعدی قادرند ایده های پیچیده طراحی را ساده کنند. کسانی که از زمینه فنی کمتری برخوردارند و قابلیت تصور اجسام برای آنها توسط نقشه های دو بعدی مشکل است، امکان این را خواهند داشت تا محصول نهایی را در یک فضای سه بعدی ببینند و ایده و نظر طراح را بهتر متوجه شوند.
نرم افزارهای سه بعدی امکان به حرکت درآوردن قطعه و نمایش آن از جهات و زوایای مختلف را فراهم آورده و ابزار مناسبی جهت طراحی قطعات، محصولات و ماشین آلات صنعتی هستند.
مزایای طراحی سه بعدی
نرم افزارهای سه بعدی امکانات نمایشی بهتری را در مراحل طراحی و توسعه محصولات برای طراح فراهم می آورند. تصاویر جدا شده قطعات در یک مجموعه مثل قالب پلاستیک در شکل زیر ارتباط اجزا مختلف را با هم، نحوه مونتاژ و عملکرد هر یک را به خوبی نشان می دهد.
در حالی که در روش قدیم (نقشه های دو بعدی) به کمک تصاویر سه گانه و تعدادی تصاویر کمکی از زاویای مختلف سعی می شد تا درکی از کل مجموعه به بیننده منتقل شود و تنها افراد متخصص و آنهایی که از قدرت تجسم بالایی برخوردار بودند قادر به فهم نقشه ها بودند.
هدف نهایی طراحی قطعات با نرم افزارهای سه بعدی عدم استفاده از نقشه ها و مدارک کاغذی بوده که امروزه تا حدود زیادی صنایع پیشرفته به آن نائل شده اند. امروزه قطعات توسط نرم افزارهای مختلف طراحی شده (CAD) و اطلاعات ماشین کاری مستقیما به دستگاههای (CNC) ارسال می شود و قطعات نیز توسط دستگاههای اندازه گیری (CMM) کنترل و بازرسی می شوند.
با این وجود هنوز در بسیاری از صنایع از نقشه های دو بعدی برای ساخت قطعات استفاده می شود. خوشبختانه این نرم افزارها قادرند امر تهیه مدارک نوشتاری و نقشه های دو بعدی را به صورت اتوماتیک بر پایه اطلاعات موجود در مدل با دقت و سرعت بالایی به انجام برسانند.
مزیت دیگر نرم افزارهای طراحی سه بعدی سهولت اعمال تغییرات در قطعات و همبستگی بین قطعه و نقشه آن است. بدین ترتیب که هرگونه تصحیحی بر روی قطعه به طور اتوماتیک در نقشه دو بعدی آن و در نقشه مونتاژ شده قطعه منعکس می شود و این ارتباط نیز دو طرفه است. این خاصیت به سرعت عمل و دقت در انجام تصحیحات بر روی یک مجموعه بزرگ ضمن حفظ همبستگی قطعات آن کمک شایانی می کند.
برتری دیگر استفاده از این نرم افزارها، امکان به حرکت درآوردن یک مجموعه یا ماشین است. این امکان طراح را قادر می سازد که نحوه عملکرد مجموعه را در شرایط کاری مشاهده کند، هر گونه تداخل و تصادم قطعات را بازبینی و تصحیح کند. همچنین این امکان، ابزار نمایشی قوی را برای بازاریابی محصول، قطعه سازان و مونتاژکاران و بالاخره پرسنل سرویس و نگهداری فراهم می آورد.
در اکثر نرم افزارهای طراحی سه بعدی که امروز در صنایع به کار برده می شوند، می توان مشخصات فیزیکی یک جسم واقعی را به مدل اضافه کرد. (وزن، مرکز ثقل، دانسیته) بدین ترتیب با استفاده از فرمولهای ریاضی امکان آنالیزهای فیزیکی حرارتی و مقاومتی بر روی مدل طراحی شده فراهم می آید. یک طراح قادر است میزان انبساط، خم شدن، تمرکز تنش، خستگی و نقاط ضعف مدل را قبل از ساخته شدن به روی کامپیوتر ببیند و تصمیم های لازمه را به عمل آورد.
فرمت فایلها
امروزه نرم افزارهای طراحی سه بعدی مختلفی بسته به نوع صنایع و با تاکید بر جنبه های تخصصی آن صنعت در بازار موجود است. در صنایع عمومی، قالبسازی و ماشین سازی نرم افزارهای Solid Works-Inventor و Pro-Eng در صنایع اتومبیل سازی و هواپیمایی نرم افزارهای Uni graphic و Catia هر یک با یک فرمت اختصاصی به کار برده می شوند. با توسعه و پیشرفت روز به روز این نرم افزارها سعی شده است که کلیه آنها قادر باشند با چند فرمت مشترک کار کنند تا امکان ارتباط بین صنایع و کاربردهای گوناگون به وجود آید. در حال حاضر فرمتهای Step(3D)-IGES(3D) و DXF(2D) از فرمت های مهم و عمومی به شمار می آیند.
Parjad.m@metroc.ca
