این هفته چه فیلمی ببینیم؟
سندی. کاترینا. آیرین.
سیل. خشکسالی. آتش سوزی های طبیعی. سونامی.
استرالیا. پاکستان. آمریکا. اندونزی.
بلایای طبیعی و غیرقابل پیش بینی و شرایط جوی و آب و هوایی گاهی عجیب و بهم ریخته، بحث Global Warming را به سوژه ای رایج در مکالمات روزمره مان تبدیل کرده. وقتی زمستان گرم داریم، وقتی در کشوری که باران کم داره، سیل میاد، وقتی خرس های قطبی به خاطر نبود تکه های یخ شناور غرق می شوند، همه اینها یادآور این است که دنیایمان در حال دگرگونی است.
یک پروژه. یک عکاس با عزمی راسخ. تیمی قدم به قدم همراه و مستندی که واقعیتی غیرقابل انکار را به تصویر می کشد، سوژه فیلم این هفته هستند.
جیمز بیلاگ، عکاس مجله نشنال جئوگرافیک است. دوازده سال پیش اگر با او می نشستید و از گرم شدن زمین حرف می زدید، به شما می گفت که کلا به این بحث و مسئله شک دارد و بیشتر فکر می کند که مطرح کردن موضوع گرم شدن زمین و تغییرات آب و هوایی، بهانه ای است تا دست اندرکاران و دوستداران محیط زیست، مشکلات شان را بزرگ و آرمان شان را مهم نشان دهند. ولی شاید مهمترین دلیل این شکاک بودنش این بوده که هرگز باور نداشته که بشر این توانایی را داشته باشد که اساس فیزیک و شیمی سیاره زمین را تغییر دهد. غیرممکن است. غیرممکن … تا وقتی که تصادفا در سفرهایش بدون این که قصد خاصی داشته باشد، از یک نقطه مشخص به فاصله دو سال، عکس می گیرد. دو عکس، دو سال، یک محل و تغییراتی چنان فاحش که او را وامی دارد پروژه ای راه بیاندازد که نتیجه اش می شود مستند خارق العاده “Chasing Ice”.
ممکن است مطلب این هفته به نظر بعضی به انشاء علمی شباهت داشته باشد، ولی اگر به جغرافیا، محیط زیست یا برنامه های کانال نشنال جئوگرافی علاقه دارید، فیلم این هفته، یکی از بهترین فیلم هایی است که در این رابطه ساخته شده و حتما حتما آن را ببینید.
بیلاگ می گوید که خیلی از مردم مثل خود او، علاقه ای به آمار و ارقام کامپیوتری ندارند. مردم احتیاج دارند که به سادگی بدانند و به چشم ببینند که چه اتفاقی دارد می افتد. برای همین این پروژه را طرح می کند. ٢۵ دوربین و ٣ سال زمان، تا نشان دهد که چطور زمین ما در حال تغییر است. برای عملی شدن این پروژه، تیمی نیاز است که آن قدر به هدفشان ایمان داشته باشند که حاضر باشند چند سال از زندگی شان را در شرایطی سخت، صرف این کار کنند. دستیار عکسبرداری، فیلمبردار، متخصص هواشناسی، مهندس کامپیوتر، متخصص یخچال شناسی و جیمز بیلاگ عکاس و سرپرست گروه. باید یادمان باشد که افراد این گروه که عمدتا متخصص و پشت میز نشین هستند، باید آموزش صخره نوردی و یخ نوردی ببینند تا بتوانند به نقاطی سفر کنند که سخت ترین شرایط آب و هوایی را دارند.
سفر آغاز می شود. چهار نقطه را انتخاب می کنند که بزرگ ترین و مهمترین یخچال های طبیعی را دارد. ایسلند، آلاسکا، گرینلند و مونتانا. اولین عکس در ماه مارس سال ٢٠٠٧ از یخچال های طبیعی ایسلند گرفته می شود. چرا این یخچال ها؟ چون تنها چیزی هستند که به چشم می آیند و به وضوح تغییرات اقلیمی را نشان می دهند. به سختی و در بدترین شرایط دوربین هایشان را نصب می کنند و هر شش ماه برمی گردند تا اوضاع را بررسی کنند. ماه ها با ناامیدی روبه رو می شوند. دوربین هایی که در توفان های یخی و دمای منهای چهل درجه منفجر شده اند یا زیر چندین متر برف مدفون شده اند و سیم هایی که گرگهای برفی با دندان جویده اند و مردان بزرگی که از تلاش بی ثمر و کار طاقت فرسایی که متحمل شده اند و هدر رفته، به گریه می افتند.
بالاخره بعد از ماه ها و ماه ها تلاش پروژه به پایان می رسد و تا فیلم و یا عکس هایی که گرفته شده را نبینید، باور نخواهید کرد که صخره های عظیم یخی که صدها هزار سال سطح زمین را پوشانده اند، چطور ظرف سه سال و جلوی چشم ما از بین می روند و اثری ازشان باقی نمی ماند.
Chasing Ice مستندی زیبا، دیدنی و نفس گیر است. به تصویر کشیدن سیاره ای که مأمن و خانه مان است با تمام عظمت و شکوهش، هنری است که باید به تماشایش نشست.
خیلی از ما فکر می کنیم این تغییر و تحولاتی که درباره اش می نویسند و از آن فیلم های هالیوودی مهیج می سازند، پدیده ای است که قرن ها پیش اتفاق افتاده و یا ممکن است صد ها سال دیگر دوباره رخ دهد. فکر نمی کنیم که در این دوران کوتاه عمرمان روی زمین ممکن است اتفاقی بیفتد. خیلی از سیاست مداران به کل مسئله گرم شدن کره زمین را ساختگی و جعلی می دانند و البته خیلی ها هم حق دارند که اهمیتی برایش قائل نباشند. با وجود فقر و گرسنگی و جنگ و بیکاری، چطور می توان به چیزی مثل محیط زیست فکر کرد؟
فقط باید نکته بسیار کوچکی را به ذهن بسپاریم؛ حقوق برابر، آزادی بیان، عدم تبعیض، جامعه مدرن و دموکراسی، به چه کار می آیند اگر دیگر زمینی نباشد تا رویش زندگی کنیم؟
https://www.youtube.com/watch?v=eIZTMVNBjc4
* مریم زوینی دانش آموخته رشته تغذیه است ولی کار او همواره ترجمه در حوزه ادبیات بوده و علاقه اش به ویژه به هنر سینماست. هفت کتاب از ترجمه های او تا به حال در ایران منتشر شده است.
