با گذشت شش هفته از انتخابات کنگره ایرانیان کانادا (کنگره) و سکوت مطلقی که در این دوران بر هیئت مدیره آن حکمفرما بود تنها خبرها و موضع گیری های ناگوار است که به گوش می رسد. تازه ترین اینها انتصاب یک فرد غیر منتخب به ریاست هیئت مدیره است که امیدواریم تنها ناشی از کم توجهی بوده باشد و با نامه تذکری که خطاب به هیئت مدیره نوشته شده ظرف همین هفته تصحیح گردد. در این زمینه هفته آینده و بعد از معلوم شدن تصمیم گیری هیئت مدیره بیشتر صحبت خواهیم کرد.
اما ناکارآیی های هیئت مدیره جدید تنها به این موضوع ختم نمی شود. بی عملی، کجروی، فرار از شفافیت، دموکراسی گریزی، به تاخیر انداختن تصمیمات بنیادی، و بی اعتنایی به اعضای کنگره موارد دیگری هستند که در این مطلب می خواهیم به آن ها بپردازیم.
بی عملی و کجروی
طرح و تصویب لایحه معروف به C-24 به وسیله دولت کانادا در پارلمان مهم ترین اتفاقی بود که در چند هفته اخیر نظر بسیاری را به خود جلب کرد. این لایحه که برای اولین بار شهروندان کانادا را به درجه یک و درجه دو تقسیم می کند مورد اعتراض بسیاری از افراد و نهادهای قومی و اجتماعی قرار گرفت. کنگره ایرانیان کانادا وظیفه داشت اعتراضات فراوانی را که از طرف افراد و نهادهای ایرانی صورت گرفت را سازمان دهی کند و آن ها را به دولت کانادا منتقل کند. اما کنگره بی توجه به این اعتراضات و آسیبی که این لایحه به جامعه ایرانی می رساند هیچ اقدامی در این زمینه به عمل نیاورد. تنها حرکتی که در این زمینه صورت گرفت طرحی بود که آقای بهروز آموزگار – یکی از اعضای هیئت مدیره – در فیسبوک شخصی اش مطرح کرد با این عنوان که قصد دارد این طرح را به هیئت مدیره ارائه دهد. اما از آن پس هیچ اطلاع دیگری از سرنوشت این طرح به اعضا و به جامعه نرسید. آقای آموزگار یکی از چهار نفری است که در جریان انتخابات خود را متعهد به شفافیت و جوابگویی کردند. ضروری است آقای آموزگار به این پرسش ها پاسخ دهند که آیا این طرح را در هیئت مدیره مطرح کردند؟ اگر کردند، چه گفتگوهای موافق و مخالفی با آن صورت گرفت؟ آیا این طرح به رای گذاشته شد؟ اگر شد، چه کسانی به آن رای مثبت یا منفی دادند؟ و سرنوشت نهایی آن چه شد؟
بی توجهی هیئت مدیره به این لایحه این شبهه را بر می انگیزد که در ادامه سیاست های هیئت مدیره قبلی، کنگره را تبدیل به شاخه فارسی زبان حزب محافظه کار کانادا کرده اند. خانم ها و آقایان عضو هیئت مدیره این حق را دارند که هوادار حزب محافظه کار یا هر حزب دیگری باشند، اما بی تردید این حق را ندارند که کنگره را هم به دنبال خود به عامل اجرایی آن احزاب تبدیل کنند. کنگره ایرانیان کانادا یک نهاد فرا حزبی – چه در رابطه با سیاست های ایرانی و چه کانادایی – است. کنگره اگرچه مجاز و موظف است در زمینه های مشخص به مسائل سیاسی بپردازد، اما باید همیشه جایگاه فراحزبی خود را حفظ کند. بی عملی در رابطه با لایحه گفته شده و کجروی در دنباله روی از سیاست های حزب محافظه کار کانادا دو نکته منفی در کارنامه کوتاه مدت این هیئت مدیره هستند.
فرار از شفافیت و دموکراسی گریزی
چهار نفر از اعضای هیئت مدیره در جریان انتخابات خود را متعهد به شفافیت و پاسخگویی معرفی کردند. این چهار نفر شامل آقایان بهروز آموزگار، بهمن رودگرنیا، فرهنگ فرید، و رضا قاضی بودند. این چهار نفر – و تنها همین چهار نفر – موفق شدند آراء بیش از پنجاه درصد از اعضای کنگره را به خود اختصاص دهند. آقای فرهنگ فرید در این میان با رای چشمگیر ۲۳۲ نفر از ۲۷۲ نفر (۸۵%) به هیئت مدیره راه پیدا کردند. این آراء بالا به وضوح حکایت از خواست اکثریت اعضای کنگره برای شفافیت و پاسخگویی دارد. با این حال، تاکنون هیچ گزارشی از جلسات هیئت مدیره، بحث هایی که در آن جلسات مطرح شدند، مدیران حاضر و غایب در هر جلسه، و رای هرکدام از مدیران به مواردی که در این جلسات مطرح شدند به اعضای کنگره و جامعه ایرانی ارائه نشده است. این که چهار عضو دیگر هیئت مدیره به پاسخگویی متعهد نشده اند نه تنها این بار را از دوش آنان بر نمی دارد بلکه این پرسش ها را هم اضافه می کند که اینان چگونه خود را در برابر اعضای انجمن پاسخگو نمی دانند؟ تصور اینان از یک نهاد مبتنی بر دموکراسی چیست؟ آیا این عدم تعهد را باید به معنای گرایش اینان به تحکم، بی اعتنایی به رای اکثریت و گرایش به ریش سپید سالاری تعبیر کرد؟
هیئت مدیره قبلی اعضایش را به امضای یک قرارداد مخفی کاری (Confidentiality Agreement) واداشته بود. آن قرارداد، سال پیش مدیران را از بازگویی آنچه در جلسات هیئت مدیره می گذشت برحذر می داشت و جلو هرگونه تماس مدیران با اعضا را می گرفت. این سیاست نه تنها ضد دموکراتیک و غیرقانونی است، بلکه سال گذشته ایجاد کننده اصلی بحرانی بود که کنگره را در خود فروبرد و هنوز هم ادامه دارد. بعید نیست که هیئت مدیره کنونی هم به دنبال اجرای سیاست مشابهی باشد. چنین سیاستی هیئت مدیره جدید را به همان کجراهی خواهد برد که مدیران سابق را. کنگره ایرانیان کانادا یک نهاد نظامی-امنیتی نیست که مذاکراتی محرمانه در آن صورت بگیرد. برعکس، این نهاد مشابه پارلمان در کشورهای دموکراتیک عمل می کند و به همان نسبت موظف است جزئیات مذاکرات را بی هیچ پرده پوشی در اختیار جامعه بگذارد. من به اعضای هیئت مدیره توصیه می کنیم با طرح دوباره چنین قراردادی مخالفت کنند و از امضای آن سرباز زنند. و مهم تر این که از همه مدیران، بخصوص چهار نفری که خود را به شفافیت متعهد کرده اند دعوت می کنیم فارغ از این که دیگر مدیران چه روشی در پیش می گیرند به تعهد خود پایبندی نشان دهند و دست کم نظریات و رای شخصی خودشان را در زمینه های مختلف به اطلاع اعضای کنگره و جامعه ایرانی برسانند. فراموش نکنیم که هر مدیر به شکل فردی در برابر اعضا مسئولیت دارد و هیئت مدیره مجاز نیست مدیری را از تماس با جامعه منع کند.
به تاخیر انداختن تصمیمات بنیادی، و بی اعتنایی به اعضای کنگره
در جلسه عمومی گذشته با این که اساسنامه جدید آماده رای گیری بود این کار برای مدت شش ماه به تاخیر انداخته شد. گروهی که این اساسنامه را تدوین کرد پیش از این آمادگی خودش را برای ادامه کار اعلام کرده است. با این حال هیئت مدیره از راه اندازی این گروه طفره می رود. این اساسنامه باید حداکثر تا ماه نوامبر به رای اعضا گذاشته شود. برای این کار لازم است کمیته مربوطه هرچه زودتر جلسات خود را آغاز کند. من در همین جا اعلام می کنم با کمال میل حاضرم مسئولیت دعوت از افراد گروه و راه اندازی مقدمات لازم برای ادامه بررسی اساسنامه را به عهده بگیرم. بسیاری از اعضای کنگره آمادگی دارند خود را در کمیته های مختلف سازماندهی کنند و کارهایی که چند سال است بر زمین مانده اند را راه اندازی کنند.
تاخیر هیئت مدیره در این زمینه توجیه ناپذیر است.
همچنین قرار بر این بود که هیئت مدیره جلساتی برگزار کند تا در آن ها با اعضای کنگره و جامعه ایرانی به گفتگو بپردازد و از نظرات و کمک های داوطلبانه آن ها بهره مند شود. اگر هیئت مدیره توان برگزاری چنین جلساتی را ندارد بسیاری از اعضا حاضرند این مسئولیت را به عهده بگیرند و از دیگر اعضای کنگره و از مدیران این نهاد دعوت کنند در چنین جلساتی شرکت کنند. همین طور فیسبوکی به کوشش یکی از اعضای کنگره در جریان انتخابات راه اندازی شد که نقش بسیار بزرگی در گسترش کنگره و جلب حمایت جامعه ایرانی بازی کرد. این فیسبوک در حال تحول به یک فوروم همیشگی برای تبادل نظر اعضای کنگره و جامعه ایرانی و درگیر کردن شان در تصمیم گیری های کنگره است. این فیسبوک با عنوان Let’s Talk Iranian Canadian Congress! در یکی دو هفته آینده راه اندازی خواهد شد. از همه اعضا و از علاقمندان کنگره دعوت می کنیم با پیوستن به این فیسبوک و شرکت در بحث و گفتگوها به پیشبرد اهداف کنگره کمک کنند.
فراموش نکنیم کنگره ایرانیان کانادا متعلق به همه ایرانیان کانادا است. مسئولیت ها و موفقیت های آن هم متعلق به همه ایرانیان است. برای دست یابی به موفقیت لازم است مسئولیت به عهده بگیریم.