* این مقاله جنبه ی آموزشی دارد نه درمانی، هر دارویی باید با تشخیص و تجویز پزشک مصرف شود.
Ménière چیست؟
بخش دوم و پایانی
درمان های دارویی
هیچ نوع دارویی که بتواند بیماری مینیره را درمان کند وجود ندارد، ولی داروهایی هست که می تواند سیمپتوم ها را در هنگام حمله آرامش بدهد و بعضی درمان ها هم کمک می کند که فواصل بین حمله ها بیشتر بشود.
نگرانی در بیماران بسیار زیاد است و مربوط می شود به ترس از شروع حملات که غیرقابل پیش بینی و اغلب شدید است، و اکوفن و عدم تعادل مقاوم هم باعث تلخی وضع زندگی بیماران می شود. برای بسیاری از بیماران مهم است که با سایر بیماران هم درد در تماس باشند و با ارگانیزم های مربوط به این بیماری همکاری کنند و حتی با روانشناس مشورت کنند.
داروهایی که هنگام حمله بیماری به کار می روند
هنگام حمله داروهای ضد تهوع و داروهای ضد سرگیجه می توانند باعث آرامش موقت بشوند که به صورت قرص و در حملات شدید به صورت شیاف استفاده می شوند .داروهای ضد نگرانی هم برای آرام کردن حملات بیماری به کار می روند. داروهای ادرارآور و گشادکننده عروق همانطور که گفته شد به بیمار کمک می کند.
بعضی وقت ها لازم می شود که پزشک مستقیماً از طریق پرده گوش وارد گوش داخلی شده و یک آنتی بیوتیک (معمولاً Gentamicine)تزریق کند. این دارو نسوج گوش داخلی را خراب کرده باعث می شود که مغز پیام های ضد و نقیض را درباره تعادل دریافت نکند، زیرا این پیام ها باعث سرگیجه می شوند. ممکن است که چندین تزریق لازم بشود بستگی به جواب درمان دارد و ممکنست مدتی عدم تعادل سبک وجود داشته باشد. به علت سمی بودن آنتی بیوتیک ممکن است که گوش تحت درمان تا ۲۰ درصد قدرت شنوایی خود را از دست بدهد. این نوع درمان غیرقابل برگشت است و فقط برای کسانی که سیمپتوم های به شدت ناراحت کننده دارند به کار می رود.
ممکن است کورتیکواستروئیدها برای کم کردن سرگیجه و فاصله انداختن بین حملات و آرامش اکوفن های مقاوم نیز تزریق بشود و برخلاف جنتامایسین برای سلول های داخل گوش سمی نیست.
ممکن است که در هنگام حمله بیماری کورتیکواستروئیدها به صورت قرص یا تزریق داخل عضلانی نیز مورد استفاده قرار بگیرند.
دستگاهی نیز وجود دارد که برای بعضی از بیماران مفید بوده که آن را در گوش نصب می کنند. این دستگاه امواج با فرکانس کم تولید می کند و به تخلیه مقدار مایع زیادی در گوش داخلی کمک می کند و سه بار و هر بار به مدت پنج دقیقه در روز کافی است که سرگیجه ها را کنترل کند و نسبتاً مفید است و آثار ثانویه بد ندارد.
اگر بین دو حمله بیماری سرگیجه هنوز وجود داشت برنامه های درمانی با فیزیوترابوت یا ارگوترابوت می تواند مفید باشد و آنها می توانند با ورزش ها و وسائل درمانی مانند صندلی که می چرخد و عینک های مخصوص و ورزش هایی که در منزل باید انجام شود، عدم تعادل را درمان کنند.
دستگاه های شنوائی (سمعک) به بهتر شنیدن کمک می کنند و در صورت کم شدن حس شنوایی به کار می روند. تنظیم آنها برای بیماران به علت مواج بودن حس شنوایی (کم و زیاد شدن) مشکل است.
اعمال جراحی
وقتی که هیچ درمانی جواب نمی دهد و بیمار در عذاب شدید است ممکن است عمل جراحی پیشنهاد شود. عمل جراحی معمولاً آخرین چاره برای بیماران در وضعیت بسیار بد به کار می رود و ممکن است باعث ناشنوایی گوش مورد عمل بشود.
ـ کم کردن فشار در کیسه Endolymphaticـ با بیهوشی عمومی قسمت استخوان دور کیسه آندولنفاتیک را برمی دارند که باعث می شود مایع اضافی آن به راحتی تخلیه شود. این عمل جراحی که در پشت گوش انجام می شود حداقل در ۵۰ درصد بیماران باعث کم شدن ۵۰ درصد سرگیجه حداقل در کوتاه مدت می شود و در دراز مدت نتیجه آن زیاد خوب نیست. عمل جراحی امکان دارد کمی از شنوایی را کم کند و خطرات بیهوشی عمومی را هم دارد.
ـ قطع عصب Vestibulaire ـ عصبی که پیام های مربوط به تعادل را به مغز می فرستد قطع می کنند این عمل جراحی باعث می شود که دیگر سرگیجه وجود نداشته باشد، ولی باعث ناشنوایی کامل گوش می شود به همین جهت فقط در مورد بسیار شدید به کار می رود.
ـ Labyrinthectomy ـ این عمل جراحی باعث تخریب کامل عضو حساس گوش میانی یا لابیرنت (حلزون شنوایی) می شود. بهترین درمان برای سرگیجه است ولی باعث ناشنوایی کامل و غیرقابل بازگشت گوش می شود و هنگامی به کار می رود که تزریقات داخل گوش بی اثر بوده و یا موقعی که گوش حس شنوایی را تقریباً از دست داده و یا سرگیجه و اکوفن غیرقابل تحمل باشد.
راهنمایی برای زمان حملات سرگیجه
ـ بنشینید و آرام باشید.
ـ به یک نقطه نگاه کنید.
ـ تا آنجایی که امکان دارد سر را تکان ندهید، زیرا حتی یک حرکت کوچک سیمپتوم ها را تشدید می کند.
ـ در زیر نور شدید قرار نگیرید.
ـ تا وقتی که حالت تهوع دارید هیچ چیزی نخورید و ننوشید.
ـ در سکوت قرار بگیرید. صدای رادیو و تلویزیون تحریک کننده است.
ـ هنگامی که سیمپتوم ها هنوز هستند مطالعه نکنید.
ـ تا هنگامی که سیمپتوم ها هستند استراحت کنید و آرام باشید.
ـ وقتی که حمله بیماری گذشت سیمپتوم ها را بنویسید که به پزشک گزارش کنید.
طب مکمل
ـ طب سوزنی: در سال ۲۰۰۹ یک بررسی بر روی ۲۴ تحقیق که اکثراً در چین چاپ شده نشان داد که طب سوزنی برای آرامش سیمپتوم های بیمار موثر بوده است. سه مطالعه به خوبی نشان داده که طب سوزنی بر روی بدن و سر بیمار به میزان ۱۴ درصد از درمان های دیگر موثرتر بوده. با این که مطالعات بیشتری لازم است ولی آن چه که می دانیم این است طب سوزنی هنگام حمله سرگیجه بسیار مفید بوده است.
ـ هومیوپاتی: یک مطالعه در سال ۱۹۹۸ بر روی ۱۰۵ نفر که دچار سرگیجه های حاد و مزمن با علل مختلف حتی بیماری مینیره بودند، انجام شده نشان می دهد داروی هومیوپاتی به نام vertigoheel به اندازه داروی شیمیایی موثر واقع شده و فرکانس و شدت سرگیجه را کم کرده است، درمان ۶ ماه طول کشیده.
در سال ۲۰۰۵ یک متاآنالیز درباره ۴ مطالعه کلینیکی بر روی ۱۳۸۸ نفر همان نتیجه را داشته و شدت سرگیجه و فرکانس آن را کم کرده.
طب چینی: طب سوزنی همراه یا بدون داروهای گیاهی چینی نیز در درمان موثر بوده، همین طور تای چی برای تعادل مناسب بوده.
طب گیاهی: زنجبیل برای درمان تهوع هنگام سرگیجه نتیجه مثبت داشته و مطالعات نشان داده که برای تهوع در وسایل نقلیه مثل کشتی و همچنین دوران بارداری موثر است.
Ginkobilobaـ کمیسیون E و سازمان بهداشت جهانی قبول دارند که Ginkobiloba برای درمان سرگیجه و اکوفن موثر است، ولی بر روی بیماران مینیره مطالعه ای انجام نشده. مطالعه ی دیگری که بر روی ۷۰ بیمار با سرگیجه که علت آن مورد توجه نبوده نشان داده که این گیاه در ۴۷ درصد موارد بر روی مدت و فرکانس سرگیجه موثر بوده در حالی که گروه شاهد ۱۸ درصد بهتر شده بودند.
مطالعه دیگری که فیزیوتراپی همراه با این گیاه بوده بهبودی بیمار سریع تر بوده تا فیزیوتراپی تنها. کمیسیون E پیشنهاد می کند که دو تا سه بار در روز ۱۲۰ تا ۱۶۰ میلی گرم عصاره ۵۰:۱ استفاده شود.
* عطا انصاری استاد سابق دانشکده پزشکی دانشگاه کیسانگانیKisanganiاست
