* این مقاله جنبه ی آموزشی دارد نه درمانی، هر دارویی باید با تشخیص و تجویز پزشک مصرف شود.
بخش دوم و پایانی
درمان جراحی
اگر هالوکس والگوس بسیار مهم و یا شدیداً دردناک باشد می شود به عمل جراحی متوسل شد. تکنیک های زیادی برای جراحی وجود دارد که هدف همه آنها کم کردن زاویه بین متاتارس و فالانژ است. نوع تکنیک جراحی باید با آناتومی پا همراهی داشته باشد. عمل جراحی احتیاج به بیهوشی کامل ندارد و با بی حسی عضوی انجام می شود و احتیاج به سه روز (به طور متوسط) بستری شدن در بیمارستان دارد.
آثار ثانویه جراحی ممکن است باعث تورم و سختی حرکت در انگشت بشود. پس از عمل جراحی شخص می تواند راه برود ولی استفاده از کفش مخصوص برای چند هفته لازم است و دوره نقاهت سه ماه است. اگر هر دو پا احتیاج به عمل دارد پیشنهاد می شود که حداقل ۶ ماه و یا یکسال بین دو عمل جراحی فاصله باشد. اگر خانم ها ۹ برابر بیشتر مبتلا می شوند به احتمال بسیار زیاد علت آن استفاده از کفش های پاشنه بلند و نوک تیز است، مخصوصاً دختر خانم های جوان و نوجوان نباید زیاد از کفش هایی که باعث تغییر شکل پاها می شوند مثل هالوکس والگوس و تغییرات آناتومیک دیگر استفاده کنند. نوجوانان و خانواده هایی که آمادگی بیشتری دارند باید از خطرات پوشیدن کفش های پاشنه بلند و نوک تیز مطلع باشند. استفاده از کفش پاشنه بلند یک بار در هفته اشکالی ندارد ولی همه روزه و تمام روز نباید استفاده شود. (درود بر گوش شنوا)
میخچه
میخچه ها با ضخیم شدن پوست در نواحی پنجه پا و مفاصل انگشتان پا که فشار زیاد تحمل می کنند و یا تماس زیاد با کفش دارند و بر اثر مالش تکراری و ضربات مزمن بوجود می آیند.
سیمپتوم ها
میخچه ها در مناطق مختلف اشکال متفاوت دارند:
ـ اگر در پنجه پا باشند از جنس شاخی و ضخیم در مناطق تحمل فشار تولید می شوند که به آن پینه پا هم می گوییم و گاهی قطرشان چند میلی متر است و از پینه بسیار سخت تر و دردناک تر است. چون به شکل یک میخ کوچک که در پوست فرو رفته است به این جهت به آن میخچه یعنی میخ کوچک می گویند.
ـ اگر در انگشت های پا باشند در روی انگشت در محل مفصل های بین استخوان های تالانژ (انگشت) دیده می شوند که اگر انگشت تغییر شکل هم داده باشد شدت و سختی آن بیشتر است و بر اثر مالش و سائیدگی دائمی سطح مفصل با رویه کفش (مخصوصاً کفش تنگ و کوچک تر از پا) به وجود می آیند و یک ناحیه ضخیم سخت و گرد در روی پوست تولید می کنند.
میخچه ها ممکن است در سطح داخلی و یا نوک انگشتان (معمولاً دو تای آخر که بر اثر مالش بین دو انگشت و برای نوک انگشت بر اثر وجود انگشت چکشی و تماس با کف کفش) هم تولید شوند.
چه کسانی ممکن است دچار شوند
معمولاً اشخاص سی سال به بالا دچار میخچه می شوند، زیرا پاها از ۲۰ تا ۲۵ سالگی شروع به تغییر شکل می کنند. در این سنین پوست مقداری از نرمش خود را از دست می دهد و در نتیجه به سائیدگی و ضربان مزمن حساس تر می شود. همین طور افرادی که از کفش های نامناسب استفاده می کنند مثل کفش های پاشنه بلند و نوک تیز و کفش هایی که جلو و کف آنها محافظ فلزی دارد و امثالهم و کسانی که شکل پای آنها کاملاً طبیعی نیست بیشتر در خطر داشتن میخچه هستند.
پاها صدمات تکراری زیادی را بر اثر تحمل وزن بدن تحمل می کنند و اگر عوامل تولیدکننده میخچه مثل آنچه که در بالا گفته شد وجود داشته باشند مثل مشکلات تولید شده بر اثر کفش و وجود انگشت چکشی و هالوکس والگوس بر اثر تغییر شکل طبیعی پا.
پیشگیری
ـ استفاده از کفش های بزرگتر از پا، راحت و نرم و عدم استفاده از کفش های پاشنه بلند و نوک تیز.
ـ برداشتن مقداری از میخچه ها با سنگ پا در حمام.
ـ استفاده از کرم های مرطوب کننده پا.
ـ اگر میخچه ها بسیار سخت و دردآور است و به متخصص پا برای برداشتن آنها دسترسی ندارید از پانسمان های مخصوص که به شکل بالشتک های سوراخ دار هستند استفاده کنید.
درمان های پزشکی میخچه
اگر پیشگیری های گفته شده موثر واقع نشد و میخچه های دردناک وجود داشت باید با پزشک خود مشورت کنید و اگر او لازم دانست برایتان کفی پزشکی و یا بالشتک هایی که لای انگشتان پا قرار می دهند تجویز می کند و یا با متخصص پا مشورت کنید تا آنها را به نحوی که صلاح می دانند بردارد. او همچنین می تواند یک بیلان از وضع پاهای شما در حالت ایستاده و در حال راه رفتن تهیه کرده علت به وجود آمدن میخچه ها و مشکلات پای شما را توضیح داده و درمان کند. متخصص پا می تواند کفی پزشکی برای پای شما و بالشتک های لای انگشتی را برای محافظت انگشتان پا بسازد (ارتوپلاستی).
در داروخانه پانسمان های سوزاننده میخچه وجود دارد که حاوی اسید سالی سیلیک است و میخچه ها را نرم می کند تا با سنگ پا تمیز بشوند.
اگر پا مشکل غیرطبیعی بودن ساختمانی داشت، مثل انگشت چکشی و هالوکس والگوس های شدید و اذیت کننده پزشک می تواند شما را به متخصص جراحی اورتوپدی برای برطرف کردن غیر طبیعی بودن استخوانی ـ مفصلی معرفی کند.
آن چه که نباید فراموش شود میخچه ها و پینه ها بر اثر صدمات مزمن و تکراری بر اثر کفش های نامناسب و غیر طبیعی بودن پای شما بر روی پوست تولید می شوند. مواد سوزاننده که در بازار آزاد به فروش می رسد باید با دقت بسیار پس از خواندن بروشور آنها مورد مصرف قرار بگیرد، زیرا باعث صدمه زدن به پوست سالم می شود و مشکل را شدیدتر کرده باعث تشدید مشکل و زحمت بیشتر می شود.
طب مکمل
برگ بید: مولکول فعال در برگ بید اسید سالی سیلیک است که باعث نرم شدن قسمت سخت پوشاننده میخچه می شود. داروی تهیه شده از برگ بید در داروخانه به فروش می رسد که باید صبح و شب پس از شستشوی پاها بر روی میخچه فقط گذاشته شود نه روی پوست اطراف آن.
* عطا انصاری استاد سابق دانشکده پزشکی دانشگاه کیسانگانی Kisangani است.
