فرشید خیرآبادی
شادی زهره وندی
این روزها، صبح و شب ها دیجیتالی ست و هنرها نیز هم.
سخن از هنر است، سرشار ذوق و استعداد، همراه با تکنیک های آموختنی و ابزار هایی که به کار می گیریم. در هنرهای معاصر دو گرایش «تکنیکی» داریم: یکی همان است که در هنرهای غیر دیجیتالی هم به کار گرفته می شود و دیگری تکنیک های موجود در «نرم افزار» هایی که برای خلق خلاقیت هنرمند استفاده می شود.
هنر «نقاشی دیجیتال» دو ریشه دارد، یکی در روان خلاق هنرمند و دیگر در نرم افزارهای کامپیوتری. نرم افزارهایی ساخته شده اند که برای تولید گرافیک های برداری و غیر برداری سودمندند. گونه ای دیگر که مختص نقاشی هستند؛ از آن جمله می توان «کورل پینتر» را نام برد که یک «استودیو نقاشی» را در اختیار هنرمند قرار می دهد تا بتواند تمام خلاقیت هنری اش را برای آفرینش به کار بندد. «کورل پینتر» چندین سال پیش توسط کمپانی «کورل» برای نقاشی عرضه شد و نه هیچ کار دیگری. چنین نرم افزارهایی، ماهیت ویژه ی هنر دارند و در ساخت آنها همه ی معیارهای علمی و آکادمیک «هنر نقاشی» لحاظ شده است. نرم افزارهای دیگر، کاربردی چند وجهی دارند و برای کارهای گوناگون سودمندند و نمی توانند تمام عیار در خدمت هنرمند نقاش قرار گیرند، اما «کورل پینتر» معجزه ی نقاشی دیجیتال است.
حال به گونه ی دیگری از نقاشی دیجیتال می پردازیم که هر چند به روش نقاشی کلاسیک نزدیک است، اما مدرن تر و خلاقانه تر است، چه به لحاظ مصالح اولیه کار و چه به لحاظ روش آفرینش آن.
از دوران درخشش هنر در یونان تا به امروز، فلاسفه ی هنر بر این اعتقادند که میان همه ی هنرها نخی نادیدنی وجود دارد؛ مثلا این ارتباط موسیقی را به معماری وصل می کند و یا عکاسی را به نقاشی می رساند. دقیقا در همین جاست که هنر نقاشی دیجیتال به سبکی که در ادامه شرح می دهیم پدیدار می شود: «عکس ـ نقاشی» یا هر نام دیگری که می توان روی آن نهاد.
هنرمند با بُن مایه عکس آغاز می کند و به نقاشی می رسد. نخست عکسی را در اختیار می گیرد، هم می تواند عکس را دانلود کند و هم می تواند خود آن را بگیرد. (پی نوشت: به اثر هنری حقوق «کپی رایت» تعلق می گیرد که «اورجینالیتی» و یا «اصالت» داشته باشد. اگر از عکس دیگران در بن مایه ی کار خود چه در «کلاژ» و چه در عکس ـ نقاشی استفاده کنیم اثر هنری تولید شده «اورجینالیتی» نداشته و شامل حقوق کپی رایت نمی شود.) در صورتی که عکس از هنرمند دیگری باشد در حوزه ی حقوق مؤلفان و مصنفان با مشکل روبرو خواهیم بود. پس در همین آغاز کار تلاش هنرمند باید بر این باشد که در جایگاه عکاس، عکسی تولید کند و به عنوان بُن مایه خلاقیت هنری از آن سود ببرد. بعد از عکاسی می توان عکس را با نرم افزارهای مخصوص تصحیح و تولید عکس همچون «ادوب لایت رووم» دستکاری و ویرایش کند و یا به همان شکل خام به نرم افزارهای نقاشی همچون «ادوب فتوشاپ» و «کورل پینتر» وارد و شروع به خلق اثری هنری کرد. انتخاب نرم افزار بستگی به تکنیک های هنری هنرمند و توانمندی نرم افزار در برآورده کردن نیازهای او دارد.
گام های پس از آن، فرآیند تولید اثر خلاقه ی هنری است که برای هنرمندان ریشه ای درونی و برای مخاطب چیزی غریب و شگفت انگیز است.