همین پنج شنبه جشن رونمایی آلبوم ایران جوان اثر پیمان سلطانی موزیسین جوان و بنام و با خوانندگی شهرام ناظری خواننده توانا و محبوب در تهران شهر کتاب فرشته برگزار می شود. ضمن تبریک به آقای پیمان سلطانی و آقای ناظری و دیگر عوامل دست اندر کار این پروژه زیبا و تأثیرگذار، برای آشنایی با چگونگی تولد این آلبوم و بخصوص سرود ایران جوان، صحبت های آقای پیمان سلطانی، ضیاالدین ناظم پور مدیر اجرایی ارکستر ملل ایران و دکتر اردشیر صالح پور را می خوانیم.
به همراه این آلبوم، دی وی دی مستند “بعد از فراموشی” به کارگردانی آرش رئیسیان که فیلمی است درباره ی سه سرود و تصنیف ملی میهنی از ساخته های پیمان سلطانی، به بازار ارائه می شود.
در این فیلم چهره هایی چون: سیمین بهبهانی، بیژن ترقی، سیدمحمد بهشتی، فرخنده حاجی زاده، مسعود احمدی، محسن قانع بصیری، مسعود میری، احمد محیط طباطبایی، احمد فتحی، شهرام ناظری، پیمان سلطانی، محمد باقر ضیایی، ضیاالدین ناظم پور، علی عزتی، اردشیر صالح پور، علیرضا قلی نژاد، بابک چمن آرا، وحید رستگاری، شهرام آقایی پور، سجاد پور قناد و … حضور دارند.
شهروند
درباره ی «ایران جوان»
ساخت و تنظیم سرودها و تصنیف‌های ملی- میهنی را از سال ۱۳۷۵ آغاز کردم. در سال ۱۳۸۱ با همکاری اداره ی کل میراث فرهنگی استان خوزستان در محوطه ی تاریخی چغازنبیل نمونههایی از این آثار به صورت رسمی اجرا شد. استقبال از این اجرا باعث شد تا پیشنهاد اجرای مجدد آن و این بار در بنای تخت جمشید، به اداره ی کل سازمان میراث فرهنگی داده شود. پس از آن، قرار شد ارکستر «تخت جمشید» (که بعدها با نام «ارکستر ملل» به کار خود ادامه داد) در محوطه ی تاریخی تخت جمشید قطعه ی «ایران جوان» را به همراه آثاری دیگر اجرا کند. این امکان به دلیل تغییر در مدیریت سازمان فراهم نشد. در سال ۱۳۸۲ معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی قطعه ی «ایران جوان/ وطنم» را تأیید کرد و این قطعه در کمیته ی بین‌المللی موزه‌ها و میراث معنوی (ایکوم) ثبت شد. همچنین، پارتیتور (نتنویسی تمام بخشهای سازی و آوازی) این اثر در سال ۲۰۰۳ در کانادا به چاپ رسیده است. نسخه‌ای از آن از سال ۱۳۸۲ تا ۱۳۹۲ در مراکز داخلی و بین‌المللی به نام من ثبت و سند کپی‌رایت آن نیز صادر شده است. در سال ۱۳۸۳ پس از توافق با آقای شهرام ناظری قرار شد این اثر به همراه آثار دیگری در همین ژانر یا گونه اجرا و ضبط شود که متأسفانه به دلیل مسافرت ایشان به آمریکا چند سالی به تعویق افتاد.
نخستین اجرای رسمی این اثر (ایران جوان) در سال ۱۳۸۴ در تالار وحدت تهران با همراهی «ارکستر ملل» به رهبری اینجانب و آواز آقای سالار عقیلی بوده است. پیش از انتشار رسمی اثر ضبط‌هایی نامناسب و غیرمجاز توسط مخاطبان به رسانهها راه پیدا کرد. رسانه‌های داخلی و خارجی نیز بدون اطلاع و اجازه ی من آن را پخش کردند. به دلیل اقبال عمومی از این اثر، قطعه ی «ایران جوان» توسط افراد مختلفی در داخل و خارج از کشور مورد سوءاستفاده و سرقت هنری قرار گرفت که مرا وادار به شکایت در دادگاه‌های صالحه کرد. متعاقب آن این افراد تحت پیگرد قانونی قرار گرفتند. برخی از آنها حتی در فضای مجازی اینترنت اثر را به نام خود معرفی و با اطلاعات دروغین شایعهپراکنی کردند که این موارد نیز تحت عنوان کلاهبرداری در دادگاه پیگیری شد.
باکلام شدن این اثر و سرودن شعر آن نیز به پیشنهاد و سفارش اینجانب بوده است و آقای «بیژن ترقی» (شاعر قطعه ی ایران جوان) طی نامه‌ای کلیه ی حقوق مادی و معنوی این شعر را به بنده واگذار کرده است. از زنده یاد بیژن ترقی خواهش کردم ترانه ای بسراید که به هیچ حزب و زمان خاصی تعلق نداشته باشد و همه ی اقوام ایرانی را در بر گیرد.
«ایران جوان» اثری است مستقل که در ساخت آن از ملودی‌ای قدیمی (قطعه ی سلام) ساخته ی آقای «لومر» استفاده کردهام. قطعه ی سلام در بعضی از منابع بهاشتباه «نخستین سرود ملّی ایران» معرفی شده است. این قطعه در زمان قاجار بهعنوان یک مارش چندین بار در مراسم رسمی دربار با ارکستر سازهای بادی و پیانو سولو به اجرا در آمده است. این ملودی پس از صد و اندی سال به شکل کنونی پرداخت و مجدداً خلق شده است. متذکر میشوم که تنها اجراهای مورد تأیید از سرود «ایران جوان» ضبط و اجراهای اینجانب با آواز آقای شهرام ناظری و آقای سالار عقیلی است و سایر اجراها مردود بوده و مجریان آن به عنوان سارقان آثار هنری تحت پیگرد قانونی قرار گرفتهاند.
پس از تغییرات اولیه در انگارههای ریتمیک، آکسانگذاریِ ملودیِ اولیه، اصلاح هارمونی، افزودن ملودیهایی به آن، افزودن اورتور، اپیزود میانی، کُدا و کادانس، گذاشتن کلام بر روی اثر، پرداخت در ارکستراسیون و تنظیم قطعه برای ارکستر سمفونیک و سازهای ملی، این موسیقی از یک مارش نظامی به یک سرود حماسی با مضمونی اجتماعی تبدیل شد و نام «ایران جوان» (در میان مردم، «وطنم») به خود گرفت. ایران جوان امروز دیگر به تمامی مردم ایران تعلق دارد.
لازم به یادآوری است که سرود ایران جوان با اجرای ارکستر ملل به رهبری اینجانب بدون اجازه و اطلاع من از رسانهها پخش شده است.
پیمان سلطانی ۱۳۹۴
“ایران جوان” خاطره ی تاریخی فرهنگ یک ملت
از میان مجموعه ی آثار موسیقی ملی هر کشور که طی چند قرن ساخته و شنیده می شوند شاید تنها چند اثر انگشت شمار باشند که این اقبال را پیدا می کنند تا در خاطره ی تاریخی فرهنگ یک ملت ماندگار شوند. این موسیقی های ماندگار گاه حاصل و گاه محصول شکل گیری یک حرکت اجتماعی هستند. تصنیف “ایران جوان” به عنوان یکی از شاخص ترین سرود های ملی – میهنی تاریخ ایران است که نیکبختانه در زمان حیات من و شما متولد و ماندگار شد. آهنگسازی پیمان سلطانی، ترانه سرایی زنده یاد بیژن ترقی و همدلی نوازندگان ارکستر ملل که در سال ۱۳۸۳ تازه متولد شده بود از اتفاقاتی بودند که دست به دست هم دادند تا سبب خلق سرودی شوند که پس از گذشت بیش از نیم قرن از تولید سرود “ای ایران” بار دیگر برگ درخشانی را در کتاب تاریخ موسیقی ایران رقم بزنند.
آنچه تا قبل از انتشار این سی دی از این تصنیف شنیده بودید حاصل یک ضبط صحنه ای غیر حرفه ای و با کیفیت صوتی نازل از اجرای زنده ی این سرود توسط ارکستر ملل در تالار وحدت تهران بود. انتشار این نسخه از اثر در فضای مجازی، سو استفاده برخی از افراد، گروه های موسیقی و خوانندگان و همچنین پخش مکرر آن طی این سال ها از صدا و سیما هرگز با اجازه و رضایت صاحب اثر- پیمان سلطانی – نبوده است. شرح بی مهری برخی همکاران و دوستان که طی این سال ها هر یک به نوعی سعی کردند این اثر ارزنده – که متعلق به تاریخ موسیقی یک ملت است- را به نفع خود مصادره کنند، از حوصله این مقال اندک بیرون است.
اثر مذکور که اینک طی سند شماره ی ۲۸۲۳۰۱ در کمیته ملی موزه ها و میراث معنوی جهانی در سال ۱۳۸۲ ثبت و طی سند شماره ی ۱۰۸۰۷۳۰ در سال ۲۰۰۳ میلادی در کانادا نشر و سپس در سازمان کپی رایت جهانی در سال ۲۰۱۰ به ثبت رسیده است در کنار دو اثر دیگر عرضه شده در این مجموعه – باران و سرزمین مادری – با تلاش چند ساله صاحب اثر و نوازندگان ارکستر ملل و با همکاری نوازندگان ارکستر سمفونیک تهران آماده شده است و با خوانش استادانه ی خواننده ی مردمی شهرام ناظری پیشکش شما ایرانیان عزیز می گردد.
ضیاالدین ناظم پور- مدیر اجرایی ارکستر ملل ایران
تابستان ۱۳۹۴
مشخصات سی دی ایران جوان
لوح شماره یک
آواز: شهرام ناظری
شهرام ناظری (راست) ـ پیمان سلطانی
آهنگسازی و تنظیم: پیمان سلطانی
- سرزمین مادری / شعر ضیاالدین ناظم پور / برای ارکستر و آواز
- ایران جوان (وطنم) / شعر بیژن ترقی / برای ارکستر و آواز
- باران / شعر ضیاالدین ناظم پور / برای ارکستر و آواز
- سرزمین مادری / برای پیانو / پیانیست آرمن مووسیسیان
- ایران جوان (وطنم) / برای پیانو / پیانیست مارگاریتا تووماسیان
- باران / برای پیانو / اجرای سمپل حامی حقیقی
- سرزمین مادری / برای کر، پیانو و تنبک
- ایران جوان (وطنم) / برای کر، پیانو و تنبک
- باران / برای کر، پیانو و تنبک
- سرزمین مادری / برای ارکستر و سنتور
- ایران جوان ( وطنم) / برای ارکستر و تار
- باران / برای ارکستر و سه تارتکنواز تار، سه تار و سنتور: پیمان سلطانی* در بخش های آوازی قطعه ی ۱ پس از اصلاح هارمونی از ملودی مارش ملی ایران اثر غلامرضا مین باشیان، در بخش های آوازی قطعه ی ۲ با تغییراتی در ریتم و اصلاح هارمونی از ملودی قطعه ی سلام اثر ژان باتیست لومر و در بخشِ اولِ آوازیِ قطعه ی باران با تغییراتی از ملودیِ قدیمی آذربایجانی بهره گرفته شده است.
- * قطعه شماره ۱۲ با سه تار استاد کلنل علینقی وزیری اجرا شده است.
لوح شماره دو
- فیلم مستند ” بعد از فراموشی” کارگردان آرش رئیسیان، پژوهش نیکو یوسفی
- کلیپ ایران جوان ساخته جمشید خوشدل
اجرا کنندگان:
ویولن: مازیار ظهیرالدینی، پدرام فر یوسفی(قطعه ۱ و ۲)، بردیا کیارس(قطعه ۲)، مصطفی حیات غیبی، واهه پارسادانیان(قطعه ۱)
ویولا: سهراب برهمندی
ویولنسل: کریم قربانی، آرام تالالیان(قطعه ۱)
کنترباس: علیرضا خورشید فر(قطعه ۲)
فلوت: ناصر رحیمی
ابوا: فرشید حفظی فر
کلارینت: محمد حسین پورمعین
ترومپت: امید حاجیلی(قطعه ۲)
ترومبون: رامین براتی(قطعه ۲)
تار: کیوان ساکت(قطعه ۲)، پیمان سلطانی، ارژنگ سیفی زاده(قطعه ۲)، میثم کشاورز ملکی
سه تار: پیمان سلطانی
سنتور: پیمان سلطانی، علیرضا جواهری(قطعه ۲)، محسن پور بخت
نی: علی نجفی ملکی
عود: محمد فیروزی(قطعه ۲)، بابک غسالی
تنبک و ضرب زورخانه: بهمن رجبی(قطعه ۱،۲،۱۱،۱۰)، (سپاس از آقای بهمن رجبی برای حضور افتخاری شان در این مجموعه)
تنبک: ارژنگ کامکار(همنواز در قطعات ۷،۸و۹)
گروه کُر(قطعه۱): محبوبه فخانتی، آتیه سعادتمند بحری، طراوت شایان، لیلا جوادی، مقتدا افشار،فرهنگ عزتی،حامد کاظمی، سجاد پورقناد، امیر مقدسی
گروه کُر(قطعه ۲): سودابه شمس، فهیمه اسماعیلی، شهرام رکوئی، محمدرضا صفی
گروه کُر(قطعه ۳):نیکو یوسفی، سارا پاسبان، روشا سلطانی، سجاد پورقناد، یونس محمودی
گروه کُر در بخش قطعات کُرال: سودابه شمس، فریبا اسدی، نیکو یوسفی، شهرزاد یوسفی، شادی نادعلی، مهدی جاور، هامون هاشمی، مهرداد ناصحی، سجاد پور قناد، مقتدا افشار، حامد کاظمی
پیانو: مارگاریتا تووماسیان، آرمن مووسیسیان
تکنواز تار، سه تار، سنتور در قطعات ۱۰، ۱۱، ۱۲ : پیمان سلطانی
صدابرداران: امید نیک بین(استودیو رها)، حمید آداب(استودیو پاپ)، حامی حقیقی(استودیو حامی)، مازیار کلاهی(استودیو فورته)، آرمن میناسیان(استودیو wem)
میکس و مستر قطعات ۱، ۲، ۳: حمید آداب
میکس ومستر سایر قطعات: حامی حقیقی
ساخت آثار ۱۳۸۱-۱۳۸۲
ضبط آثار:۱۳۸۹-۱۳۹۰
انتشار:۱۳۹۴
گرافیست: پیمان سلطانی
قدردانی و تشکر از عزیزان و همراهان: حمیدرضا عاطفی، علیرضا پورامید، ناصر فرهودی، کیوان ساکت، علی عزتی، ضیاالدین ناظم پور، علیرضا جواهری، سجاد پور قناد، سهیلا درستکار، نازنین یوسفی، سهیل سعیدی، سپهر سعیدی، احمد ابوطالبیان، پردیس حاجی زاده
با احترام قطعات باران به خانم سهیلا درستکار، ایران جوان به آقای پژمان سلطانی، سرزمین مادری به آقای سجاد پورقناد تقدیم می شوند.
سرزمین مادری
عشق من ای سرزمین مادری/ جان ریشه کرد در میان خاک تو/ ای نهان میان گریه های من/ عشق آتشینت خون بهای من
آتش سیاوش شد بهشت من/ جان پاک آرش سرنوشت من/ تا بشکفد شکوفه ها ز زخم مرد و زن/ خون تازه ام نثار خاک کهنه ی وطن
این وطن به تن هم جمع جان من/ جان من به تن ایران جهان من/ تا بشکفد شکوفه ها ز زخم مرد و زن/ خون تازه ام نثار خاک کهنه ی وطن
ای ایران من نام پاک تو بر زبان من/ آه دوست دارمت با تمام جان/ ای مهر تو درد و درمان من/ من اندر این کویر چشم بر ره ام ابر خفته را/ آه، خاک تشنه را دشت مرده را/ لب وا کن ای ابر بی باران/ آه، خاک تشنه را دشت مرده را/ تا بشکفد شکوفه های ایران
این کهن بوم و بر، به درخت تنومند و کهنسالی می ماند که در فراز و نشیب تاریخ اگر چه گاه از بر و بار بازمانده و شاخ و برگش شکوفه نداده، امّا هیچگاه از ریشه قطع نگردیده و خشکیده نمانده است.
به همین اعتبار سرزمینی که شعر و موسیقی از دیر باز جزء شاخصه ها و مواریث پیشینه و امروزینه ی اوست، همواره دغدغه ها، رنج ها و آرمان های بلندش را در آواها و نواها و ترانه هایش بروز داده است.
ترانه های ملّی و میهنی از زلال ترین و پاک ترین ترانه هائی است که تاریخ موسیقی به خود دیده است و این راز عمیق و حرارت الهامی ناشی از شور حماسی و بالندگی ملّی است که شنیدن آن وفاق و یکپارچگی و همبستگی و عزم ملّی را در مردم یک جامعه بیدار و زنده نگاه می دارد.
فرهنگ ملّی هر سرزمینی دارای ویژگی های خاص آن سرزمین است که تحت تأثیر عناصر و شرایط تاریخی، جغرافیایی، ضرورت ها و درد های مشترک، رنگ و بوی هویت ملّی به خود می گیرد و پایه های استقلال و اقتدار ملّی را رقم می زند.
زیست طبیعی فرهنگ ها و سیر حوادث و ذات دو سویه ی فرهنگ و گفتگو و تکامل فرهنگی، نشانه ی حیات زنده جوامع پویاست که در دستاوردهای هنری آن تجلی پیدا می کند.
هنر و ادبیات همواره در چالش های تاریخی و اجتماعی پیشتاز بوده اند و رد پای این تحوّلات و تأثیرات خاص را می توان در این گونه ها مشاهده کرد.
سرود “ایران جوانِ” پیمان سلطانی نیز بر همین بستر، دور از غوغای بی رنگ و نشان موسیقی های رایج و معمول حس وطن دوستی و آزادی خواهی را در جان هر ایرانی زنده می کند تا مفهوم تازه ای از عشق به وطن را در رویکردی ملّی ارائه دهد.
در این اثر عزم آن جوهر است که شکوه ایران را باز سازد و بازتاب این نگرش در ساختاری نو بازتولید شده و موسیقی به گونه ای روایت می شود که مخاطب را در پویه ای از رفعت و سر بلندی به قلّه ها و آسمان ها کشانده و به یگانگی و افتخار او را دلگرم می سازد. غروری شور آفرین که سر به آسمان عزّت دارد و صلح و مهربانی و دوستی در آن موج می زند.
به همین سبب چنین سروده هایی از تطاول ایام بی گزند می مانند چرا که هم از آبشخور فرهنگی کهن و اصیل مایه دارند و هم به طرح تازه و نگاهی نو زبان گشوده اند. به هر روی شنیدن این آثار ما را از فراموشی تاریخی باز داشته و از دیگر سو افق های روشن و پرتو افشان ملّی را به ما نوید می دهد.
به راستی کمتر اثری طی سالیان اخیر توفیق آن را داشته که حتی پیش از انتشار رسمی خود گستره ای همه جانبه از آحاد و اقشار و طیف های اجتماعی را در بر گرفته و روح بلند و غرور انگیز مردم را به شور آفرینی تسخیر کند.
مجموعه ی حاضر به دلیل بضاعت های ملّی و عواطف صمیمانه ی انسانی پا را از حیطه ی یک اثر صوتی فرا نهاده و ره به عوامل نمادهای فرهنگی و مردمی جامعه باز جُسته است، عواملی انسجام بخش و تفاوت آفرین که باری از معنا و مفهوم وموهبت صدائی خاطره انگیز را در خود دارند و به همین منزلت و سزامندی مرتبت خود را در حوزه ی سرودهای ملّی بالا می کشند. تردیدی نیست که خلق و سرایش این اثر با بال و پری چیره و چالاک از نردبان های معرفت و شعر و شعور و احساسات وطن دوستانه بالا رفته و با شوریده گی و عشق، صدای ساز خود را به زبانه ی شعله های جاودانه طنین انداز ساخته است و به راستی عشق به وطن و این سرزمین کهن کار خود را کرده است.
دکتر اردشیر صالح پور
ایران جوان
بیژن ترقی
نام جاوید وطن/ صبح امید وطن/ جلوه کن در آسمان/ همچو مهر جاودان/ وطن ای هستی من/ شور سر مستی من/ جلوه کن در آسمان/ همچو مهر جاودان/ بشنو سوز سخنم/ که هم آواز تو منم/ همه ی جان و تنم/ وطنم وطنم وطنم وطنم/ بشنو سوز سخنم/ که نواگر این چمنم/ همه ی جان و تنم/ وطنم وطنم وطنم وطنم/ همه با یک نام و نشان/ به تفاوت هر رنگ و زبان/ همه شاد و خوش نغمه زنان/ ز صلابت ایران جوان/ به اصالت ایران کهن/ ز صلابت ایران جوان/ بشنو سوز سخنم/ که نواگر این چمنم/ همه ی جان و تنم/ وطنم وطنم وطنم وطنم
باران
باران/ باران/ بر خاک نمناک غم انگیز وطن/ قطره/ قطره/ ببار و بر آن رنگ آزادی بزن/ در جان من چه آتشی بپا کرده خزان/ باران بخوان ترانه ای از آن درد نهان/ ایران من به خاک دلنشین ات سوگند/ نمی رود هرگز فروغ مهرت ز تنم/ ایران من فدای خاک پاک تو منم
ای دل/ شعری/ در این شب تیره ز آزادی بخوان/ اشکی/ آهی/ به حال این رفته به تاراج زمان/ باران بزن که خسته ام ز بیداد خزان/ ایران من در این بهار رفته تو بمان
باران بخوان ترانه ای/ باران بخوان ترانه ای/ از شور از دلدادگی/ ترانه ی آزادگی/ ترانه ای از وطنم/ باران بزن که خسته ام ز بیداد خزان/ ایران من در این بهار رفته تو بمان
