شهروند ـ فرح طاهری:
روز پنج شنبه ۱۲ نوامبر ۲۰۱۵ طی مراسمی در دانشگاه یورک از خدمات دکتر سعید رهنما که به افتخار بازنشستگی نائل شده قدردانی به عمل آمد.
مدرسه عالی سیاست گذاری و مدیریت دولتی دانشگاه یورک که دکتر رهنما رئیس موسس آن بود، و دانشکده مطالعات برابری برگزارکننده این مراسم بودند.
پرزیدنت دانشگاه، معاون امور آکادمیک و پرووُست دانشگاه، “دینِ” مطالعات علوم اجتماعی و حرفه ای، و همچنین دکتر رضا مریدی، وزیر امور کالج ها و دانشگاه های دولت انتاریو و وزیر پژوهش ها و نوآوری و تعدادی از شخصیت های ایرانی، به همراه تعدادی از استادان و دانشجویان و خانواده دکتر رهنما، در این مراسم شرکت داشتند
.
پس از معرفی فعالیت های متنوع پروفسور رهنما توسط دکتر جیمز سیمیون، رییس مدرسه سیاست گذاری و مدیریت دولتی و دکتر مینو درایه رییس دانشکده مطالعات برابری، پرزیدنت دانشگاه، دکتر ممدوح شکری، از دکتر رهنما به عنوان یکی از برجسته ترین پروفسورهای دانشگاه یاد کرد و به شوخی گفت که معمولا کار پرزیدنت دانشگاه این نیست که سری به سایت اینترنتی “استاد را ارزیابی کن” (Rate My Professor) بزند، اما چون از شهرت دکتر رهنما بسیار شنیده بودم، این کار را از روی کنجکاوی انجام دادم. سپس تعدادی از این ارزیابی ها را که دانشجویان سالهای پیشین دکتر رهنما نوشته بودند، برای حاضران خواند، که همگی تاکید داشتند که پروفسور رهنما بهترین استادی بوده که داشته اند. رئیس دانشگاه اضافه کرد که حتی یک بار در مناظره ی دانشجویان در پایان کلاس دکتر رهنما شرکت کرده و بسیار تحت تأثیر کیفیت بحث های دو طرف و طرز برخورد متمدنانه دانشجویان قرار گرفته است.
پس از او پروُست دانشگاه، دکتر راندا لِنتون، خاطرات خودش را از دکتر رهنما از زمانی که هر دو در کالج اتکینسون بودند بیان داشت و به پروژه های متعدد بین المللی که توسط او اداره شده و نیز جدیتی که در کار تحقیق و تدریس داشته و همچنین همبستگی اش با دانشجویان اشاره کرد. دکتر لنتون از جمله به نمونه ی اخیر نزدیکی استاد و شاگرد و مرگ جان گالاگر در جنگ با داعش و تلاش دکتر رهنما برای مانع شدن از رفتن او به منطقه اشاره کرد.
در همین پیوند دکتر رهنما ششم نوامبر ۲۰۱۵ مقاله ای در مجله مک لینز نوشته که ترجمه آن را در شهروند خواهید خواند)
در ادامه ی مراسم، دین رشته های علوم اجتماعی دانشگاه، دکتر آنانیا موکرجی، اشاره کرد که از زمانی که خود رییس دانشکده علوم سیاسی بوده، می دانسته که درس “جنگ و صلح در خاورمیانه” که دکتر رهنما تدریس کرده و می کند، چقدر محبوبیت و موفقیت داشته است
.
دکتر هایده مغیثی، استاد ارشد بازنشسته دانشگاه یورک، سخنران بعدی بود که به زبان طنز از تجربه طولانی زندگی مشترک با دکتر رهنما و شور و احساس خستگی ناپذیری که او در تمام کارهایش اعم از کار حرفه ای، سیاسی، و آکادمیک، کار خانگی و آشپزی و خرید به کار گرفته و می گیرد صحبت کرد.
سخنران بعدی، دکتر رضا مریدی، ضمن ابراز خوشحالی از حضور در مراسم تقدیر از دکتر رهنما گفت: به عنوان پروفسور و برنده ی جایزه، دکتر رهنما تئوری های مسلط را به چالش کشیده و درک ما را از مسائل مهم در خاورمیانه ارتقا داده است. کار او در این زمینه همچنین در سطح شخصی با من در پیوند است. به عنوان یک جوان که در شمال غرب ایران بزرگ شدم، پدرم اهمیت آموزش و کنجکاوی روشنفکرانه را گوشزد می کرد… تفکر انتقادی چیزی ست که عدالت اجتماعی را شکل می دهد و این کیفیتی ست که خوشحالم می بینم در یورک و دانشگاه های دیگر تشویق می شود.
دکتر مریدی افزود: در ایران دانشگاه ها اولین جایی بودند که در دوران انقلاب اسلامی مورد حمله قرار گرفتند. من این را عمیقا و شخصا احساس کردم. اما پس از مدتی، پرفسور پاکسازی شده را به عنوان نشان افتخاری در نظر گرفتم.
دکتر مریدی از تعهد و اعتقاد پیگیرانه دکتر رهنما به دموکراسی و حقوق بشر و مبارزه علیه واپسگرایی مذهبی گفت و افزود، فعالیت های شما توسط آنهایی که برای دمکراسی، آزادی و عدالت اجتماعی در ایران مبارزه می کنند به خوبی به دیده گرفته شده است.
وزیر آموزش عالی انتاریو در پایان بازنشستگی دکتر رهنما را تبریک گفت و برای ایشان در تلاش های آینده اش بهترین ها را آرزو کرد.
دکتر سعید رهنما در صحبت خود از سخنرانی یکایک سخنرانان و برگزارکنندگان مراسم سپاسگزاری کرد و از تجربه ارزشمند خود در دانشگاه یورک یاد کرد.
او با اشاره به دکتر مریدی گفت، انقلاب ایران به نفع کانادا بود همانطور که می بینید یک دانشمند فیزیک آن کشور در اینجا به مقام وزیری می رسد و استادان و متخصصان ایرانی تبار بسیاری در دانشگاه ها و موسسات کانادا تدریس و کار می کنند.
دکتر رهنما با یادآوری دوران بیست ساله ای که درس جنگ و صلح در خاورمیانه را در دانشگاه یورک تدریس کرده، مشاهده خود را از تغییر حرکت های دانشجویی بیان کرد. ایشان اشاره کرد که در دهه ی ۱۹۹۰ میلادی که منطقه ی خاورمیانه به نسبت آرام تر بود و از جمله توافق نامه های اسلو بین اسرائیل و فلسطین امضا شده بود، دانشگاه یورک بسیار ناآرام بود و مدام گروه های طرفدار فلسطین و طرفدار اسرائیل، که تمامی رهبرانشان در کلاس جنگ و صلح بودند، باهم درگیری داشتند و مدام کار به تشنج می کشید. حتی برای این کلاس سالن بزرگتری می گرفتیم که دانشجویان متخاصم نزدیک هم ننشینند اما حالا که خاورمیانه در آتش است و درگیری های فلسطینی و اسرائیل به اوج جدیدی رسیده، دانشگاه یورک، نظیر دیگر دانشگاه ها آرام است. دکتر رهنما به شوخی گفت حالا حتی شاگردانش را تحریک به درگیری می کند، اما حرکتی اتفاق نمی افتد. این واقعیت تلخ را ثمره ی سلطه ی کامل نئولیبرالیسم و فردیت گرایی و احساس بی تأمینی اجتماعی دانست.
در پایان دکتر جیمز سیمیون لوح یادبودی را به دکتر رهنما به خاطر طرح ایجاد مدرسه عالی سیاست گذاری و مدیریت دولتی و ریاست اولیه آن اهدا و اشاره کرد که بدون دکتر رهنما امروز این برنامه مهم آموزش مدیریت دولتی را در دانشگاه یورک نداشتیم.
سعید رهنما محقق و استاد دانشگاه یورک است. پیش از آن استاد دانشگاه کوئینز و قبل از دوران تبعید در کانادا در سازمان ملل و قبل از آن در سازمان مدیریت صنعتی در تهران فعالیت داشته است. در دوران انقلاب از فعالان جنبش شورایی و چپ و از پایه گذاران اتحادیه های سراسری شوراهای کارخانجات سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران، بزرگترین مجموعه صنعتی کشور، بود. رهنما عضو هیئت تحریریه چند نشریه علمی، و نیز برای مدتی عضو هیئت مدیره انجمن اقتصاددانان خاورمیانه و سردبیر خبرنامه آن بوده است. از عرصه های تحقیقی ایشان جنبش های چپ و کارگری و اقتصاد سیاسی و بنیادگرایی مذهبی است.
شهروند بازنشستگی پروفسور رهنما را تبریک می گوید و برای ایشان موفقیت های بیشتر آرزو دارد.
زیرنویس عکس جمعی:
از راست: دکتر مینو درایه، دکتر جیمز سیمیون، دکتر راندا لِنتون، دکتر سعید رهنما، دکتر هایده مغیثی، دکتر رضا مریدی، دکتر ممدوح شکری، دکتر آنانیا موکرجی