ایرانگردی
زندگی را نو کند این نوژیان
بر سر او گُل و نی، تاج کیان
«نوژیان» با شکوه و دل‌فریب در دل کوهسار بلند سرسپید، این نغمه‌خوان تاریخ ایران، از روزگاران کهن همچنان جاری است. می‌رود و می‌جوشد و می‌خروشد، و کوهنوردان و کوه‌پیمایان و دوستداران ِ طبیعت ِ ایرانِ زیبا را به خود می‌خواند.
چشمه‌های پر جوش و خروش سرشار از فریادهای حلقوی و مورب، درهم‌پیچ و درهم‌کوب، توفنده و رونده، گوارایی و خنکای ستیغ‌های سربلند پوشیده از برف را برجان‌های خسته و عطش‌ناک، ارزانی می‌دارند، تا روح و روان آدمیان را از نو سرزنده و «نوجان» نمایند.
باغ‌های پر گُل، لبریز از شکوفه‌های نوشکفته‌ی رنگارنگ، پر از طعم انجیر و نمناک از اشک تاک … و خیز بلند امواج عطرآگین گیاهان گل‌افشان به زیر سایه‌ساران بزرگ‌ترین جنگل بلوط جهان، عصاره‌ی اعصار را در رگ و ریشه و گلبرگ و خاک در هم تنیده تا که «مهرگیاه» همگام با چهچهه‌ی سار و جنجال قناری‌ها، مرهم ِ زخم ِ روح و روان و دل و دست و چشم‌های هراسان آنانی باشد که دل از مهر مام طبیعت نگسسته‌اند.
اندکی آن سو تر ساختار و بافتار روستاهای کوهستانی کهن‌سازه، با در و پنجره‌های چوبین، پشت‌بام‌های گلین، دیوارهای خشتی، تیرهای چوبی، و شمیم نان و هُرم تنور، با خود رنگ و بوی طبیعت زنده را زنده‌تر می‌گرداند. کمی پایین‌تر، تاب نرم رقص ماهی در بلور آب، دیدنی‌ترین منظره است. آری، آری «نوژیان» زیباست
.
«نوژیان» به معنای زندگی نوبخش، یا آب حیات که جرعه‌ای از آن انسان را نیز چون طبیعت از نو زندگی می‌بخشاید، رامشگر و چاووشی خوانی لولی‌وش است، رونده در دامن گاه کوه تاف ـ گردشگاهی جنگلی واقع در۴۰کیلومتری جنوب‌شرقی خرم‌آباد ـ بخش پاپی، با مردمانی مهمان نواز و دلاور که تبار از فریدون پیشدادی دارند.
آبشار «نوژیان» با تاجی به بزرگی ۵ متر و ارتفاع ۹۸.۵ متر معروف به “آنجل ایران”، پاش‌نم آن تا صدها متر فراتر، درختان جنگلی را از طراوت و تازگی سرشار می‌سازد. در حدود یکصد متر پای این آبشار سراب بزرگی از دل زمین می‌جوشد که چشم‌اندازی چشم‌نواز می‌آفریند، که با وجود آدمیان گرفتار در هزاران هزار گره زندگی و رمیده از شلوغی و ازدحام شهرهای خرد و کلان، هنوز جانداران زیبا و خوش‌آوا در کمرکش این کوهسار می‌خرامند و به خرمی می‌زیند.
و کلام آخر اینکه به ویژه در زیر تف گرمای تابستان پاشنه‌ها را برکشیده و چشم و هوش را به میهمانی تماشا، در این اقلیم جان کشانیم، چرا که خنکای این آبشار، کالبد خاکی و مردار را برنا می‌سازد.
معرفی کتاب “هواشناسی و طبیعت گردی” نوشته جعفر سپهری
یکی از کتاب هایی که نویسنده ی ستون ایرانگردی شهروند در سال ۱۳۹۲ توسط انتشارات بهشت در ایران به چاپ رسانده، “هواشناسی و طبیعت گردی” است.
در پیشگفتار کتاب نویسنده به کوتاهی هدف از انتشار کتاب را بیان کرده است
:
بی گمان از جمله امور مهمی که یک گردشگر، به ویژه یک طبیعت گرد باید بدان مسلط باشد اطلاع از وضع هوا و آگاهی از تغییرات و تلاطمات جوی است، چیزی که بهره مند نبودن از آن می تواند به قیمت زندگی فرد تمام شود. چه بسا در خاک خفتگانی که می توانستند با سود جستن از دانش هواشناسی سال ها از زندگی و مواهب آن بهره گیرند. هدف از نگارش این کتاب در اختیار قرار دادن اطلاعاتی مهم و سودمند درباره پدیده های جوی به ویژه آب و هوای کوهستان است؛ به گونه ای که برای گردشگران محیط های طبیعی و کوهنوردان قابل استفاده باشد.
اندیشه نوشتن کتابی کاربردی که مطالب هواشناسی را به زبانی ساده برای کوهنوردان بیان کند، از سال ۱۳۸۰ برای نگارنده پدید آمد و تدوین این کتاب نزدیک به ۸سال طول کشید. در سال ۱۳۸۸ و در همایش “کوهستان پاک و ایمن” مقاله ارایه شده از مطالب این کتاب در شمار مقالات برتر قرار گرفت. همچنین ۱۵۰ دوره کلاس “هواشناسی کوهستان” بر اساس اطلاعات این کتاب در جامعه کوهنوردان و طبیعت گردان در سراسر ایران برگزار شد….»
“مقدار فشار هوا در شرایط استاندارد چقدر است؟” ؛ “دمایی که بدن جاندار در هنگام وزش باد حس می کند، چه نام دارد؟” ؛ “ارتفاع استاندارد برای اندازه گیری دمای هوا چند متری سطح زمین است؟” ؛ “گرم ترین ساعت یک روز تابستانی چه موقع است؟” ؛ “در کشور ما باد غالب از کدام سمت می وزد؟” ؛ “در نامگذاری ابرها از واژگان کدام زبان استفاده می شود؟” ؛ “خطرناک ترین نوع ابر چه نام دارد؟” ؛ قطره های آب که در هنگام مه بر روی برگ ها ایجاد می شود چه نام دارد؟” ؛ “چرا آسمان آبی رنگ است؟” ؛ “چگونه می توان از روی مه سرعت باد را کمابیش حدس زد؟” ؛ “خشک ترین منطقه کره زمین کجاست؟” و همچنین ده ها پرسش دیگر که ذهن شما علاقمندان به طبیعت و کوهستان را اشغال کرده است، در این کتاب پاسخ داده شده است.
در معرفی نویسنده ی کتاب آمده است:
جعفر سپهری، مدرس مورد تأیید فدراسیون کوهنوردی و صعودهای ورزشی، مدرس دانشگاه آزاد و دانشگاه جامع علمی کاربردی و دانشگاه پیام نور، مبتکر طرح هواشناسی برای کوهنوردان، تدوین طرح درس و برگزاری کلاس های متعدد هواشناسی کوهستان در سراسر ایران، ارایه دهنده ی ۲۰ مقاله (سخنرانی) و ۱۰ مقاله (پوستر) در همایش های معتبر، عضو کمیته راهبردی انرژی و آلودگی هوا در سازمان حفاظت محیط زیست، مشاور کتاب های جغرافیا در آموزش و پرورش، همکار کمیته انرژی خورشیدی مؤسسه استاندارد و همکاری در تهیه چند استاندارد و رییس کارگروه هواشناسی کمیته استاندارد انرژی خورشیدی مرکز تحقیقات نیرو، نویسنده ی بیش از ۲۰۰ نوشتار «ایران شناسی» و نزدیک به ۱۰۰ نوشتار «تاریخ علم در ایران» با سال ها تجربه ایرانگردی و کوهنوردی، مشاور سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران در زمینه اطلاع رسانی همگانی از وضعیت هوای کوهستان شمال تهران، ارایه دهنده راهکارهای کاهش پدیده جزیره گرمایی شهر تهران در طی ۱۰سال و چندین همایش، ویراستار چندین کتاب در زمینه کامپیوتر، همکاری با گروه دانش شبکه یک سیما از سال ۱۳۶۴، همکار شهرداری منطقه یک تهران در زمینه هوای کوهستان شمال تهران، نویسنده کتاب “تاریخچه دریانوردی ایرانیان” و …
عباس محمدی رییس انجمن کوهنوردان ایران و مدیر گروه دیده بان کوهستان انجمن درباره ی نویسنده کتاب می نویسد: «آقای سپهری از آن دسته استادانی هستند که جامعه کوهنوردی سخت به آنان نیاز دارد؛ شخصیت و منش ایشان آمیزه ای ارزنده است از دانش دوستی یک دانشگاهی، نقدپذیری یک پژوهشگر و مردم داری و فروتنی صادقانه ی یک استاد راهنما. این صفات سبب شده که دوره های «هواشناسی و طبیعت گردی» که در دو سه سال گذشته ایشان عهده دار آموزش آن بوده اند؛ با اقبال فزاینده ای در میان گروه های کوهنوردی روبرو شود. در این چند سال نوشته ها و کلاس های هواشناسی ایشان تأثیر محسوسی در ارتقای بینش کوهنوردان و دیگر طبیعت پیمانان نسبت به فضا و محیط کوهستان داشته است. قطعاً کتاب حاضر که دربرگیرنده ی پایه ای ترین مبحث های هواشناسی کوهستان است، گام بلند دیگری خواهد بود در گذر از گردشگری سرسری به طبیعت گردی اندیشه ورز.»
مرتضی ذوالفقاری، رییس پیشین اداره پیشبینی استان مرکزی و استاد دانشگاه نیز در مورد کتاب چنین نظر داده است:
در زمینه اقلیم شناسی و هواشناسی کاربردی در چند مورد مانند کشاورزی و هیدرولوژی مقالات و کتابهایی به چاپ رسیده، ولی متاسفانه در باره گردشگری و ورزش، منابع معتبر در کشور وجود ندارد و یا کار زیادی در این زمینه انجام نشده است. یکی از محورهای کاربردی هواشناسی، هواشناسی و ورزش است. کتاب هواشناسی و طبیعت گردی می تواند به عنوان نخستین کتاب، نقش هواشناسی را برای ورزش تعیین نماید.
* جعفر سپهری مدرس کامپیوتر در دانشگاه های آزاد، جامع علمی کاربردی و پیام نور و مدرس رسمی فدراسیون کوهنوردی و صعودهای ورزشی در زمینه “هواشناسی کوهستان” بوده است. او صدها مقاله در زمینه ی ایران شناسی و تاریخ علم در ایران به چاپ رسانده. سپهری از سال ۲۰۱۴ به کانادا مهاجرت کرده است.
