جلسه گفت و شنید کنگره ایرانیان کانادا؛ مکانی برای تمرین مدارا

شهروند ـ فرح طاهری: یکشنبه ۲۴ ژانویه ۲۰۱۶، جلسه ی گفت وشنیدی با عنوان “نسبت آزادی با مسئولیت و اخلاق” از سوی کنگره ایرانیان کانادا برگزار شد تا شرکت کنندگان حول دو موضوع چالش برانگیز سال گذشته در جامعه ی ایرانی ـ کانادایی گفت وگو کنند. این دو موضوع یکی جلسه ی بزرگداشت بیست و ششمین سالگرد درگذشت آیت الله خمینی از سوی انجمن اسلامی منطقه یورک در تاریخ ۳۱ مه ۲۰۱۵ بود و دیگری برگزاری مراسم سوگواری عاشورا از طرف گروه یاران حسین در ۲۴ اکتبر ۲۰۱۵ .

این هر دو مورد اعتراض بخشی از جامعه ی ایرانی ـ کانادایی قرار گرفته بود و این اعتراضات به کنگره ارسال شده بود.

در این جلسه به میزبانی پنج تن از اعضای هیئت مدیره کنگره (میترا صفاری، ارسلان کهنمویی پور، آرشاک شجاعی، رضا قاضی، شهرام نامورآزاد) حدود هفتاد تن شرکت کرده بودند.

بر روی پرده اسلایدی قرار داشت که در آن شرکت کنندگان را دعوت به شنیدن فعال می کرد. اینکه از صمیم قلب گوش کنیم، قضاوت نکنیم، وقتی کسی حرف می زند به جای گوش دادن، دنبال پاسخ نباشیم، سعی کنیم دیگری را درک کنیم، همدلی داشته باشیم، اشتراکات را پیدا کنیم، اختلافات را بپذیریم و در پایان برای کار مشترک بر اساس اشتراکات آمادگی داشته باشیم

اعضای هیئت مدیره کنگره ایرانیان کانادا از راست: شهرام نامورآزاد، رضا قاضی، ارسلان کهنمویی پور، آرشاک شجاعی، میترا صفاری

.

در آغاز ارسلان کهنمویی پور، رئیس هیئت مدیره کنگره، با اشاره به اینکه از هر دو طرف، موافق و مخالف این برنامه ها، از کنگره درخواست شده بود که در این گونه موارد موضع مشخصی بگیرد، و واکنش نشان دهد، گفت، ما تصمیم گرفتیم که هیئت مدیره در جایگاه پدر کامیونیتی نیست که به افراد بگوید چه بگویند و چه نگویند، و طرفدار مدارا هستیم و فکر کردیم بهتر است به جای موضع گرفتن، فضاهایی ایجاد کنیم که اعضای کامیونیتی و اعضای کنگره در این زمینه گفت وگو و بحث کنند و نظرات همدیگر را بشنوند و تمرین مدارا را به صورت عملی داشته باشیم و برگزاری این جلسه در ادامه ی همین تصمیم است.

کهنمویی پور با طرح چند سئوال بحث را به جمع واگذار کرد. او گفت، در مورد برنامه ی بزرگداشت خمینی، کسی نبود که از برگزاری این برنامه طرفداری کند، شاید چنین افرادی باشند ولی به ما گفته نشد، اما بحث بر سر این بود که این برنامه خوب نیست، چه باید کرد؟ آیا از لحاظ حقوقی و قانونی می شود جلوی این برنامه ها را گرفت؟ از لحاظ اخلاقی مسئله چه جایگاهی دارد؟ آیا راه حل این است که بیرون همان برنامه اعتراضاتی صورت بگیرد، کما اینکه بسیاری رفتند و بعضی از افراد هیئت مدیره هم در ظرفیت شخصی در آن حضور داشتند. آیا باید در کنار آن یک برنامه دیگر برگزار بشود و روایت دیگر و متفاوتی از آنچه آنها انجام دادند، داده شود؟

در مورد مراسم عاشورا نیز سئوالات همین است. این افرادی که مراسم را برگزار کردند آیا از حق آزادی تجمع در کانادا استفاده کردند؟ آیا این کار غیرقانونی ست؟ آیا غیراخلاقی است؟ آیا اعتراضات آزاد است؟ آیا آزادی بیان این اجازه را به افراد می دهد که هر طور خواستند اعتراض کنند؟ آیا این اعتراضات باید محدودیت داشته باشد؟

آرشاک شجاعی از اعضای هیئت مدیره نیز از حضور افراد تشکر کرد و از آقای رضا بنایی رئیس قبلی هیئت مدیره و خانم شهلا غفوری عضو پیشین هیئت مدیره کنگره ایرانیان کانادا که در جمع حضور داشتند، بویژه تشکر کرد که مسائل کنگره را همچنان دنبال می کنند و اظهار تأسف کرد که چهار عضو هیئت مدیره کنگره(بیژن احمدی- سوده قاسمی- بهروز آموزگار- فرهنگ فرید) در این برنامه حضور ندارند.

او سپس مرامنامه جلسات کنگره را خواند. پس از آن شرکت کنندگان جلسه با نام نویسی وقت صحبت گرفتند و هر کس دو دقیقه وقت داشت تا صحبت کند.

کلاً سخنان شرکت کنندگان، به دو دسته تقسیم می شد. (به قول دوستی، انسان ها و تفکراتشان متنوع تر از آن است که بتوان در دسته بندی های مشخص قرارشان داد). افرادی که در آغاز بیشتر دست بالا بردند و وقت گرفتند، بر این عقیده بودند که

بیش از هفتاد تن در جلسه گفت وشنید کنگره شرکت کرده بودند

:

ـ اصولا این دو موضوع و با چنین شیوه ای بیان کردن نه تنها کمکی به حل مسئله نمی کند و گفتمان تازه ای در جامعه ایرانی کانادایی به وجود نمی آورد که بیشتر جامعه را متشتت می کند.

-بحث دفاع از جمهوری اسلامی را نمی شود در بحث دفاع از آزادی بیان گنجاند.

ـ باید این جلسه برای بررسی کارنامه ی حقوق بشر جمهوری اسلامی می بود.

ـ نباید اجازه داد دوباره جمهوری اسلامی بساطش را اینجا پهن کند.

ـ آیا می شود در کانادا برای هیتلر بزرگداشت گرفت، خمینی برای ما حکم هیتلر را دارد.

مواردی که در بحث دسته دوم بیشتر مطرح شد از جمله:

ـ بزرگداشت آیت اله خمینی در چارچوب آزادی بیان می گنجد.

ـ اجرای مراسم عاشورا در تورنتو به دلیل اعتقادات مذهبی مردم است.

ـ بر گفت وگو و مدارا و پرهیز از برچسب زدن تأکید شود و اینکه همیشه روی تفاوت ها تمرکز شده، باید به اشتراکات هم توجه کرد.

این جلسه با فضای مجازی یک تفاوت ماهوی داشت، در این جلسه بیشتر مخالفان شرکت فعال داشتند و آن گروهی که در فضای مجازی فعال اند در این جلسه یا شرکت نکرده بودند و یا این که فعال نبودند.

شاید با ادامه برگزاری چنین جلساتی و تمرین شیوه ی گفت و گو (و نه الزاما تعدیل نظرات) افراد راحت تر بتوانند در گفت وگوها شرکت کنند. باید فضایی ایجاد شود که افراد بتوانند نظرشان را مستدل مطرح کنند. البته بعد از این جلسه تعدادی از افراد به بحث در صفحات مربوط به مسائل کنگره در فیس بوک ادامه دادند.

همین ماه، سالگرد سی و هفتمین سال انقلاب است. سی و هفت سال پیش ما اینگونه که امروز می اندیشیم، نمی اندیشیدیم. نسل ما که در دوران انقلاب جوان بود، می بایستی سی و هفت سال رشد کرده باشد، آگاه تر شده باشد، اطلاعاتش بیشتر شده و بویژه با زیستن در کشورهای اروپایی و آمریکایی که در آنها آزادی بیان وجود دارد، فرهنگ گفت وگو را آموخته باشد. جوانان امروزی نیز با انقلاب تکنولوژی و دستیابی به اطلاعات و تحولاتی که در سطح جهان رخ داده، هیچگاه همچون منِِ بیست ساله ی زمان انقلاب فکر نمی کند. تمامی این تغییرات می طلبد که ما در نحوه ی برخوردمان با یکدیگر چاره اندیشی کنیم. ما باید بتوانیم علیرغم تفاوت در نگاهمان در کنار هم بایستیم و بر اساس اشتراکاتمان در یک عمل جمعی شرکت کنیم.

پس از جلسه نظر دکتر رضا مریدی، وزیر آموزش حرفه ای، کالج ها و دانشگاه های انتاریو و وزیر پژوهش و نوآوری را که در این جلسه حضور داشت، پرسیدم. ایشان گفت: علیرغم اینکه می گویند ایرانیان با هم اتحاد و اتفاق ندارند، من این طور فکر نمی کنم. من فکر می کنم جامعه ایرانی متحد هست، تنها دویست، سیصد نفر از فعالان سیاسی جامعه اند که باهم به توافق نمی رسند، اینها هم باید نگاه کنند ببینند در کانادا چطور احزاب و افراد با عقاید متفاوت کنار هم می نشینند و حرف هایشان را می زنند، بعد از جلسه هم با هم بیرون می روند و دشمن نیستند، فقط از نظر افکار سیاسی با هم متفاوت هستند. ما همه باید در این زمینه از کانادایی ها یاد بگیریم. دوم اینکه اینجا کسی نمی آید به کسی برچسب بزند. الان در جامعه ی ما چند نفری هستند که هر چه مخالف میل آنها بگویی چند برچسب به او می زنند در حالیکه این روشی ست که در ایران، رژیم جمهوری اسلامی هم دارد و به مخالفانش برچسب های منافق، کافر، صهیونیست، مفسدفی الارض و … می زند. این رفتار جو را آلوده می کند. من در همان برنامه ی اعتراض به بزرگداشت خمینی هم گفتم، برنامه ای که همه بودند، از مجاهد، سلطنت طلب و افراد مستقل تا بیزنس من موفق جامعه تا کاندیدای ایرانی حزب کانسرواتیو و من با موقعیت های سیاسی و شغلی مختلف، همه آنجا بودیم و اعتراضمان را ابراز کردیم

دکتر رضا مریدی در این جلسه حضور داشت و به کوتاهی نظرش را بیان کرد

.

از آقای مریدی پرسیدم، همانطورکه در جلسه از شما سئوال شد آیا با توجه به اینکه پارلمان کانادا، کشتار ۶۷ را جنایت علیه بشریت خوانده، از لحاظ قانونی می شود جلوی بزرگداشت فردی که فرمان این کشتارها را صادر کرده، گرفت؟ دکتر مریدی گفت: من از لحاظ قانونی نمی دانم و این را باید از وکلای حقوقی پرسید، ولی فکر می کنم همانطور که آن زمان که هیچ نماینده ی ایرانی تباری در مجلس فدرال نداشتیم، ما ـ چند ایرانی ـ توانستیم جنایات دهه ی شصت را به عنوان جنایت علیه بشریت از تصویب پارلمان بگذرانیم، حالا که دو نماینده ی ایرانی تبار داریم، قاعدتا جامعه ایرانی انتظار دارد در جهت منافع این جامعه در کانادا قدم برداشته شود، چون ما از دست آن رژیم به اینجا آمده ایم و نمی خواهیم ببینیم که همان کسانی که باعث آواره شدن و قتل عام یک میلیون ایرانی در جنگ و اعدام ها شدند، اینجا از آنها تجلیل شود.

با آرشاک شجاعی، یکی از اعضای هیئت مدیره، که به نوعی به جناح منتقد و معترض در کنگره تعلق دارد، نظرش را در مورد جلسه ی گفت وگویی که برگزار شد، پرسیدم. شجاعی گفت: این برنامه ها خیلی خوب است و کماکان باید ادامه داشته باشد و رابطه ای بین آی سی سی و عملکردش که انجام داده در طول این مدت و پرسش و پاسخ هایی که مردم می کنند هم نشان می دهد که آی سی سی کجا ایستاده و هم اینکه اعتماد عمومی را نسبت به آی سی سی جلب می کند. ولی اگر پنهانکاری شود و عمل نشود، و هر موضوعی که می تواند موضوع روز شود، با آن با منافع گروهی و شخصی برخورد شود، کاملا عکس عمل می کند و بازتابش هم منفی خواهد بود.

شجاعی در مورد جلسه ی برگزار شده، گفت، آن یک موضوع مشخص بود و موضوع عموم و روز نبود، دیگر تاریخ دار شده بود. این جلسات مفیدند و صددرصد باید انجام شود، گرچه یکطرفه انجام شد و کسانی که پیشنهاد کرده بودند که این جلسه برگزار شود خودشان غیبت داشتند و از هیئت مدیره هم همینطور و نتوانست آنطور که باید بازتاب خوبی داشته باشد چون این جلسه ای یکطرفه بود، جلسه ی گفت و شنید نبود، جلسه ی پرسش و پاسخ هم نبود، یک افرادی آمدند نظراتشان را گفتند و رفتند. ولی اگر جلسه ای باشد که گفت و شنید باشد نتایج مطلوبی خواهد داشت.

ولی برای اغاز خوب بود. نشان می دهد که علاقمندان روی این مسائل کنجکاو هستند و وظیفه ی هیئت مدیره این است که این کنجکاوی را در جامعه بالا ببرد و مردم را شریک کند.

با اشاره به برخی برخوردها در این جلسه، از شجاعی پرسیدم، چه می توان کرد که کسانی که نظر مخالف دارند، بتوانند بدون ترس از خوردن برچسب یا شنیدن توهین در جلسات شرکت و نظرشان را مطرح کنند؟ او گفت، کسانی در این جلسه شرکت کرده بودند سالها در این شهر فعالیت سیاسی دارند و مبارزان شهر هستند، اینها از جمهوری اسلامی آسیب خورده اند. یک تنش هایی هست ولی به نظر من مردم باید تحمل داشته باشند و حق هم بدهند به کسانی که آسیب خورده اند. وقتی شرایطی پیش می آید و اینها کنترلشان را از دست می دهند و برخورد خشن می کنند، تحمل و بردباری می تواند نقش خوبی در جامعه مان ایفا کند.

از ارسلان کهنمویی پور، رئیس هیئت مدیره کنگره ایرانیان کانادا نظرش را در مورد جلسه ی برگزار شده پرسیدم. او گفت، اول باید گفت که ما با چه هدفی این برنامه را گذاشتیم. ما با این جلسه می خواستیم فرهنگ مدارا را در جامعه مان بالا ببریم و این واقعا قدم اول است. اینکه بتوانیم گفت و شنید مثبت داشته باشیم و اینکه افراد شنیدن فعال را یاد بگیرند. به نظر من طبیعی است که بخشی از رفتارهایی که ما در این جلسه دیدیم کاملا ناقض گفت وگوی با مدارا و احترام آمیز بود و می شد خشونت کلامی را در بخشی از صحبت ها دید، اگر از این دید نگاه کنیم که احساس می کنیم ناامیدکننده است، ولی من فکر می کنم باید با دید بازتری به آن نگاه کرد. با اینکه جلسه ی پرتنشی بود، و خود من تا روز بعد احساس آرامش نداشتم، ولی به این فکر کنیم که نهایتا با آمدن افراد و صحبت کردن، همان چهار، پنج نفری که نظرات متفاوت داشتند، این مبادله ی عقاید و اینکه افراد ببینند کسی را که دارند راجع به او صحبت می کنند انسان است و تنها عقاید متفاوتی دارد، همه ی اینها نشان می دهد که باز برگزاری این جلسه مثبت بود.

اگر توجه کرده باشید برخوردی که در آغاز جلسه با فردی که مخالف عقیده تعدادی بود با برخوردی که در پایان جلسه با فردی شد که سخنانش را با بسم الله الرحمان الرحیم آغاز کرد و خود را مسلمان خواند و نظرش را راجع به عاشورا گفت، که پس از سخنانش برایش دست زدند، نشانگر تغییری پس از سه ساعت جلسه بود.

کهنمویی پور گفت، البته جلسه بهتر می شد اگر افرادی با دیدگاه های متفاوت بیشتر می آمدند و تعدیلی بین شرکت کنندگان وجود داشت، اما آنچه که من از دیگران در مورد برگزاری جلسه شنیدم مثبت بود و کسی ما را برای برگزاری آن سرزنش نکرد.

کهنمویی پور گفت، من واقعا دوست دارم چنین جلساتی ادامه پیدا کند. حتی اگر گفت و شنید بر سر انتظارات از کنگره باشد. خیلی خوب است که نظر مردم را در این مورد بدانیم.