ایرانگردی
کوه‌های بلند سر سپید، چشمه‌های جوشان گوارا، باغ‌ها لبریز از شکوفه‌های رنگ‌رنگ، دشت‌های بی‌دروپیکر پر از گل‌های خوشبو، شب‌های سرشار از ستاره در سپهر بیکران، جنگل‌های مه‌آلود کوهپایه‌های البرز، سواحل زیبای دریای لاجوردی، و سرزمین چهارفصل، گوشه‌ای از دیدنی‌های چشم‌نواز “ایران زیبا” هستند.
در گوشه‌ای از این خاک زرخیز گهرزا، رشته‌ای سیمین و زیبا در کمرکش البرزکوه می‌خرامد تا تکه‌های زمردین را به یکدیگر پیوند بزند. آبشار فصلی و خروشان کمرد در منطقه‌ای به نام منوچهرآباد، در نزدیکی دهکده‌ای به همین نام، در بخش آفتاب‌گیر شرق اراکوه (ایران‌کوه) ۲۶۴۹ متری، در آغازین روزهای بهار، از فراز صخره‌ای با بلندای ۵۰ متر، پاش‌نم آب را در میان درختان به جوانه نشسته باغ‌های انبوه دهکده، می‌پراکند. در سمت راست این دره، قله پاره‌پاره و در سوی دیگر کوه نسوم قرار دارد، سرشار از شقایق‌های سرخ‌رنگ بهاری. نسوم در پارسی باستان به معنی آباد وآبادی آورده شده و چند روستا به نام نسوم در سراسر ایران به ویژه در مازندران وجود دارد
.
کوهستان پیرامون کوه افسانه‌ای دماوند در اوستا مانوش‌چیثر، در پهلوی مانوش‌چیتر، در فارسی باستان مانوش‌چهر نام دارد که همگی واژه‌واره‌های گوناگون منوچهر هستند. بی‌تردید منوچهرآباد نامی باستانی است که ریشه در ژرفای تاریخ کشور ایران دارد. در دیدگاه اسطوره در جنگی که در زمان منوچهر پیشدادی میان ایران و توران در گرفت و شکست در لشکر افتاد، در یکی از نبردها، سپاه ایران در دامنه ایران‌کوه در کنار آبشار اردو زد و چادر منوچهر در این محل برپا شد. در این نبرد است که آرش کمانگیر، دلاور ایرانی به‌سوی دماوند می‌رود تا در روز تیرگان، با جان خود، تیر را به سوی مرز ایران و توران به پرواز درآورد. از آن پس این جایگاه را منوچهرآباد می‌نامند و به بیانی دیگر در همین محل است که منوچهر، سفر افسانه‌ای و بی‌بازگشت آرش کمانگیر را به نظاره نشسته بود، و “آرش همچنان خاموش از شکاف دامن البرز بالارفت”.
در پشت آبریز آبشار هم غار کوچک چهل‌دختر قرار دارد. واژه دختر در نام‌های مکان، مانند قلعه‌دختر، پل‌دختر، بیدخت، قزقلعه، چهل‌دختر و … معرف ایزدبانو آناهیتا است. این نیکوجای، بی‌تردید، از روزگار باستان، جایگاهی شایسته برای نیایش به درگاه ایزد یکتا بوده است. افسانه‌های محلی از ورود چهل دختر پاکیزه ماهرو به غار و بازنگشتن آنها حکایت می‌کند. در سراسر سرزمین ایرانزمین چنین داستانی کمابیش وجود دارد. دخترانی که به کوه پناه می‌برند تا به کنیزی دشمن خونخوار نیفتند.
برای رسیدن به این ارمغان طبیعت باید به سوی هراز راند. در میانه جاده جاجرود و شهرک پردیس، کیلومتر ۱۷ جاده دماوند، دهکده کوچک کمرد در بخش شرقی اراکوه چشم‌انتظار شماست. پس از گذر از پل رودخانه جاجرود و پیمودن ۳ کیلومتر به سمت بومهن، یک جاده‌ی فرعی آسفالته در سمت شمالی جاده‌ی هراز به طول ۲ کیلومتر در پیش رو خواهید داشت. در پایان این راه به روستای کمرد خواهید رسید، با پیشینه‌ای بیش از ۱۵۰۰ سال که هنوز چندین خانه با ساختار کهن از آسیب ساخت‌وساز در امان مانده‌اند. با در و پنجره‌های چوبین، دیوارهای خشتی، سقف‌های حصیری با تیرهای چوبی، پشت‌بام‌های کاه‌گلی، هُرم تنور و عطر پختن نان و بوی طبیعت زنده، چهره اصیل یک روستای کوهستانی را به نمایش می‌گذارند. روستای زیبای کمرد در فاصله ای کمتر از۱۰۰ کیلومتر از “تنگه واشی” و “آب معدنی خمده” قرار دارد.
فاصله آبشار کمرد با دهکده نزدیک به ۲۰ دقیقه پیاده‌روی است. فراروی، دره‌ای پوشیده از درختان نارون، چنار و زرشک کوهی خودنمایی می‌کند. فرش عطرآگین گل‌های بهاری و در پایان دره یک صخره بزرگ و مرتفع، پوشیده از گیاه پرسیاوشان و خزه‌های خوش‌رنگ دیده می‌شود. اشکفت‌های کوچک و بزرگ و شکاف‌های ژرف بر دیواره آبشار فراوانند که در هنگام بی آبی نیز چشم‌انداز آبشار را دیدنی می‌کنند. بخشی از صخره آبشار هم تصویری را ایجاد کرده که بی شباهت به صورت خرس نیست. این آبشار زیبا جایگاهی بایسته برای طبیعت دوستان و کوه‌پیمایان است که دل در گرو مهر طبیعت دارند.
روستای کمرد دارای بهاری بسیار سرسبز و دیدنی با هوایی دلکش و خیر بلند امواج عطرآگین گل‌های وحشی، تابستانی نیمه گرم با شب‌های پر ستاره و خنک و باغ‌های پر از میوه‌های آبدار، پاییزی زیبا، دلفریب و رنگ‌رنگ در زیر ترنم باران، و زمستانی سرد و برفی و پرنیانی است. در شمال‌شرق روستا و در کنار یک رودخانه فصلی، راه پاکوبی است که به دهستان لواسانات و منطقه تاریخی پورزند منتهی می‌شود. همچنین با کوهپیمایی بر فراز قله آراکوه، چشم‌انداز زیبایی از قله‌های پیرامون و روستاهای منطقه لواسانات، و از همه چشم‌گیرتر، دماوند سلحشور با کلاهخود سیمین، کمربند زرین و دامن زمردین، دیدگان را خیره می‌سازد. پیرامون آبشار را سایه‌سار گسترده درختان انبوهی در بر گرفته که چشم‌انداز بی‌مانندی دارد. آبشار از صخره ای با ارتفاع کمی به پایین می‌ریزد. مجموعه‌ای از آبشارهای کوچکی است که با ارتفاع کم از صخره‌ها سرازیر می‌شوند.
دوبرار ـ دو برادران (مزار آرش)
در کمرکش کوه جنوبی روستا به نام نسوم، در کنار چشمه‌ای کوچک و بسیار گوارا، تخته‌سنگ بزرگی وجود دارد که از سراسر منطقه کمرد دیده می‌شود. این تخته سنگ آرامگاه دو برادر نام دارد و از سی‌وهفت سال پیش به امامزاده دوبرادران معروف شده است. اگر گفته “مجمل‌التواریخ” را بپذیریم که پیکر آرش در لشکرگاه منوچهر به خاک سپرده شد، آنگاه این احتمال نیز وجود دارد که شاید آرامگاه به نام دوبرادران همان مزار دلاور وطن‌دوست ایرانی، نماد آزادگی و اسطوره دلیر جانفشانی در راه میهن “آرش کمانگیر” باشد.
* جعفر سپهری مدرس کامپیوتر در دانشگاه های آزاد، جامع علمی کاربردی و پیام نور و مدرس رسمی فدراسیون کوهنوردی و صعودهای ورزشی در زمینه “هواشناسی کوهستان” بوده است. او صدها مقاله در زمینه ی ایران شناسی و تاریخ علم در ایران به چاپ رسانده . سپهری از سال ۲۰۱۴ به کانادا مهاجرت کرده است.
بسیار زیبا و اموزنده با تشکر از استاد سپهری