دکتر نسترن ادیب راد
یافته ها نشان می دهد که مردم شادمان خودشان آن را فراهم کرده اند و شادکامی امری تصادفی و یا ژنتیک و یا غیر انتخابی نیست. شاید به نظر برسد مردم شاد بهترین چیزها را در زندگی دارند ولی حقیقت این است که آنها از آنچه دارند بیشترین بهره و لذت را می برند. مطالعه روی افراد شاد و دانستن اصول و روش زندگی آنها، به دیگران کمک می کند که با پیروی از آن اصول به زندگی شادمانه تری دست یابند.
مهمترین اصول شادکامی
۱- موفقیت در روابط زوجی و خانوادگی: زندگی خانوادگی و زوجی برای افراد شاد اولویت اول است. مطالعه موسسه گالوپ نشان می دهد هیچ چیز به اندازه زندگی خانوادگی در شادکامی نقش ندارد. این بررسی نشان می دهد اگر چه عواملی مانند موفقیت، خوش شانسی، شهرت، ثروت، آسایش و خیلی چیزهای دیگر برای بشر لذت بخش است ولی مهمترین عامل شادکامی زندگی خانوادگی است. البته در این مورد دو نکته مطرح است: الف اصل رابطه، ب) کیفیت رابطه.
بررسی ها نشان می دهد افراد متاهل شادتر از مجردها، مطلقه ها و یا بیوه ها هستند. در بین خانواده ها، شادکامترین زوج ها، کسانی هستند که فرزندان آنها بعد از رشد و کمال خانه را ترک گفته اند و ناشادترین افراد جامعه مادران ازدواج نکرده و والدین تک سرپرست هستند. البته تاهل یا رابطه زوجی به تنهایی منبع شادمانی نیست، بلکه وجود رابطه رضایتمند جزء لازم شادکامی است. اگر چه زوج بودن حتی اگر در همه جهات خوب نباشد بهتر از نداشتن رابطه است. در هرحال به نظر می رسد آنچه زندگی زوجی را شادمانه می کند وجود گرمی، صمیمیت، حمایت، یاری و همراهی است. در رابطه خانوادگی داشتن فرزند اگر چه در شادکامی نقش دارد ولی مساوی با شادمانی نیست و بسیار از زوجهای بدون فرزند هم زندگی شادمانه ای دارند. رابطه جنسی سالم نیز یکی از کلیدهای شادکامی است ولی تعداد دفعات آن ربطی به شادکامی ندارد.
۲- شغل مناسب: کار به خودی خود می تواند حس مفید بودن و مولد بودن در انسان ایجاد کند. البته کار در شأن و علاقه فرد، بیشترین تاثیر را دارد. کار به انسان این امکان را می دهد که خود را جزئی از جامعه ببیند و از نظر برخی روانشناسان کار خود علاج بخش برخی از بیماریها و ناراحتی های روانی است. کار وسیله ای است برای بروز استعدادها و دستیابی به خود شکوفایی و نیز درآمد ناشی از کار، برآورده کننده نیازها اساسی انسان و دستیابی به ابزارهای دیگر شادمانی است. کار باعث کاهش فقر و به دنبال آن عوارض ناشی آن می باشد. اگر چه نوع کار در میزان شادکامی نقش دارد، ولی در هر صورت هر نوع کاری بهتر از بی کاری و احساس بیهودگی است.
۳- درگیری فعال با زندگی: افراد شاد اغلب اوقات مشغول کار، مردم، خانواده، و فعالیت های گوناگون هستند. آنها انسانهایی جستجوگر بوده و زندگی را با قدرت به پیش می برند، به مشکلات حمله می کنند و در آنها غوطه می خورند و زندگی را از درون مشکلات می سازند. مردم شاد بیشتر از زندگی دریافت می کنند چرا که بیشتر به آن می پردازند.
۴- اجتماعی و زودجوش بودن: افراد شاد با جامعه به طور رسمی و غیر رسمی ارتباط دارند. رسمی مانند کار و فعالیت های مربوط به آن و غیر رسمی مانند کمک به دیگران و روابط خانوادگی و دوستان. آنها از روابط اجتماعی خود لذت می برند و در این روابط موفق هستند. آنها از اصول روابط اجتماعی آگاهند بنابراین می توانند رابطه جدید ایجاد کنند و نیز روابط خود را تداوم ببخشند.
۵– مثبت اندیشی: خوش بینی یا مثبت اندیشی یکی از مهمترین عوامل شادکامی است چناچه می توان آن را حلقه وصل دیگر عوامل به شادکامی دانست. این بدان معنی است که اگر فردی همه ملزومات شادکامی مانند ازدواج خوب، شغل مناسب، درآمد کافی، و دوستانی داشته باشد ولی نگرش او نسبت به زندگی منفی باشد از امکانات خود لذت نمی برد و ممکن است که امکانات خود را از دست بدهد.
کلام آخر: موارد ذکر شده تنها بخشی از اصول شادکامی بوده. در آینده بحث های بیشتری در این زمینه ارایه می شود. نکته ای که در انتها لازم است به آن اشاره شود این است که شادمانی بهترین هدیه ایست که زندگی سخاوتمندانه به ما بخشیده است البته دستیابی به آن مستلزم تلاش، تمرکز، مهارت و تمرین است.
* دکتر نسترن ادیب راد مشاور خانواده و جوانان در ایران و کانادا، مولف و مترجم پنج جلد کتاب در این زمینه است.
