گزارش: الهام دوست
اولین جلسه عمومی رایگان سلامت بهداشت و روان، به مناسبت هفتۀ سلامت و روان، روز یکشنبه ۱۵ می ۲۰۱۶ در
رستوران شیراز برگزار شد. این جلسه عمومی به همت مرکز تندرستی و سلامت روان پیروز* و سازمان زنان ایرانی انتاریو تشکیل شده بود. هدف این همایش عمومی فراهم آوردن امکان بحث و گفت وگو پیرامون بهداشت و روان، افزایش آگاهی جامعه ایرانی نسبت به اصول و مفاهیم بهداشت و روان و همچنین تغییر و اصلاح نگرش افراد در خصوص ناهنجاری های روانی اعلام شده بود. رستوران شیراز پذیرای بیش از ۲۰۰ نفر از ایرانیان مقیم تورنتو بود که برای شنیدن و شرکت در بحث و گفت وگوهای این جلسه حضور پیدا کردند.
در ابتدای برنامه ویدیوی کوتاهی از دکتر رضا مریدی نمایندۀ ریچموند هیل در پارلمان انتاریو پخش شد. ایشان که به دلیل سفر به اسراییل امکان حضور شخصی در جلسه را نداشتند، اظهار امیدواری کردند که این همایش بتواند قدم اولیه بزرگی باشد برای آگاهی دادن و ایجاد امکانات مختلف برای خانواده های ایرانی که بیماری های روحی و روانی را تجربه می کنند.
سخنران بعد، آقای مجید جوهری، نماینده ریچموند هیل در مجلس کانادا، با ذکر این نکته که امروزه حدود بیست تا بیست و پنج درصد جامعه به شکلی از اشکال، بیماری های روحی- روانی را تجربه می کند، بر لزوم توجه به مشکلات روحی و روانی تاکید نمودند و ضمن اشاره به اینکه تقریباً هیچ خانواده ای نیست که به شکل مستقیم یا غیر مستقیم در برخورد با کسی که بیماری روحی ـ روانی داشته باشد قرار نگرفته باشد، گسترش وسیع بیماری های روحی ـ روانی را یکی از مهمترین علل ناتوانی در جامعه برشمردند.
آقای جوهری بر لزوم دسترسی به امکانات آموزشی، اطلاع رسانی و درمانی برای این افراد تکیه کرده و از طرف خود و آقای احساسی نماینده ویلودیل در مجلس فدرال قول هرگونه همکاری در حد توان را به برگزارکنندگان برنامه دادند.
در قسمت بعدی برنامه خانم اِتی رحیمی که بنیان گذار و مدیر مرکز تندرستی پیروز و نیروی اصلی برگزاری این جلسه بوده اند به تجربه ی خود در برخورد با مسایل روحی – روانی و کمبودهایی که در جامعه برای برخورد با این گونه بیماران وجود دارد اشاره کردند. خانم رحیمی همین طور به نیازهای جامعه در این مورد پرداخت و تأکید کرد که ایجاد حداقل احتیاجات جامعه ی در حال رشد ایرانی در بزرگ شهر تورنتو محتاج تلاش خستگی ناپذیر دست اندرکاران و همیاری عمومی است.
در بخش بعدی خانم اتی رحیمی بنیانگذار مرکز تندرستی و سلامت روان پیروز و نیروی اصلی و مبتکر این جلسه پس از خوش آمدگویی به حضار و خواندن شعر سهراب سپهری (چشمها را باید شست، جور دیگر باید دید) به ارتباط نزدیک در دو سال گذشته با CMHA تورنتو در جهت ارائه کمک های روحی و روانی درجامعه ایرانی که از اهداف این مرکز است، اشاره کردند. ایشان از همکاری CMHAبرای تهیه پرسشنامه مطابق با استانداردهای سازمان جهانی بهداشت روان خبر دادند و بر لزوم همکاری افراد جامعه برای پر کردن پرسشنامه و به دست آوردن داده های آماری در جهت شناخت و بهبود نیازهای جامعه تاکید کردند. و با اظهار امیدواری بر این که با همیاری و همفکری یکدیگر،جامعه ای سالم برای خانواده های ایرانی مقیم کانادافراهم سازیم سخنان خود را به پایان رساندند.
بعد از سخنان خانم رحیمی نوبت به مجموعۀ سخنرانان رسید که هریک از موضع خود و از زاویه ای در رابطه با بیماری های روحی ـ روانی گفتگو کردند. مسئولیت این بخش از جلسه با دکتر عباس آزادیان روانپزشک ایرانی مقیم تورنتو بود.
سپس خانم دکتر شیوا امیری دکترای بیوشیمی و پژوهشگر اعصاب، در مورد بیماری های روحی – روانی حاصل از ناهنجاری های مغز سخنرانی کرد.
دکتر امیری از مغز به عنوان یک ساختار پیچیده و شگفت آور با قابلیت انجام کارهای متعدد در یک زمان کوتاه تعریف کرد و عملکرد کنونی مغز را حاصل میلیونها سال تکامل و ارتباط سلولی دانسته و افزود:”مغز انسان مانند هر قسمت دیگر بدن می تواند دچار ناهنجاری شود که منجر به بیماری های متعدد گردد. ناهنجاری های مغزی تأثیرات عمیقی در محیط کار و در روابط خانوادگی می گذارد و بازدهی انسانها را به شکل قابل توجهی کاهش می دهد. برای مثال در انتاریو حدود ۱۲۰ هزار نفر دچار بیماری اسکیزوفرنیا هستند. متأسفانه این بیماری در سنین جوانی شروع می شود و بازدهی انسانها و توانایی اجتماعی آن ها را به شکل قابل توجهی تحت الشعاع قرار می دهد.”
خانم امیری تأکید کرد که به ناهنجاری های روحی ـ روانی به عنوان بیماری مغز باید نگاه کرد و نه ضعف شخصیت و یا تنبلی.
سخنران بعدی برنامه خانم شهلا یعقوبیان روان درمانگر خانواده بود. کار اصلی ایشان سرویس دادن به نوجوانان و جوانان و خانواده های آنها است.
خانم یعقوبیان به این مهم پرداخت که ناراحتی های روحی ـ روانی برای همه انسانها در مراحل مختلف زندگی آنها می تواند پیش بیاید و در بعضی مواقع جوانان و نوجوانان توان برخورد با این مشکلات را ندارند و ممکن است به کمک های حرفه ای تری نیازمند باشند و اینکه اگر امکانات کافی در اختیار نباشد این ناهنجاری های روحی ـ روانی می تواند به خودکشی هم ختم شود.
او افزود:” اگر در جوانان و نوجوانان خود عصبانیت های مکرر و تغییرات ناگهانی در میزان خواب و تغذیه، عدم علاقه برای معاشرت با دوستان و افراد خانواده و کاهش عملکرد تحصیلی مشاهده کردید، باید امکان ناهنجاری های روحی ـ روانی را در نظر بگیرید. ۷۰ درصد مشکلات روحی ـ روانی نطفه در تجربیات بچگی و نوجوانی دارد و دسترسی به سرویس های مختلف باید تسهیل شود تا خانواده ها بدانند به کجا باید مراجعه کنند تا تأثیر مثبت تری روی جوانان و نوجوانانی که دچار مشکلات روحی ـ روانی شده اند، داشته باشند.”
دیگر عضو میزگرد، شیدا بامداد مشاور و روان درمانگر، در مورد احساس شرم و خجالت و استیگما یا برخورد منفی با بیماری های روحی ـ روانی به عنوان یک مانع در دستیابی به امکانات درمانی صحبت کرد. خانم بامداد اشاره کرد:
“ما معمولا مشکلات روحی روانی خود را نادیده می گیریم. مسائل روانی وابستگان، نزدیکان و حتی فرزندانمان را انکار می کنیم، و بدین ترتیب خود و اطرافیانمان را در مخاطره بیشتری قرار می دهیم.
کمبود مراکز درمان و منابع و همچنین عدم دسترسی آسان برای رسیدن به منابع درمانی، خود یکی دیگر از عوامل مهم نبود و یا تعویق در دریافت درمان است. به ویژه این مسئله برای مهاجران دشواری های بیشتری به همراه دارد. جوامع مهاجر اغلب از منابع موجود، خدمات و مراکز درمانی شناخت کافی ندارند. گفتگو به زبان رسمی کشور محل سکونت برای آنانی که مهارت کافی ندارند نیز، این دشواری ها را چند برابر می کند. پرداختن به این مهم و چگونگی مدیریت آن خود مجال دیگری می طلبد. “
او افزود:” نکته دیگری که اهمیت فراوانی در دسترسی به درمان دارد، تمایل و اقدام برای کمک گرفتن است. تحقیقات بسیار در زمینه عوامل عدم مراجعه به موقع بیمار به پزشک و یا مراکز درمانی نشان می دهد، احساس خجالت و شرم ناشی از داشتن بیماری های روانی
یکی از اصلی ترین دلایل است. دلیل احساس شرم این است که در بیشتر جوامع و فرهنگ ها نوعی قضاوت نادرست و منفی نسبت به بیماری های روانی وجود دارد. عبارت “انگ بیماری روانی” مصداق این مسئله است. انگ بیماری روانی، نوعی برچسب است که از سوی مردم و یا جامعه و حتی نهادهای اجتماعی به بیماران و یا بیماری های روانی زده می شود، و موجب طرد، تحقیر و اعمال تبعیض علیه مبتلایان به بیماری های روانی می گردد. در باور و ذهن بسیاری از افراد اجتماع و به غلط، بیماری ها و بیماران روانی با تعداد زیادی از صفات منفی همراه هستند.”
دکتر عباس آزادیان به عنوان آخرین سخنران بخش اول جلسه بود. دکتر آزادیان در سخنان خود به تأثیر عمیق و مخرب بیماری های روحی و روانی و به خصوص ناهنجاری های شدید مانند بیماری دو قطبی و اسکیزوفرنیا بر روی جوانان اشاره کرد و افزود:”سن پایین ابتلا به این بیماری ها باعث می شود که بیماران سالیان درازی با عوارض بیماری و ناتوانی های ناشی از آن درگیر باشند. به دلیل تأثیرات عمیق و مخرب این بیماری ها، مبتلایان به پشتیبانی تام و تمام خانواده و جامعه نیازمندند.”
دکتر آزادیان اشاره کرد:”خانواده های بیماران و فعالان اجتماعی و افرادی که به صورت حرفه ای با این بیماران سر و کار دارند باید تبدیل به صدای این بیماران بشوند و از حقوق اجتماعی آنان دفاع کنند، چرا که این بیماری ها بخش مدیر و برنامه ریز مغز را آسیب می زنند. پشتیبانی خانواده ها و فعالان اجتماعی می تواند باعث ایجاد مراکز و امکاناتی شود که جوانان کیفیت زندگی بهتری پیدا کنند.”
دکتر آزادیان اضافه کرد:”جامعه ای شایسته ی تحسین است که کم صداترین اقشار خود را مورد حمایت قرار دهد. در چنین جامعه ای تا انسان محرومی وجود داشته باشد، افراد آسایش ندارند و دست به تلاش و مبارزه می زنند.”
دکتر آزادیان تأکید کرد که دفاع از حقوق بیماران مبتلا به بیماری های جدی روحی و روانی در این راستا معنی می یابد. او دوباره به نقش خانواده ها در رساندن صدای این بیماران اشاره کردند که چنین حضور فعالی برخورد منفی بیماری روحی را کم می کند. دکتر آزادیان هم با تکیه بر مطالعات جدید در مورد افسردگی، اسکیزوفرنیا و بیماری های دو قطبی و غیره به عنوان بیماری های مغز خواند و به آنهایی که این بیماری ها را ناشی از تنبلی و تن پروری و ضعف شخصیتی می دانند، هشدار داد.
بخش آخر برنامه به پرسش های حاضران و پاسخ های متخصصان اختصاص داده شده بود.
از رستوران شیراز برای در اختیار قرار دادن فضای خود به برگزارکنندگان قدردانی شد.
امیدوارم این همایش موفق قدم اولی باشد برای توجه بیشتر به بیماری های روحی و روانی در جامعه و امیدوارم در نهایت بتوان مرکزی ایجاد کرد که خانواده ها بتوانند برای دستیابی به سرویس های مختلف به آنجا مراجعه کنند.
*مرکز تندرستی و سلامت روان پیروز یک ابتکار فردی است که بر اساس مراقبتهای کلی و با پرداختن به جنبه های غیر بالینی، برنامه های تفریحی و اجتماعی برای بهبود و کمک به ناهنجاریهای روانی تشکیل شده است.
این برنامه فرصتی است برای همه کسانی که در تعاملات اجتماعی دچار بحران هستند و در گروههای سنی بین ۱۸ تا ۴۹ سال قرار میگیرند. با حضور در این مرکز می توانید از برنامه های متنوع شامل ورزش، دورهمی ها، انجام تمرینات مختلف برای برقراری ارتباط، ، ایجاد احساس انگیزه و شرکت در فعالیتهای گروهی که تحت نظارت افراد مجرب و دلسوز انجام می شود بهره ببرید.
همچنین برنامه هایی هدفمند بر مبنای مراقبتهای اولیه برای کمک به خانواده ها و پدر و مادرانی که یک عمر درگیر چالش با عزیزان خود هستند، ارائه میگردد.
مرکز مردمی پیروز برای دستیابی به اهداف خود برنامههای زیر را ارائه می نماید:
برنامه همیاری و احساس امید برای افرادی که در برخورد با مسائل سلامت روان دچار انزوای اجتماعی شدهاند.
ارائه برنامه های حمایتی از خانواده ها برای کمک به حفظ، نگهداری و احیای زندگی متعادل تر از طریق برنامه های منظم و متنوع.
کمک در جهت رفع مشکلاتی مانند انزوا و عدم فعالیت فیزیکی با استفاده از روشهای غیر بالینی.
تشویق و ترویج تعامل افراد با مسؤلیت پذیری و رهبری گروهای همسن و تحت نظارت گروهای پشتیبان.
آموزش و معرفی درمانهای شناختی رفتاری مانند ذهن آگاهی به شرکت کنندگان.
انجمن پیروز، برای آگاهی جامعه در ابعاد وسیعتر و همچنین افزایش شمار مخاطبین در جهت بالا بردن توانایی درک، شفقت و تغییر و نگرش افراد در ارتباط با بیماریهای روانی کوشش می کند.
مرکز پیروز در حال حاضر مشغول فعالیت و همکاری نزدیک با CMHA در تورنتو میباشد. CMHA با بیش از ۶۰ سال تجربه پشتیبانی و ارائه خدمات بهداشت و سلامت روان به جامعه تورنتو، برنامههای مختلفی برای بهبود افرادی که پریشانی سلامت روان را تجربه
می کنند تدارک دیده است.
برای اطلاعات بیشتر درباره مرکز تندرستی و سلامت روان پیروز و استفاده از برنامه های آن با آدرس های زیر تماس بگیرید:
www.piroozcenter.com
email:info@piroozcenter.com
Tel: 647.724.2965