فرح طاهری
یازدهمین سالگرد جنبش ۱۸ تیر ۷۸ در روز شنبه ۱۰ جولای با یاد شهدای دانشجویی اکبر محمدی، عزت ابراهیم نژاد و کیانوش آسا، در سالن اجتماعات شهرداری نورت یورک برگزار شد.
این دومین نشست سالگرد ۱۸ تیر امسال در تورنتو بود. جمعه مراسم دیگری در دانشگاه تورنتو برپا بود که همکارم آرش عزیزی حاشیه ی آن مراسم را نوشته است. تعدادی از سخنرانان این دو نشست مشترک بودند از جمله دکتر رضا مریدی نماینده مجلس انتاریو، منوچهر محمدی از فعالان جنبش دانشجویی وقت که از آمریکا آمده بود و ماشالله عباس زاده کارمند سابق وزارت کشور در زمان وقایع ۱۸ تیر که از ونکوور به تورنتو آمده بود.
سخنرانان و برگزارکنندگان و داوطلبان مراسم ۱۸ تیر از راست ماشاالله عباس زاده، مهدی حویزی، ؟ ، منوچهر محمدی، زارع زاده اردشیر، آزاده ایرانی، علی علوی
برگزارکنندگان این نشست جبهه متحد دانشجویی در کانادا، نهادهای دانشجویی دانشگاه های انتاریو و دفتر برون مرزی کمیته دانشجویی دفاع از زندانیان سیاسی بودند و گردانندگی آن را علی علوی و آزاده ایرانی دانشجویان دانشگاه رایرسون به عهده داشتند.
در آغاز دکتر فرخ زندی استاد دانشگاه یورک و نماینده سکولارهای سبز ایران در تورنتو سخنرانی کرد. او در سخنانش به نامه ی مجید توکلی دانشجوی شجاعی که هم اکنون در زندان است اشاره کرد، و بخشی از آن نامه را که به مناسبت فرارسیدن یازدهمین سالروز ۱۸ تیر نوشته خواند.
دکتر زندی همچنین از حشمت الله طبرزدی به عنوان مردی برآمده از دل انجمن های اسلامی دانشگاه ها یاد کرد و بخشی از گفته های او را نقل کرد. طبرزدی گفته بود:”ما، تا پیش از درگیر شدن با حاکمیت دینی، درباره ی سکولاریسم فکر نکرده بودیم و این معجزه ی حکومت دینی بود که ما را به سکولاریزم رساند.”
دکتر زندی در پایان سخنانش گفت: ما سکولارهای جنبش سبز ایران معتقدیم تنها راه نجات سرزمین مان ایران، انحلال حکومت اسلامی ایران و برقراری یک جمهوری سکولار، به دور از هرگونه ایدئولوژی و مذهب و مبتنی بر تمامی قوانین حقوق بشر می باشد.
دومین سخنران دکتر رضا مریدی نماینده مجلس انتاریو بود که روز پیش هم در دانشگاه تورنتو سخنرانی کرده بود.
دکتر مریدی گفت: دمکراسی خواهی دانشجویان سوابق طولانی دارد و ۱۸ تیر تداوم جنبش آزادیخواهی است که از زمان مشروطیت شروع شده و تا روزی که به ثمر برسد ادامه خواهد داشت.
او در بخشی دیگر با ذکر این نکته که “در سیستمی که بر مبنای ظلم و ستم و تحجر پایه گذاری شده اصلاحات معنایی ندارد”، خواست مردم ایران را برچیده شدن نظام جمهوری اسلامی خواند و در پایان از گروه ها و سازمان ها و تشکل های خارج کشور خواست که ضمن حفظ راه و روش خودشان در راه آزادی و استقلال ایران با هم متحد شوند.
نوبت به دانشجویان رسید. محمدرضا نماینده دانشجویان دانشگاه واترلو بیانیه شان را خواند. در بخشی از این بیانیه آمده است:” فریاد بی صدای مردم ایران را به صدا تبدیل کنیم و بگوییم این روزها در کشور عزیز ما ایران چیزی که وجود ندارد دمکراسی و عدالت و آزادی است و جواب حق خواهی زندان و شکنجه است.”
حسام فریاد، خواننده ای که ترانه هایش حکایت از همراهی با جنبش سبز و مردم ایران دارد، با همراهی ریچارد نوازنده ی کانادایی، ابتدا شعری از سروده های خودش را خواند و بعد دو ترانه اجرا کرد. ترانه ی “آره زنده است” او اشاره به جانباختگان راه آزادی وطن داشت که نام و راهشان هماره زنده خواهد بود.
تایاز، نماینده دانشجویان دانشگاه رایرسون از تجربه دوران دانشجویی خود در دانشکده فنی دانشگاه تهر
ان در فضای بعد از وقایع ۱۸ تیر ۷۸ گفت. او که سال ۱۳۸۲ وارد دانشگاه شده بود، آشنایی با دانشجویانی که از دل آن توحش برآمده بودند و طرح سئوالاتی در خصوص فجایع پیش آمده را موجب التیام فضای منجمد آن سال های دانشگاه خواند. او از فعالیت نشریات دانشجویی و دیگر فعالیت های فرهنگی، هنری و اجتماعی دانشکده فنی گفت.
تایاز به فعالیت های دانشجویان ایرانی در تورنتو نیز اشاره کرد از جمله راه اندازی نشریات دانشجویی همچون پرسپولیس و تشکل های دانشجویی. در پایان تایاز از تاسیس فدراسیون دانشجویی ایرانیان کانادا خبر داد که قصدش تمرکز دادن انرژی های پراکنده ی فضای دانشجویی اینجاست. او با بیان اینکه اساسنامه فدراسیون در حال تکمیل است از دوستان دانشجویش تقاضا کرد با هر عقیده ای در کنار هم بایستند.
در ادامه مراسم، مهدی حویزی بیانیه جبهه متحد دانشجویی را که از تهران ارسال شده بود، خواند.
در بخش دوم موسیقی گروه نیمه ها به خوانندگی بهروز دو ترانه اجرا کرد و سپس رضا آریا همراه با نوای گیتارش دو ترانه خواند.
سخنران بعدی، فراز صانعی نماینده سازمان دیده بان حقوق بشر از نیویورک بود. او سازمان دیده بان را مدافع حقوق دانشجویان و پیگیر وضعیت سرکوب مردم در ایران خواند و از فعالیت های این سازمان در جهت محکومیت اقدامات رژیم در سرکوب دانشجویان در ۱۸ تیر ۷۸ گفت. صانعی همچنین از بهروز جاوید تهرانی از متهمان کوی دانشگاه تهران یاد کرد که همچنان در شرایط بدی در زندان به سر می برد.
منوچهر محمدی از پایه گذاران جبهه متحد دانشجویی در ایران و از متهمان اصلی وقایع کوی دانشگاه تهران سخنران بعدی بود که سخنان خود را با یاد شهدای دانشجویی کوی دانشگاه، عزت ابراهیم نژاد، فرشته علیزاده، تامی حامی فر، سعید زینالی و اکبر محمدی آغاز کرد.
محمدی از حشمت الله طبرزدی به عنوان بزرگمرد تاریخ یاد کرد که در نشریه ی پیام دانشجو با انتقاداتش حرمت رهبری را شکست. او از برخی سازمان های حقوق بشری به دلیل عدم اعطای جایزه به طبرزدی انتقاد کرد.
محمدی همچنین در سخنانش از زندانیان سیاسی از جمله خالد حردانی، بهروز جاوید تهرانی، مجید توکلی، احمد زیدآبادی، بهاره هدایت، شبنم مددزاده و ابوالفضل عابدینی نیز یاد کرد.
او در پایان گفت: اگر امروز کسانی به عنوان رهبران سبز مطرح هستند و به مردم نزدیک شده اند تا مردم آنها را ببخشند پس مردم هم خواهند بخشید چون مردم امروز انتقام را در شأن خود نمی دانند. در غیراینصورت فرقی میان مردم و رژیم نمی تواند وجود داشته باشد. او افزود: آنهایی که از جنس اندیشه نیستند و به کلمه سبز حساسیت دارند همان اندازه ناآگاه هستند که رژیم ناآگاه است.
سپس ماشاالله عباس زاده، کارمند وزارت کشور در نگاهی به حوادث ۱۸ تیر گفت: در ۱۸ تیر قداست قوم فقها شکسته شد و برای نخستین بار ولی فقیه و ساختار حکومت به چالش کشیده شد. شعار “قاتلین فروهر زیر عبای رهبر” مصداق این ادعاست.
وی در مورد بازداشتگاه منهای ۴ وزارت کشور گفت: این بازداشتگاه در زمان ۱۸ تیر برای سرکوب استفاده نشد و آقای تاج زاده آنجا را به انبار صندلی تبدیل کرده بود. اما سال گذشته و پس از حمله به کوی دانشگاه دوباره به عنوان بازداشتگاه استفاده شد.
در دقایق پایانی برنامه، پیام ویدیویی غلامرضا مهاجری نژاد عضو سابق شورای مرکزی جبهه متحد دانشجویی در تهران و از متهمان وقایع ۱۸ تیر پخش شد. او که در آمریکا ساکن است به ارتباط جنبش ۱۸ تیر و سبز اشاره کرد و گفت: وقتی نداها و سهراب ها و کیانوش ها در راه آزادی ایران جان باختند راهی را برگزیدند که اکبر ها و عزت ها برگزیده بودند.
این فعال دانشجویی و نویسنده کتاب نسل زنده، همگان را به همبستگی دعوت کرد و گفت: امروز باید برای ساختن ایرانی آزاد و آباد در کنار هم قرار بگیریم و از جنبش آزادیخواهی حمایت کنیم.
سخنران پایانی برنامه حسن زارع زاده اردشیر، دبیرکل کمیته دانشجویی دفاع از زندانیان سیاسی، سخنگوی سابق جبهه متحد دانشجویی در تهران و دیگر زندانی و متهم ۱۸ تیر بود. زارع زاده اردشیر سخنان خود را با یاد شهدای جنبش دانشجویی اکبر محمدی، عزت ابراهیم نژاد و کیانوش آسا آغاز کرد و از اینکه در این برنامه، دانشجویان ۱۸ تیری حضور دارند ابراز خوشحالی کرد.
او افزود: خوشحالم عضو جبهه متحد دانشجویی در ایران بودم که در زمانی که بذر اصلاحات کاشته می شد از بانیان سکولار دمکراسی در کشور بود و بر عدم اصلاح پذیری رژیم جمهوری اسلامی تاکید می کرد. چه بسا که فعالیتهای آن در ۱۸ تیر به اوج خود رسید و پس از آن هم تداوم یافت.
زارع زاده یادآور شد فرصتی را که با خیزش مردم از سال پیش به وجود آمده برای همبستگی، اتحاد و ائتلاف و قدرت بخشیدن به جنبش آزادیخواهی در ایران باید مغتنم بشماریم.
در حاشیه:
ـ شرکت کنندگان در این جلسه حدود صد نفر بودند که البته انتظار می رفت بسیار بیشتر از اینها باشد. برگزارکنندگان و دست اندرکاران باید دلایل عدم استقبال مناسب را به بحث و بررسی بگذارند و چاره ای بیندیشند.
در حالی که همه ی ما دم از دمکراسی و آزادیخواهی می زنیم، چگونه نمی توانیم برای برگزاری یک برنامه با هم هماهنگ شویم و به جای دو برنامه در دو روز متوالی یک برنامه با ترکیبی از سخنرانان هر دو برگزار کنیم. از سوی دیگر وقتی برنامه به مناسبت سالگرد ۱۸ تیر و جنبش دانشجویی ست، ترکیب حاضران در سالن بیشتر همان افرادی ست که با احساس مسئولیت در بیشتر این برنامه ها حضور می یابند و غالبا بزرگسال و میانسال هستند و کمتر چهره ی جوان و دانشجو در میان جمع دیده می شود، چرا؟ در هر دو برنامه نام انجمن های دانشجویی دانشگاه های تورنتو در میان بود ولی از دانشجویان ایرانی این دانشگاه ها خبری نبود.
از آقای زارع زاده اردشیر در مورد این عدم هماهنگی و یکی نبودن برنامه ها پرسیدم، گفت: ما چهار ماه قبل در مورد برگزاری این برنامه با اکثر گروه های شهر برای همکاری صحبت کردیم. به برنامه گذاران ۱۸ تیر دانشگاه تورنتو هم گفتیم دو برنامه با یک اسم اعتماد مخاطب و شرکت کنندگان را از بین می برد، ضمن اینکه سخنرانانی را که ما دعوت کرده بودیم، آنها هم دعوت کردند. به هر حال ما حاضر بودیم برای اتحاد و برگزاری یک برنامه همه جور همکاری داشته باشیم، ولی در نهایت آنها مایل بودند که برنامه ی خودشان را داشته باشند.
ـ متاسفانه بعضی از سخنرانان متن خود را قبلا مرور نکرده بودند تا بتوانند روان تر سخنانشان را ارائه دهند.
ـ انتظار می رفت یک سابقه ی کلی از وقایع ۱۸ تیر و پیامدهای آن حداقل توسط یکی از سخنرانان ارائه شود تا مروری شود برآنچه که اتفاق افتاد و پیامدهای بعد از این فاجعه برای همه یادآوری شود.
ـ سه تن از افرادی که اسمشان در لیست سخنرانان بود، خانم ها لی لی پورزند و فرشته قاضی، و آقای سعید قاسمی نژاد سخنگوی دانشجویان لیبرال دانشگاه های ایران حضور نداشتند و در این خصوص هیچ توضیحی هم داده نشد.
ـ عکس هایی از دانشجویان جانباخته و زندانی در سالن گذاشته شده بود که تنها چند تن از آنها را نشان می داد. کاش با تهیه اسلایدشویی می توانستند تمامی دانشجویان زندانی و جانباخته را به تصویر بکشند و در این روز که به آنها تعلق دارد، یاد و نامشان را گرامی بدارند.
