کتابفروشی و انتشاراتی فروغ در شهر کلن آلمان روز یکشنبه این هفته از کتاب “شما چند می ارزید” محمدتقی اسماعیلی (میرزاتقی خان) روزنامه نگار و طنزپرداز پیش کسوت و همکار شهروند رونمائی کرد. در این مراسم بیش از ۵۰ نفر از ایرانیان مقیم شهر کلن حضور داشتند.
دفتر اروپائی شهروند: “شما چند می ارزید” دومین مجموعه طنزهای محمدتقی اسماعیلی است که به تازگی روانه بازار کتاب شده است. کتاب دیگر او با عنوان “آدم های زیادی” پیش تر از سوی انتشارات شهروند منتشر و با استقبال ایرانیان به ویژه در کانادا و آلمان روبرو شد. “شما چند می ارزید” را این بار فروغ در آلمان منتشر کرده است. این مرکز کتاب با مدیریت حمید مهدی پور در سال های اخیر با نشر کتاب های با ارزش جای پای خود را در میان ایرانیان فرهنگ دوست آلمان و اروپا محکم کرده است.
کتاب های آرامش دوستدار فیلسوف صاحب نظر ایرانی، ترجمه مجموعه کتاب های حامدعبدالصمد نویسنده و اسلام شناس مصری و چندین کتاب با ارزش دیگر در نقد تاریخ اسلام از داریوش بی نیاز از جمله این کتاب ها است. “زنگی های گود قدرت” کار پژوهشی دکتر مسعود نقره کار درباره نقش جاهل ها و لات ها در تاریخ ایران، از جمله تازه ترین کتاب های مرجعی است که نشر فروغ به تازگی با کیفیت و طراحی خوب در اختیار اهل کتاب قرار داده است. به این کتاب در شماره های آینده خواهیم پرداخت.
در مراسم روز شنبه این هفته که با حضور محمدتقی اسماعیلی در محل انتشاراتی فروغ برگزار شد، ابتدا جواد طالعی همکار قدیمی آقای اسماعیلی درباره شخصیت فردی و سوابق روزنامه نگاری و طنزنویسی وی سخنان کوتاهی ایراد کرد. در دو بخش دیگر برنامه اسماعیلی ابتدا سخنانی جامع اما مختصر و مفید درباره طنز در تاریخ معاصر ایران ایراد کرد و پس از یک استراحت کوتاه تعدادی از مقالات طنز خود را که اغلب در شهروند نیز منتشر شده اند، برای حاضران خواند. طنز تلخ و شیرین و اجتماعی اسماعیلی که بیشتر به مسائل روز می پردازد با استقبال گرم حاضران روبرو شد.
محمدتقی اسماعیلی در مراسم رونمایی کتاب “شما چند می ارزید”
یک رئیس جدی و یک دوست غمخوار
در معرفی روزنامه نگار و طنزپرداز پیش کسوت، جواد طالعی گفت:”من در فاصله سال های ۱۳۵۰ تا ۱۳۵۷ خورشیدی از سعادت همکاری با آقای اسماعیلی در سرویس شهرستان های کیهان برخوردار شدم. این هفت سال بهترین دوره زندگی حرفه ای من بود. در طول هفت سال به خاطر نمی آورم که حتی یکبار میان من و آقای اسماعیلی یا یکی دیگر از همکاران با او مشکلی پیش آمده باشد. او ضمن ایجاد احترام در همکاران، برای همه یک دوست صمیمی و غمخوار هم بود”.
طالعی افزود:”آقای اسماعیلی در همان زمانی که مسئولیت بزرگترین سرویس تحریریه کیهان را با حدود ۲۰ همکار در تهران و نزدیک به ۶۰۰ خبرنگار در سراسر کشور به عهده داشت، دارای یک ستون ثابت هم در کیهان بود که هفته ای یکبار منتشر می شد و عنوان “یادداشت های پشت چراغ قرمز” را بر پیشانی داشت. همکاران به شوخی می گفتند:”اسماعیلی چون خیلی گرفتار است، هر وقت پشت چراغ قرمز توقف می کند قلم و کاغذ بر می دارد و این یادداشت ها را می نویسد!”
این طبعا شوخی بود، اما اقای اسماعیلی در واقع یکی از پرکارترین همکاران کیهان بود. او ضمن اداره سرویس شهرستان ها و نوشتن بی وقفه یادداشت های پشت چراغ قرمز، نویسنده برخی سریال های تلویزیونی هم بود که معروف ترین و پربیننده ترین آن خانه قمر خانم بود. هنگام پخش این سریال خیابان های تهران و شهرهای بزرگ واقعا خلوت می شد و همه به خانه می رفتند تا پای تلویزیون بنشینند و این سریال را تماشا کنند.”
سخنران در بخشی دیگر از توضیحات خود گفت: “صفات متعددی هست که اگر یک روزنامه نگار هرکدام از آن ها را نداشته باشد، روزنامه نگار حرفه ای خوبی نیست. امانت داری، وفاداری به حقیقت، پرهیز از شایعات و پخش خبرهای تحقیق نشده، وسواس در زبان و احترام به مخاطب، در شمار مهم ترین این صفات است، اما دو ویژگی دیگر به نظر خود من از این ها هم مهم تر است: وسعت دید و توانائی صرفه جوئی در مصرف کلمات. شما طنزهای ژورنالیستی آقای اسماعیلی را در قسمت های بعدی برنامه خواهید شنید. اگر حتی یک کلمه اضافی در این کارها دیدید، نزد من یک جایزه خوب خواهید داشت. به این دلیل ایشان هنر صرفه جوئی در مصرف کلمات را خیلی خوب می شناسد. و اما در مورد وسعت دید: یک روزنامه نگار خوب نگاهی دارد که شبیه چشم ماهی است. چشم ماهی محدب است و به این دلیل می تواند در یک لحظه آنچه را در یک نیم کره ۱۸۰ درجه ای مقابل و دو سویش قرار دارد ببیند. یعنی ضمن این که روی یک نکته تمرکز دارد، می تواند حواشی را هم ببیند. این ویژگی یک روزنامه نگار خوب است. همین که آقای اسماعیلی می توانست بیش از ۶۰۰ همکار را در سطوح مختلف هدایت کند، طنز هفتگی اش را مرتب و بدون وقفه بنویسد و در عین حال فیلمنامه های موفق ترین سریال ها را هم تهیه کند، نشان دهنده این وسعت دید است.”
پس از سخنان جواد طالعی، حمید مهدی پور مدیر انتشارات فروغ ضمن سپاسگزاری از او و حاضران، از محمدتقی اسماعیلی خواست که سخنرانی خود را درباره طنز معاصر آغاز کند.
اسماعیلی ضمن شرحی کوتاه درباره تجارب خود به عنوان طنز نویس در رسانه های ایرانی گفت که طنزنویسی را از سال ۱۳۳۶ خورشیدی با هفته نامه توفیق آغاز کرده، دو سال بعد با گروهی از طنزپردازان برجسته کشور هفته نامه طنز کشکیات را راه اندازی کرده، بعدها به کاریکاتور پیوسته و سرانجام همکاری با کیهان را در بخش اداری و سپس به عنوان دبیر سرویس شهرستان ها آغاز کرده است.
اسماعیلی سپس ضمن اشاراتی به تاریخ و چگونگی نشر روزنامه در ایران از ۱۶۰ سال پیش با ارائه نمونه هائی از هزل و هجو و کمدی و طنز، تعریف جامعی درباره هریک از این ژانرها به دست داد که با استقبال گرم حاضران روبرو شد.
پس از یک استراحت کوتاه، در بخش دوم برنامه میرزا تقی خان با خواندن چند قطعه طنز از دو کتاب “آدم های زیادی” و “شما چند می ارزید” حاضران را به وجد آورد.
