کتاب هفته
“زنگی های گود قدرت” عنوان پژوهشی است از دکتر مسعود نقره کار پیرامون نقش سیاسی و اجتماعی جاهل ها و لات ها در تاریخ معاصر ایران که به تازگی از سوی نشر فروغ در آلمان روانه بازار کتاب شده است.
این کتاب در ۵۲۶ صفحه با مقدمه ای از نویسنده آغاز می شود و یازده فصل دیگر را در بر می گیرد که از جمله عناوین “شجره و اسلاف جاهل ها”، “جاهلیسم و آخوندیسم”، “جاهلیسم در احزاب و سازمان های سیاسی داخل و خارج از کشور” و “جاهل ها در حکومت اسلامی”، را بر پیشانی دارند.
علاوه بر این موضوع ها، نقره کار به بررسی تاریخی پدیده چماقداری پرداخته و ویژگی های منفی و مثبت بسیاری از چهره های لوطی و لات را به خواننده معرفی می کند.
برای تهیه این کتاب به نظر می رسد سال ها وقت صرف شده باشد، زیرا نویسنده نه تنها به معرفی زمینه های تاریخی گروه اجتماعی لات ها و جاهل ها می پردازد، بلکه عادات، ویژگی های اخلاقی، پسندهای فرهنگی و شیوه رفتار و گفتار و حتی گرایش های جنسی در میان این گروه را دنبال کرده و باز می شکافد.
در فصل پایانی کتاب، نام نامه، فهرست منابع و عکس های تاریخی بر اطلاعات خواننده می افزایند.
نقره کار مقدمه مفصلی را که بر این کتاب نوشته با سخنی از عباس میرزا فرزند فتحعلی شاه قاجار خطاب به “موسیو ژوبر” فرانسوی (سفیر ناپلئون دوناپارت در دربار قاجار) آغاز می کند که گفته بود:”نمی دانم این قدرتی که شما اروپائی ها را بر ما مسلط کرده چیست؟ و موجب ضعف ما و ترقی شما چیست؟ بگو چه بکنم که ایرانیان را هشیار کنم؟”
به این ترتیب، پژوهشگر خواننده را فرامی خواند که با چراغی روشن در دست، به پستوهای تاریخ گذشته پرتو بیافکند تا دریابد موانع رشد جامعه ایران چه بوده است. جالب ترین بخش کتاب آنجا است که رابطه های عمیق، سیاسی، اعتقادی و ایدئولوژیک جاهل ها و لات ها با آخوندها مورد بررسی قرار می گیرد، که از دوران صفویه تا امروز بر تحولات تاریخی ایران تاثیری انکار ناپذیر داشته است.
دکتر نقره کار در مقدمه خود از این که پژوهشگران و جامعه شناسان ایرانی تاکنون به بررسی موقعیت گروه اجتماعی لات ها و جاهل ها و پیوندهای آن ها با قدرت حاکم کمتر پرداخته اند، دریغ می ورزد و آرزو می کند که کتاب او به چنین انگیزه ای دامن بزند. بی تردید چنین نیز خواهد بود: جامعه روشنفکری ایران، همواره این موضوع بسیار مهم را امری حاشیه ای و کم اهمیت فرض کرده است، در حالی که کتاب نقره کار نشان می دهد که چگونه لات ها و جاهل ها از طریق رابطه با ارکان سرکوب دو نظام شاه و شیخ در ایران نفس بریدند و بعضا هنگامی که تاریخ مصرفشان گذشت خود قربانی حکومت ها شدند.
مسعود نقره کار
البته نقره کار یک جانبه به داوری نمی نشیند، بلکه در کنار بررسی جنبه های منفی لوطی ها، لات ها و جاهل ها در تاریخ ایران چهره ها و آداب مثبت آنان را نیز، به ویژه در بخش پرتو افکنی بر مرام لوطی گری به خواننده نشان می دهد. این ویژگی ها از پژوهش او اثری ساخته است که مطالعه آن نه تنها مثل برخی کارهای پژوهشی دیگر ملال آور نیست، بلکه در کنار آموزنده بودن، سرگرم کننده نیز می تواند باشد. البته نویسنده می توانست با فشرده تر کردن متن، این ویژگی آن را بیشتر تقویت کند.
دکتر نقره کار یکی از پرکارترین نویسندگان و پژوهشگران ایرانی در خارج از کشور است. او که در ایران در کنار اشتغال به پزشکی مدتی سردبیری نشریه پزشکی “اتحاد پزشکان” را نیز برعهده داشت و کتاب “مقدمه ای بر روانشناسی علمی پاولوف” را منتشر کرده بود، پس از ترک ایران ابتدا برای چندسالی در آلمان اقامت گزید و کار نوشتن جدی تر را از همانجا آغاز کرد. او از حدود بیست و پنج سال پیش در آمریکا اقامت دارد و تاکنون آثار زیادی منتشر کرده که مجموعه بزرگ و شش جلدی “تاریخ جنبش روشنفکری و کانون نویسندگان ایران”، کتاب ۵ جلدی “دگراندیشی و کشتار دگراندیشان در ایران” و رمان “بچه های اعماق” از شناخته شده ترین آن ها است.
نقره کار، علاوه بر فارسی در حوزه زبان انگلیسی نیز طبع آزمایی کرده و رمان “مسیح گورستان طلایی” را به این زبان در آمریکا منتشر کرده است.
کتاب زنگی های گودقدرت، با جلد گالینگور، حروف چینی و صفحه آرائی خوب و کاغذ مرغوب منتشر شده و نشان می دهد که حمید مهدی پور مدیر کتابفروشی و انتشاراتی فروغ در شهر کلن آلمان، پس از سال ها تلاش و تکاپو در عرضه کتاب، اکنون توانسته است جایگاه یک ناشر حرفه ای را کسب کند. طرح روی جلد کتاب کار امیل دارمو و خطاطی آن کار شاعر، طنزپرداز و خطاط ایرانی حمیدرضا رحیمی است که در آمریکا زندگی می کند.
عنوان کتاب با استفاده از این نکته انتخاب شده که لوطی ها و لات های معروف هرگاه به زورخانه وارد می شدند، برای آن ها زنگ زده می شد. به این ترتیب گود زورخانه نیز، که محل قدرت نمایی ورزشکاران باستانی است به گود قدرت تشبیه شده است. در میان ورزشکاران باستانی، افرادی که زندگی و رفتاری لات و جاهل مسلک داشتند کم نبودند. شعبان جعفری، برادران هفت کچلان، طیب رضایی و بسیاری دیگر از این چهره ها از گود زورخانه سر برافراشتند.
*جواد طالعی، شاعر، نویسنده و روزنامه نگار آزاد با بیش از ۴۰ سال سابقه روزنامه نگاری حرفه ای از سال ۲۰۰۰ میلادی به این سو مسئولیت دفتر اروپائی شهروند را به عهده دارد. او همزمان با رسانه های فارسی زبان دیگر مثل بی بی سی، رادیو فرانسه، دویچه وله و سایت های اینترنتی متعدد همکاری داشته است.
