شصت و هفتمین جشنواره بینالمللی فیلم برلین در روز ۹ فوریه۲۰۱۷، یعنی حدود یک ماه دیگر، آغاز به کار میکند. مسئولان جشنواره اعلام کردند «جانگو» اولین ساخته اتین کومار فیلم افتتاحیه این یکی از مهمترین جشنوارههای سینما در جهان خواهد بود. این فیلم فرانسوی در بخش مسابقه رسمی برلیناله شرکت میکند. تا به حال اسامی ۱۵فیلم از این بخش اعلام شده که هنوز ساختهای از ایران در میان آنها نیست.
فیلمهایی از لبنان، سنگال، بلژیک، شیلی، جمهوری چک، دانمارک، فنلاند، فرانسه، آلمان، بریتانیا، مجارستان، لهستان، پرتغال، رومانی، اسلواکی، اسپانیا، سوئد و آمریکا با یکدیگر رقابت میکنند.
البته نگاهها بیش ازهمه شاید به فیلم دیگری جلب شده که محصول مشترک فرانسه، آلمان و بلژیک است.
«کارل مارکس جوان» یکی از دو نمایش ویژه امسال برلیناله است و چنان که از نامش پیدا است به دوران جوانی فیلسوف و اقتصاددان مشهور میپردازد.
کارگردان این فیلم رائول پک هائیتیایی است که زمانی وزیر فرهنگ کشور خود بود.
آقای پک امسال فیلم دیگری نیز در جشنواره دارد و آن «من سیاه پوست تو نیستم» است که آن نیز محصول مشترک فرانسه، آمریکا، بلژیک و سوئیس است.
این فیلم بخش «پانوراما» داستان جیمز بالدوین، نویسنده اسطوره ای آفریقایی-آمریکایی است. این فیلم مستند با صدای ساموئل ال. جکسون روایت میشود.
فیلم افتتاحیه جشنواره اما داستان زندگی جانگو راینهارد است، گیتارنواز و آهنگساز شهیری که در سال ۱۹۴۳ از پاریس تحت اشغال نازیها فرار کرد. خانواده او با توجه به تبار سینتی خود (از جمله مردمان روما) به شدت تحت تعقیب نازیها بودند.
دیترکوسلیک، مدیر برلیناله، با اعلام این خبر گفت راینهارد «از پیشگامان بینظیر جاز اروپا و پدر جیپسی سوئینگ» است و این فیلم را ستود.
حالا اتین کوماری که چندان شناخته شده نیست این افتخار را دارد که فیلم اولش افتتاحکننده برلیناله باشد. این چهره فرانسوی را بیشتر به عنوان نویسنده فیلمنامه و تهیه کننده برای فیلمهایی همچون «از خدایان و انسانها» و «پادشاه من» میشناسند. او در ضمن یکی از تهیهکنندههای«تیمبوکتو» بود، ساخته درخشان عبدالرحمان سیساکو،کارگردان مالیایی،که مورد تحسین بسیار قرار گرفت.
نقش جانگو را رضا کاتب، بازیگر فرانسوی الجزایریتبار بازی میکند. پدر او، مالکالدین کاتب خود از بازیگران سینمای الجزایر بود و کاتب یاسین، نویسنده مشهور بربر الجزایری، نیز از اقوام او بود. کسانی که سینمای فرانسه را دنبال میکنند با چهره رضا کاتب آشنا هستند. فیلم کوتاهی که او ساخته بود نیز دو سال پیش در دو هفته کارگردانان در جشنواره کن نمایش داده شد.
گروه مشهور هلندی«روزنبرگ تریو» که بین طرفداران جاز شناخته شده است نیز موسیقی«جانگو» را ساخته است.
در انتظار جشنواره
مطابق معمول عاشقان سینما حسابی منتظر برلیناله هستند. یکی از مسئولین جشنواره به «شهروند» گفت «بازار فیلم اروپا» که همزمان با برلیناله برگزار میشود، امسال با استقبالی تاریخی و بیسابقه مواجه خواهد بود. او گفت ماه ها است که تمامی فضای موجود در این بازار پر شده است. از ایران نیز احتمالا بنیاد فارابی و بعضی شرکتهای فیلمسازی حضور خواهند داشت.
پل ورهوفن،کارگردان شهیر هلندی که او را با فیلمهایی مثل«روبوکاپ» و «غریزه اصلی» میشناسیم و البته سال گذشته با «ال» در کن خوش درخشید رئیس هیات داوران برلیناله خواهد بود.
باوجود اینکه هنوز نام تمامی فیلمهای بخش مسابقه اعلام نشده میتوان حدس زد که ورهوفن برای انتخاب کار دشواری داشته باشد. کارگردانان مطرحی همچون آکی کوریسماکی فنلاندی، اورن موورمان آمریکایی و سلی پاتر بریتانیایی امسال فیلم دارند.
به علاوه در بخش«پانوراما» نیز فیلمهایی قوی حضور دارند. این بخش امسال دو موضوع عمومی دارد: تاریخ سیاه پوستان در آمریکای شمالی و جنوبی و آفریقا و «اروپااروپا» که موضوع آن چگونگی دفاع نیروهای مترقی از این قاره بحرانزده است.
«پانوراما» مثل همیشه فیلمهایی از کشورهایی دارد که اصلا انتظارش نمیرود: مثلا بوتان و قرقیزستان.
«عسلبخش در میان سگها» اولین ساخته دچن رودر،کارگردان زن بوتانی است که دو سال پیش هم با فیلمی کوتاه به برلین آمده بود. مسئولین جشنواره از این «فیلم نوآر بودایی» خیلی تعریف کرده اند.
داستان«سناتور» در قزقیزستان میگذرد و محصول مشترک این کشور با هلند، فرانسه و آلمان است. داستان این ساخته آکتان آریم کوبات چیزی است که از فیلمی از آسیای میانه انتظار داشته باشیم: کاوشی در رابطه انسان و اسب.
در اینجا به چند فیلم دیگر بخش«پانوراما» که اسامیشان اعلام شده اشاره میکنیم:
«زخم»
ساخته جان ترنگوو
محصول مشترک آفریقای جنوبی، آلمان، هلند و فرانسه
این فیلم افتتاحیه «پانوراما»ی امسال است و داستان آن به قبیله ای درآفریقای جنوبی برمیگردد. برخورد سنت و مدرنیته وقتی صورت میگیرد که تاجری در ژوهانسبورگ که کاملا شهری شده است تصمیم میگیرد پسر۱۷سالهاش را با مراسم ختنه در قبیله قدیمیاش آشنا کند.
«وازانته»
ساخته دانیلا توماس
محصول مشترک برزیل و پرتغال
دانیلا توماس را به عنوان کارگردان زنی میشناسیم که معمولا با والتر سالس شهیر همکاری میکند این بار اما او برای اولین بار فیلمی را به تنهایی کارگردانی کرده است. برزیل آخرین کشوری بود که بردهداری را لغو کرد(در سال۱۸۸۸). این فیلم اما به سالها پیش از آن، در سال ۱۸۲۱، برمیگردد یعنی یک سال پیش از استقلال این بزرگترین کشور آمریکای لاتین از پرتغال.
«سیاست: دستورالعمل»
ساخته فرناندو لئون ده آرانوآ
محصول اسپانیا
لئون ده آرانوای اسپانیایی از مهمانهای محبوب پاناروما است و این بار نیز دوربینش را به میان جامعه اسپانیا میبرد تا داستان ظهور حزب چپگرای «پودموس» را تعریف کند.
«دعوا در طول شب»
ساخته سیلوین لاسپرانس
محصول کانادا
کارگردانی از کبکِ کانادا سازنده یکی از فیلمهای اصلی با موضوع «اروپا،اروپا»ی امسال برلیناله است. آقای لاسپرانس در این مستند تقریبا پنج ساعته دوربینش را به قلب بحران اروپا برده: یونان.