گفت وگو با صهبا مطلبی در پیوند با کنسرتش در جشنواره Small World Music
صهبا مطلبی هنرمندی ست که در تار و سه تار تبحر دارد. او از نوجوانی به نواختن این دو ساز پرداخته. ۱۴ ساله بود که در هنرستان موسیقی تهران شروع به تحصیل کرد. بین سال های ۱۹۹۵ تا ۱۹۹۸ چهار بار جایزه ی بهترین نوازنده ی تار را از جشنواره های موسیقی ایرانی ازآن خود کرد. او علاوه بر ایران، در ترکیه و روسیه و آمریکا نیز تحصیل موسیقی کرده است.
صهبا در کنار نواختن تار، سه تار و شورانگیز، به آهنگسازی هم می پردازد و به عنوان سولیست با خوانندگان مشهوری همچون محمدرضا شجریان، علیرضا قربانی، سینا سرلک و مامک خادم همکاری داشته و همراه با نوازندگان برجسته ای همچون حسین علیزاده، کیهان کلهر و یویوما نواخته است.
صهبا مطلبی روز ۱۸ آگوست ۲۰۱۸ در جشنواره Small World Music در هاربرفرانت سنتر در کنار نغمه فرهمند کنسرت خواهد داشت.
خانم صهبا، خوشحالیم که شما بعد از یک سال دوباره به تورنتو بر می گردید. از همکاری تان با نغمه فرهمند بگویید؟
ـ من با نغمه از نوجوانی شروع کردم کار کردن یعنی فکر کنم ۱۵ یا ۱۶ ساله بودیم که شروع کردیم و کلی کنسرت داخل و خارج از ایران دادیم ولی بعد از این که من مهاجرت کردم به آمریکا بین مان فاصله افتاد تا اینکه نغمه هم آمد به کانادا و دوباره از سال ۲۰۱۳ شروع کردیم با هم کنسرت دادن. فکر کنم فستیوال‌های کل آمریکا را ما دو نفر پوشش دادیم یعنی واقعا فکر کنم سال پیش حدود ۴۰ یا ۵۰ کنسرت با هم دادیم. علاوه بر آن در دانشگاه‌های متعددی هم با هم کارگاه آموزشی گذاشتیم و هم در مورد موسیقی و مهاجرت صحبت می کردیم. از مباحثی که در ورک شاپ ها بررسی شد موسیقی خاورمیانه، سازشناسی، تئوری موسیقی ایرانی، بداهه نوازی، خلق لحظه و این طور بحث‌ها بود که ما سال پیش در دانشگاه‌ها با هم درس دادیم . همچنین در مورد این که چگونه دو موزیسین ارتباط فکری، ذهنی، و قلبی می‌توانند با هم داشته باشند و این بداهه نوازی را با هم به ثمر برسانند، صحبت کردیم. ما در ورکشاپ ها جدای از موسیقی از شرایط خودمان به عنوان دو زن گفتیم و اینکه چگونه در یک کشور دیگر توانستیم روی پاهای خودمان بایستیم.
جلد شهروند ۱۷۱۱
خیلی جالب است که به عنوان یک زن مشغول این حرفه هستید، چرا که بیشتر نوازندگان این ساز‌ها در طول تاریخ ایران مرد بودند و شما دو زن از معدود نوازندگان حرفه ای این ساز‌ها هستید. لطفا توضیح بدهید چه سختی‌هایی در این راه وجود داشت!
ـ دقیقا این که می گوئید درست هست و این دو ساز سالیان سال در دست و قدرت نوازندگان مرد بوده و چون از بچگی عاشق صدای این ساز‌ها بودیم می خواستیم این سنت را ادامه بدهیم و به مسائل دیگر خیلی فکر نمی‌کردیم چون “جان” در هر صورت یک جوره چه در قالب مرد وارد بشویم و چه در قالب زن، ولی طرز فکر من همیشه این طور بوده که هیچ فرقی نداره و فقط این یک جسم است. ولی از نظر پذیرش جامعه، یا اصلاً دیده نمی‌شد و یا جدی گرفته نمی‌شد. ما این سنت را شکستیم و در ورلد موزیک هم برنامه اجرا می‌کنیم و هم این دو ساز را معرفی می‌کنیم و هم موسیقی ایرانی را. چیزی که خیلی برای من مهمه است است که ما صدای زنان ایران در خارج از کشور هستیم و می خواهیم پشتگرمی باشیم برای دوستانمان در ایران که این امکانات برایشان فراهم نیست. ما می خواهیم الگوی نسل جدید باشیم که ببینند یک زن با تمام سختیها می تواند موسیقی را جدی بگیرد. مثلا خود من، ازدواج کردم، دو بچه دارم، جدا از موسیقی شاغل هستم، کار دیگری انجام میدهم، ولی ما می خواهیم بگوئیم ما توانستیم موسیقی ایرانی را حتا بدون کلام معرفی کنیم و این هدف ماست.
موضوعی که من همیشه تاکید می‌کنم این است که ما از فرسنگ ها فاصله می آییم و در کانادا و آمریکا کنسرت می دهیم با این وجود موسیقی ما به گوش غیر ایرانی ها خیلی جذاب و جالب می آید. پس این نشان می دهد که بین انسانها مرزی وجود ندارد و فقط با احساس و روحشان با هم ارتباط برقرار می کنند و این خیلی زیباست. ما با بداهه نوازی با ذهن و قلب مردم ارتباط برقرار می‌کنیم و این زیباترین چیزی هست که ما دوست داریم آنجا تجربه کنیم.
صهبا مطلبی با تار به همراه
نغمه فرهمند با تنبک
پس کنسرت شما فقط بداهه نوازی ست؟
ـ یک سری قطعات پیش ساخته داریم و یک بخشی هم بداهه نوازی است.
ترکیب این دو با هم یک جریان احساسی را ایجاد می‌کند که هم مردم، ما را توسط بداهه نوازی می شناسند و هم معرفی فرهنگ مان است.
در این کنسرت سی‌دی آلبوم‌هاتون برای علاقمندان موجود است مخصوصا کار آخرتون که در سال ۲۰۱۴ منتشر شد. آیا کارهای جدیدی هم در راه است؟
ـ دارم سعی می‌کنم تمام کتاب هایی که برای تار و سه تار هست را اجرا و ضبط کنم و الان هم مشغول ضبط ردیف میرزا عبدالله هستم که به صورت رایگان برای علاقمندان به صورت هدیه قرار دادم. اینها قرار است به زبان انگلیسی هم ترجمه بشوند که این موسیقی بتواند جهانی بشود و در دسترس افراد بیشتری قرار بگیرد.
در ضمن تدریس تار و سه تار هم هنوز به صورت آنلاین انجام می دهم و شاگردانی از تمام دنیا دارم که علاقمندان می‌توانند از طریق وبسایت من ثبت نام کنند. می شود گفت که من پایه گذار تدریس اینترنتی تار و سه تار از طریق اسکایپ و اینترنت هستم و این خیلی تاثیر گذاشت روی مردم که فکر نکنند چون معلم کنارشان نیست نمی توانند یاد بگیرند. آنها از هر جایی از دنیا می توانند این ساز‌ها را یاد بگیرند.
هفته آینده گفت و گوی شهروند با نغمه فرهمند را می خوانید.
