چرا ارزش گذاری صحیح در بیمه مهم است؟ این سوالی است که همیشه برای خریداران بیمه (بیمه گذاران) مطرح بوده و جوابش را وقتی دریافتند که خسارتی به وقوع پیوسته و مسئول پرداخت کننده خسارت متکی به قوانین و عرف بیمه یا خسارت را غیر قابل پرداخت اعلام کرده یا بخش اعظمی از خسارت را پرداخت نکرده است.
بیمه نامه یک سند حقوقی است و طبیعتا از پیچیدگی های مربوطه نیز برخوردار است از این رو در زمان خرید بیمه فقط نبایستی به ارزان بودن حق بیمه توجه کرد چرا که ارزانی اصل لازم و ضروری است ولی کافی نیست.
اجازه می خواهد نظر شما خوانندگان محترم را به موارد ذیل جلب نماید تا همه چیز روشن شود:
وظایف بیمه گر (شرکت بیمه) و بیمه گذار (خریدار بیمه) در سند حقوقی بیمه کاملا تفکیک شده و مشخص است. هر دو طرف بایستی در حد اعلای حسن نیت(Utmost Good Faith) نسبت به هم عمل کنند و در انتقال اطلاعات صحیح کوشا باشند و از همه مهمتر خریدار بیمه بایستی مال بیمه شده را در روز بیمه درست و صحیح ارزشگذاری کرده و بیمه نماید چرا که شرکت بیمه در زمان خسارت مطابق با ارزش مالی که بیمه کرده مسئول پرداخت است و نه بیشتر(شرکت بیمه مسئولیت پرداخت خسارت را داشته و متعهد است تا بیمه گذار را به شرایط قبل از حادثه برگرداند و به مثابه آن است که هیچ اتفاقی برایش نیفتاده است)
حال اگر خریدار بیمه با قصد تقلب یا حتی سهوا مال بیمه شده را کمتر از قیمت واقعی بیمه کند در زمان خسارت هم شرکت بیمه به همان تناسب کمتر خسارت را می پردازد.
قطعا در طول سالیان/ اموال بیمه شده در تحت تاثیر دو عامل قرار می گیرند اول تورم که قیمتها را افزایش می دهد و دوم استهلاک که ارزش مال مورد نظر را کاهش می دهد. در بیمه همه این موارد پیش بینی شده و برایش کلوزهای لازم طراحی شده برای نمونه در بیمه آتش سوزی منازل مسکونی هر سال مطابق با درصد تورم قیمت بازسازی خانه را بین ۲ الی۳ درصد افزایش می دهند تا در زمان خسارت مشکل ارزشیابی پیش نیاید و در بیمه های اتومبیل کلوزی وجود دارد که در مورد اتومبیل های نو اعمال می شود که استهلاک در دو سال اول بسیار تاثیرگذار است و از این رو اگر اتومبیلی نو در ۲-۳ سال اول دچار حادثه شود چون ارزشش نزولی کاهش یافته لذا خسارت تمام و کمال پرداخت شود تا خریدار بیمه یا موسسه ای که اتومبیل را فایننس کرده دچار ضرر و زیان نشود.
هدف غایی این موارد آن است که خریدار بیمه مطابق با ارزشی که روی مال بیمه شده گذاشته حق بیمه بدهد و شرکت بیمه هم مطابق با همان ارزش و حق بیمه ای که دریافت کرده خسارت را تمام و کمال پرداخت کند.
البته قابل ذکر است که در دو مورد شرکت بیمه بالاتر از ارزش بیمه شده خسارت پرداخت می کند یکی هزینه های نجات(Salvage Charges) است که صاحب مال بیمه شده موظف است در صورت حادثه تمامی تلاش خود را بنماید تا مال بیمه شده را نجات دهد و اگر هم این موارد منتج به نتیجه نشد باز هم تمامی این هزینه ها را می پردازد و دومین مورد هزینه جلوگیری از توسعه خسارت و تحت تعقیب قرار دادن مقصرین حادثه (Sue & Labour Clause) است.